کریدور شرق–غرب بدون حل گره دریاچه وان، کامل نمی شود

یک کارشناس صنعت حمل ونقل ریلی با اشاره به ظرفیت پایین مسیر ترکیه و مشکل عبور از دریاچه وان گفت: ایران با وجود اتصال مستقیم ریلی به چین، همچنان در خروجی غربی قفل مانده و مسیر پایدار به اروپا شکل نگرفته است.

به گزارش تین نیوز، محمدجواد شاهجویی کارشناس حمل ونقل ریلی در گفت وگو با مهر اظهار کرد: کریدور شرق–غرب به عنوان یکی از محورهای راهبردی ترانزیتی جهان، می تواند ایران را به حلقه ای کلیدی در اتصال چین و اروپا تبدیل کند. ایران از سمت شرق اتصال ریلی فعال با چین دارد؛ قطارها از چین وارد قزاقستان، ترکمنستان و سپس ایران می شوند. اما در سمت غرب، شرایط متفاوت است و مسیر خروجی ایران عملاً منقطع مانده است.

وی افزود: مسیر عراق هنوز فعال نشده و تنها مسیر ترکیه باقی مانده است. این مسیر نیز با مشکل جدی در دریاچه وان مواجه است؛ جایی که ریل منقطع می شود و واگن ها باید با شناورهای مخصوص از دریاچه عبور داده شوند. علاوه بر این، محور جنوبی ترکیه قدیمی و کم سرعت است و ظرفیت فعلی آن تنها حدود ۷۰۰ هزار تن در سال برآورد می شود؛ ظرفیتی که پاسخگوی نیاز ترانزیتی ایران نیست.

شاهجویی یادآور شد: ایران طی ۲۰ سال گذشته بارها درخواست دور زدن دریاچه وان را مطرح کرده اما ترکیه به دلیل ماهیت گردشگری منطقه تاکنون موافقتی نکرده است. در مقابل، ترکیه پیشنهاد اتصال ایران از مسیر شمالی را داده است؛ مسیری که بر تکمیل خط مرند–چشمه ثریا استوار است و ایران را به قارص و سپس به اروپا متصل می کند.

این کارشناس تأکید کرد: ایران نباید صرفاً به یک مسیر متکی باشد. تکمیل مسیر عراق برای اتصال به سوریه و مدیترانه، فعال سازی محور جلفا برای ارتباط با گرجستان، و توسعه مسیرهای ارمنستان و بندر پوتی در قفقاز باید همزمان پیگیری شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: عقلانیت در حکمرانی کریدوری ایجاب می کند که وابستگی به یک مسیر واحد خطای راهبردی است. ایران باید مجموعه ای از مسیرهای ترانزیتی را فعال نگه دارد تا جایگاه خود را در کریدور شرق–غرب تثبیت کند.

گره دریاچه وان همچنان مانع اصلی اتصال پایدار ایران به اروپا است. تکمیل خطوط جایگزین مانند مرند–چشمه ثریا، محور جلفا و مسیرهای عراق و قفقاز می تواند ایران را از وابستگی به یک مسیر واحد رها کرده و جایگاه ترانزیتی کشور را در کریدور شرق–غرب تقویت کند.