آسیب تحریم نفت ایران به سمت عربستان کمانه کرد

قیمت نفت تحت تاثیر بدبینی نسبت به آینده رشد اقتصادی در جهان، کاهش یافت. هر بشکه نفت با 0.3 درصد کاهش به رقم 58 دلار و 39 سنت رسید.

به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، کاهش قیمت نفت در حالی این هفته رقم خورد که نسبت به هفته گذشته، قدری پشتیبانی شد و افزایش یافت. به گفته برخی کارشناسان، افزایش قیمت‌ها در پی نیاز عربستان به قیمت بالاتر نفت و رایزنی با سایر کشورهای امضا‌کننده توافق اوپک پلاس برای کاهش بیشتر تولیدات نفتی است.

پیش از این منابعی آگاه از قول خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان در خصوص کاهش صادرات نفت توسط این کشور به روزانه زیر 7 میلیون بشکه خبر داده بودند. طبق گفته‌های منبع آگاه قرار است تا پایان سپتامبر عربستان صادرات روزانه خود را در سطح زیر 7 میلیون بشکه نفت نگه دارد تا قیمت‌های بالاتر در نفت را پس بگیرد. اگرچه تولید عربستان در سطح 10 میلیون بشکه باقی می‌ماند.

پیش از این قرار بود عربستان و امارات، امریکا را در تحریم‌های نفتی علیه ایران همراهی کنند. امریکایی‌ها می‌دانند در صورتی جای ایران در بازارها پر می‌شود که اول، دو کشور هم‌پیمانش‌ ظرفیت تولید خود را افزایش دهند تا مشکلاتی در خصوص عرضه پیش نیاید و دوم قیمت‌ها به دلیل افزایش عرضه نفت به قدری کاهش یابد که تولید نفت شیل مقرون به صرفه شود. در این صورت امریکا با تحریم ایران به دو هدف خود که فشار حداکثری به ایران و صادرات نفت شیل به کشورهای دیگر و به خصوص خریداران نفت ایران است، می‌رسد. طبق برخی گزارش‌ها پالایشگاه‌های امریکا زمانی می‌توانند به تولید نفت شیل ادامه دهند که قیمت نفت خام به 30 دلار برسد.

اتفاقات چند ماه اخیر بازار نفت نشان داد معاملات در این بازار بیش از آنکه به حرف سیاستمداران باشد، بستگی زیادی به قیمت‌های نفت و اقداماتی دارد که می‌تواند قیمت‌ها را تغییر دهد. امریکا در مورد حذف نفت ایران از بازارها از این نکته غافل شد که قیمت‌های پایین نفت برای تولیدکنندگان بزرگ نفتی مانند عربستان و روسیه خوشایند نیست و آنها تلاش می‌کنند با قیمت‌های بالاتری نفت خود را بفروشند. بنابراین هر همراهی و همکاری با امریکا برای تحریم‌های بیشتر علیه ایران بیشتر از اینکه به نفع کشورهای همراهی‌کننده باشد، به ضررشان خواهد بود چرا که با قیمت‌های پایین نمی‌توانند اقتصاد کشورشان را اداره کنند و تمایل به قیمت‌های بالاتر دارند.

اما قیمت‌های بالاتر نفت خام، پالایشگاه‌های نفتی در امریکا را از دور خارج می‌کند. کما اینکه در قیمت‌های فعلی نفت حدود 135 پالایشگاه در امریکا فعال هستند که در سال 2013 برابر با 143 پالایشگاه بود. ظرفیت پالایشگاهی امریکا به میزان 18 میلیون و 800 هزار بشکه نفت است که تا پایان ماه آگوست با کاهشی 400 هزار بشکه‌ای در روز همراه بوده است.

پر شدن جای خالی ایران در بازارهای نفتی به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود. چرا که اولا افزایش ظرفیت عرضه نفت به قیمت‌های پایین نفت می‌انجامد که به مذاق کشورهای عربی خوش نمی‌آید. از سوی دیگر روسیه نیز خواهان قیمت نفت بالاتر است چرا که در قیمت‌های پایین نفت خام، ظرفیت تولید نفت شیل افزایش می‌یابد و امریکا با پشت سر گذاشتن روسیه و عربستان، مهم‌ترین تولید و صادرکننده نفت در جهان می‌شود چیزی که روسیه سخت در تلاش است تا انجام نشود.

با تحریم نفت ایران، معاملات نفتی پیچیده‌تر خواهد شد. چرا که منافع بلندمدت کشورها بیشتر خودنمایی می‌کند.

تولیدکنندگان عمده قیمت نفت بالاتر می‌خواهند

طبق آمار مرکز اطلاعات انرژی، اعضای اوپک 79.4 درصد از ذخایر نفت را در اختیار دارند. در این بین ونزوئلا و عربستان با 25.5 و 22.4 درصد از کل ذخایر جهان، بزرگ‌ترین دارندگان نفت در جهان هستند.در شرایط عادی ونزوئلا و عربستان می‌توانستند جای ایران را در بازار نفت پر کنند اما با اعمال تحریم‌های جدید ترامپ علیه ونزوئلا، این کشور نمی‌تواند معاملاتی با هیچ کشور دیگری داشته باشد. این اقدام واشنگتن بعد از اعمال محدودیت برای دسترسی به بازارهای مالی امریکا و تحریم‌های نفتی، تازه‌ترین و شدیدترین محدودیت علیه کاراکاس است. اکنون نه تنها شرکت‌های امریکایی بلکه هیچ شرکتی حق همکاری تجاری با دولت ونزوئلا را ندارد. با این اقدام انتظار می‌رود ونزوئلا توان تولید فعلی نفت خود که به یک میلیون و 100 هزار بشکه در روز رسیده بود، از دست بدهد و به میزان کمتری نفت تولید کند.

تنها گزینه برای پر کردن جای ایران در بازارهای نفتی عربستان است. عربستان کشوری وابسته به نفت و بودجه‌اش با قیمت‌های بالاتر به توازن می‌رسد بنابراین برای مصلحت سیاسی و اجتماعی و تامین مالی اصلاحات اقتصادی به نفت کمتر از از 70 دلار راضی نمی‌شود. کما اینکه با افزایش بیم از آینده تیره اقتصادی که منجر به کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش قیمت‌های نفت خواهد شد، بر ادامه یافتن توافق تمدید کاهش تولید تاکید و زودتر از نشست اوپک و در حاشیه اجلاس گروه 20 ادامه یافتن توافق کاهش تولید را رسانه‌ای کرد.

عربستان و کویت؛ تصمیم بر کاهش بیشتر تولید

پس از اعلام عربستان مبنی بر کاهش تولید تا 7 میلیون بشکه در روز، کویت نیز به منظور حفظ قیمت‌ها تصمیم دارد بیش از میزانی که در توافق کاهش تولید متعهد شده، تولیدش را کاهش دهد. خالد الفاضل، وزیر نفت کویت در این خصوص گفت: ما تا تحقق کامل توافق اوپک و بازگشت ثبات به بازارهای جهانی نفت، همچنان به تعهدات‌مان پایبند هستیم. او پایبندی کشورش به توافق کاهش تولید اوپک را به مراتب بیشتر از میزان مشخص شده در توافق می‌داند.

الفاضل معتقد است بزرگنمایی در ارزیابی‌های صورت گرفته نسبت به آینده جهان، بر ثبات بازار نفت تاثیر گذاشته است و تا چند ماه آینده قیمت‌های نفت بهبود می‌یابد و تقاضا برای آن نیز به مرحله قبل می‌رسد.

برخی تحلیلگران بر این عقیده هستند که عربستان آماده است تا رهبری بزرگ‌ترین پیشنهاد عمومی جهان برای حمایت از قیمت‌های نفت را آغاز کند. البته برای این امر منتظر است تا بازارها قدری به تعادل برسند تا دورنمایی هر چند برای کوتاه‌مدت از بازارهای نفت قابل پیش‌بینی باشد.

فیل فلاین، تحلیلگر ارشد گروه Price Futures معتقد است ریاض برای تامین نیازهای اولیه خود به نفت با قیمت بالاتری احتیاج دارد و برای رسیدن به این مهم از هیچ کوششی دریغ نمی‌کند.

‌چشم‌انداز تقاضا بد، افت قیمت‌ها کم

تقریبا تمام آمارهایی که در خصوص پیش‌بینی آینده جهان منتشر می‌شود، بر دورنمایی بد از چشم‌انداز رشد اقتصادی تاکید دارد. اخیرا نیز صندوق بین‌المللی پول با توجه به ‌شدت تحریم‌های نفتی علیه ایران همچنین جنگ تجاری میان امریکا و چین، رشد اقتصادی جهان را به میزان 0.1 درصد تعدیل کرد. این اقدام سبب شد که تقاضا برای نفت تضعیف شود تا در کنار خبر تولیدکنندگان نفت اوپک مبنی بر کاهش بیشتر تولید، قیمت‌ها افزایش چندانی نیابند.

آژانس بین‌المللی انرژی IEA نیز در گزارش روز جمعه خود اعلام کرد که نشانه‌های رکود اقتصادی بیشتر شده و تقاضای نفت در جهان با کمترین سرعت پس از بحران بزرگ مالی سال 2008 رشد می‌کند.

در کنار وخیم‌تر شدن آینده اقتصادی جهان که بر قیمت‌های نفت تاثیر منفی داشته است، تحلیلگران نفتی معتقدند تنش بین ایران و امریکا و افزایش محدودیت بر صادرات نفت، نه تنها باعث کاهش قیمت‌ها نشده، بلکه در برهه‌هایی افزایش قیمت نفت را در پی داشته است. مدعای این گزاره صحبت‌های محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه است که در خصوص افزایش تنش امریکا علیه ایران در منطقه عنوان کرد: امریکا منطقه خلیج فارس را به یک جعبه انفجاری تبدیل کرده و هر آن احتمال انفجار آن وجود دارد.

به نظر می‌رسد تحریم علیه ایران که قرار بود انحصار اوپک در بازار نفت را بشکند به چاقویی دولبه تبدیل شده که نه تنها عربستان‌، امارات و کویت را از همراهی با امریکا در عرضه نفت بازداشته است بلکه با نزدیک‌تر شدن به انتخابات 2020 امریکا‌، نتوانسته آن ‌طور که مدنظر کاخ سفید است قیمت‌های نفت را کاهش دهد.