گرانی عجیب خودروهای اسقاطی با واردات خودرو در ارتباط است؟

دبیر انجمن مراکز اسقاط: واردات موجب افزایش قیمت خودرو های فرسوده نمی شود

چرا ماشین اسقاطی گران شد؟ دبیر انجمن مراکز اسقاط در مرداد ماه امسال، درخصوص احتمال گرانی خودرو های فرسوده با واردات خودرو، گفت: طرح این موضوع شایعه است، تجربه ثابت کرده در صورت واردات، قیمت خودرو های صفر کیلومتر و اسقاطی کاهش می یابد.

به گزارش مناقصه مزایده، سیدامیر احمدی؛ اظهار داشت: قیمت خودروی فرسوده متأثر از نرخ خودروی صفرکیلومتر در بازار است. به بیانی بهتر، به هر میزان خودروی صفرکیلومتر رشد قیمت داشته باشد به ازای آن نیز خودروی فرسوده گران می شود. در صورتی که خودروی صفرکیلومتر نیز ارزان شود، به همان مقدار قیمت خودروی فرسوده کاهش می یابد.

وی در واکنش خبری مبنی بر اینکه واردات خودرو موجب افزایش قیمت خودرو های فرسوده می شود با تصریح بر اینکه طرح این موضوعات شایعه است، چرا که تجربه ثابت کرده است با واردات خودرو به بازار کشور، قیمت خودرو های صفرکیلومتر و فرسوده کاهش می یابد، افزود: مزید اطلاع قانون گذاران و سیاست گذاران باید اعلام کنم که در سال ۱۳۹۳ که واردات خودروی قابل توجهی به کشور انجام شد، ۳۵۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج شد. این درحالی است که سال گذشته علی رغم تولید یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو، فقط ۳۵ هزار دستگاه خودرو فرسوده از رده خارج شد.

مفاد منتشرشده از آیین نامه 

واردات انواع خودرو های سواری، اتوبوس، مینی ‎ بوس، کشنده و موتورسیکلت با عمر کمتر از پنج سال اولین بند آیین نامه است که می تواند در صورت اجرایی شدن تحول عظیمی را در حمل و نقل کشور ایجاد کند. در حال حاضر به دلیل تعداد بیشتر مصرف کنندگان خودرو های سواری نسبت به رانندگان خودرو های سنگین و نیمه سنگین تجاری به نظر می رسد که اهمیت نوسازی و واردات این خودرو ها از خودرو های کارکرده بیشتر است.

این در حالی است که اهمیت خودرو های تجاری به طور کلی و به ویژه در شرایط فعلی کشور به مراتب بیشتر از خودرو های سواری است. از دلایل این اهمیت می توان به فرسودگی ناوگان حمل و نقل کشور به ‎ ویژه در قسمت کشنده ها اشاره کرد. امروز اکثر کشنده های در حال تردد در کشور فرسوده هستند و تعداد بسیار زیادی از این کشنده های فرسوده تا به امروز بیش از پنج مرتبه بازسازی و اوورهال شده اند تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.

نکته حائز اهمیت در رابطه با این خودرو های فرسوده سرعت بسیار کمِ تردد و استهلاک زیاد آن هاست. شاید این پرسش ایجادشود که استهلاک یک دستگاه کشنده ماک۱۹۷۴ با یک عدد ولوو ۲۰۱۰ چقدر تفاوت دارد؟ برای پاسخ به این سؤال باید به تفاوت پیمایش خودرو های سواری و سنگین توجه کرد، خودرو های سنگین معمولاً هر هفته نیاز به سرویس ادواری دارند. در نتیجه این خودرو ها اگر فرسوده باشند باید زمان بسیار زیادی را در تعمیرگاه ها سپری کنند.

این استهلاک کشنده ها و کامیون ها و ممنوعیت واردات از سوی دیگر منجر به کاهش تعداد این خودرو ها در کشور شده است. در واقع با برهم خوردن چرخه عرضه و تقاضا در بازار قیمت خودرو های فرسوده هم به شکل سرسام آور و غیرمعقولی افزایش یافته است.

یکی از اصلی ترین نیاز های مردم کلان شهر های کشور نظیر تهران و مشهد وجود اتوبوس های درون شهری و برون شهری برای تردد در درون و بین شهرهاست. در دو سال اخیر و پس از اتمام کرونا میزان استفاده از اتوبوس های بین شهری به دلیل بازگشایی دانشگاه ها بسیار افزایش یافته است، اما در سوی دیگر ناوگان حمل و نقل بین جاده ای متناسب با میزان تقاضا رشد نیافته و در نتیجه تهیه بلیت به امری دشوار تبدیل شده است.

ناظران واردات خودرو های کارکرده

تعیین سقف تعدادی و ارزشی خودرو های کارکرده وارداتی توسط وزارتخانه های صمت و اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه یکی دیگر از بند های مورد اشاره رشیدی کوچی بود.

این بند بیشتر جنبه نظارتی دارد زیرا تا به این لحظه سقف ارزی و تعدادی برای واردات خودرو های کارکرده در نظر گرفته نشده است، اما انتظار می رود که در آینده با توجه به شرایط کشور و تغییر وضعیت بازار این نهاد ها قوانین یا محدودیت های جدیدی را متناسب با شرایط آن زمان وضع و تعیین کنند.

تأمین ارز برای واردات خودرو های کارکرده

تأمین ارز مورد نیاز از طریق ارز حاصل از صادرات خود و دیگران، جذب سرمایه گذاری، منشأ ارز خارجی و باقی راه های موردتأیید بانک مرکزی بند سوم آیین نامه مرتبط است. 

پس از گمانه زنی های کارشناسان متعدد مبنی بر کمبود ارز برای واردات خودرو های کارکرده وزیر صمت به شکل رسمی اعلام کرد که برای واردات خودرو های کارکرده مشکل ارزی وجود دارد و باید از تمام راه ها و به ویژه روش صادرات استفاده کرد.

به نظر می رسد این بار دولت پذیرفته است که مردم از ارز های شخصی خود که در خانه ها و حساب های خود در دیگر کشور ها و به ویژه کشور های حاشیه خلیج فارس دارند استفاده کنند تا این پول ها در قالب کالا و خودرو وارد کشور شوند.

استاندارد های لازم برای واردکنندگان خودرو

بند چهارم آیین نامه واردات خودرو های کارکرده به ضوابط فنی کارکرده ها شامل تأییدیه چین، استاندارد کشور های حوزه خلیج فارس، ای مارک اروپا، استاندارد یورو ۵ و یورو ۶ اشاره دارد. 

یکی از موانع پیش روی واردکنندگان خودرو در ادوار گذشته عدم تطابق استاندارد های ایران با منطقه تولید خودرو یا خرید خودرو بود که این بار سازمان استاندارد برای تسهیل فرایند واردات خودرو، استاندار دهای اکثر کشور‎ هایی که احتمال تولید یا واردات خودرو از آن ها برای ایران وجود دارد را پذیرفته است.

این امر برای واردات خودرو های کاکرده الزامی است زیرا خودرو های کارکرده از کشور های گوناگون خریداری می‎ شوند و ممکن است که کشور سازنده خودرو را با توجه به شرایط آن منطقه کالیبره و تجهیز کند.

الزامات واردکنندگان حقوقی

از دیگر شروط آیین نامه می توان به اجازه واردات به شرکت های دارای تأییدیه خدمات پس از فروش با کسب ضمانت اشاره کرد. 

افراد حقوقی که می خواهند خودروی کارکرده وارد کشور کنند، باید از بین شرکت های واردکننده خودرویی باشند که دارای تائیدیه خدمات پس از فروش محصولات نام های تجاری مورد تائید وزارت صمت باشند و خدمات پس از فروش با ضمانت ارائه کنند. در واقع وزارت صمت با این کار خواهان برقراری شبکه خدمات پس از فروش این خودرو ها در کشور است.

هر کد ملی یک دستگاه خودرو

اجازه واردات یک دستگاه خودروی کارکرده به هر کد ملی بدون نیاز به ثبت سفارش ششمین بند آیین نامه است. مطابق با این بند هر شخص حقیقی می تواند با ثبت کد ملی خود یک دستگاه خودروی کارکرده را برای خود وارد کشور کند، اما برای انجام این کار سند خودرو باید به نام خودش باشد و خود او برای واردات اقدام کند.

در صورت اجرایی شدن این قانون اکثر خانواده های قشر متوسط می توانند یک خودروی کارکرده، اما مطابق با استاندارد های جهانی را برای مصرف شخصی خود وارد کشور کنند.

هر خودروی وارداتی، یک گواهی اسقاط

اسقاط یک خودروی فرسوده به ازای هر خودروی کارکرده وارداتی آخرین بندی است که رشیدی به آن اشاره کرد. مطابق با این بند هر فرد حقیقی و حقوقی برای واردات یک دستگاه خودروی کارکرده باید گواهی اسقاط یک دستگاه خودروی فرسوده را دریافت کند.

در گذشته این امکان وجود داشت که به ازای واردات هر دستگاه خودرو یک گواهی اسقاط را خریداری کرد، اما با حذف قانون خرید و الزامی شدن دریافت گواهی اسقاط توسط شخص واردکننده می توان امید داشت که مصرف سوخت و آلودگی هوای کلان شهر های بزرگی نظیر تهران اندکی کاهش یابد.