فساد نفتی با اسم رمز محرمانه!/ زیان روزانه ۲۶ میلیون دلاری ایران برای ارزان فروشی و هزینه مبادله زیر تحریم!

به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصاد۲۴، بازار شعار های دو نامزد نهایی انتخابات ریاست جمهوری داغ است، اما در این میان سخنان برخی سیاسیون در ستاد های انتخاباتی و آمار و ارقامی که از فروش نفت و شیوه مبادله آن می دهند نشان از وضع نامطلوبی دارد که شاید تنها در روز های باقی مانده به روز رای گیری درباره آن سخن گفته می شود. در این میان سخنان محمد مخبر، معاون اول دولت سیزدهم و شیوه خرید کالا های اساسی توسط آن ها عمق فاجعه را بیشتر نشان می دهد و گفته های مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام سوءاستفاده برخی از این وضعیت فاجعه بار را به رخ می کشد.

انصاری در این جلسه می گوید: «به قیمت به خاک سیاه نشاندن ملت در حال کاسبی هستند، هم اکنون افتخار می کنند که روزی یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت می فروشند، سوال بنده به عنوان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام این است که چه کسانی نفت می فروشند؟ اسامی آن ها را اعلام کنید، اما می گویند هیچ چیزی نگویید، چون دشمن متوجه می شود. می گوییم به چه کسی می فروشید؟ می گویند هیچ چیز نگویید، چون مشتری می پرد و آمریکا رصد می کند. چند می فروشند؟ می گویند محرمانه است. پول آن در کدام حساب می رود؟ می گویند حساب نمی شود، چون آمریکایی ها تحریم کرده اند و پول ها برمی گردد. می گوییم پول ها از چه طریقی برمی گردد؟ می گویند از طریق صرافی ها. می گوییم صرافی ها برای کیست؟ می گویند محرمانه است نمی شود گفت.»

او در ادامه درباره اینکه این مبادله با کدام کشور صورت گرفته، اینگونه می گوید: «بخش عمده ای از این پول کجاست؟ همه در یک کشور است. می پرسیم آن کشور پول شما را می دهد؟ می گویند خیر، نگه داشته اند و فقط می توانیم کالا بخریم. کالا را چه کسی وارد می کند؟ باز نمی گویند.»

انصاری نامی از کشور خاصی نمی برد، اما همه می دانیم که چین خریدار عمده نفت ماست. او همچنین درباره تخفیفات و اتفاقاتی که در این بین می افتد، عنوان کرده: «یک گروهی شده اند که به نام دورزدن تحریم، می گویند جاده را باز نکنید، چون ما جاده فرعی بلدیم. روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت می برند و بین ۱۵ تا ۳۰ دلار در هر بشکه نفت تخفیف می دهند که میانگین آن در روز حداقل حدود ۲۶ میلیون دلار از پول مردم ایران به خریدار انحصاری نفت تخفیف می دهند.»

عددی که انصاری اعلام می کند یعنی دست کم سالی ۱۰ میلیارد دلار زیانی که به مردم ایران تحمیل می شود.

ضرر ۲۵ درصدی معامله با چین

مسعود دانشمند، فعال حوزه کشتیرانی، صحبت های مجید انصاری را اینگونه تحلیل کرده است: «ببینید در این دنیا و با این تجهیزات و اینترنت دیگر هیچ چیز محرمانه ای وجود ندارد. ما هم اکنون نفت را به کشور چین می فروشیم و بین ۸ تا ۱۰ دلار بر روی هر بشکه تخفیف می دهیم، اما آن ها می گویند ما نفت شما را می خریم، ولی پول را به صورت یوآن نزد خودمان نگه می داریم که یا باید از ما جنس بخرید و یا اگر می خواهید پول خود را آزاد کنید و از کشور دیگر خرید کنید، حدود ۱۶ درصد هزینه جابه جایی ارز خواهد شد، که با تخفیفی که ما بر روی نفت به این کشور می دهیم حدود ۲۵ درصد زیان معامله ما با چینی هاست.»

او البته می گوید که می توان جلوی این ضرر را گرفت و از بخش خصوصی برای فروش نفت استفاده کرد. دانشمند گفته: «چین فعلاً تنها مشتری دولت ما است، اما اگر این کار به بخش خصوصی واگذار شود آن ها مشتری های بیشتری پیدا خواهند کرد و قرارداد های بهتری خواهند بست و پول آن را هم خواهند گرفت. متاسفانه دولت داشته های کشور را به ثمن بخس می دهد تا مایحتاج مردم را فراهم کند، اما به قابلیت های کشور توجهی ندارد.»

دانشمند ادامه داد: «اگر نرخ ارز در کشور تک نرخی شود و به صادرکنندگان توجه ویژه شود و صادرات را توسعه دهیم، به راحتی می توانیم درآمد صادراتی خود را به مرز ۶۵ میلیارد دلار در سال برسانیم و صادرات غیرنفتی ما می تواند جواب واردات کشور را بدهد. اینگونه است که می توانیم استقلال پیدا کنیم و یقه خود را از دست چینی ها خلاص کنیم. من آماده هستم به هر دولتی که بر سر کار بیاید و با هر ایدئولوژی ای که باشد، در جهت منافع ملی مشاوره رایگان دهم تا اوضاع بهتر شود.»

خرید کالای اساسی از وسط دریا

شیوه واردات در کشور نیز اوضاع بهتری از صادرات نفت ندارد و آنچه که محمد مخبر، معاون اول مرحوم ابراهیم رئیسی در گفت وگویی که از تلویزیون پخش شد، عنوان کرد و از شیوه خرید کالا های اساسی، آن هم به صورت عجیب رونمایی کرد، نشان از اوضاع بدی است که کشور را با بحران مواجه کرده است. او در این برنامه می گوید: «از کشتی هایی که در دریا در حال عبور هستند و کالا های مورد نیاز ما را دارند با اینکه برای کشور های دیگر هستند، خرید کردیم. ما توانستیم از بنادر کشور هایی که خیلی هم رابطه خوب و مناسبی با ما نداشتند، از کشتی های پهلوگرفته، ذرت، کنجاله و جو بخریم و به داخل کشور بیاوریم.»

شیوه ای که مخبر به آن اشاره می کند در هیچ جای جهان مرسوم نیست و ریسک بالایی هم دارد که خود او نیز به آن اشاره دارد: «یک بخشی از آن ریسک بود که پول را بدهیم آن هم در جایی که هیچ چیز آن در اختیار ما نیست و یک کشتی است که روی آب است و پول را بدهیم و برود و کالا را نیاورد، و یا کشوری که کالا را خریده سفت ایستاد، اما (مرحوم ابراهیم رئیسی) با شجاعت گفتند که این کار را انجام دهید و همین کار را انجام دادیم.»

در همین خصوص، از مسعود دانشمند پرسیدم که شیوه معمول خرید و فروش دریایی به چه صورت است و او در پاسخ گفت: «اصولاً خرید و فروش به این صورت انجام می شود که خریدار و فروشنده یک کشتی را اجاره می کنند تا کالا را از مبدأ به مقصد برساند، پس صاحب کشتی مالک کالا نیست که بخواهد آن را به فرد دیگری بفروشد و یا تغییر مسیر بدهد و به کشور دیگری برود، مگر اینکه با خریدار و مالک اصلی کالا توافق شود.»

این فعال حوزه کشتیرانی ادامه داد: «مثالی بزنم؛ فرض کنید کالا برای کشور عراق باشد، به هرحال دولت آن کشور آن را برای مصارف خود خریده است و به آن نیاز دارد. البته ممکن است برای یک محموله استثنا چنین اتفاقی که آقای مخبر گفت رخ دهد، ولی اصلاً اتفاق روتین و معمولی نیست و عرف نیست. شما حتی اگر به یک کشتی بگویید حاضر هستید کالای آن ها را به دو برابر قیمت بخرید، خواهد گفت که به من ربطی ندارد و با صاحب کالا صحبت کنید. بنده سال های سال است که در حوزه کشتیرانی فعالیت دارم و تجارت جهانی را می شناسم به همین دلیل می گویم چنین روش کاری اصلاً معمول نیست.»

دانشمند، حرف های محمد مخبر را شوخی می داند و گفته: «به نظر من حرف های آقای مخبر را باید شوخی تلقی کرد، چون چنین کاری عرف نیست، البته ممکن است که کشوری کالایی را بخرد و به فروشنده بگوید اعلام نکنید تا به صورت پوششی باشد، اما به هرحال خریدار تغییر نخواهد کرد. باز مثال بزنم؛ مثلاً ما می توانیم کالایی مثل جو و ذرت را از برزیل بخریم و توافق کنیم که اسمی از ما برده نشود و حتی مقصد را کشور دیگری اعلام کنیم و در نهایت وارد بندر امام شود تا مثلاً تحریم ها را دور زده باشیم، اما رویه این نیست که کالا را بتوانیم با یک تماس از کاپیتان کشتی بخریم و به نظر من با منطق کشتیرانی سازگاری ندارد.»

او همچنین درباره این قسمت از سخنان سرپرست نهاد ریاست جمهوری که گفته ریسک می کرده اند و مطمئن نبودند اگر پولی می دهند بتوانند کالا را تحویل بگیرند، عنوان کرد: «باز تاکید می کنم این امکان وجود دارد که نام مقصد و خریدار را به گونه دیگری بزنند که به صورت پوششی باشد، اما به هرحال نمی توان کالا را به فرد دیگری تحویل داد و فروخت. ما به دلیل پوششی بودن و تغییر نام بار ها مورد سوءاستفاده قرار گرفته ایم و برای همین است که هرازچندگاهی شنیده می شود که می گویند پول ما را بردند و کالای ما را ندادند. به هرحال خرید به این صورت دارای ریسک است، چون نام ها و کشور تغییر کرده و در اینجا صاحب کشتی می تواند کالا را به کشور اصلی تحویل ندهد و به همان کشوری که بارنامه به نام آن ها صادر شده ببرد و صاحب اصلی کالا ضرر کند.»

مسعود دانشمند درباره اینکه آیا راه حلی وجود دارد که گرفتار اینگونه ریسک ها نشویم، گفت: «به هرحال این راه کجی است که برخی می روند، ما می توانیم مثل انسان های متمدن خرید کنیم و شدنی است. دولت باید به بخش خصوصی اعتماد کند و تضمین بگیرد تا آن ها کالا را وارد کشور کنند. بخش خصوصی ایران تحریم نیست پس می توانیم از راه های روشن تر و بی دردسرتر و با ریسک کمتر کالا وارد کنیم.»

او افزود: «تا زمانی که دولت فکر می کند علامه دهر است و دیگران چیزی نمی فهمند، باید همین راه ها را برویم و در نهایت از داخل آن بابک زنجانی ها به وجود می آید، اگر دولت به خبرگان بخش خصوصی اعتماد کند می تواند به راحتی تجارت و صادرات و واردات انجام دهد. دولت باید به بخش خصوصی که ریشه آن در کشور است اعتماد کند نه اینکه به قول آقای مخبر با ریسک و نگرانی از کسانی که هویت مشخصی ندارند خرید کنند. توصیه من به دولت بعد این است که خودش را از ورطه تصدی گری بیرون بکشد.»

روز های نزدیک به انتخابات، روز های پرهیجان و پراضطرابی است و شاید شنیدن میزان تخفیف های غیرمعمول در صادرات نفتی و خرید های عجیب کالا های اساسی در واردات در شلوغی اخبار سیاسی و اجتماعی گم شود، اما نمی توان این را از نظر دور داشت که در نهایت کشور را باید با اقتصاد چرخاند و شیوه کسب درآمد و تامین کالا های مردم می تواند کمک بزرگی برای کسانی باشند که می خواهند در انتخابات شرکت کنند.