◄ برگزاری اجلاس کمیته فنی پروتکل امنیت دریای خزر به شرط حضور آذربایجان

حسین عباس‌نژاد معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی، با بیان اینکه ریسک دریانوردی در دریای خزر به دلیل فقدان توافق‌نامه امنیت دریایی بالا است و ایران پیشتاز امنیت دریانوردی دریای خزر است افزود: در دریاهای بسته کنوانسیون حقوق دریاها در صورتی لازم‌الاجرا است که کشورهای حاشیه آن دریا با هم توافق کنند.

حسین عباس‌نژاد ادامه داد: کنوانسیون‌های ایمنی و محیط‌زیست دریایی که در IMO به تصویب رسیده‌اند، بدون توافق کشورهای حاشیه دریای خزر لازم‌الاجرا نیستند.

او گفت: ایران و روسیه تلاش می‌کنند که حداکثر ایمنی را بر روی ناوگان تحت پرچمشان رعایت کنند و بنادر و آبراه‌هایشان از ایمنی و تجهیزات مناسب برخورداراند و کنوانسیون‌های بین‌المللی را رعایت می‌کنند.

مشکلات ناوگان دریایی ایران در دریای خزر

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص مشکلات موجود گفت: یکی از مشکلات ما نظارت بر روی شناورهای خارجی است. با وجود اجرای قوانین توسط ایران، شناورهای خارجی به این دلیل که قوانین برایشان الزام‌آور نیست از اجرای آن‌ها سرباز می‌زنند که این عملشان باعث افزایش ریسک دریانوردی در دریای خزر می‌شود.

حسین عباس نژاد افزود: کشتی‌هایی که مقررات را رعایت می‌کنند هزینه بیشتری نسبت به دیگر کشتی‌ها دارند و هزینه خدماتشان هم بالاتر است و این موضوع از نظر اقتصادی هم به ما فشار می‌آورد.

او اضافه کرد: کشورهای حاشیه دریای خزر در نوبت دهی به شناورها برای ورود به بنادرشان، شناورهای خودشان را اولویت می‌دهند و این باعث بروز مشکلاتی برای کشتی‌های ما در بنادر این کشورها می‌شود.

او اظهار کرد: چند سال قبل پروتوکل تأمین امنیت دریانوردی بین کشورهای حاشیه دریای خزر امضا شد. در این پروتوکل بندی وجود دارد که کشورهای می‌توانند در موضوعات مرتبط با حمل‌ونقل دریایی تبادل نظر کنند و توافق نامه‌هایی امضا کنند.

ایران درپی افزایش امنیت دریانوردی خزر

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: ایران سال‌ها است به دنبال افزایش ایمنی دریانوردی در دریای خزر است. توافق‌نامه شناسایی مدارک دریانوردی، توازن در ایمنی ناوگان و کنترل و بازرسی شناورها از طرف ایران دنبال می‌شود.

حسین عباس نژاد افزود: طبق توافق‌های قبلی فقط کشتی‌هایی قادرند در دریای خزر تردد کنند که تحت پرچم یکی از کشورهای حاشیه این دریا باشند. سال گذشته در حاشیه مجمع IMO مدیر عامل وقت سازمان بنادر و دریانوردی ایران و معاون وزیر حمل و نقل روسیه، امنیت دریانوردی در خزر مورد بررسی قرار گرفت و ایران در این جلسه پیشنهاد تنظیم پروتکلی در این زمینه را داد که مورد استقبال روسیه و ترکمنستان قرار گرفت و موجب برگزاری جلساتی با دعوت ترکمنستان شد. در این جلسات کشورها روی متن اصلی پروتکل امنیت دریای خزر به توافق رسیدند.

توافق بر ضمیمه فنی و کنترل و بازرسی پروتکل سال گذشته

حسین عباس نژاد گفت: ایران در اجلاس ترکمنستان حضور فعالی داشت و دو موضوع مورد نظرمان، با تایید کشورهای دیگر تصویب شد. قرار شد این پروتکل ضمیمه‌ای با نام توافقنامه همکاری‌های کشورها در خصوص کنترل و بازرسی داشته باشد. همچنین مقرر شد این پروتکل یک ضمیمه فنی داشته باشد که در آن استاندردها و مقررات کنوانسیون‌های بین المللی قابل اجرا در خزر مشخص شوند.

او افزود: طبق متن اصلی پروتکل تامین ایمنی دریای خزر، باید با حضور نمایندگان و مسئولین کشورهای حاشیه منطقه خزر اجلاسی در رابطه با ایجاد ضمیمه فنی و توافقنامه کنترل و بازرسی تشکیل شود و پس از آن در اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر به تصویب برسد و سپس به تصویب مجالس کشورها برسد که در این صورت تحول بزرگی در زمینه ایمنی و محیط زیست دریایی در خزر خواهد بود.

۷ آذر؛ تاریخ آغاز کمیته فنی پروتکل امنیت دریایی خزر

حسن عباس‌نژاد گفت: در اجلاس آخر ترکمنستان، ایران پیشنهاد میزبانی اجلاس مذکور را ارائه کرد و موافقت‌های کلی انجام شد که با پیگیری‌های وزارت خارجه و سازمان بنادر و دریانوردی  مقرر شد طی روزهای ۷ و ۸ آذر سال جاری نمایندگان ۵ کشور حاشیه خزر در ایران جمع شوند و درقالب آن کمیته فنی که در متن پیش نویش پروتکل ترکمنستان تنظیم شده، دو پیوست پروتکل را تنظیم کنند.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: ما برای پیش‌برد کار، دو پیش‌نویس توافقنامه کنترل و بازرسی و دیگری پیش نویس مقررات و استانداردهای احصا شده از کنوانسیون‌های بین‌المللی قابل اجرا در خزر را تهیه کردیم که از طریق وزارت خارجه به کشورها اعلام می‌شود.

اعلام آمادگی ۴ کشور / وزارت خارجه پیگیر آذربایجان

او اضافه کرد: تا به حال ۴ کشور اعلام امادگی کرده‌اند و منتظر اعلام آذربایجان هستیم و وزارت امور خارجه پیگیر موضوع است. در اجلاس های خزر باید تمام کشورهای حاشیه خزر حضور داشته باشند و اگر یکی نباشد رسمیت لازم ایجاد نمی‌شود و با مشکلاتی روبرو می‌شویم. اگر آذربایجان در یکی دو روز آینده آمادگی رسمی را کتباً اعلام کند در تاریخ های ۷ و ۸ آذر این اجلاس برگزار می شود.

او ادامه داد: توافق دیگر در کشور ترکمنستان این بود که از مشاوره IMO نیز استفاده شود و قرار است جلسه ای قبل از مجمع هفته اینده با حضور نمایندگان ۵ کشور برگزار شود و نحوه همکاری با IMO مشخص گردد. ما با دنبال آن هستیم که در این اجلاس یا اجلاس بعدی، نمایندگان IMO حضور داشته باشند و جمهوری اسلامی ایران مقدمات ایجاد یک نظام و استاندارد هماهنگی را برای تامین ایمنی دریانوردی در منطقه دریایی خزر به وجود خواهد آورد.

حسین عباس‌نژاد گفت:  انشاالله در اجلاس پیش‌رو، نمایندگان ما شامل سازمان بنادر و دریانوردی و وزارت امور‌خارجه خواهند بود و کشورهای دیگر نیز از بخش ایمنی سازمان‌های مرجع دریایی خود نمایندگانی را خواهند فرستاد.

وی در پایان گفت: هدف اصلی ما کمک به ایمنی و در نهایت صنعت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است تا به افزایش ایمنی و توازن از نظر اقتصادی بی‌انجامد. در حال حاضر اختلاف بین ناوگان‌ها زیاد است و هر میزان شما ایمنی را بالا برود هزینه بیشتر می‌شود و این در رقابت اقتصادی بین کشورها اثرگذار است.

ظرفیت اسمی بنادر ایران در دریای خزر 25 میلیون تن است و کل کالای در گردش در کل بنادر حاشیه دریای خزر تنها 23 میلیون تن است. برخی از کارشناسان این موضوع را نشانه عدم وجود ظرفیت توسعه در حمل و نقل دریایی خزر می‌دانند و تلاش ایران را در توسعه این بخش بی‌ثمر می‌دانند.