لایحه‌ای برای مدیریت سفر شهری با خودروی شخصی
تین نیوز | یکی از اصلی‌ترین راهکارهای کاهش بار ترافیک در کلانشهرهای توسعه یافته جهان، واگذاری مدیریت تردد در شهر به‌خود مردم است؛ در واقع مدیریت شهری چنین کلانشهرهایی با اتخاذ روش‌های گوناگون، باعث می‌شوند تا شهروندان برای تردد در شهر اولا استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی را در اولویت قرار دهند. ثانیا در نظر داشته باشند كه تردد با وسیله شخصی، بار مالی قابل توجهی به شهر تحمیل می‌كند و در جبران آن باید سهیم باشند؛ به همین دلیل در شهرهای بزرگ علاوه بر تعریف رینگ‌ها و محدوده‌های طرح ترافیك، عوارضی نیز برای تردد در برخی از مسیرهای مهم تعریف
می‌شود.
بر همین اساس مدیریت شهری تهران طی سال‌های اخیر علاوه بر تكمیل رینگ بزرگراهی پایتخت مطابق طرح جامع پایتخت و همچنین توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی با وجود همه كاستی‌های مالی، سعی كرده است تا با طرح‌هایی شهروندان را نیز برای مدیریت سفرهای خود‌شان دخیل كند.
به همین منظور شهرداری تهران، سال گذشته لایحه‌ای تحت عنوان اخذ عوارض تردد از معابر خاص را به شورای شهر ارائه كرد. این لایحه به‌گونه‌ای تنظیم شده بود كه مبالغ دریافتی ناشی از تردد در برخی مسیرها در روندی كاملا شفاف، صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی شود. اما پس از گذشت دست‌كم 7ماه از جدی شدن بحث بر سر این لایحه، همچنان تصویب آن محقق نشده است.
البته این لایحه تاكنون با موانعی جدی روبه‌رو بوده؛ به‌طور نمونه اسفند‌ماه سال قبل، مجلس هنگام بررسی لایحه بودجه سال 94دولت، بند الحاقی مورد پیشنهاد دولت به همین منظور را حذف كرد. دولت در این بند به شهرداری‌های كلانشهرها اجازه داده بود تا با تصویب شورای شهر، نسبت به اخذ عوارض تردد انواع خودروها اقدام كنند. حالا اما رئیس كمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، از بررسی مجدد این لایحه خبر می‌دهد. اینطور كه علیرضا دبیر گفته احتمالا این طرح برای 2 سال به‌صورت پایلوت در برخی از تونل‌ها اجرا می‌شود.
وی با اشاره به بررسی لایحه اخذ عوارض تردد از معابر خاص شهری در این كمیسیون با حضور تشكری‌هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیك شهرداری تهران گفت: «در این جلسه نظرات كمیسیون‌های دیگر نیز بررسی شد. كمیسیون سلامت و خدمات شهری ابهاماتی را درباره سازوكار اجرایی كردن این لایحه مطرح و پیشنهاد كرده این طرح برای 2سال به‌صورت پایلوت در برخی از تونل‌ها اجرا شود.» به گفته وی، دریافت عوارض تردد از تونل‌ها یا پل‌هایی كه مسیر جایگزین دارند منطقی است اما این عوارض باید رقمی منطقی داشته باشد.
نرخ عوارض شناور است یا ثابت؟
علیرضا دبیر صحبت از تعیین و نحوه دریافت نرخ عوارض را در حالی به میان آورده است كه اقبال شاكری، رئیس كمیته شورای شهر تهران اعلام كرده كه برای اجرای این كار، كارت‌های اعتباری مخصوصی درنظر گرفته می‌شود. به گفته وی با این كارت‌ها شهروندان می‌توانند علاوه بر پرداخت نرخ پاركینگ‌های درون شهری و حاشیه‌ای، كرایه اتوبوس، تاكسی، مترو، عوارض تردد در تونل‌ها و بزرگراه‌های شهری را نیز بپردازند.
البته شاكری سال پیش گفته بود كه روی شیشه جلوی خودروی دارندگان اینگونه كارت‌ها، میكروچیپ‌هایی نصب می‌شود تا هنگام تردد در بزرگراه‌ها و تونل‌ها به‌صورت الكترونیك عوارض درنظر گرفته شده، اخذ و از مبلغ كارت كسر شود، اما وی حالا می‌گوید كه بین نحوه اخذ عوارض به‌صورت الكترونیكی یا از طریق ثبت پلاك، شهرداری با ثبت پلاك موافقت بیشتری دارد. وی همچنین اعلام می‌كند كه بیشتر اعضا پیشنهاد داده‌اند رقم عوارض شناور باشد و براساس نوع خودرو و ساعات روز تغییر كند. شناور بودن عوارض تردد مورد نظر دولت هم بوده اما هنوزاحتمال اینكه نرخ ثابت ۳۰۰ تومان هم
درنظر گرفته شود وجود دارد.
عوارض به كدام معابر تعلق می‌گیرد؟
اگرچه در آخرین جلسه كمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، گفته شده كه درصورت نهایی شدن لایحه، به‌طور پایلوت فقط برای تونلهای پایتخت اجرا شود اما شاكری می‌گوید كه احتمال دارد علاوه بر تونلهای نیایش، رسالت و توحید، بزرگراه‌های صدر و امام علی نیز شامل طرح شوند. محمد حقانی، رئیس كمیته محیط‌زیست شورا نیز اجرای آزمایشی این طرح در یك یا 2 بزرگراه را قابل‌قبول می‌داند.
چه خودروهایی عوارض نمی‌پردازند؟
یكی از موضوعات مهمی كه درصورت تصویب لایحه باید درنظر گرفته شود این است كه برخی خودروها مشمول اخذ عوارض نمی‌شوند.
این خودروها عبارتند از:
خودروهای برقی و هیبریدی در جهت كمك به حفظ محیط‌زیست
خودروهای امدادی، نظامی و انتظامی و خودروهای معلولان
خودروهای حمل‌ونقل عمومی مسافر ازجمله تاكسی‌های تحت نظارت سازمان مدیریت و نظارت بر تاكسیرانی شهر تهران
خودروهای تحت نظارت شركت واحد اتوبوسرانی و مینی‌بوسرانی تهران و حومه
خودروهای آژانس‌ها و مؤسسات كرایه خودرو به شرط دارا بودن مجوز از شهرداری