عوارض تردد خودرو در شهر تهران
تین نیوز | شهرداری تهران لایحه‌ای به شورای شهر ارائه كرده كه در صورت تصویب آن، برخی خیابان‌های خاص پایتخت بعد از قیمت‌گذاری، به یكی از محل‌های فرعی تامین مالی در بودجه سالانه تهران تبدیل خواهند شد.
این لایحه به دنبال تحقیقاتی كه سال گذشته مركز مطالعات شهرداری تهران درباره درآمدهای پایدار شهرهای شاخص دنیا انجام داد، تدوین شده است و هم‌اكنون مجموعه مدیریت شهری تهران در نظر دارد همچون 7 كشور اروپایی، در برخی «معابر اصلی» و تعدادی از «پل»ها و «تونل»های تردد خودرو، از مالكان خودروهای شخصی، «عوارض جاده‌ای» دریافت كند.
خیلی از كشورها، در اخذ «عوارض جاده‌ای» از معابر درون‌شهری، دارای سابقه طولانی هستند. در 7 كشور اروپایی، شهرداری‌های شهرهای بزرگ حدود 32 تا 46 درصد از هزینه‌های احداث زیرساختهای شهری را از مالكان خودرو به عنوان بهره‌برداران این قبیل پروژه‌ها، تامین و دریافت می‌كنند.
در ایران با وجود آنكه دولت مركزی سهم قابل توجهی از هزینه احداث بزرگراه و آزادراه‌های برون‌شهری را از محل «اخذ عوارض» تامین و به پیمانكاران پرداخت می‌كند اما مسوولیت مالی ساخت معابر درون‌شهری، مستقیم با شهرداری است. هم‌اكنون شهرداری تهران برای كاستن از وابستگی بودجه پایتخت به عوارض دریافتی از ساخت‌وساز به عنوان ناپایدارترین منبع درآمد شهری، گزینه اخذ «عوارض جاده‌ای» را به عنوان منبع جدید مالی به شورا پیشنهاد كرده است. مدیران شهری تهران علاوه بر آنچه در كشورها به عنوان «هدف اصلی» از اخذ عوارض جاده‌ای تعریف شده، یك هدف
اضافه و محلی را نیز تعقیب می‌كنند كه كاملا با بحران زیست‌محیطی پایتخت در ارتباط است. یافته‌های جدید شهرداری درباره منشاء آلودگی هوا، نشان می‌دهد: خودروها در نقش آلاینده‌های متحرك، 82درصد از 700 هزار تن ذرات آلاینده هوای تهران در سال را تولید و منتشر می‌كنند. طبق تحقیقات مركز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، در تهران اگر چه سرانه خودرو در مقایسه با سایر كلان‌شهرهای جهان، كمتر است اما نرخ استفاده از خودرو بیشتر است. در تهران به ازای هر 10 نفر، 3/3 خودرو وجود دارد اما این شاخص در آلمان، كانادا و ژاپن به ترتیب 5/5، 6/5 و 6/4 خودرو است. به این ترتیب شهرداری،
در لایحه «عوارض جاده‌ای» دو هدف شامل «تامین مالی پروژه‌های عمرانی شهر» و «بهبود علایم حیات شهر» را دنبال می‌كند. یافته‌های مركز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرداری تهران نشان می‌دهد: در كشورهایی همچون فرانسه، اسپانیا، یونان، ایتالیا، پرتغال، دانمارك و نروژ، بخش عمده بودجه شهرداری‌ها را منابع پایدار تشكیل می‌دهد و حداقل نرخ عوارض جاده‌ای در خیابان‌های خاص برخی از این 7 كشور حدود «10 سنت در هر كیلومتر» است. در تهران آنطور كه معاون حمل‌ونقل و ترافیك شهرداری به «دنیای‌اقتصاد» اعلام كرده، فعلا «مجموعه تونل و
بزرگراه طبقاتی صدر-نیایش» به عنوان اولین گزینه برای اخذ عوارض جاده‌ای از خودروهای عبوری مطرح است و مبلغ پیشنهادی معادل 100 تا 150 تومان به ازای هر كیلومتر طول مسیر، در نظر گرفته شده است. مقامات شهرداری و برخی اعضای شورای شهر در دفاع از این لایحه و پاسخ به برخی انتقادهایی كه مخالفان درباره تشدید راه‌بندان به واسطه پرداخت عوارض در مبادی خیابان‌های خاص مطرح كرده‌اند، می‌گویند: مكانیزم اخذ عوارض جاده‌ای از خودروهای داخل شهر تهران كاملا متفاوت از پرداخت دستی عوارض برون‌شهری خواهد بود به این صورت كه متقاضیان تردد در این خیابان‌ها بعد از
پیش‌پرداخت به شهرداری و نصب یك سنسور در جلوی خودرو، به شكل هوشمند و الكترونیكی در هربار عبور از معابر مشمول عوارض، مبلغی از حساب‌شان كسر خواهد شد، بنابراین پروسه اخذ عوارض «بدون توقف خودرو» خواهد بود.
گزارش «دنیای‌اقتصاد» از جزئیات لایحه عوارض جاده‌ای حاكی است: شهرداری تهران دو ماموریت برای خود تدوین كرده است. در قالب ماموریت اول، پیش‌بینی شده است، در صورت پولی‌شدن عبور و مرور خودروهای شخصی در خیابان‌های تهران، بخشی هرچند ناچیز از هزینه‌های احداث انواع خیابان و بزرگراه و تونل، مستقیم توسط استفاده‌كنندگان این معابر تامین شود.
در قالب ماموریت دوم نیز به كمك این عوارض قرار است ترافیك شهر با ابزار اقتصادی مدیریت شود. شهرداری تهران با توجه به رشد جمعیت تهران و گسترش فیزیكی پهنه شهر، ناگزیر از ایجاد زیرساخت و سرویس‌دهی به مسافرت‌های درون‌شهری است. در حال حاضر، هزینه احداث زیرساختهای حمل‌ونقل اصلی‌ترین بخش هزینه بودجه سالانه شهرداری را به خود اختصاص داده، طوری كه حدود 60درصد بودجه سال آینده تهران صرف پروژه‌های حمل‌ونقلی خواهد شد. در این میان برخی كارشناسان شهری، ساخت معابر تردد خودرو در تهران را تشدیدكننده ترافیك و ضدشاخص‌های شهر پاك عنوان می‌كنند و در مقابل،
بر تمركز نسبت به توسعه مترو و حمل‌ونقل عمومی تاكید می‌كنند. شهرداری تهران كه طی سال‌های اخیر، برای افزایش سطح تردد خودرو به زیرزمین پایتخت رفته و با احداث «تونل»هایی همچون نواب، رسالت، صدر، این اواخر تونل حكیم را در دستور كار گذاشته است، هم‌اكنون در نظر دارد بار منفی توسعه معابر را با ابزار عوارض جاده‌ای مهار كند. طبق برآورد‌های صورت گرفته در شهرداری، دریافت عوارض از خودروهای شخصی در معابر خاص باعث كنترل تقاضای سفر با خودروهای شخصی و در نتیجه باعث كاهش ترافیك و آلودگی می‌شود. همچنین اعمال شیوه «شناور» در اخذ عوارض به این معنی
كه متناسب با ساعات اوج ترافیك، نرخ بیشتری برای عوارض تعریف شود، می‌تواند به بازتوزیع ترافیك از ساعات پرتردد به سایر اوقات شبانه‌روز منجر شود. قرار است منابع حاصل از این عوارض، صرف توسعه ناوگان مترو و اتوبوس‌های تندرو شود.
درآمد 7 میلیارد تومانی فقط از یك معبر
سیدجعفر تشکری‌هاشمی، معاون شهردار تهران در این‌باره به «دنیای‌اقتصاد» اعلام كرد: مطابق برنامه 5 ساله شهرداری موظف بود براساس این برنامه لایحه‌ای به شورا مبنی بر چگونگی اخذ عوارض از معابر شهری ارائه کند. اینکه ما بخواهیم مردمی که از امکاناتی استفاده نمی‌کنند و به‌جای استفاده از خودرو شخصی از خودرو عمومی استفاده می‌کنند همان هزینه‌هایی را بپردازند که یک شهروند که تمام ترددهایش با خودرو شخصی است، منصفانه نیست. وی با بیان اینکه عوارض خودرویی که گرفته شده یک هزارم ارزش واقعی خودرو است، می‌گوید: مبلغ 20 تا 30 هزار تومان جبران کننده
هزینه‌های شهر نیست و عوارضی که ما در شهر می‌پردازیم در مقابل هزینه‌هایی که می‌کنیم ناچیز است.
تشکری‌هاشمی با تشریح جزئیات این لایحه می‌گوید: قرار نیست کیوسکی یا راه‌بندانی در این معابر ایجاد شود و پرداخت‌ها صددرصد الکترونیکی است و صاحب خودرو، پلاک خودرو را شارژ می‌کند و پیشنهاد ما برای هر بار تردد از معبر 300 تومان است که خودروهایی که شغلشان تردد است از پرداخت عوارض معاف هستند. این در مقابل هزینه‌ای که شهروندان برای معابر بیرون از تهران می‌دهند بسیار منصفانه است به طور مثال برای اتوبان پردیس که کمتر از 20کیلومتر است2500 تومان پرداخت می‌شود که کیلومتری 100تا 150 تومان که عدد پیشنهادی ما نسبت به این رقم بسیار ناچیز است. پلیس هم با این
طرح مخالفتی ندارد. سردار تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور پایتخت با بیان اینکه تصمیم‌گیری در خصوص اخذ عوارض از معابر شهری ساز و کار خودش را دارد و در قانون، تکلیف آن روشن شده است، می‌گوید: تصویب یا عدم تصویب این موضوع مسوولیتش در جای دیگری است اما اگر این موضوع مصوب شد و قرار شد در شهر این اتفاق بیفتد، پلیس در ساز و کار اجرایی‌اش بحث دارد. بر اساس پیشنهاد، شهرداری چه میزان درآمد از این عوارض اندک کسب خواهد کرد. به گفته معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران، بر اساس اطلاعات ترافیکی 23 میلیون خودرو طی یک سال گذشته از روی پل بزرگراه طبقاتی صدر عبور کرده‌اند. که با یک
حساب ساده 6 میلیارد و 900 میلیون تومان تنها از عبور خودروها از بزرگراه صدر کسب خواهند کرد. در لایحه پیشنهادی شهرداری به شورا معابری که قرار است در صورت موافقت شورا تردد از آنها پولی شود مشخص شده است. در لایحه مجوز اخذ عوارض تردد از معابر خاص شهری در یکی از ماده واحده‌های خود اعلام کرده است تونل‌های «نیایش»، «توحید»، «رسالت» و پل طبقاتی «صدر» به عنوان معابر خاص برای اخذ تردد در نظر گرفته شوند و مبلغ ۳۰۰ تومان به صورت الکترونیکی از هر خودرو برای هر بار عبور از این مسیرها اخذ شود.
در این لایحه پیشنهاد شده که خودروهای برقی، هیبریدی، خودروهای امدادی، آمبولانس، خودروهای عمومی، انتظامی، نظامی، خودروهای معلولان و خودروهای حمل و نقل عمومی و حمل مسافر از جمله تاکسی و اتوبوس و خودروهایی که از شهرداری مجوز دارند از پرداخت عوارض مستثنی هستند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.