◄ وضعیت مهم ترین پروژه های لایروبی؛ یک سال پس از سفر روحانی

تین نیوز | یک سال از سفر حسن روحانی به استان خوزستان در آبان ماه گذشته و تاکید وی بر فعال‌سازی و لایروبی اروند با مشارکت کشور عراق می گذرد؛ طرحی که آخوندی و سعیدنژاد نیز بر اهمیت آن تاکید کرد اند. در این رابطه، صنعت لایروبی در ایران اگرچه با چالش های بسیاری روبرو بوده اما همواره روندی رو به رشد داشته، با این حال بیشتر تجهیزات این حوزه، وارداتی است.

به گزارش تین نیوز، لایروبی، استخراج یا جابجایی خاک یا سنگ در بستر دریا، رودخانه و... است که با کشتی لایروبی انجام می شود و غالبا هدف آن، عمیق کردن رودخانه ها، دریاچه ها یا حوضچه بنادر، پر کردن گودی ها در زیر آب یا خشکی، جایگزینی مواد باکیفیت خوب و مناسب به جای مواد ضعیف در زیر آب است.

در بسیاری از نقاط جهان، شن و ماسه و لای حاصل از لایروبی، در آبادسازی و ترمیم نواحی احداث ساحل جزایر مصنوعی یا ساخت موج ‌شکن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. لایروبی و تخلیه مواد حاصل از آن، باید با تمام شرایط زیست ‌محیطی هماهنگ شود تا بندر از نظر زیست‌ محیطی پاکیزه و از نظر اکوسیستم دریا به افزایش ذخایر و مهم ‌تر از همه کیفیت مرغوب ماهی برای مصرف کنندگان منجر شود.

به گفته کارشناسان، صنعت لایروبی در ایران اگرچه با چالش های بسیاری روبرو بوده اما همواره روندی رو به رشد داشته، چنانکه حجم عمليات لايروبي از حدود يك ميليون متر مكعب در سال 57 به 10 ميليون متر مكعب در سال 76 افزايش يافته و بر اساس آمار، اين رقم هم اکنون به سالانه بيش از 15 ميليون متر مکعب رسيده، با این حال به مساله مدیریت مواد لایروبی شده، به ویژه از دیدگاه زیست محیطی کمتر توجه شده است.

آمار نشان می دهد که از کل مواد لایروبی شده در دنیا، بین 10 تا 25 درصد آن به مواد آلی، نظیر مشتقات نفتی و انواع هیدروکربورها یا مواد معدنی نظیر انواع فلزات سنگین آلوده هستند. اطلاعات زیادی در این مورد در ایران موجود نیست، اما برخی نمونه برداری ها از مواد لایروبی شده در بندر نوشهر و بندر امام حاکی از آن است که مشکلات مشابهی در محوطه این بنادر در ایران وجود دارد.

تجهیزات لایروبی در ایران
بالا بودن سن دستگاه های لایروبی، از جمله مشکلاتی است که فعالان این حوزه از آن سخن می گویند؛ بنا بر اطلاعات موجود، سن اغلب شناورهای لایروب ایران، بالای 30 سال است و به نظر می رسد ایران در این زمینه به نوسازی ناوگان نیازمند است.

به گفته فعالان این حوزه، اغلب شناورهای لایروب موجود در كشور، وارداتی است؛ در مورد لایروب‌های مكنده (لایروب هاپر) كه برای كانال‌ها و لایروبی در آب‌های آزاد استفاده می‌شود، توان لازم برای ساخت در داخل وجود ندارد اما امكان ساخت شناورهای لایروب كوچك تر (لایروب كاتر) در ایران وجود دارد.

مهم‌ترین پروژه‌های لایروبی در ایران
لایروبی رودخانه های قابل کشتیرانی از جمله کارون و اروند از جمله مهم ترین پروژه های لایروبی در تاریخ کشورمان است. 

درباره لایروبی اروند، تنها مشکل موجود، مشترک بودن این رودخانه بین دو کشور ایران و عراق است؛ تاکنون طرف عراقی نسبت به موافقت با لایروبی اروند، به خاطر ترس از تغییر مسیر رودخانه و کوچک شدن مرز مردد بوده است. لایروبی این رودخانه می‌تواند فعالیت تجاری دو بندر استراتژیک بصره و خرمشهر را تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین پروژه لایروبی سواحل کارون که حدود ۳۳ سال است لایروبی نشده، بسیار حیاتی و مهم است. 

حسن روحانی در سفر خود به استان خوزستان در آبان ماه گذشته، فعال‌سازی و لایروبی اروند را که باید با مشارکت کشور عراق انجام شود، از اولویت‌های این دولت اعلام کرد. همچنین وزیر راه و مدیرعامل سازمان بنادر نیز بر اهمیت این پروژه تاکید دارند.

وزیر راه معتقد است بخش مهمی از اقتصاد خوزستان متاثر از لایروبی اروند است و به همین دلیل هم شاهد هستیم که خرمشهر و آبادان گرچه بازسازی فیزیکی شده اند اما بازسازی اقتصادی نشده اند که این امر، به لایروبی اروند و فعال شدن خطوط کشتیرانی در آن بستگی دارد.

از سوی دیگر، در دی ماه گذشته، معاون اول رییس جمهوری، با اشاره به سفر نخست‌وزیر عراق به ایران و مذاکرات صورت گرفته درباره اروندرود گفت: توافقاتی برای لایروبی اروند شکل گرفته و قرار است کارگروهی متشکل از مسوولان ایران و عراق این موضوع را تا اجرای کامل پیگیری کنند.

همچنین مدیرعامل سازمان بنادر در سفری که اسفند ماه گذشته به چابهار داشت، اجرای سریع طرح لایروبی بندر چابهار و دستیابی به آبخور مناسب را از اولویت های سازمان در این منطقه عنوان کرد. این طرح از سال گذشته آغاز شده و تا کنون پیشرفتی 40 درصدی داشته است.