◄ حذف میدان صادقیه ؛ پاک کردن صورت مسئله یا حل مشکل ترافیک؟

در روزهای اخیر اعلام تصمیم شهرداری تهران مبنی بر حذف میدان صادقیه ، موجی از انتقادات در میان کارشناسان حمل ونقل و شهرسازی به راه انداخته است. بسیاری از متخصصان بر این باورند که این اقدام نه تنها گره ترافیکی این محدوده را باز نخواهد کرد، بلکه ممکن است با تغییر الگوی حرکت خودروها، بار ترافیکی را به نقاط مجاور منتقل کند و در نهایت، تنها شکل ظاهری مسئله را تغییر دهد.

کارشناسان می گویند حذف میدان ها، پل ها یا ساخت زیرگذرها در تهران پیش تر نیز با هدف کاهش ترافیک اجرا شده، اما در عمل نتیجه ملموسی نداشته است. یکی از نمونه های شاخص، حذف پل گیشا است؛ پروژه ای که با هزینه ای سنگین اجرا شد تا به زعم مجریان، گره ترافیکی گیشا را باز کند. اما چند سال پس از اجرای آن، این محدوده همچنان از پرترافیک ترین نقاط غرب تهران است و رانندگان روزانه در صف های طولانی خودرو گرفتار می شوند.

خودرو محوری علت اصلی ترافیک تهران است

به اعتقاد کارشناسان، مشکل ترافیک تهران با طرح های خودرو محور قابل حل نیست. تجربه شهرهای بزرگ جهان نیز نشان می دهد که هرچقدر زیرساخت های عبور خودرو شخصی توسعه یابد، در کوتاه مدت ممکن است اثر مثبت داشته باشد، اما در بلندمدت خود عامل تشدید ترافیک و آلودگی می شود. تهران نیز سال هاست در همین چرخه گرفتار شده است.

نمونه دیگر، پل طبقاتی صدر است؛ طرحی که در زمان اجرای خود یکی از بزرگ ترین پروژه های عمرانی پایتخت محسوب می شد و قرار بود مشکل ترافیک شمال تهران را برطرف کند. اما امروز، ترافیک در محدوده صدر و چمران نه تنها کمتر نشده بلکه در برخی ساعات روز سنگین تر نیز شده است. این اتفاق نشان می دهد که توسعه زیرساخت های خودرو محور در شهری با این حجم از تردد و جمعیت، عملاً راه به جایی نمی برد.

کارشناسان تاکید می کنند که ریشه اصلی ترافیک تهران، کمبود سیستم حمل ونقل عمومی کارآمد و گسترده است. خطوط متروی تهران هنوز به بسیاری از مناطق پرجمعیت دسترسی ندارد، ناوگان اتوبوس رانی فرسوده است و خطوط بی آرتی به دلیل کمبود ظرفیت، پاسخگوی نیاز شهروندان نیستند. در چنین شرایطی، هر تصمیمی برای حذف یا بازطراحی میادین پرتردد، بدون تقویت همزمان حمل ونقل عمومی، تنها مسکّنی موقت خواهد بود.

از سوی دیگر، هزینه های سنگین چنین پروژه هایی نیز محل بحث جدی است. احداث زیرگذر، پل یا بازطراحی میدان های بزرگ، به میلیاردها تومان بودجه نیاز دارد؛ بودجه ای که کارشناسان معتقدند می تواند صرف توسعه خطوط مترو، خرید واگن های جدید و نوسازی ناوگان اتوبوس رانی شود. به گفته برخی تحلیلگران شهری، اگر فقط بخشی از بودجه پروژه هایی مانند پل صدر یا زیرگذر گیشا به توسعه مترو اختصاص می یافت، امروز شبکه متروی تهران می توانست پاسخگوی بخش بیشتری از نیاز شهروندان باشد و سهم خودروهای شخصی در تردد روزانه کاهش یابد.

تهران ده ها گره کور ترافیکی دارد؛ از صادقیه و گیشا گرفته تا هفت تیر و رسالت. اما پرسش اینجاست: آیا می توان با بودجه موجود، تمام این تقاطع ها را زیرگذر یا روگذر کرد؟ و حتی اگر چنین کاری انجام شود، چه تضمینی وجود دارد که سرنوشتی مشابه زیرگذر گیشا در انتظارشان نباشد؟ ترافیک تنها در صورت تغییر الگوی سفرهای درون شهری و تشویق مردم به استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی کاهش می یابد.

به باور متخصصان، حل مسئله ترافیک تهران نیازمند رویکردی انسان محور و نه خودرو محور است. گسترش شبکه مترو، تسهیل دسترسی به دوچرخه و پیاده روی ایمن، ایجاد مسیرهای اتوبوس سریع السیر و کاهش وابستگی به خودرو شخصی، راهکارهایی هستند که در بلندمدت می توانند به بهبود وضعیت ترافیکی پایتخت منجر شوند.

در نهایت، آنچه از نگاه کارشناسان اهمیت دارد، تغییر نگاه مدیریتی به مسئله ترافیک است. حذف میدان صادقیه اگر بدون بررسی همه جانبه و پشتوانه مطالعاتی اجرا شود، ممکن است تنها ظاهری از نظم به شهر بدهد اما در باطن، همان چرخه معیوب سال های گذشته را تکرار کند. تهران برای تنفس به طرح های تازه نیاز دارد، اما نه طرح هایی که با هزینه های میلیاردی، فقط «صورت مسئله» را پاک می کنند.

انتهای پیام