◄ تصمیمات اشتباه دولت بازار برنج را به قحطی رساند/ بعد از بحران برنج منتظر بحران روغن باشید/ دولتمردانی داریم که حتی جمع و تفریق ساده بودجه کالاهای اساسی را بلد نیستند!

محمد مختاریانی رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمین کنندگان برنج، با اشاره به اینکه در بودجه امسال حدود ۸.۲ میلیارد دلاربرای تأمین ارز کالاهای اساسی در نظر گرفته شده، اظهار کرد: این عدد از ابتدا هم پاسخگوی نیاز کشور نبود. در سال های گذشته میزان تخصیص ارز کالاهای اساسی تا دو برابر این رقم بوده، اما چند سال است که این عدد کاهش یافته در حالی که میزان مصرف کشور، ارز بری کالاها و نیاز وارداتی کاملاً مشخص است.

عاجز بودن دولت از حساب و کتاب بودجه مورد نیاز کالاهای اساسی

وی افزود: کالاهایی مثل برنج، جو، ذرت، روغن و دانه های روغنی اقلامی هستند که میزان مصرف و نیاز ارزی آن ها کاملاً قابل محاسبه است. اگر دولت فقط یک برنامه حداقلی داشت، سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اقتصادی دولت می توانستند با یک حساب سرانگشتی مشخص کنند که به کدام کالا ارز می دهند و به کدام نمی دهند. بودجه را خود دولت به مجلس برده و تصویب شده، حتی نمایندگان مجلس هم اعلام کردند که این رقم کم است، اما دولت گفت مدیریت می کنیم.

مختاریانی تصریح کرد: امسال حتی سال خشکسالی بود و تولید برخی اقلام مثل برنج، جو، ذرت و دانه های روغنی نسبت به سال های قبل کمتر بود اما باز هم دولت نتوانست حتی جمع و تفریق ساده برای تخصیص ارز لازم برای واردات این کالاها را انجام دهد. اگر این حساب وکتاب انجام می شد، از ابتدای سال مشخص بود که مثلاً برنج یا روغن ارز ندارد. بحث این نیست که ارز دادن یا ندادن درست است یا نه، بحث این است که بودجه مشخص است و نیاز هم مشخص است.

وی با اشاره به بدهی های ارزی دولت به واردکنندگان کالای اساسی گفت: ما فقط برای امسال، با احتساب بدهی های قبلی، حدود ۱۸ میلیارد دلار نیاز ارزی داشتیم، اما ۸ میلیارد دلار بودجه گذاشته شد. نتیجه این شد که بدهی روی بدهی انباشته شد. از طرفی از بهمن سال گذشته ارز برنج پرداخت نشده و از فروردین امسال ارز روغن پرداخت نشده و الان ماه نهم سال هم تمام شده و هنوز ارز این کالاها بلاتکلیف است.

بازار روغن و نهاده ها هم به هم ریخته است!

رئیس انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ادامه داد: وقتی ارز پرداخت نمی شود، واردکننده و تولیدکننده تا یک جایی با اعتبار، وام ارزی و منابع شخصی می توانند کالا را وارد کنند اما بالاخره این منابع تمام می شود. امروز اکثر کارخانه های روغن تعطیل یا در آستانه تعطیلی هستند و بحران بعدی کشور بعد از برنج، بحران روغن است.

مختاریانی با انتقاد از توزیع ناعادلانه ارز گفت: از بودجه 8 و دو دهم میلیارد دلاری امسال برای کالای اساسی، تا امروز فقط ۶.۴ میلیارد دلار تخصیص داده شده که ۳.۴ میلیارد دلار آن صرف بدهی های قبلی و حدود ۳ میلیارد دلار برای امسال بوده است. از این رقم، سهم برنج کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار بوده که واردکنندگان آن را صرف پرداخت بدهی های قبلی کرده اند و این در حالیست که سهم برنج در بودجه کل حدود ۱۳ درصد است. برنج و روغن روی هم حدود ۲۵ تا ۲۷ درصد سهم دارند اما الان ۵۰ درصد بدهی ارزی دولت مربوط به این دو کالاست؛ یعنی توزیع ارز کاملاً ناعادلانه بوده است.

مسئولیت خسارت تصمیمات ضد و نقیض  در مورد واردات برنج پاکستانی با کیست؟

وی تأکید کرد: نهاده های دامی بخش عمده ارز را گرفته اند، اما وضعیت بازار آن ها هم به هم ریخته است. در مورد برنج، دولت از اردیبهشت تصمیم اشتباه گرفت و واردات برنج پاکستانی را متوقف کرد. بارها هشدار دادیم که برنج پاکستانی نیاز بازار است و هم جلوی افزایش قیمت برنج ایرانی را می گیرد و هم خودش نباید گران شود، اما توجهی نشد.

مختاریانی افزود: بعد از شش ماه آزمون و خطا، همان دولتی که جلوی واردات را گرفته بود، دوباره گفت فقط برنج پاکستانی وارد شود. در این مدت قیمت برنج ایرانی دو برابر شد و برنج پاکستانی کمیاب شد. این خسارت ها را چه کسی پاسخ می دهد؟

این سطح از بی کفایتی در مدیریت بازار کالای اساسی بی سابقه است

وی با اشاره به تصمیم دولت برای توزیع انحصاری برنج توسط دولت گفت: دولت اعلام کرد بخش خصوصی دیگر حق توزیع برنج را ندارد. ما حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تن برنج وارداتی را با قرارداد به شرکت دولتی تحویل دادیم. پیام ها و مستندات ما موجود است که ما بیش از یک ماه التماس کردیم که برنج ها را تحویل بگیرند، در حالی که روزانه دموراژ(هزینه توقف کالا در بندر) می دادیم و متاسفانه دولتمردان مسئول، با بی تفاوتی نه برنج را تحویل می گرفتند و نه اصولا اهمیتی به ضرر و زیان ما می دادند.

رئیس انجمن برنج ادامه داد: بعد از تحویل، دولت برنج ها را توزیع نکرد و منتظر گران شدن برنج در بازار ماند و قحطی ایجاد شد. حالا بعد از ۲۴ روز از تغییر سیاست ارزی، هنوز هیچ تصمیم مشخصی درباره ارز برنج گرفته نشده است. بانک مرکزی می گوید می شود، وزارت جهاد می گوید نمی شود و هیچ کس در این دو نهاد حاضر نیست دو ساعت با واردکنندگان بنشیند و تصمیم بگیرد.

مختاریانی با انتقاد شدید از بی عملی دولت گفت: ما عملاً با وضعیت بی دولتی مواجه هستیم. هیچ نهادی مسئولیت نمی پذیرد. قانون انتزاع می گوید تنظیم بازار کشاورزی با وزارت جهاد است، اما ۲۴ روز گذشته و حتی یک صورت جلسه ساده هم تنظیم نشده است. امروز مردم دنبال مقصر می گردند و همه فشارها روی واردکننده است در حالی که تصمیم های غلط دولتی بازار را به این نقطه رسانده است.

وی در پایان گفت: این سطح از بی کفایتی، بی خیالی و عدم پاسخگویی در مدیریت بازار کالاهای اساسی، بی سابقه است و اگر همین روند ادامه پیدا کند، تبعات اجتماعی و اقتصادی آن به مراتب سنگین تر خواهد شد.