مردم ریل را امن‌ تر و ایمن‌ تر از جاده‌ می‌ شناسند

سید علیرضا سیدوکیلی، دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی و صنایع وابسته، در نخستین روز از مهرماه طی بازدیدی از انبار توشه تهران شرکت توسعه بازرگانی پیشتاز راه و شهر (قطاربار)، از نزدیک در جریان فعالیت ها و ظرفیت های  قطار بار قرار گرفت و ضمن آشنایی با مسائل و چالش های  این شرکت،  بر اهمیت حمل خرده بار ریلی تأکید کرد.

به گزارش تین نیوز به نقل از روابط عمومی موسسه صندوق پس انداز کارکنان راه آهن، سیدوکیلی در حاشیه این بازدید در گفت وگویی اختصاصی با روابط عمومی شرکت توسعه بازرگانی پیشتاز راه و شهر به بررسی جایگاه و چشم انداز حمل خرده بار ریلی در کشور پرداخت.

او در این گفت وگو، ضمن تشریح فرصت ها، چالش ها و اصلاحات موردنیاز، تأکید کرد که خرده بار باید به عنوان یک مد حمل ونقلی مستقل در کشور شناخته شود. 

خرده بار؛ نیازمند تغییر نگاه بنیادین

سیدوکیلی با اشاره به تجربه چند دهه ای راه آهن ایران در حمل خرده بار، گفت: سال ها، این بخش صرفاً به عنوان فعالیتی جنبی در کنار حمل مسافر دیده می شد. اما خرده بار نه از جنس یک فعالیت تکمیلی، بلکه یک کسب وکار مستقل با منطق، قواعد و تقاضای خاص خود است.

دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی و صنایع وابسته افزود: در حمل بارهای عمده، تأخیر چندروزه به طور معمول مشکلی ایجاد نمی کند، زیرا مقصد غالباً کارخانه یا انبارهایی با ذخایر مطمئن هستند. اما در حوزه خرده بار، سرعت و زمان بندی تحویل به عنوان شاخص اصلی موفقیت مطرح است و این تفاوت بنیادین نشان می دهد که خرده بار باید به عنوان یک مُد حمل ونقلی جداگانه در نظر گرفته شود. 

دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی و صنایع وابسته، با اشاره به امکانات موجود در شبکه ریلی و شهری، به ظرفیت های مغفول مانده اشاره کرد و گفت: آن دسته از قطارهای مسافری که واگن های توشه قطاربار به آن ها متصل هستند پس از رسیدن به مقصد، ساعت های طولانی بلااستفاده می مانند. به عنوان مثال، قطاری که از تهران به مشهد حرکت می کند، معمولاً ۱۰ ساعت توقف دارد. این زمان می تواند به طور بهینه برای حمل خرده بار در مسیرهای کوتاه تر مورد استفاده قرار گیرد. یک واگن خالی، زیان ده تر از واگنی است که بخشی از زمان خود را صرف جابه جایی مرسولات کوچک کند.

سیدوکیلی با بیان اینکه  شبکه مترو در شهرهای بزرگ، از نیمه شب تا صبح بلااستفاده است؛ به یک ایده نوآورانه اشاره کرد و گفت:  این در حالی است که بسیاری از مرسولات شبانه جابه جا می شود؛ لذا استفاده از این ظرفیت، می تواند تحولی در حمل ونقل درون شهری خرده بار ایجاد کند، بی آنکه سرمایه گذاری عظیمی نیاز باشد.

نقش انجمن صنفی و تنظیم گری

سیدوکیلی با اذعان به اینکه انجمن صنفی تاکنون اقدام ویژه ای در حوزه خرده بار انجام نداده است؛ گفت:  این موضوع یک تلنگر است که باید از این پس جدی تر وارد این عرصه شویم.

وی یکی از دلایل  غفلت از حمل خرده بار در صنعت ریلی را محدود بودن فعالان این عرصه دانست و گفت:  تاکنون عملاً تنها یک شرکت یعنی پیشتاز راه و شهر (قطاربار) در این حوزه به طور جدی ورود کرده است. اما اکنون زمان آن رسیده که انجمن به عنوان نهاد تنظیم گر و هماهنگ کننده، بستری برای همکاری بین شرکت های مختلف ایجاد کند. در این صورت، هم این بازار رشد خواهد کرد و هم سایر شرکت ها می توانند به عنوان مکمل در زنجیره ارزش ایفای نقش کنند.

تعرفه ها و چالش های مقرراتی

سیدوکیلی با اشاره به اینکه  تعرفه ها باید پویا و هوشمندانه با رقبا مقایسه شوند؛ گفت: ما فقط با شرکت های داخلی مانند پست و چاپار رقابت نمی کنیم؛ بلکه رقبای بین المللی مانند DHL و TNT نیز حضور دارند. در حمل دریایی، مدلی به نام گروپاژ وجود دارد که بارهای کوچک را تجمیع می کند و بسیار مقرون به صرفه است. الگوبرداری از چنین مدل هایی می تواند در خرده بار ریلی الهام بخش باشد.

وی همچنین درخصوص چالش های مقرراتی در ارائه  خدمات حمل و نقل ریلی گفت: بخشی از موانع کنونی ناشی از نظارت های پلیس راه آهن است. بازرسی ها و ایکس ری هایی که برای بارهای داخلی اعمال می شود، مشابه رویه های صادرات و واردات است و موجب کندی کار می شود. این رویه ها باید در سطح بالادستی اصلاح شوند تا هم الزامات امنیتی حفظ شود و هم مانع غیرضروری برای فعالان اقتصادی ایجاد نشود.

ضرورت اصلاح ساختار در راه آهن

سیدوکیلی با بیان اینکه اگر قرار است خرده بار ریلی رشد کند، باید جایگاهی رسمی در راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای آن تعریف شود؛ گفت: سال ها پیش به دلیل ویژگی های خاص، شرکت قطارهای حومه ای تأسیس شد. همین منطق برای خرده بار نیز وجود دارد. حمل خرده بار پیچیده تر از حمل کالای عمده است و نیازمند نگاه تخصصی، ساختار مستقل و سیاست گذاری متناسب است.

دیجیتال سازی؛ کلید تحول آینده

وی در ادامه به نقش فناوری های نوین پرداخت و گفت: رهگیری هوشمند مرسولات، سفارش آنلاین و انبارداری دیجیتال از الزامات اصلی توسعه هستند. اما فراتر از این، داده هایی که در این فرآیند ثبت می شود، خود یک دارایی استراتژیک است. دانستن اینکه چه کالایی از کدام شهر و توسط چه فرد یا شرکتی ارسال می شود، می تواند بازارهای جدیدی خلق کند. این داده ها همانند آنچه پلتفرم هایی چون اسنپ از آن بهره برداری کردند، به منبع درآمدی تازه برای فعالان خرده بار تبدیل خواهد شد.

امنیت؛ برگ برنده حمل ریلی

دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی و صنایع وابسته،  در پایان امنیت را مهم ترین مزیت رقابتی ریلی معرفی نمود و خاطر نشان کرد:  مردم در حافظه جمعی خود، حمل ونقل ریلی را امن تر و ایمن تر از حمل ونقل جاده ای می شناسند. بسیاری از صاحبان کالاهای ارزشمند، تنها حمل ونقل ریلی را انتخاب می کنند. این مزیت باید پررنگ تر شده و به عنوان برگ برنده در بازاریابی و توسعه بازار به کار گرفته شود.