نه حناچی به برج‌باغ‌ها

شهردار تهران روز گذشته در اظهارنظری گفت: «جلوگیری از تخریب باغات و تثبیت آنها از اهداف اصولی ماست و بر همین مبنا مجوز هیچ برج باغی در تهران داده نمی‌شود». این گفته شهردار در حالی بیان می‌شود که در آخرین روزهای سال گذشته خبر موافقت رسمی شورای شهر با تخریب 62 باغ برای ساخت‌و‌ساز منتشر شد و واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت. صدور مجوز تخریب این باغ‌ها براساس مصوبه برج باغ انجام شد.

به گزارش تین‌نیوز به نقل از شرق، پیروز حناچی این موضوع را در حاشیه هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی گل‌و‌گیاه تهران در جمع خبرنگاران گفت و تأکید کرد: «تهران از هوای آلوده و ترافیک رنج می‌برد و برای حل این مشکل هم راهی جز توسعه فضای سبز و به‌کاربردن سایر راه‌های شناخته‌شده برای کنترل آلودگی و ترافیک وجود ندارد. به‌همین‌دلیل همه باغ‌های تهران باید برای مردم تثبیت شوند. ما به‌همین‌خاطر با مالکان این باغات مذاکره می‌کنیم تا آنها را حفظ کنیم و تغییر کاربری‌ها تنها در صورتی پذیرفتنی خواهند بود که منجر به تخریب باغ نشوند».

شهردار تهران تأکید کرد: «با ضوابطی که در شورای شهر تهران تصویب شد و در شورای عالی شهرسازی هم در حال بررسی است، تجدید‌نظر در قوانین مربوط به حفظ باغات شهر در دستور کار است و دیگر برج-باغ در تهران ساخته نخواهد شد. ضمن اینکه تلاش می‌کنیم مالکان را تشویق کنیم که در عین حفظ باغ‌ها، منافع‌شان حفظ شود؛ چون هیچ راهی جز این نداریم که منشأ آلاینده‌ها کنترل و اکسیژن بیشتر در شهر تولید شود. باید باغ‌های باقی‌مانده را که برخی از آنها در اختیار نهادهای دولتی و حکومتی است، با مذاکره حفظ کنیم».

62 باغ از 418 باغ

براساس اخباری که اسفند سال گذشته از شورای شهر روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت، شهرداری تا پایان تیر سال 98 باید 418 برج-باغ را که به آنها مجوز ساخت داده شده، تعیین تکلیف کند. در‌این‌میان برای 62 باغ براساس مصوبه برج-باغ مجوز ساخت‌وساز صادر کرد. دلیل کار نیز این‌طور اعلام شد که مالکان این 62 باغ قبل از لغو مصوبه برج-باغ‌ها عوارض پرداخت کرده بودند. برخی از آنها شکایت کرده و علیه شهرداری حکم صادر شده است و قبل از لغو مصوبه برج-باغ‌ها برخی از مالکان این 62 برج-باغ پروانه هم دریافت کرده بودند. بیشتر این برج-باغ‌ها در منطقه یک شهرداری تهران هستند.

طبق اطلاعات منتشر‌شده به مالکان این باغ‌ها مجوز 9 طبقه در سطح و دو طبقه در زیرزمین داده شده است. با‌این‌حال 38 نفر از مالکان این 62 برج-باغ به شهرداری مراجعه و تقاضای دریافت طبقه اضافی کردند؛ اما شهرداری به تقاضای آنها پاسخ نداده و از شورا خواسته این موضوع را تعیین تکلیف کند. به‌همین‌دلیل نیز بیشتر اعضای شورای شهر موافقت خود با ساخت‌وساز در این 62 برج-باغ را اعلام کردند. علت موافقت آنها هم حکم قضائی بوده که بر‌اساس‌آن شهرداری محکوم شده است.لغو مصوبه برج-باغ به‌عنوان یکی از مخرب‌ترین و پرحاشیه‌ترین مصوبات شورای شهر تهران که منتهی به حذف حداقل چهار‌ هزار هکتار از باغات تهران شد، پس از پیگیری‌ها و اظهارات مفصل اعضای شورای شهر دوره پنجم در اسفند 96 اتفاق افتاد.

14 سال تخریب باغ

قدمت این مصوبه به سال 1382 بر‌می‌گردد. طبق این مصوبه این اجازه به مالکان باغات داده شد که در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساخت‌وساز انجام دهند و ۷۰ درصد باقی‌مانده باغ بماند؛ اما در عمل آنچه اتفاق افتاد، تخریب کامل باغات در موارد عمده بود. آن‌گونه که در گزارش‌های رسمی شهرداری تهران در دوره قبل به صدور مجوز حتی تا 45 درصد با سفارش‌های خاص اقرار می‌کردند. ضمن اینکه بسیاری از مالکان فضای باقی‌مانده از باغ را به‌ واسطه تأمین پارکینگ رمپ ورودی یا زیرزمین یا در نهایت متوسل‌شدن به زیرمیزی تا 70 درصد پیش می‌بردند.

یکی از آمارها درباره وضعیت باغات تهران را محمد‌علی نجفی، شهردار وقت تهران، در سال 96 در گزارش صد‌روزه خود آورد. در گزارش او آمده بود: «تنها در فاصله سال‌های ٩٢ تا ٩٥ درمجموع ٢٣٥ پروانه ساختمانی با وسعت بیش از ١٠٩ هکتار در اراضی باغی محدوده شهر تهران صادر شده که بیشترین آنها مربوط به منطقه یک با حدود ٧٠ هکتار بوده است». همچنین پیروز حناچی شهردار کنونی که خود پیش‌از‌این در کسوت دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری و معاون شهردار با این مصوبه مخالف بوده و هست، گفته بود پس از تصویب این مصوبه بیش از چهار‌ هزار هکتار از باغات شهر تهران از بین رفته است. اعضای شورای شهر تهران در دوره چهارم که بسیاری از اعضای آن از شورای دوم همچنان عضو شورای شهر بودند، با توجه به فشارهایی که درباره تخلفات گسترده با مصوبه برج-باغ وجود داشت، خرداد سال 96 و در ماه‌های پایانی عمر شورا، در حاشیه یکی از جلسات برای بررسی طرح صیانت از باغات، مسائل مرتبط با این مصوبه پر‌اشکال را بررسی کردند؛ اما در نهایت تغییری در این روند اشتباه رخ نداد و به قول رحمت‌الله حافظی، عضو اصولگرا اما منتقد اصولگرایان شورای چهارم، این مصوبه تبدیل به «لکه ننگی» بر پیشانی شورای شهر شد.

62 باغ با 16 هکتار مساحت

اگر اظهارات روز گذشته حناچی مبنی بر جلوگیری از تخریب باغات و مذاکره با مالکان آنها شامل 62 باغی که پیش‌از‌این ذکر آنها رفت، نیز به واقعیت بپیوندند، در مجموع 16 هکتار از باغ‌های تهران از نابودی نجات پیدا خواهند کرد. 16 هکتاری که از معدود باغ‌های باقی‌مانده در مناطق شمالی شهر تهران هستند.

اما این باغ‌ها متعلق به چه کسانی هستند؟ طبق خبرهایی که پیش‌از‌این برخی رسانه‌ها منتشر کردند فهرست مالکان این باغ‌ها به شرح زیر است: «سازمان تأمین اجتماعی، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرائی فرمان امام (ره)، دانشگاه آزاد، بنیاد خیریه بنیاد مستضعفان، بانک تعاون کشاورزی، شرکت بیمه ایران، شرکت بهساز کاشانه، بانک سامان، تعاونی مسکن شهرداری منطقه 21، شرکت تعاونی بانک مسکن کارکنان بانک مسکن، شهرداری منطقه 22، شرکت گروه اقتصادی آرمان، تعاونی مسکن کارکنان و بسیج شهرداری و شرکت ساختمانی ایرانیان مانا، از‌جمله مالکان این 62 باغ هستند. حال باید منتظر ماند و دید آیا شهرداری تهران توان، تمایل و امکان مذاکره با این مالکان را دارد که آنها را واقعا از تخریب و تغییر کاربری این 16 هکتار باغ منصرف کند یا خیر.