تاریخچه روز حمل و نقل

تین نیوز | 26 آذر ماه هر سال، یادآور صدور فرمان امام راحل « ره » در سال 1362 در زمینه اعزام كامیونها به بنادر جنوبی برای تخلیه كالاهای وارداتی از مبادی دریایی كشور است  این روز برای آگاه سازی هر چه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه صنعت حمل ونقل، از سوی شورای فرهنگ عمومی كشور به عنوان روز حمل ونقل شناخته شده است.

به گزارش تین نیوز از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی، حمل و نقل و ارتباطات در مناسبات اجتماعی و اقتصادی جهان امروز نقش و جایگاه ویژه ای دارد و حمل ونقل در ایجاد تمدنی كه از آن با نام تمدن قرن بیستم یاد می شود، بیشترین سهم را داشته است و یاریگر انسان در پی ریزی مدنیت و شهرنشینی  و گذر از دوران سراسر تحول انقلاب صنعتی بوده است. 

امروز كارشناسان اقتصادی كشور به اتفاق بر این نكته اذعان دادند كه صنعت حمل ونقل، صنعتی بالقوه توانمند است كه به مدد مدیریت صحیح و درایت اقتصادی، قادر است به عنوان یكی از منابع درآمدی جایگزین درآمد نفت، در اقتصاد كشور ایفای نقش كند. 

بررسی تاریخ تمدنهای بزرگ  حكایت از آن دارد كه در قرون و اعصار گذشته، برخورداری از شبكه حمل ونقل كارآمد یكی از عوامل زمینه ساز توفیق تمدنها در عرصه تولید و بازرگانی داخلی و خارجی بوده و تمدن با ستانی و پرافتخار ایران نیز، بخشی از موقعیت و اقتدار تاریخی خود را مدیون موقعیت جغرافیایی خاص و نظام توانمند و انعطاف پذیر حمل ونقل و ارتباطات بوده است. 

در تاریخ تحولات  صنعت حمل ونقل در كشورمان، روزها و ایام سرنوشت سازی بوده اند كه نقشی تعیین كننده در شكل گیری و انسجام شبكه حمل ونقل كشور داشته اند. 26 آذر سال 1362  در زمره چنین ایامی است. 26 آذر ماه هر سال، یادآور صدور فرمان امام راحل « ره » در سال 1362 در زمینه اعزام كامیونها به بنادر جنوبی برای تخلیه كالاهای وارداتی از مبادی دریایی كشور است.

ایجاد تنگناها و محدودیت ها در نظام ترابری كشور، یكی از تبعات اقتصادی جنگ تحمیلی بود.
به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی و دسترسی گسترده ایران به آبهای آزاد، بیشترین مبادلات تجاری كشور همواره از طریق بنادر جنوبی صورت می گرفته است و با بروز جنگ، مشكلات و محدودیتهای فراوانی در گلوگاههای اصلی كشور رخ نمود ؛ به ترتیبی كه از مجموع بنادر فعال پنجگانه آبادان، خرمشهر، بندرامام، بوشهر و بندرعباس، بنادر آبادان و خرمشهر به كلی از صحنه حمل ونقل حذف شدند و بندر امام نیز به دلیل نزدیكی به مناطق جنگی به حالت نیمه تعطیل درآمد. 

از سوی دیگر به علت نیازهای فزاینده ناشی از ضرورتهای جنگ و افزایش جمعیت، میزان واردات كالاهای اساسی از طریق بنادر افزایش یافته بود و تعداد كثیركشتیهای در انتظار تخلیه در بنادر، نگرانیهای فراوانی در زمینه بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره كالاهای اساسی در شهرها و جبهه های جنگ، فساد محمولات غذایی كشتیهای در انتظار تخلیه، تهدید كشتیهای منتظر تخلیه از سوی هواپیماها و توپخانه دشمن و شمول دموراژها و بیمه های جنگی سنگین و كمرشكن به كشتیهای منتظر ایجاد كرده بود.  

برای مقابله با این معضل، ستادی متشكل از برخی دستگاههای اجرایی، با مسئولیت معاونت وقت حمل ونقل وزارت راه و ترابری، به عنوان یكی از شاخه های ستاد بسیج اقتصادی تشكیل شد و با اتخاذ تدابیری از جمله هماهنگی با دستگاههای ذیربط و نیز تأمین و توزیع لاستیك و قطعات  یدكی، روغن موتور و دیگر خدمات مورد نیاز كامیونداران، موفقیت هایی در زمینه جلب و جذب آنان به سمت مبادی ورودی حاصل شد، اما از آنجا كه میزان كالاهای وارداتی، بسیار بیشتر از توان پذیرش و بارگیری ناوگان حمل ونقل در آن مقطع بود، مشكل نوبتهای طولانی برای تخلیه كشتیها كماكان ادامه یافت و درآذر ماه سال 1362، تعداد كشتی های منتظر تخلیه به حدود 100 فروند رسید.

با اوج گرفتن بحران، گزارشاتی در زمینه وجود كالاهای اساسی و مورد نیاز كشور در بنادر جنوبی و محدودیت شدید در زمینه حمل ونقل و انتقال آنها به شهرها ومناطق جنگی، از سوی مقامات وزارت راه و ترابری و وزارت بازرگانی، به حضرت امام « ره » ارایه شد و رهبر كبیر انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی خود در روز 26 آذر ماه 1362، با انفاس قدسیه خویش، ضمن اطمینان دادن به مردم در زمینه وجود مایحتاج عمومی به مقدار مورد نیاز در بنادر جنوب، كامیونداران كشور را به مشاركت در تخلیه هرچه سریعتر بنادر فراخواندند.

در پی صدور فرمان تاریخی امام راحل « ره »، كامیونداران، رانندگان و مؤسسات و  انجمن های صنفی، آمادگی خود را برای مشاركت در بسیج تخلیه بنادر اعلام كردند و معاونت  حمل ونقل وزارت راه و ترابری نیز با ایجاد ستاد تخلیه كالا از مبادی ورودی، مدیریت مؤثری را در زمینه هماهنگی دستگاهها و نهادهای ذیربط برای برنامه ریزی پهلوگیری كشتیها، تأمین و بكارگیری تجهیزات و عوامل تخلیه و بارگیری در اسكله ها، افزایش ساعات كار گمركات و بنادر و ارایه خدمات مورد نیاز كامیونداران، به عمل آورد و در نهایت  با درایت حضرت امام « ره »  و فداكاری، ایثار و تلاش شبانه روزی دست اندركاران حمل ونقل، مشكل تجمع كالاهای وارداتی و نوبتهای طولانی تخلیه كشتیها در بنادر كشور حل شد. 

14 سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل « ره »، در سال 1376 به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه سازی هر چه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل ونقل، روز 26 آذر ماه، از سوی شورای فرهنگ عمومی كشور به عنوان روز حمل ونقل شناخته شد. 

علاوه بر این طی چند سال گذشته و همزنان با آغاز زمستان عملیات راهداری زمستانی از سوی راهداران زحمتکش آغاز می‌شود و به همین مناسبت در چند سال گشذته از سوی مجموعه شورای هماهنگی روابط عمومی‌های وزارت متبوع به صورت غیر رسمی 26 آذرماه تا یکم دی ماه به عنوان هفته حمل ونقل نام‌گذاری شده است.

بنابراین این روز و این هفته قدردانی از خدمات ارزشمند رانندگان کلیه صنوف حمل ونقل اعم از حمل و نقل جاده‌ای، هوایی، ریلی و دریایی و سایر دست‌اندرکاران و مرتبطان با این صنعت زیرساختی فرصتی مناسبت برای بازنگری نیازها و مشكلات این بخش است.