تامین منابع از فروش تراکم و تغییرکاربری ها به انتهای خط رسیده است

به گزارش مهر ، محمد علی نجفی صبح امروز طی سخنانی در همایش «چشم انداز شهر تهران در افق برنامه پنج ساله سوم» که با حضور صاحب نظران، اندیشمندان، اعضای شورای شهر و مدیران شهری پایتخت در محل سالن همایش های برج میلاد تهران برگزار شد، گفت: اگرچه مدت ها است موضوع برنامه سوم در دستور کار ما قرار داشته و مطالعات و بررسی های ابتدایی روی این مسئله انجام شده است اما این اولین فعالیت علنی و عمومی در این خصوص به شمار می رود؛ در این نخستین فعالیت نیز از جمعی افراد صاحب نظر و صاحب رای درباره مباحث شهر تهران دعوت شده که ما را یاری دهند و این نشان دهنده آن است که رویکرد برنامه ریزی در تهران یک رویکرد مشارکتی است.

وی با بیان اینکه «انتظار داریم با بهره مندی از همه ظرفیت ها و عقول صاحب نظران، برنامه شایسته ای برای شهر تهران تنظیم شود»، تصریح کرد: مدیریت شهری تهران از جهت های مختلفی در یک شرایط کم نظیر بعد از انقلاب اسلامی قرار دارد. از یک سو اشتیاق و شوق مردم برای رشد، پیشرفت، رسیدن به استانداردهای جهانی و داشتن شهری در شان شهروند تهرانی می تواند یک موتور محرکه برای کار مدیریت شهری باشد؛ از سوی دیگر هماهنگی و همکاری بین شهرداری و دولت و روابط مثبتی که برای پیشبرد امور ایجاد شده است نیز اهمیت زیادی دارد.

شهردار تهران در ادامه به شکل گیری یک شورای شهر هماهنگ، یکپارچه، متخصص و هم رای با مدیریت شهرداری اشاره و عنوان کرد: همه این موارد به ما نوید می دهد تا بتوانیم در شرایط بسیار مناسبی هم برنامه را خوب بنویسیم و هم خوب درباره فعالیت های شهری عمل کنیم. باید از این فرصت برای ایجاد شهری زنده و پویا استفاده کنیم که زندگی به معنای واقعی خودش در آن جریان داشته باشد و نشاط، امید و شکوفایی به نمایش گذاشته شود.

نجفی در ادامه به ظرفیت ها و زیبایی ها و در کنار آن مشکلات، چالش ها و مصائب شهر تهران اشاره کرد و گفت: امروز در تهران تابلو ها و تصاویر تلخی از وضعیت زندگی نامطلوب مردم و شرایط سخت زندگی شهری وجود دارد؛ از این منظر یک بی قوارگی در جهت های مختلف شهر حاکم است و انواع آلودگی ها، تبعیض ها و مسایل مختلفی وجود دارد که یک انسان آزاده را رنج می دهد و نسبت به محیط اطراف خودش نگران می سازد.

وی تاکید کرد: ما با علم به همه این مشکلات و چالش ها و در کنار آن با اتکا به همه ظرفیت ها و زیبایی ها بود که شعار «شهر امید، مشارکت و شکوفایی» را مطرح کردیم و فکر می کنیم می توان به این شعار تحقق بخشید تا چهره شهر تهران و روال زندگی در شهر را دچار تحول مثبت کنیم.

شهردار تهران در ادامه به تشریح مهم ترین نکات در تنظیم برنامه سوم پرداخت و گفت: ما در صدد نوشتن برنامه توسعه شهر تهران هستیم نه برنامه شهرداری تهران، از این رو برنامه ای که مورد نظر ما است وسیع تر و عمیق تر آن خواهد بود که صرفا شهرداری تهران را تحت تاثیر قرار دهد، بلکه امیدواریم برنامه ای برای توسعه پایدار، همه جانبه و متوازن برای شهر تهران تنظیم کنیم.

وی با تاکید بر اینکه «غرض از نوشتن برنامه تنظیم یک مانیفست سیاسی یا مجموعه ای از آرمان ها و ایده آل های غیرواقعی نیست»، اظهار کرد: برنامه از آن جهت مهم است که بتواند به فعالیت های اجرایی و قابل تحقق تبدیل شود، نگاه ما به برنامه نیز نگاه زمینی است و نه آسمانی؛ گرچه هدف ما رسیدن به افق هایی فراتر از آن چیزی است که در آن قرار داریم.

نجفی برنامه سوم شهر تهران را یک برنامه مشارکتی خواند و گفت: در این فرایند از یک طرف مشارکت همه کارشناسان و مدیران و استفاده از مجموعه تجربیات موجود در شهرداری و از سوی دیگر استفاده از همه کارشناسان و صاحب نظران دستگاه های مختلف، مراکز پژوهشی، مطالعاتی و بهره گیری از نظرات آنها برای تنظیم برنامه اهمیت دارد.

وی بر ضرورت استفاده از عموم شهروندان به عنوان ذینفعان شهرداری در تنظیم برنامه تاکید و تصریح کرد: در چند ماه آینده باید تلاش کنیم تا برنامه را به خواسته ها، آمال و آرزوهای مردم تهران نزدیک تر کنیم و خواسته های آنان در برنامه متجلی شود.

نجفی ابراز امیدواری کرد که برای اولین بار در نظام برنامه ریزی شهر تهران در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تنظیم برنامه سوم شهرداری تهران یک برنامه منطقه ای و در صورت امکان برنامه محله ای به عنوان پیوست برنامه اصلی نیز وجود داشته باشد، چراکه این موضوع می تواند به واقعی تر شدن برنامه و در مشارکت مردم برای اجرای برنامه به شهرداری تهران کمک کند.

شهردار تهران هدف مدیریت شهری را دسترسی به یک نظام یکپارچه مدیریت شهری عنوان کرد و گفت: این هدف ممکن است در طول یک برنامه محقق نشود، از این رو نقطه عظیمت ما مدیریت هماهنگ شهری خواهد بود، کما اینکه در این مدت نیز سعی کردیم یک هماهنگی بین شهرداری و ارگان های ارایه دهنده این خدمات ایجاد کنیم.

وی به مسئله افزایش تاب آوری و پایداری شهر در چهارچوب برنامه اشاره کرد و گفت: امیدواریم استحکام و مقاومت لازم را در شهر و شهروندان برای مقابله با حوادث و بلایای طبیعی به دست بیاوریم و پایداری شهرها در مسایل زیست محیطی را تضمین کرده و میزان آن را افزایش دهیم.

نجفی در ادامه از توجه جدی تر به فناوری های نو و فعالیت های دانش بنیان در برنامه سوم خبر داد و گفت: امروز یکی از اصلی ترین محور برنامه ریزی همه کلانشهرها، فعالیت های دانش بنیان است؛ در شهر تهران نیز در این زمینه ظرفیت های بسیار زیادی وجود دارد. به این ترتیب اگر بتوانیم خوب برنامه ریزی و اجرا کنیم، می توانیم تهران را به عنوان الگوی تحول و تحرک در فعالیت های دانش بنیان در سطح منطقه تبدیل کنیم.

شهردار تهران همچنین به چالش نظام مالیه شهری نیز اشاره و اظهار کرد: در گذشته تکیه اصلی تامین منابع برای فعالیت های مدیریت شهری تهران تراکم فروشی غیرموزون و به یک معنی فروش آینده شهر بوده است، همین امروز نیز حداقل ۷۹ درصد از درآمدهای شهرداری غیرپایدار است و حداکثر ۲۱ درصد درآمدهای شهرداری جزو درآمدهای پایدار محسوب می شود که این یک رقم نگران کننده است.

وی خاطر نشان کرد: تلاش می کنیم درآمدهای پایدار را افزایش دهیم و در این راستا فعلا هدف ۲۵ درصدی را برای درآمدهای پایدار در سال آینده پیش بینی کرده ایم، البته افزایش ۴ درصدی درآمد طی یک سال کار ساده ای نیست اما روشن است تامین منابع از نظر فروش تراکم و تغییر کاربری ها به انتهای خط رسیده است. حتی اگر می خواستیم این سیاست را دنبال کنیم، دیگر این روند غیرقابل انجام است و نمی شود براساس این سیاست، منابع تهران را مدیریت کرد.

نجفی با اشاره به مباحث موجود در زمینه وقوع بیماری هلندی و نفرین منابع در اقتصاد کلان، ابراز کرد: این مسئله مثل سیاست دولت در سال های گذشته در صدور نفت خام می ماند که یک در آمد سهل الوصول اما به شدت غیرپایدار و شکننده به شمار می رود. در شهرداری تهران نیز اتکای بیش از حد به تراکم فروشی و تامین درآمد از این طریق منابع ناپایدار، ما را با وضعیت بسیار نابسامانی از نظر نظام مالیه روبرو کرده است.

وی یکی از مهم ترین چالش های برنامه سوم شهرداری تهران را حل مسئله منابع و در کنار آن ایجاد نظام کنترل هزینه به صورت دقیق تر و اقتصادی تر عنوان کرد و گفت: وقتی یک فرد و مجموعه ای می تواند راحت در آمد کسب کند، در هزینه کردن هم دقت کافی وجود نخواهد داشت و به این ترتیب مشکلاتی ایجاد می شود.

نجفی با بیان اینکه شهرداری باید از تصدی گری به سمت تسهیل گری حرکت کند، گفت: امیدواریم بتوانیم این موضوع را در چهارچوب مواد و قوانین برنامه سوم به نحو واقعی متجلی کنیم؛ در این زمینه روشن است باید بازنگری اساسی درباره روندها و فرایند های فعالیت شهرداری و همچنین بازنگری در ساختار و تشکیلات انجام دهیم.

شهردار تهران با تاکید بر مسئله شفافیت در فعالیت های شهرداری و مبارزه با فساد در همه وجوه، شکل ها و جهت ها، تاکید کرد: عزم واقعی شورای شهر و شهرداری این است که هم در جهت شفاف کردن فعالیت ها و هم در جهت مبارزه با فساد که به نوعی با هم مرتبط هستند، اقدامات اساسی انجام شود. این مسئله نیز تنها درباره قراردادها، هزینه ها و درآمدها نیست بلکه حتی درباره صدور یا انتشار آزاد داده ها و اطلاعات شهرداری تهران نیز خواهد بود.

وی یادآور شد: ما در شرایطی قرار داریم که بخشی از نهادها و دفاتر وابسته به شهرداری از گرفتن اطلاعات از بخش های دیگر این دستگاه ناتوان هستند و اطلاعات به نوعی پوشیده می شود و حتی مطالعات و تحقیقاتی که در شهرداری انجام می شود نیز بعضا در دسترس بخش های دیگر شهرداری قرار نمی گیرد؛ این موضوع ابهامات و پیچیدگی هایی ایجاد کرده است که به تصمیم سازی و اجرای درست کارها لطمه زده است بنابراین باید این برنامه شفاف سازی را به صورت جدی شروع کنیم.

نجفی در ادامه تاکید کرد: ممکن است سوال هایی که پیش روی ما قرار دارد، سوال های قدیمی باشد که در گذشته هم مطرح بوده و حتی برای این سوال ها در گذشته جواب هایی هم ارایه شده است. برخی از آن جواب ها درست بوده به کار گرفته شده است و نتایج مثبتی به دنبال داشته و برخی از پاسخ ها نیز نادرست بوده است که فعالیت های را دچار انحراف، ضعف و نابسمانی کرده است.

شهردار تهران با بیان اینکه «امروز باید برای حل مسایل شهرداری و شهر تهران و پاسخ گویی به سوالات حتی قدیمی، دنبال راه حل ها و جواب های جدیدی باشیم»، خاطر نشان کرد: باید طرح نو در بیفکنیم و با نوآوری، خلاقیت، اندیشه های تازه، سراغ مسایل کهنه و مزمن شهرداری برویم تا راه حل های جدیدی برای آن ها پیدا کنیم؛ البته این کار سختی است که تلاش های زیادی را می طلبد. در این مسیر امیدواریم بتوانیم دست به دست یکدیگر دهیم و با مجموعه بسیار بزرگ تری در درون و بیرون شهرداری، این کار بزرگ را به انجام برسانیم.