جزئیات ساخت قطار ملی اعلام شد

مدیر عامل شرکت مترو تهران و حومه جزئیات ساخت قطار ملی در تهران را اعلام کرد و گفت: به دنبال انبوه سازی در سال جاری هستیم.

به گزارش تین نیوز به نقل از فارس،  یکی از پروژه های مدرن و اساسی در حمل و نقل عمومی، ایجاد خطوط مترو در کلان شهر ها است. مترو شهر تهران با 7 خط مصوب به طول 298 کیلومتر  (271 کیلومتر اجرا شده) و 176 ایستگاه (150 ایستگاه بهره برداری شده) و 4 خط توسعه ای جمعاً به طول 151 کیلومتر،  در حال حاضر دارای رتبه پانزدهم در رده بندی متروهای جهان است.

طبق قانون برنامه ششم توسعه، برای شبکه مترو کلان شهرهای کشور تامین 1050 دستگاه واگن با ارزش بیش از یک میلیارد یورو به عنوان اولویت نخست مورد نیاز است که این امر باید ظرف مدت 5 سال آینده محقق شود.

تاکنون با وجود تامین بیش از 1500 واگن برای شهر تهران، حداکثر بومی سازی صورت گرفته حدود 33 درصد بوده است و در تمامی پروژه ها، طراحی به صورت کامل توسط طرف خارجی انجام شده و اسناد فنی مربوطه به صورت بسیار محدود و ناقص ارائه شده اند. این موضوع ضمن ایجاد وابستگی، مشکلات متعددی را در تعمیرات اساسی   ایجاد کرده و قیمت تمام شده تامین واگن را افزایش داده است. 

ساخت و انبوه سازی قطار ملی در دستور کار است. با محسن هرمزی مدیر عامل شرکت متروی تهران و حومه در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته در زمینه ساخت قطار ملی به گفت و گو نشستیم.

ساخت قطار ملی در تهران به کجا رسید؟ در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته توضیح دهید.

در راستای اجرای ماده 54  قانون برنامه ششم توسعه، شهرداری و شرکت مترو تهران ساخت قطار ملی مترو را با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به منظور بومی سازی حداقل 85 درصدی دانش طراحی و ساخت تجهیزات مورد نیاز صنعت حمل و نقل ریلی شهری و بین شهری و رفع انحصار و وابستگی مطلق، استفاده از حداکثر ظرفیت های تولیدی داخلی، توجه به موضوع تعمیرات و نگهداری و تهیه اسناد فنی منطبق بر استاندارد های روز دنیا، با تلاش مهندسان و صنعتگران داخلی اجرایی ساخته است.

با تحقق پروژه طراحی و تولید یک رام قطار 7 واگنه مترو که یکی از سریع ترین پروژه های طراحی و توسعه محصولات پیچیده و با فناوری بالا در کشور است، ضمن دستیابی به یک رکورد ملی،  معادل بهترین رکورد ها در سطح جهانی عمل شده است.

چقدر شرکت های داخلی در تولید این قطار نقش داشتند؟

در این پروژه، ضمن دستیابی به اهداف تعریف شده  و بومی سازی فناوری ساخت قطار مترویی،  با به کارگیری 25 شرکت دانش بنیان و 4 مجموعه بزرگ صنعتی شامل شرکت های واگن سازی تهران  (تامین کننده بدنه فلزی، سیستم تهویه، سیستم اطلاع رسانی و همچنین مونتاژ و تست قطار کامل) جهاد دانشگاهی (تامین کننده سیستم رانش کامل و سیستم کنترل قطار)  شرکت مپنا ریلی (تامین کننده سیستم بوژی) و تیوان ترمز ریلی (تامین کننده سیستم ترمز و درب ) طراحی و ساخت اولین قطار ملی مترو در کشور محقق شد.

ایا از شرکت های خارجی هم در تولید این قطار استفاده شده است؟

اجرای تکالیف قراردادی برای به کارگیری مشاور مهندسی بین المللی بر اساس قرارداد  شهرداری تهران با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تایید کامل مستندات طراحی و تست قطار ملی مترو و آماده سازی پیش نیاز های شروع تولید انبوه این قطار،صحه گذاری فعالیت های انجام شده و الزام ارگان های رسمی کشور به اخذ مجوز  سیر از شرکت مهندسی معتبر بین المللی جهت بهره برداری از یک رام قطار نمونه ساخته شده، ثبت برند جدید قطار ملی مترو،استفاده از ظرفیت تمامی واگن سازها و تامین کنندگان صنایع ریلی درجهت تامین نیاز شبکه مترو تهران و دیگر قطار شهری های کشور به واگن مترو وارتقای کیفی قطعات تامین داخل به منظور ارتقای پارامترهای موجود و کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات از طریق شناسایی نقاط ضعف موجود در زیر  سیستم های تولید شده انجام شد.

با تولید قطار ملی چقدر شغل ایجاد می شود؟ در این باره توضیح دهید.

تولید تمامی زیرسیستم های قطار مترویی ملی مطابق با آخرین استاندارد های بین المللی و اخذ تاییدیه
بین المللی برای قطار ملی مترو، کسب توانمندی اجرای پروژه های مترو به صورت کلید در دست اعم از زیر ساخت ها، سیستم های کنترلی و قطار مترویی،کسب دانش فنی برای ساخت انواع قطارهای مترویی و برقی از قبیل قطارهای برقی پرسرعت و قطارهای مترویی با آرایش های مختلف برای دیگر کلان شهرهای کشور،مدیریت و اجرای پروژه های پیچیده و چندوجهی ریلی در کمترین زمان ممکن همگام با پیشگامان صنعت، ایجاد 25 هزار شغل پایدار و مستقیم با استفاده از ظرفیت های خالی کارخانجات واگن سازی و زنجیره تامین قطعات ساخت داخل (فقط در سال اول تولید انبوه قطار ملی) و کاهش حداقل 20 درصدی هزینه تامین ناوگان و تقلیل ارزبری پروژ ه ها تا 85 درصد درمرحله تولید انبوه از جمله ثمرات این پروژه ملی بوده است.

از کجا استارت ساخت قطار ملی زده شد؟

با محوریت تولید ملی، معاونت علمی و فناوری در سایت جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) در هم افزایی با یکدیگر و در راستای اجرای ماده 54 قانون برنامه ششم توسعه از تیر 1398 پروژه ساخت و تجهیز قطار ملی مترو را آغاز کردند. با اعتقاد و اعتماد به خلاقیت و توانمندی نیروهای متخصص ایرانی و ظرفیت ها و توانمندی های بالقوه داخلی جهت شکست انحصار در ساخت واگن و ایجاد اشتغال در زیست بوم ریلی با بهره گیری از توانمندی های سخت افزاری و نرم افزاری داخلی، گام ارزشمندی در این مسیر برداشته شد.

در خصوص جزییات ساخت قطار ملی توضیح دهید؟

متخصصان ایرانی برای اولین بار در کشور موفق به طراحی و ساخت تمامی بخش های داخلی قطار ملی شده اند. دکوراسیون داخلی واگن ها با خلاقیت، زیبایی و طراحی بهینه، فضای مطلوبی همسو با سلیقه شهروندان ایرانی و مسافران قطار ملی مترو فراهم آورده است.

در خصوص بدنه قطار باید بگویم، با گردآوری مجموعه ای مجرب از مهندسان و کارگران و نیز سالن های تولید و مونتاژ مجهز، ساخت بدنه فلزی قطار ملی مترو انجام پذیرفته است. از زمان آغاز عملیات پروژه به شکلی نظام مند کار ساخت بدنه فلزی پیش رفت و محصولات ارائه شده در پروژه قطار ملی مترو نسبت به سه نسل قطارهای قبلی داخلی با تکامل و بهینه سازی روبرو بوده است.

بوژی داخلی سازی شد

در خصوص سیستم بوژی بگویم که  بوژی ترکیبی از چرخ و محور است که ازطریق شاسی به زیر واگن متصل می شود. این محصول استراتژیک تاکنون وارداتی بوده اما هم اکنون در پروژه قطار ملی مترو به نوعی بومی سازی شده است و طراحی فریم آن به صورت کامل انجام گرفته است.

اجزای اصلی تشکیل دهنده بوژی شامل فریم، چرخ، محور و سیستم های تعلیق اولیه و ثانویه است که سیلندرهای ترمز، موتور و گیربکس نیز بر روی فریم بوژی نصب می شود. بوژی های قطار ملی مترو شامل دو نوع موتوردار و کشنده هستند. این سیستم پیچیده با تلاش و پشتکار شرکت های دانش بنیان داخلی در این پروژه ملی به انجام رسیده است.

برای اولین بار در کشور، طراحی و ساخت سیستم راهروی بین واگنی برای قطار ملی مترو انجام شده است که این موضوع در تامین قطعات یدکی قطارهای موجود نیز اهمیت دارد.

سیستم ترمز در قطارهای مترو از پیچیدگی، ظرافت و حساسیت بالایی به واسطه توقف های متعدد برخوردار است. طراحی و ساخت سیستم ترمز در پروژه قطار ملی مترو توسط شرکت تیوان ترمز انجام شده است. تمامی شیرهای ایزوله مجهز به میکروسوویچ و مانیتورینگ هستند. امکان مانیتورینگ عملکردی یونیت های ترمز پارک، ایجاد اینترلاک با سیستم رانش و آزادسازی ترمزهای سرویس از داخل کابین راهبری فراهم شده است. کابین رهبری به نمایشگر لمسی سیستم ترمز مجهز شده است. تبادل اطلاعات عملکردی با سیستم رانش از طریق درگاه اترنت و استقلال کامل عملکردی از شبکه TCM از دیگر قابلیت های این سیستم است.

متخصصان و مهندسان کشور با اشراف و اطلاع کامل تکنیکال نسبت به سیستم اطلاع رسانی در حال بهره برداری موجود، با لحاظ خلاقیت، اقدام به طراحی سیستم اطلاع رسانی در فرایند ساخت قطار ملی مترو کرده اند که نمونه ساخته شده آن نیز هم اکنون در یکی از قطارهای متروی تهران در مرحله تست و خدمت رسانی به شهروندان است.

در راستای ارائه خدمات بهینه به مسافران، برای اولین بار در کشور اقدام به طراحی و ساخت سیستم تهویه قطار ملی مترو شده است. در این پروژه ملی با بهره گیری از ظرفیت های داخلی و ابتکار متخصصان ایرانی از خروج مبالغ قابل توجهی ارز از کشور ممانعت به عمل آمده است.

تمام لنگه های در مجهز به سنسور فشار جهت اطمینان از تشخیص مانع هستند

برای اولین بار در کشور، طراحی و ساخت مکانیزم مربوط به درب واگن مترو با بهره گیری از ظرفیت های داخلی انجام شده است. سیستم DCU کلیه تست های استاندارد اروپا و تاییدیه های بین المللی را اخذ کرده است. تمام لنگه های درب مجهز به سنسور فشار جهت اطمینان از تشخیص مانع هستند. با استفاده از HMI امکان مانیتورینگ کامل و ارایه جزئیات خرابی هریک از درها وجود دارد. برای تطابق با PSD موقعیت شیر باز کردن اضطراری درب ها از بیرون تغییر داده شده است. همچنین سیستم جدید مانع از قفل شدن لاستیک های نری و مادگی درب ها تا سرعت 3 کیلومتر می شود.

 طراحی و ساخت سیستم رانش قطار برای اولین بار

یکی از مهمترین و کلیدی ترین اقدامات در پروژه قطار ملی مترو، طراحی و ساخت سیستم رانش قطار مترویی برای اولین بار و با استفاده از تخصص مهندسان شرکت های دانش بنیان داخلی است. در این فرآیند زنجیره کامل سیستم رانش شامل ترکشن موتور، گیربکس و کوپلینگ، باکس برق فشار قوی، مبدل برق کمکی، مبدل کنترل ترکشن موتور، مقاومت ترمزی و سلف خط بومی سازی شده است. همچنین برای اولین بار در داخل کشور و در قالب این پروژه، شبکه کنترل (TCMS) نیز راه اندازی شده است.

یکی از اهداف کلان برنامه هفتم توسعه در صنایع ریلی کشور، استفاده از فناوری های داخلی و ایجاد فرصت برای صنعتگران و دست اندرکاران این حوزه، جهت بومی سازی، برقی سازی و هوشمندسازی صنعت ریلی است؛ هدف میان مدت این طرح، توانمندسازی صنایع ریلی به منظور تامین لکوموتیو، واگن، ترن های مورد نیاز کشور و همچنین احیا و به روزرسانی قطار خود کشش در افق سال ۱۴۰۴ بوده و پروژه طراحی و ساخت قطار ملی مترو که به مراحل پایانی تست های فنی و اخذ مجوز بهره برداری رسیده است، در همین راستا مدنظر قرار داشته است. 

ایا تست های لازم برای انبوه سازی گرفته شده است؟

خوشبختانه  در حال حاضر  تست های استاتیک قطار ملی مترو کلا به اتمام رسیده و تست های دینامیک آن نیز درحالت بی بار با موفقیت پشت سر گذاشته شده است. طی این تست ها در سرعت های ۱۰تا ۸۰ کیلومتر، نیروی رانش وترمز در حالت های ترمز پنوماتیک وترمز بلندینگ به تناوب و به صورت هر ۱۰ کیلومتر افزایش انجام شده و ترمز ضدلغزش هم به خوبی امتحان خود را پس داده است. از طرفی شتاب رانش وشتاب ترمز در سرعت های مختلف آزمایش شده و نمودار آن در مقایسه با استانداردهای جهانی مطابقت داشته است؛ ضمن اینکه خط ترمز هم در سرعت های مختلف اندازه گیری شده است.

این تست ها با بارگذاری های ۵ نفردر هر مترمربع و نیز ۸ نفر در هر متر مربع می بایست در سرعت های ۲۰ و ۸۰  کیلومتر بر ساعت تکرار شود. همچنین تست خروج از خط در سرعت مجاز به علاوه با ۱۰درصد افزایش سرعت در مقاطع و قوس های ۴۰۰ و۶۰۰  و۸۰۰ متر و نیز خط مستقیم هم انجام خواهد شد. تست حرکت در شیب و بکسل قطار باردار، تست های بعدی برای تکمیل این مرحله خواهد بود. در پایان بگویم که پروژه طراحی و ساخت قطار ملی مترو با عمق داخلی سازی ۸۵ درصد، یک فناوری پیشرفته را شامل می شود که امروز با یک عزم عمومی در حال نتیجه دادن بوده و در مرحله اخذ مجوز اولیه، فقط ۳ تست دیگر باقی مانده که امید می رود اوایل تابستان امسال، آن تست ها نیز با موفقیت پشت سر گذاشته شده و استانداردهای لازم را اخذ کنند تا فرآیند تولید انبوه قطار ملی مترو از همین امسال در شرکت واگن سازی تهران آغاز شود.