پروژه ایران و چین که آمریکا را خلع سلاح می‌کند

همکاری اقتصادی ایران و چین به ویژه در زمینه های حمل ونقلی، می تواند منجر به بازتعریف و تقویت روابط دوجانبه و افزایش قدرت اقتصادی هر دو کشور در سطح منطقه ای و جهانی بشود که سپری در برابر زیاده خواهی های آمریکا خواهد بود.

به گزارش تین نیوز به نقل از فارس؛ ایران و چین به عنوان دو کشور با روابط تاریخی و تمدنی عمیق که یک نمونه آن همکاری در راه ابریشم 2000 ساله است، در سال های اخیر گام های موثری در جهت تقویت همکاری های اقتصادی در زمینه های مختلفی از جمله انرژی، زیرساخت ها، تجارت، فناوری و سرمایه گذاری مشترک برداشته اند.

تحولات جهانی، رویدادهای ژئوپلیتیکی، روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهور منتخب آمریکا و جنگ 12 روزه ایران و رژیم صهیونیستی، زمینه های همکاری نزدیک تر میان دو کشور را فراهم کرده است.

سفیر چین در تهران امروز در مصاحبه ای عنوان کرد که مایلیم برای ایجاد یک اقتصاد جهانی انعطاف پذیرتر با ایران همکاری کنیم. مایلیم با طرف ایرانی برای توسعه همکاری کمربند و جاده، پیشبرد دستور کار اقتصادی و تجاری تحت سازمان همکاری شانگهای (SCO)، بریکس و سایر چارچوب های چندجانبه ای و ایجاد یک اقتصاد جهانی انعطاف پذیرتر از طریق همکاری بین المللی نزدیک تر، همکاری کنیم.

به گفته کارشناسان روابط بین الملل، در حق چین که دومین اقتصاد دنیا است و تنش تاریخی با ایران ندارد، در زمینه سیاست خارجی ایران ظلم شده است؛ زیرا با تعریف پروژه های راهبردی که دارای منافع برد-برد هستند، شراکت راهبردی عمیقی میان دو کشور شکل می گرفت و عصر راه ابریشم برای دو کشور زنده می شد.در حال حاضر نیز همکاری اقتصادی ایران و چین به یکی از موضوعات مهم در عرصه روابط بین الملل تبدیل شده است که در سال های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و سند جامع ۲۵ ساله میان دو کشور که در سال ۲۰۲۱ به امضا رسید، چشم انداز همکاری های دو کشور را ارتقا بخشیده‎ است.

یکی از مهم ترین ابعاد همکاری اقتصادی ایران و چین، حوزه انرژی است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز جهان و چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده انرژی، منافع مشترکی در این زمینه دارند. چین در سال های اخیر بزرگترین خریدار نفت ایران بوده و این همکاری در چارچوب قراردادهای بلندمدت ادامه دارد. از طرفی ایران می تواند با بهره گیری از فناوری های پیشرفته چینی در زمینه استخراج و پالایش نفت و گاز، بهره وری خود را افزایش بدهد.

نکته مهم تر آن است که تحریم های آمریکا نتوانسته این همکاری را از بین ببرد.روند تجاری دو کشور براساس آمارهای تجارت جهانی، روند نسبتا صعودی رو در دهه گذشته تجربه کرده است.

چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران، واردات کالاهایی نظیر نفت، پتروشیمی و محصولات کشاورزی از ایران را افزایش داده و از سوی دیگر، ایران نیز واردات کالاهایی نظیر ماشین آلات، تجهیزات الکترونیکی و محصولات صنعتی از چین را در دستور کار قرار داده است.

مطابق نظر کارشناسان، همکاری اقتصادی ایران و چین با توجه به ظرفیت های دو کشور می تواند به تقویت روابط دوجانبه و افزایش قدرت اقتصادی آنها در سطح منطقه ای و جهانی منجر شود. در این راستا، سفیر چین در ایران در مصاحبه امروز خود، از سفر وزیرخارجه ایران به چین با دعوت همتای چینی اش خبر داد.

با توجه به این که برای همکاری های راهبردی ایران با دومین قدرت اقتصادی دنیا نیازمند ایجاد بازی برد-برد در راستای منافع و ارزش های دو کشور هستیم و پتانسیل بازتعریف روابط بین دو کشور همچنان وجود دارد، گروه اقتصادی خبرگزاری فارس با تجمیع نظرات کارشناسان، پیشنهادهایی را به منظور تعمیق همکاری‎ های حمل ونقلی و ترانزیتی میان دو کشور ارائه می کند.

این پیشنهادها عبارتند از: الف) همکاری در توسعه بندر شهیدرجایی: در بعد همکاری مستقیم ایران و چین، حضور چین در بنادر جنوبی کشور از جمله بندر شهید رجایی که حداقل در دو سال گذشته، درگیر چالش هایی با سازمان بنادرودریانوردی بوده، نیازمند بازنگری در فرآیندهای همکاری بلندمدت برای بهره برداری از پایانه های شهید رجایی، حضور کشتیرانی های چینی در این بندر و تبدیل آن به هاب بنادر غرب آسیا است.

ب) احداث پل خلیج فارس-قشم: همکاری دیگری در بنادر جنوبی کشور، احداث پل ۲.۲ کیلومتری خلیج فارس-قشم است که ارتباط بزرگترین جزیره ایران به سرزمین اصلی را فراهم می کند و علاوه بر مزایای تسهیل حمل ونقل کالا و مسافر و کاهش زمان سفر، فرصت تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری بین جزیره قشم و مناطق دیگر ایران را در اختیار ما قرار می دهد و چین نیز جزیره قشم را با دارا بودن بالاترین آبخور کشتی در خلیج فارس، به مرکز تردد کشتی ها و بانکرینگ غرب آسیا تبدیل می کند.

پ) نقش آفرینی در ابتکار کمربند-راه چین (BRI): ایران در ابتکار چین که در سال 2013 معرفی شد، دو نقش پررنگ دارد؛ اول آن که مسیر چین-اروپا را می تواند به صورت زمینی مانند عصر راه ابریشم برقرار کند (این مسیر زمان انتقال کالا را از ۴۰ روز دریایی به حدود ۱۵ روز زمینی کاهش داده و ایران را به هاب ترانزیت اوراسیا تبدیل می کند.

مهم تر از همه، این کریدور از مسیرهای دریایی تحت کنترل ناوگان آمریکا (مانند تنگه مالاکا و کانال سوئز) عبور نمی کند و در برابر تحریم و تهدید نظامی آمریکا بسیار مقاوم تر است)، دومین نقش حضور ایران در یکی از 6 شاخه ابتکار BRI، همکاری سه جانبه چین، کریدور چین-آسیای مرکزی-غرب آسیا است که بندر شهیدرجایی و توسعه قشم در همین پازل چیده شده است.

ت) اتصال چین به غرب آسیا از شرق ایران: ارتباط زمینی و دور از دسترس آمریکایی ها که بر تنگه مالاکا نفود دارند، راهبرد دیگری است، دو مسیر وجود دارد؛ اول اتصال به کریدور 60 میلیارد دلاری چین-پاکستان (CPEC) و دوم اتصال از طریق جاده واخان افغانستان (چندی پیش حساب کاربری بریکس از قول شین جینگ پینگ نقل کرده بود که ارتباط چین و ایران از طریق افغانستان فرصتی بی نظیر و در حال انجام است)

ث) توسعه مناطق ویژه اقتصادی مشترک با هدف تولید مشترک و ترانزیت: ایجاد پارک های لجستیکی و مناطق ویژه اقتصادی در نقاط کلیدی و مطلوب کشور (بهتر است که در ذیل راهبردهای 4 پروژه قبلی گنجانده شود) با حمایت مالی و فنی چین، باعث می شود ایران به مرکز پردازش، بسته بندی و توزیع کالا در منطقه تبدیل شود. در واقع، این مراکز علاوه بر افزایش اشتغال و درآمد، به کالاهای عبوری از ایران ارزش افزوده می دهند و وابستگی منطقه به زیرساخت های غربی را کاهش می دهند.

خلع سلاح آمریکا با اتصال شرق به غرب بدون واسطه اجرای این پروژه ها، ایران را به شاهراه حیاتی تجارت جهانی بدل می کند و امکان دور زدن تحریم ها و فشارهای آمریکا را فراهم می آورد. چین نیز با اتکا به این مسیرها، وابستگی خود به مسیرهای دریایی تحت کنترل آمریکا را کاهش داده و امنیت انرژی و تجارتش را تضمین می کند. در واقع، این همکاری راهبردی، نه تنها آمریکا را از ابزارهای فشار اقتصادی و نظامی خلع سلاح می کند، بلکه نظم جدیدی در ژئوپلیتیک منطقه رقم می زند که در آن ایران و چین بازیگران اصلی خواهند بود.