◄ مپنا؛ از توسعه ناوگان برون شهری تا پیشگامی در تولید تجهیزات برقی حمل ونقل
شرکت مپنا با پروژه های متنوع در بخش های ریلی، برقی سازی و بومی سازی فناوری، جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت حمل و نقل کشور تثبیت کرده است. با این حال، مشکلات تأمین اقلام خارجی و نقدینگی همچنان به عنوان چالش های اصلی این صنعت باقی مانده اند.

ششمین نمایشگاه حمل ونقل، لجستیک و صنایع وابسته در شهریورماه سال جاری میزبان هفت شرکت گروه مپنا در حوزه حمل ونقل ریلی بود؛ شرکت مهندسی و ساخت لکوموتیو مپنا و شرکت واگن پارس مپنا در زمینه تولید انواع ناوگان ریلی، شرکت تعمیرات و بهره برداری ریلی مپنا و شرکت احیاء صنعت ادوات در زمینه تعمیرات انواع ناوگان ریلی، شرکت حمل نقل چند وجهی مپنا در زمینه حمل بار و لجستیک ، شرکت احداث و توسعه ریلی مپنا در حوزه احداث زیر ساخت راه آهن و مترو و تجهیزات مکانیکال و الکتریکال مربوطه و همچنین شرکت توسعه ناوگان ریلی مپنا در حوزه پروژه های سرمایه گذاری ریلی در این نمایشگاه حضور داشتند.
هم چنین برای نخستین بار دو شرکت از زیرمجموعه های بخش حمل و نقل که در حوزه برقی سازی فعالیت می کنند، شرکت شتاب در زمینه تولید اتوبوس برقی و شرکت نبکا در زمینه تولید انواع خودرو برقی و هیبریدی، در این نمایشگاه حضور یافتند.
در سومین روز این رویداد، تفاهم نامه توسعه شمالی خط یک متروی اصفهان میان شرکت احداث و توسعه ریلی مپنا و شهرداری اصفهان امضا شد.
شرکت احداث و توسعه ریلی مپنا به عنوان مجری پروژه های زیرساختی از سال ۱۳۸۷، تا امروز بیش از ۱۱۵ کیلومتر خطوط مترو در تهران، اصفهان، قم و کرج را تجهیز کرده و احداث مسیرهای مهم ریلی کشور را پیش برده است.به همین بهانه، با آقای مهندس گرکانی، معاون بازرگانی بخش حمل و نقل گروه مپنا، گفت وگویی داشتیم؛ گفت وگویی که از توسعه پروژه های ریلی و برقی سازی تا عبور از چالش های تحریم و تأمین مالی را در بر می گیرد.
لطفاً در ابتدا به فعالیت های فعلی شرکت مپنا در حوزه حمل ونقل اشاره کنید.
همان طور که اطلاع دارید، شرکت ما در بخش های مختلف صنعت حمل ونقل فعال است. در حوزه تولید ناوگان ریلی، در سال گذشته تحویل 50 دستگاه لکوموتیو 3000 اسب بخار MAP24 به شرکت فولاد مبارکه با موفقیت به پایان رسید و هم اکنون در حال تولید و تحویل 10 دستگاه لکوموتیو جدید4000 اسب بخار MAP30 برای شرکت سریر لجستیک هستیم.
در حال حاضر پروژه های تأمین ناوگان مترو و LRV برای تعدادی از کلان شهرهای کشور هم در حال مذاکره و اجراء می باشند که به زودی اخبار خوبی در این زمینه از مپنا خواهید شنید. در حوزه تولید واگن، سال گذشته در حدود 400 دستگاه انواع واگن باری و مسافری را به مشتریان تحویل داده ایم و در شرف انعقاد قرارداد های جدید با تعدادی از کارفرمایان محترم می باشیم.
در حوزه حمل بار با تجهیز شرکت حمل و نقل چند وجهی مپنا به تعداد واگن بیشتر که البته آن هم از محصولات شرکت های دیگر زیرمجموعه بخش حمل و نقل مپنا است، موفق شدیم به پروژه های حمل بار داخلی و ترانزیت بین الملل بزرگتری ورود کنیم ودر نظر داریم تا به امید خدا این مسیر را با افزایش واگن ها به بالاتر از 1000 عدد ادامه دهیم.
شرکت احداث و توسعه ریلی که در روز جاری شاهد امضای تفاهم نامه اش بودید، مجری پروژه های زیر ساختی در حوزه حمل و نقل ریلی به صورت EPC و EPCF است و تا بحال بیش از 115 کیلومتر از خطوط مترو را در شهرهای تهران، اصفهان، قم و کرج به تجهیزات الکتریکال و مکانیکال مجهز کرده و احداث خطوط فرعی و اصلی راه آهن را در دستور کار خود دارد.
این شرکت نخستین فعالیت خودش را با طراحی و اجرای بخش های تأمین توان، مخابرات، سیگنالینگ و اسکادای خط یک قطار شهری اصفهان آغاز کرد و سال های بعد در پروژه های مترویی و ریلی متعددی از جمله خطوط ۳ و ۶ متروی تهران، مونوریل قم و خط ۲ متروی کرج مشارکت داشت و دامنه فعالیت خودش را به حوزه هایی نظیر احداث ایستگاه ها، دپو، خطوط آنتنی و نگهداری زیرساخت های ریلی هم گسترش داد.
هم اکنون در خطوط برون شهری، موفق شده ایم در مناقصه های احداث خطوط دوم و روسازی برخی مسیرهای راه آهن برنده شویم که در دستور کار اجرا قرار دارند.
در همکاری با سازمان های قطار شهری کشور، در چند پروژه تأمین تجهیزات و ناوگان خطوط درون شهری فعالیت داریم و در حال حاضر با دو شهر دیگر در حال مذاکره برای عقد قرارداد هستیم.
در بخش تعمیر و نگهداری چه پروژه هایی را پیگیری می کنید؟
در حوزه نگهداری و تعمیرات پروژه هایی که از قبل برنده مناقصه بودیم، در حال اجرا هستند که شامل بیش از 300 دستگاه انواع ناوگان ریلی می باشد و برای جذب پروژه های جدید هم در حال مذاکره هستیم. همچنین، در پروژه هایی که تحویل ناوگان جدید توسط شرکت مپنا لکوموتیو صورت می گیرد، سعی کرده ایم با رویکرد جدید به مشتری پیشنهاد دهیم و معمولا ارائه خدمات نگهداری و تعمیرات به صورت full-maintenance در کنار محصول به صورت یک پکیج به مشتری ارائه می گردد.
حوزه برقی سازی در مپنا چگونه پیش می رود و مهم ترین پروژه های شاخص شما چیست؟
همانطور که احتمالا مستحضرید گروه مپنا در طول یک دهه گذشته و حتی قبل از توجه دولت و شهرداری ها به موضوع برقی سازی حمل و نقل به صورت جدی و با اهتمام عالی ورود کرده است. مرکز برقی سازی مستقر در شرکت مکو به عنوان یکی از شرکت های پیشرو پروژه های متعددی را در خصوص برقی سازی وسایط نقلیه ، احداث زیرساخت های شارژ و هم چنین تولید انواع شارژهای مورد نیاز اجراء کرده است و این مسیر با قوت در حال ادامه است. هم چنین توسعه توانمندی های مهندسی در طراحی و یکپارچه سازی زیرسیستم های الکتریکال و مکانیکال و ورود به پروژه هایی نظیر برقی سازی خطوط و احداث مسیرهای دوخطه برای ارتقای ظرفیت حمل ونقل ریلی کشور ، از جمله اقدامات شرکت هایی نظیر احداث و توسعه ریلی مپنا بوده است.
علاوه بر آن، مپنا برای ورود جدی تر به عرصه تولید خودروهای سبک و سنگین برقی و هیبریدی دو شرکت شتاب و نبکا را با مشارکت شرکت های معتبر و خوشنام عقاب افشان و کرمان خودرو تأسیس نموده است که در این نمایشگاه هم حضور داشتند. در حوزه ریلی، در گذشته برنده مناقصه برقی سازی خط تهران–مشهد هم شده ایم و ظرفیت اجرای این پروژه عظیم ملی هم در گروه وجود دارد اما متأسفانه پروژه هنوز فعال نشده است. در بخش پژوهشی نیز روی طراحی و مهندسی لوکوموتیو برقی فعالیت می کنیم.
تأمین ۶۰ دستگاه LRV برای خط یک متروی مشهد یکی از پروژه های مهم اخیر ماست.
در بحث بومی سازی چه اقداماتی انجام داده اید؟
طراحی و ساخت لوکوموتیو MAP30 و MAP24 کاملاً بومی سازی شده و گام های مشابهی در حوزه واگنهای مترو و ناوگان درون شهری برداشته شده است.در حوزه تجهیزات مهم زیرمجموعه ناوگان ریلی، تجهیزات اصلی نظیر موتور دیزل، ژنراتور و ترکشن موتور، سیستم ترمز و سیستم کنترل هم در مجموعه مپنا به صورت کامل بومی سازی شده اند.
برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری استفاده حداکثری از ظرفیت کارخانه های زیرمجموعه و سازندگان داخلی و همچنین بومی سازی قطعات کلیدی مانند موتور لکوموتیو، که قبلاً وارداتی بودند، از مهم ترین اقدامات ماست. این کار علاوه بر کاهش هزینه، خدمات پس از فروش را نیز بهبود داده است.
آیا فناوری های نوین مثل هوش مصنوعی هم در پروژه ها به کار گرفته شده اند؟
بله، پروژه مانیتورینگ لکوموتیو و تشخیص خرابی قبل از وقوع در حال اجراست. هدف ما استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی برای کاهش خرابی ها و افزایش عمر تجهیزات است.هم چنین در حوزه حمل بار و لجستیک هم سعی کرده ایم پروژه هایی برای استفاده از فناوریهای نوین برنامه ریزی نماییم.
شیوه تأمین مالی پروژه ها چگونه است؟
از روش های متنوع شامل تهاتر املاک، جذب سرمایه گذار داخلی و بسته های ترکیبی استفاده می کنیم.
و در پایان چه چالش هایی پیش روی فعالیت های شما قرار داردو برای رفع این موانع چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
مهم ترین مشکل، تأمین تجهیزات خارجی به دلیل تحریم ها و وابستگی به واسطه هاست؛ موضوعی که هزینه و زمان را افزایش می دهد. همچنین نقدینگی پایین کارفرمایان موجب کند شدن اجرای پروژه ها شده است.
جایگزینی تأمین کنندگان خارجی با تولیدکنندگان داخلی، استفاده از ظرفیت شرکت هایی که در حوزه تأمین چابک و توانمند هستند و بهبود نقدینگی در پروژه های دولتی، از جمله راهکارهای مؤثر است.