◄ مروری بر عملکرد دولت در بخش حمل‌ونقل عمومی

عملکرد دولت فعلی به عکس دولت‌های پیشین از روزهای نخست آغاز به‌کار آن مورد ارزیابی قرار گرفت یکی از مباحثی که در تیررس نگاه منتقدان بود و البته تخصص این شبکه خبری، توجه به بخش حمل‌ونقل عمومی در سطوح مختلف از جمله مترو است که پیشرفت خوبی را تجربه کرد.

به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، مترو از زیربخش‌های مهم حمل‌ونقل عمومی شهری است که از استقبال بسیاری برخوردار است ولی، کاستی‌هایی در این حوزه وجود دارد که برکسی پوشیده نیست، استقبال از این وسیله حمل‌ونقل با وجود کمبودها و کاستی‌های موجود، نشان می‌دهد که این بخش بیش از پیش نیازمند حمایت دولت است، حمایتی که با وجود کسری بودجه در دولت یازدهم کم و بیش ادامه یافت.

حمل‌ونقل عمومی در تمام جهان امری اقتصادی نیست بنابراین دولت‌ها باید در همه شهرهای دنیا با اختصاص یارانه و حمایت‌های قابل توجه خود سبب شوند تا حمل‌ونقل عمومی با کمترین هزینه انجام شود، در صورتی که این نوع از جابه‌جایی مورد حمایت قرار نگیرد، کارایی لازم را نخواهد داشت و به دنبال آن مشکلات بسیاری برای جامعه به وجود خواهد آمد.

این روزها حال و هوای انتخابات بر تمامی بخش‌ها در کشور حاکم شده و همه کارها را متاثر از خود ساخته است، بخش حمل‌ونقل عمومی این روزها علاوه بر تاثیرپذیری از انتخاب رئیس جمهور، اثر دیگری را بر خود احساس می‌کند آن‌هم سایه سنگین انتخابات شورای اسلامی شهر تهران، که مهم‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در امور شهری است.

گرایش شهروندان به خوردوهای شخصی، کاهش سرعت سفر، ترافیک های سرسام‌آور و از همه مهم‌تر آلودگی هوا از جمله عواملی است که به سبب عدم توجه به حمل‌ونقل عمومی حاصل می‌شود، مردم به دلیل ترافیک  موجود در سطح شهر مجبور هستند که برای استفاده بهینه از زمان خود، حتی با وجود ازدحام جمعیت در اتوبوس‌های تندرو و مترو با این وسائل جابه‌جا شوند، استقبال از این مد حمل‌ونقل با وجود کمبودها و کاستی‌های موجود، نشان می‌دهد که این بخش بیش از پیش نیازمند حمایت دولت است، حال سوال این است چرا پس از پایان جنگ و با وجود تمام توجهات کارشناسانه به توسعه حمل‌ونقل عمومی و نیز اختصاص برنامه‌های خاص چه در برنامه‌های دولتی و چه برنامه‌های 5 گانه توسعه کشور تاکنون شاهد رشد در خور جمعیت‌ها و نیازمندی‌ها در شهرهاو روستاها چندان به چشم نمی‌خورد.

پیش از امضای برجام میان ایران و کشورهای اروپائی گفته می‌شد کشور در تحریم است درست، اما چرا در برخی شاخه‌های تولیدی در کشور شاهد پیشرفت‌های چشمگیر هستیم ولی، در بخش ارائه خدمات بهینه به مردم این تغییر احساس نمی‌شود، نگاهی گذرا به برنامه‌های دولتی در سنوات قبلی و کنونی نشان می‌دهد که توجه به توسعه حمل‌ونقل تنها در جداول برنامه‌ای و برای ثبت در تاریخ نوشته شده است اما در عمل شاهد عدم موازنه بین تجهیزات وسایل حمل‌ونقل عمومی و نیازها هستیم.

با مرور کوتاهی بر  عملکرد چند دولت پس از جنگ، می‌بینیم که در بخش حمل‌ونقل تا قبل از برنامه پنجم در برنامه توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای عملکرد دولت صفر بوده است اما در برنامه توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای در برنامه دوم عملکردی معادل 80 میلیون و 999 هزار و 521 ریال، در بخش حمل‌ونقل ریلی 44 میلیون و 926 هزارو 540 ریال، در بخش دریایی 2 میلیون و 88 هزار و 394 ریال و در بخش هوایی تا قبل از برنامه پنجم سال 90 عملکرد صفر بوده و در بخش حمل‌ونقل شهری و روستایی تا سال 90 عملکردی معادل 32 میلیون و 316 هزارو 142 میلیارد ریال ثبت شده است.

این گزارش حاکی از آن است که، در طرح توسعه حمل‌ونقل کشور تبصره ای جداگانه اختصاص به احداث و تکمیل خطوط دارای الویت متروی تهران دارد که از اهداف کلی طرح احداث قطار شهری است به طول 128 کیلومتر با هزینه واحد 377,185,500 میلیون ریال در نظر گرفته شده است که تا قبل از سال 90 عملکردی معادل  915 میلیارد تومان داشته است، این ردیف اعتباری در برنامه پنجم توسعه کشور بین سال‌های 90 تا 94 معادل 6,293,764 میلیون ریال عملکرد و در سال 95 معادل 245 میلیارد تومان مصوب داشته است و برای سال 96 معادل128 میلیارد تومان برآورد بودجه شده است هم‌چنین تا پایان برنامه ششم برآوردی معادل 29103349 میلیون ریال پیش بینی شده است که در مجموع 48,279,744 میلیون ریال برای اجرای این ردیف از برنامه به احداث و تکمیل خطوط اولویت دار متروی تهران اختصاص خواهد یافت، که نشان از سهم خوب دولت در راه‌اندازی پروژه‌های حمل‌ونقلی است.

توجه همه جانبه به مسائل مختلف در حوزه حمل‌ونقل در دولت‌های گذشته و فعلی شدت و ضعف‌هائی داشته اما، در سال‌های اخیر براساس مستندات از مطلوبیت بهتری برخوردار شده است، در ردیف کمک به توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل از جمله از رده خارج کردن خودروهای فرسوده حدود 25 هزار دستگاه با هزینه واحد 98166 میلیون ریال، خرید و نوسازی اتوبوس و مینی بوس (متوسط 50 درصد سهم دولت) حدود 17000دستگاه با هزینه واحد 50 میلیون ریال و خوردروهای عمومی کوچک حدود 16000 دستگاه با هزینه واحد 22 میلیون ریال توسط سازمان شهرداری‌ها از سال 91 تا 96 معادل 2036147 میلیون ریال تا سال 94 بیانگر این است که گفته‌ها در این ارتباط بی پایه و اساس نیست و در سال 95 این ردیف از طرح توسعه حمل‌ونقل شهری و روستایی معادل 1,100,000 مصوب داشته و بر آورد سال 96 رقمی معادل 520,000 است اما، کمبودها در این بخش و تراکم مسافر در مترو و اتوبوس‌ها نشان از نیاز شدید به منابع مالی کافی دارد که باید به حمل‌ونقل درون‌شهری تزریق شود.

طبق گزارش، در بخش تامین و تهیه تجهیزات واگن قطار شهری و حومه از جمله تامین واگن و مطالعه و تهیه تجهیزات حدود 2000 دستگاه با هزینه واحد 5,250 میلیون ریال از سوی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور از سال 96 تا 1400 برآورد هزینه برای سال 96 رقمی معادل 2,101,310 است که تا پایان این طرح سال 1400 رقمی معادل 8,399,690 پیش بینی شده است که در مجموع این ردیف 10,501,000اعتبار پیش بینی شده دارد، که باید به این بخش‌ها در طول سال اختصاص پیدا کند.

اما یکی از دغدغه‌هائی که این روزها ساکنان شهر اسلامشهر را با خود مشغول کرده اتصال مترو خط 3 به این شهرستان مهاجر پذیر است که به ظاهر اعتبار کمی برای آن در نظر گرفته ‌شده زیرا، در اعتبار طرح های تملک سرمایه‌ای ملی در سال 96 برای اتصال شهر اسلامشهر به متروی تهران، دولت تا قبل از برنامه پنجم عملکردی نداشته است اما بین سال‌های 90 تا 94 معادل 183280میلیون ریال عملکرد داشته است که در سال 95 این رقم معادل 15000 میلیون ریال مصوب و برای سال 96 معادل 14339 میلیون ریال اعتبار برآورد شده است و تا پایان دوره برنامه ششم توسعه معادل 1,059,334 میلیون ریال پیش‌بینی شده  که در مجموع دولت برای اتصال اسلامشهر به متروی تهران بودجه ای معادل 1271953 میلیون ریال اختصاص داده که به گفته شهردار این شهر اصلا کافی نیست.