اگر در ۱۴۰۲ حقوقتان کمتر از این رقم باشد، خیلی فقیر هستید

سال سخت کارگران به روز های پایانی نزدیک می شود و حالا نشست های تعیین هزینه سبد معیشت و دستمزد سال آینده کارگران آغاز به کار کرده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از  شرق، دستمزد کارگران امسال ۵۷ درصد افزایش داشت؛ رقمی پرحاشیه که با انتقاد گسترده فعالان اقتصادی و برخی کارشناسان اقتصاد مواجه شد و بسیاری آن را به منزله افزایش هزینه تولیدکنندگان، تضعیف موقعیت کارگران و تعدیل آن ها دانستند.

با این حال افزایش ۵۷ درصدی دستمزد، حداقل حقوق کارگران را از دو میلیون و ۵۵۴ هزار تومان تنها به چهار میلیون و ۱۷۹ هزار تومان رساند؛ رقمی که البته از تورم افسارگسیخته سال ۱۴۰۱ جا ماند. حالا دوباره بحث های داغ تعیین مزد کارگران بالا گرفته است. کارفرمایان با اشاره به رشد افسارگسیخته هزینه های تولید با طرحی با عنوان دستمزد منطقه ای در نشست دستمزد حاضر شده اند و نمایندگان کارگری با اشاره به تنگنای زندگی کارگری و افزایش میل مهاجرت نیروی کار ماهر با طرح کارفرمایان مخالفت می کنند.

کارگران زیر فشار تورم

تورم دو گروه عمده کالایی در سبد هزینه خانوار کارگری یعنی مسکن و مواد غذایی بار ها خبرساز شد. در این میان تورم اجاره بهای مسکن در سال ۱۴۰۱ مدام تصاعدی بود و به ۵۰ درصد رسید و تورم مواد غذایی در مقاطعی از ۷۰ درصد عبور کرد.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران تورم خوراکی ها در بهمن سال ۱۴۰۱ برابر با ۷۰.۵ درصد بوده و از مرز ۷۰ درصد عبور کرده است. رشد بالای قیمت خوراکی ها به نوعی حاکی از فشار رشد قیمت ها را به طبقات پایین تر درآمدی است؛ چرا که عمده هزینه خانوار دهک های پایین تر مربوط به مواد غذایی است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در بهمن ماه ۱۴۰۱ برای دهک های مختلف هزینه ای از ۴۵.۱ درصد برای دهک دهم (ثروتمندترین) تا ۵۴.۹ درصد برای دهک اول (فقیرترین) است. به این ترتیب تفاوت تورم فقیرترین و غنی ترین دهک ها حدود ۱۰ درصد است.

به عبارت ساده تر، تورم آثار خود را بر طبقات کم درآمد که همان کارگران و مزدبگیران هستند، خیلی بیشتر نشان می دهد. برخی فعالان کارگری ازجمله نادر مرادی، به ایلنا گفته است که تورم بالا موجب شده که سهم مسکن در سبد هزینه کارگران به حدود ۵۰ درصد برسد و اگر بخواهیم تنها تورم مسکن و خوراکی ها را با حداقل مزد کارگران بسنجیم، متوجه می شویم که حقوق کارگران کفاف سایر هزینه های زندگی آن ها را نمی دهد.

فرامرز توفیقی، دیگر فعال کارگری هم در گفتگو با همین رسانه تأکید می کند بر اینکه فرمول های همیشگی و غیرعملیاتی محاسبه سبد معیشت حداقلی کارگران در این شرایط اقتصادی دیگر جواب گو نیست و تطابق خود را با جهان واقعیت به مراتب بیشتر از قبل از دست داده است.

او توضیح می دهد: محاسبه هزینه های عینی و ملموس زندگی کارگران باید فراتر از اعمال یک ضریب روی سبد خوراکی های غیرعملیاتی باشد؛ کارگران با تمام حقوق خود نمی توانند یک سرپناه شایسته در کلان شهر ها فراهم کنند؛ حالا چطور می شود با یک ضریب کلی روی سبد خوراکی ها که بر اساس اقلام خام خوراکی تهیه می شود، هزینه های زندگی را محاسبه کرد.

توفیقی تأکید دارد که «امسال زمان آن است که روی بند دوم ماده ۴۱ یعنی تعیین دستمزد بر اساس نرخ سبد معیشت ایستادگی شود؛ در این شرایط تورمی که به اعتراف کارگران، گرانی بیداد می کند و آن ها از اغلب بازار ها حذف شده اند، بعد از دهه ها باید متن صریح قانون اجرا شود؛ در واقع مطالبه کارگران باید این باشد که حداقل دستمزد ۱۴۰۲ باید برابر با سبد معیشت تعیین شود». او ادامه می دهد: «هر طور سبد معیشت محاسبه شود، در این شرایط نرخ آن کمتر از ۱۸ میلیون تومان نیست؛ اما تا امروز که کمتر از ۲۶ روز به پایان سال زمان داریم، هنوز نرخ رسمی سبد اعلام نشده است.

تنها نرخ تقریبا رسمی تا حدودی مرتبط با سبد معیشت، نرخ خطر فقر اعلامی وزارت کار برای ۱۴۰۱ است که این شاخص را برای خانوار های تهرانی حدود ۱۵ میلیون تومان دانسته است؛ اما سؤال این است که آیا همین ۱۵ میلیون تومان مبنای تعیین حداقل دستمزد ۱۴۰۲ قرار می گیرد؟».

وزیر کار: دستمزد تا پایان سال مشخص می شود.

اما هفته گذشته نشست شورای عالی کار برای اعلام هزینه سبد معیشت کارگران به نتیجه نرسید و اعضای شورا تنها به استماع گزارش گروه کارفرمایی درباره مزد منطقه ای و گزارش کلی کمیته مزد بسنده کردند. این در حالی است که تاکنون چند جلسه در کمیته دستمزد برای تعیین هزینه سبد معیشت خانوار های کارگری برگزار شده، اما به نتیجه نرسیده است. در جلسات دستمزد شورای عالی کار هم عدد و رقمی درخصوص دستمزد ۱۴۰۲ مشخص نشده و گروه کارگری تأکید کرده اند که بدون تعیین و اعلام رقم هزینه ماهانه سبد معیشت کارگران به چانه زنی های مزدی ورود نخواهند کرد.

با این حال صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دیروز خبر داد که حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۲ با لحاظ نظرات و معیار های دقیق و کارشناسی قطعا تا پایان سال نهایی می شود. به گزارش مهر و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مرتضوی در سیصد ویازدهمین نشست شورای عالی کار که با حضور نمایندگان کارگری و کارفرمایان تشکیل شد، مبنا و معیار تعیین حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۲ را میزان هزینه سبد معیشت کارگران و نرخ تورم اعلامی مرکز آمار اعلام کرد و گفت که حداقل دستمزد با استاندارد های کارشناسی تا پایان سال تعیین می شود.