گزارش از تحولات حملونقل در سالی که گذشت
شکست تابوی نرخهای تکلیفی بلیت در سال ۹۲ / توسعه ریلی با رشد ۳۰۰ درصدی بودجه کلنگ خورد
تین نیوز | قطعاً اصلیترین اتفاقی که در سال 92 بخش حمل و نقل را تحت تأثیر قرار داد، شکست تابوی نرخهای تکلیفی بلیت قطار و هواپیما و شناورسازی قیمتها بود؛ این امر پیشزمینه افزایش کیفیت خدمات و ایجاد شرایط رقابتی سالم است و پس از آن در سال آینده شاهد آزادسازی کامل خواهیم بود.
سال 92 نیز با فراز و نشیبهایش در حال تمام شدن است، سالی که میتوان گفت قطعاً اصلیترین اتفاق قابل ذکر آن، برگزاری یازدهمین انتخابات ریاستجمهوری و مشارکت همه جانبه آحاد مردم در انتخابات و سپس استقرار دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران بود.
طبق سنتی که مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای، آن را پیریزی فرمودند، هر «سال شمسی» به یک نام خاص از سوی ایشان نامگذاری میشود.
نامگذاری مدبرانه سال 92 نیز توسط ایشان، مثل سالهای قبل، خط مشیی روشن برای مردم شد؛ ایشان در روز اول سال 92، این سال را سال «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی» نامگذاری کردند و در واقع در کنار برنامههای پنجساله و سند چشمانداز به عنوان برنامههای میان مدت و بلند مدت، نقشه راه یک ساله برای مردم از سوی ایشان مشخص شد.
مردم نیز به تدابیر رهبر فرزانه لبیک گفتند و با مشارکت گسترده خود در یازدهمین انتخابات ریاستجمهوری، به حق حماسهای سیاسی آفریدند؛ شور و شعف مردم در روزهای قبل از انتخابات و سپس بعد از انتخاب کاندیدای مورد نظر، نشان از حماسهای سیاسی داشت طوری که رسانههای غربی و حتی معاند نیز بر این امر صحه گذاشتند که ملت ایران بار دیگر با حضور پای صندوقهای رأی، به نظام جمهوری اسلامی و رهبر فرزانه، لبیک گفتند.
به هر حال حماسه سیاسی محقق شد و وقت تحقق دومین هدفگذاری نقشه راه یک ساله (حماسه اقتصادی) بود.
دولت منتخب قول داد در مدت زمان کوتاهی برخی مشکلات اقتصادی مردم را رفع کند، آرامش را به بازار سکه و ارز و اقتصاد برگرداند و مردم آرامش اقتصادی را حس کنند.
البته بر سر تحقق یا عدم تحقق این هدف دولت در مدت زمان 9 ماه، بحثهایی وجود دارد، دولت مدعی است توانسته است آرامش را تا حدی به اقتصاد ایران برگرداند؛ البته نمیتوان از حق گذشت و شاید بتوان گفت این امر تا حدی در نیمه دوم سال محقق شد.
قطعاً رفع مشکلات اقتصادی زمانبر است و در مدت زمان 7 الی 9 ماه قابل رفع نیست اما باز دولت تلاش خود را برای کاهش مشکلات اقتصادی مردم داشت.
در اینباره دولت مدعی است در سیاستهای کنترل اقتصاد کلان و کنترل رشد نقدینگی، روند تورم رو به کاهش است؛ نرخ تورم ماهانه در ابتدای دولت یازدهم 3.5 درصد بود که به یک و نیم درصد کاهش یافت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در اینباره مدعی است: شاهد رونق اقتصاد و افزایش انگیزه تولید هستیم و تولیدگریزی به تولیدگرایی تبدیل شده است.
از سوی دیگر، مقام معظم رهبری در ادامه تأکیداتشان بر اقتصاد مقاومتی که از دو سال پیش آغاز شده بود، روز 30 بهمنماه امسال، سیاستهای کلی «اقتصاد مقاومتی» را تببین کردند.
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی با ابلاغ سیاستهای کلی «اقتصاد مقاومتی» بر اساس بند یک اصل 110 قانون اساسی که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، تأکید کردند: «پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی، عامل شکست و عقب نشینی دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی علیه ملت ایران خواهد شد، همچنین اقتصاد مقاومتی خواهد توانست در بحرانهای رو به افزایش جهانی، الگویی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق حماسه اقتصادی فراهم
کند».
در این راستا بود که بلافاصله بعد از تببین سیاستهای اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری، دولت نیز در راستای اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، تکالیف جداگانه به دستگاههای اجرایی ابلاغ کرد.
تکلیف وزارت راه و شهرسازی نیز در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، گسترش زیرساختهای مورد نیاز برای توسعه خدمات تجارت خارجی و ترانزیت، اعلام شد.
به هر حال مقام معظم رهبری در سال جاری، علاوه بر تأکید به موضوع حماسه اقتصادی، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را تببین فرمودند تا نقشه راهی باشد برای دولت و مردم در راستای کاهش وابستگیهای خارجی، تکیه بر توان داخل و از این قبیل.
بخش حمل و نقل به عنوان یکی از بخشهای عمرانی-اقتصادی کشور، با تولیت وزارت راه و شهرسازی، در سالی که گذشت، فراز و نشیبهایی داشت، البته دو دولت دهم و یازدهم تلاش خود را در راستای تحقق هدفگذاری مقام معظم رهبری (در بخش حماسه اقتصادی) در حوزه حمل و نقل داشتند و توفیقاتی نیز حاصل شد، در کنار این موضوع، واحد حمل و نقل کشور در یک سال اخیر، با رویدادهایی مواجه بود، رویدادهایی اقتصادی، عمرانی، تخصصی و اتفاقاتی تلخ و شیرین، که بخش از مهمترین آنها به اختصار در زیر عنوان میشود:
مسافران قطار
* تابوی نرخهای تکلیفی در سال 92 شکست/ شناورسازی نرخ بلیت قطار و تنوع قیمتها
یکی از اصلیترین اتفاقاتی در که در بخش حمل و نقل در یک سال اخیر رخ داد، موضوع اجرای قانون برنامه پنجم توسعه به ویژه ماده 161 و آزادسازی نرخ بلیت است.
گام اول آزادسازی نرخ بلیت طبق قانون، شناورسازی و متنوعسازی قیمتهای بلیت بود و پس از آن دولت باید نرخها را کاملاً آزاد کند.
قطعاً افزایش ضریب اشغال صندلیها که حاصل شناورسازی است در کنار متنوعسازی نرخ بلیت موجب میشود علاوه بر کاهش هزینههای شرکتها، مسافران هم بتوانند از ناوگان مطلوبتر در شرایط غیرپیک استفاده کنند ضمن آنکه بلیت را با قیمت مناسبتر دریافت کنند.
در این راستا سیستم حمل و نقل ریلی، به عنوان بخش پیشتاز برای متنوعسازی نرخ بلیت، انتخاب شد و از حدود 2 ماه پیش، قیمت بلیت قطار برای برخی مسیرها نظیر تهران-مشهد متنوع شد؛ بدین ترتیب که در روزهای پیک سفر، صندلی ناوگان به قیمت تعیین شده به فروش رفت و در روزهای غیر پیک و مسیرهایی که تردد یکسر خالی داشتند، بلیت قطار، با قیمتهایی پایینتر از قیمت مصوب، ارائه شد.
طبق وعده راهآهن نرخ بلیت قطار برای ایام نوروز در برخی مسیرها شناور شد تا بدین ترتیب زیانهای تردد یکسر خالی ناوگان مسافری ریلی کشور کاهش یابد و نیز مسافران بتوانند با تنظیم زمان سفر خود، منفعت مالی کسب کنند.
نرخ بلیت قطار تا قبل از اجرای این قانون تکلیفی بود و این موجب میشد هیچگونه زمینهای برای رقابت شرکتها در جذب مسافر و افزایش کیفیت خدمات، فراهم نباشد.
* اجرای آزمایشی متنوعسازی نرخ بلیت هواپیما در سال جاری
دومین اتفاق مهمی که در بخش حمل و نقل در سال جاری رخ داد، موضوع متنوعسازی نرخ بلیت هواپیما بود.
طبق قانون برنامه پنجم توسعه به ویژه ماده 161 و آزادسازی نرخ بلیت، باید قیمتها در سال سوم برنامه پنجم آزاد میشد البته گام اول آزادسازی نرخ بلیت طبق قانون، شناورسازی و متنوعسازی قیمتهای بلیت بود و پس از آن دولت باید نرخها را کاملاً آزاد میکرد.
این اتفاق در سال گذشته هم رخ نداد و تنها درصدی افزایش در نرخهای بلیت هواپیما اعمال شد اما قیمتهای بلیت کماکان تکلیفی بود و همین امر کیفیت خدمات ایرلاینها را تحت تأثیر قرار داده بود.
وقتی قیمت بلیت هواپیما برای یک هواپیمای مدل جدید با نرخ بلیت هواپیمای دارای عمر 40 سال یکسان است، قطعاً ایرلاینها مشوقی برای ارائه خدمات بیشتر و رقابتی کردن نرخها نداشتند بنابراین خدمات در بخش حمل و نقل هوایی معنا و مفهمو واقعی نداشت.
البته نرخ بلیت هواپیما برای ایرلاینهای داخلی در مسیرهای خارجی مثل همه دنیا تابع شرایط رقابتی بوده و در فصول مختلف متفاوت است اما در مسیرهای داخلی نرخ ها تکلیفی بود که دولت یازدهم تلاش کرد در راستای افزایش کیفیت خدمات به مسافران، نرخ بلیت پروازهای داخلی رقابتی شود.
ابتدا قرار بود قیمت بلیت هواپیما تا قبل از ایام نوروز در همه مسیرهای داخلی شناور شود، اما دولت تصمیم گرفت فعلاً اجرای آزمایشی متنوعسازی نرخ بلیت را در دو مسیر پر تردد تهران-مشهد و تهران-کیش و بلعکس را عملیاتی کند و سپس شناور سازی نرخ بلیت را در اردیبهشت 93 به همه مسیرها تعمیم دهد.
علیمحمد نوریان در اینباره میگوید: تا قبل از ایام نوروز به صورت آزمایشی و پایلوت در چند مسیر شامل مسیرهایی که کاملاً جدید است و مسیرهای پرتردد، موضوع متنوعسازی نرخ بلیت هواپیما به صورت رسمی عملیاتی میشود.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: متنوعسازی و آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در حال حاضر نیز اجرا میشود اما به صورت رسمی نیست مثلاً در روزهای غیرپیک نرخهای بلیت پایینتر است.
وی گفت: تلاش میکنیم به صورت قانونمند امکانی فراهم شود تا همگان بتوانند از سیستم حمل و نقل هوایی استفاده کنند و نرخها بسته به ساعات روز و ایام پیک و غیرپیک متنوع باشد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور هوانوردی و هواشناسی افزود: آزادسازی نرخها موجب کاهش هزینه شرکتها، افزایش درآمد آنها و طبیعتاً رشد کیفیت خدمات و رشد نوسازی ناوگان خواهد شد.
همچنین وزیر راه و شهرسازی در اینباره گفته است: پروسه متنوعسازی نرخ بلیت هواپیما از اردیبهشت سال آینده اجرایی میشود.
بنا به گفته عباس آخوندی قرار بود در سال اول برنامه پنجم متنوع سازی قیمت بلیت هواپیما صورت گیرد اما هنوز اجرا نشده است؛ در حال حاضر تمام محاسبات مربوطه انجام شده است، بر این اساس اجرای ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه در اردیبهشت ماه سال آینده کلید میخورد.
ساخت خطوط ریلی
* افزایش 300 درصدی بودجه راهآهن در سال جاری بیسابقه بود
در سال 92 برای اولین بار در عمر فعالیت راهآهن، بودجه این بخش از حمل و نقل 300 درصد افزایش یافت.
مدیرعامل راهآهن در اینباره میگوید: دولت رقم مناسبی را در بودجه برای راهآهن تخصیص داد و ردیف جدیدی برای راهآهن درست شد.
بنا به گفته محسن پورسیدآقایی 15 هزار میلیارد ریال صرف توسعه و بهبود شبکه موجود راهآهن خواهد شد؛ بودجه قبلی راهآهن مربوط به ساخت خط آهن جدید میشد اما در نگاه جدید بودجه به شرکت راهآهن اختصاص یافت تا گلوگاههای موجود در شبکه ریلی حذف، مسیرهای یک خطه دو خطه و سیستمها به علایم الکتریکی مجهز شوند.
مدیرعامل راهآهن جمهوری اسلامی ایران مدعی شده است با این بودجه تا 4 سال آینده و پایان سال 96 میزان حمل بار از 33 میلیون تن رقم موجود به 70 میلیون تن افزایش مییابد، همچنین ظرفیت حمل مسافر از 27 میلیون نفر تا پایان سال 96 به 40 میلیون نفر رسید.
بنا به گفته پورسیدآقایی برای تحقق این اهداف اصلاح خطوط موجود و دو خطه شدن مسیر در دستور کار است.
خط آهن برقی
* تغییر قرارداد و تأمین روش مالی خطآهن برقی تهران-مشهد
موضوع برقی شدن خطآهن تهران-مشهد از سالهای گذشته آغاز شد و هر یک از مسئولان وقت، برای اجرای برقی شدن در پرترددترین مسیر ریلی کشور، روشهایی انتخاب کردند اما در سال جاری و با تغییر دولت، رویکرد اجرا و فاینانس در این پروژه تغییر یافت.
در قرارداد جدید برقی شدن خط آهن تهران-مشهد راهآهن از محل بودجه عمرانی و از طریق فاینانس هزینه اجرا را تامین میکند و بنا به گفته مدیرعامل راهآهن این مسیر ریلی در همین دولت به بهرهبرداری میرسد.
بنا به گفته محسن پورسیدآقایی قرارداد فاینانس این پروژه در حال انعقاد با سرمایهگذار خارجی است و امیدواریم تا پایان امسال که این قرارداد منعقد شده و برای تثبیت به مراحل بعدی برود.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفته است: تا ابتدای سال آینده پروژه برقی کردن خط آهن تهران _ مشهد آغاز میشود و تلاش میکنیم تا پایان دولت قطار برقی تهران _ مشهد راهاندازی شود.
بنا به گفته مدیرعامل راهآهن سرعت مورد نظر در این خط آهن 200 کیلومتر بر ساعت خواهد بود و مسافران در این قطار مسیر تهران تا مشهد را 6 ساعته طی میکنند.
پور سیدآقایی گفته بود قرارداد قبلی این پروژه به صورت BOT بود که بین وزرای وقت راه و دفاع منعقد شده بود؛ قرارداد (ساخت، بهرهبرداری و واگذاری) BOT در این پروژه منتفی شده است، این قرارداد زمینه سودآوری نداشت ضمن آنکه وزارت دفاع نیز در این پروژه اعلام انصراف کرده بود.
بنا به گفته پورسیدآقایی در حال حاضر راهآهن ردیف بودجه جدای دولت به عنوان طرح فاینانس خود در این خط آهن را دنبال میکند؛ در واقع بوده این خط آهن از محل بودجه عمرانی و از طریق فاینانس دنبال میشوند.
یکی از اتوبوسهای اسکانیا در تصادف آزادراه تهران-ق
* جان باختن 44 انسان در سانحه تصادف دو اسکانیا تلخترین حادثه حمل و نقلی سال 92
شاید بتوان گفت بعد از حادثه تلخ و دردناک سقوط توپولف شرکت کاسپین در روستای فارسیان قزوین، سانحه تصادف رخ به رخ دو اتوبوس اسکانیا در آزادراه تهران-قم و کشتهشدن 44 مسافر این دو اتوبوس، تلخترین حادثه بخش حمل و نقل بود.
توپولف کاسپین ساعت 11:45 صبح 24 تیر 1388، شانزده دقیقه پس از برخاستن در بین روستاهای فارسیان و جنتآباد در بخش مرکزی قزوین دچار سانحه شد و همه 153 مسافر آن به همراه 15 خدمه پرواز کشته شدند؛ شدت حادثه به حدی بود که 6 هکتار از اراضی زراعی این منطفه نیز دچار حریق شده و در محل برخورد هواپیما با زمین گودال عظیمی به قطر 60 تا 70 متر ایجاد شد.
شهریور ماه امسال بود که اتوبوس اسکانیا مسیر اصفهان ـ تهران، در ساعت 22:20 در ورودی آزادراه قم ثبتساعت میکند و پس از طی کردن 27 کیلومتر از مسیر، با ترکیدن لاستیک به سمت مسیر مقابل منحرف شده و با اتوبوسی که از تهران به سمت یزد در حرکت بوده است برخورد میکند.
این دو اتوبوس پس از برخورد رخ به رخ با یکدیگر هر دو شعلهور شده و مسافران در میان زبانههای آتش حبس میشوند؛ در این حادثه 44 مسافر جان میبازند و بقیه مسافران دچار سوختگی میشوند.
علل مختلفی برای وقوع این تصادف بیان شد اما دقیقترین آنها پس از بررسیهای کمیسیون ایمنی راهها اعلام شد با این مضمون که: طبق اعلام کمیسیون ایمنی راههای کشور، علت این حادثه ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه از جانب راننده اتوبوس شماره یک به علت بروز نقص فنی (دو پوست شدن و ترکیدن لاستیک) که منجر به تغییر مسیر و تجاوز کامل به چپ شده ، اعلام شده است؛ در این تصادف ایجاد حریق در هر دو اتوبوس پس از برخورد و باز نشدن درهای اتوبوسها و نبود امکان خروج اضطراری آسان باعث افزایش تلفات و مجروحان شده است.
مراسم تشییع جنازه جانباختگان سانحه سقوط جت فالکن
* سقوط جت فالکن سازمان هواپیمایی و جان باختن 4 متخصص صنعت
بنابراین گزارش دومین حادثه تلخ امسال در بخش حمل و نقل، سقوط هواپیمای جت فالکن سازمان هواپیمایی کشوری، در آبهای خلیج فارس و نزدیک جزیره کیش بود.
در این حادثه که بعدازظهر 12 اسفند امسال رخ داد، متأسفانه هر 4 سرنشین هواپیمای مذکور جان باختند.
ساعت 18:46 روز 12 اسفندماه «جت فالکن 20» سازمان هواپیمایی کشوری که در حال انجام عملیات پرواز و ارزیابی تجهیزات فرودگاهی بود، در سواحل شرقی جزیره کیش و کنار برجهای دوقلو دچار سانحه شد و سقوط کرد.
هواپیمای مذکور در حین انجام عملیات تست تجهیزات فرودگاهی و پرواز فرودگاه، ظاهراً با مشکلی مواجه شده و دچار سانحه میشود؛این هواپیما چهار سرنشین داشت که 3 نفر از آنها خلبان و یک نفر مسئول امنیت پرواز بوده است.
به هر حال بخش حمل و نقل میرود تا در سال آینده با تدابیر دولت، بخشی پویا و کاراتر شود.
قطعاً آزادسازی نرخهای بلیت در انواع شقوق حمل و نقل و فراهمسازی زمینههای رقابت سالم، توسعه زیرساختهای حمل و نقلی اعم از آزادراه، بزرگراه، راه اصلی و خطآهن از محل جذب فاینانس و مشارکتهای داخلی، رشد و توسعه ترانزیت، تکمیل حلقههای مفقوده کریدورهای ترانزیتی شمال-جنوب و شرق-غرب در ایران، فراهمسازی زمینههای حمل و نقل ترکیبی و همکاری بیشتر دولت با بخش خصوصی، از مواردی است که در صورت اجرای دقیق، کامل و تخصصی آنها، بخش حمل و نقل کشور را چالاک و چابک میکند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.