واکنش رییس کمیسیون اصل «۹۰» به ادامه ریزش‌ها؛ فطانت به مجلس احضار می‌شود

تین نیوز | بورس در یک سراشیبی تمام عیار قرار گرفته به طوری که هر روز سهامداران ناامیدتر از همیشه معاملات را به پایان می‌رسانند. بعد از موج خوشبینی افراطی شکل گرفته بعد از تفاهم لوزان سوییس، حال دیگر نه از رکوردهای تاریخ‌ساز خبری است و نه دیگر مقامات عالی‌رتبه این نهاد با افتخار از پایان نوسان‌های شدید خبر می‌دهند. این روزها اگر سری به تالار حافظ و یا هر تالار معاملاتی در سراسر کشور بزنید به راحتی اضطراب سهامداران را در اولین مواجهه مشاهده می‌کنید. واقعیت آن است که این نگرانی به علت کاهش قیمت سهام و ریزش شاخص‌هایی است که از دست رفتن سرمایه‌های خرد طی یک فرآیند زمانی میان‌مدت را نشان می‌دهد.

نگاهی به آمارهای موجود نشان می‌دهد که شاخص کل طی 20 روز اخیر بیش از 4000 واحد کاهش را تجربه کرده و در کنار آن ارزش بازار نیز با عقبگردی شدید از 316000 میلیارد تومان طی این مدت با کاهشی معادل 22000 میلیارد تومان به 294000 میلیارد تومان رسیده است. ارزش این ریزش را باید با یک مقیاس متوجه شویم؛ دود شدن 22000 میلیارد تومان از ارزش بازار سهام که نابود شدن سرمایه سهامداران را نشان می‌دهد دقیقا معادل بیش از هفت برابر اختلاس 3000 میلیارد تومانی آقای بابک زنجانی است که به خاطر آن همچنان در زندان اوین به سر می برد.

حتی با تغییر فضای مدیریتی در بازار سهام هم تحولات عمده‌ای جز چند تصمیم گرفته نشد و همه چیز با دستاویز مذاکرات هسته‌ای توجیه می‌شود. جالب‌تر آنکه حتی این روزها نرخ سود بانکی هم به بهانه‌ای برای پوشش ضعف‌های موجود تبدیل شده و گویی بورس منتظر است تا با کاهش دو درصد نرخ سود بانکی با سیلی از نقدینگی‌ها مواجه شود. حتی عرضه‌های اولیه سهام هم که در اوج رشد بازار به کار گرفته شد و انتقادهای شدیدی را به دنبال داشت در کمترین زمان ممکن با یک سد بازدارنده مواجه شد و نتوانست در به تعادل رسیدن بازار سهام نقشی را بازی کند. حال با توجه به همه این اتفاق‌ها باز هم مجلس و نمایندگان آن نسبت به تحولات بورس و کاهش قیمت‌ها حساس شده‌اند و در تازه‌ترین واکنش‌ها از احضار محمد فطانت به مجلس و بررسی ادامه موج ریزش‌های بورس خبر می‌دهند.

این حساسیت‌ها در زمان علی صالح‌آبادی رییس پیشین سازمان بورس هم یک بار به صورت جدی شکل گرفت اما به نتیجه خاصی منتهی نشد و تنها وزیر اقتصاد تحت تاثیر این اتفاق‌ها مورد سوال قرار گرفت. به هر حال اینکه رییس کمیسیون اصل «90» به صراحت می گوید «باید پذیرفت همواره دخالت‌هایی در بورس وجود دارد» یا «نقش سازمان بورس نظارت و رصد تمامی اتفاقات بورس در کشور است و باید در این زمینه عملکرد قوی داشته باشد» به روشنی بیان‌کننده اوضاع فعلی بازار سهام و سرمایه‌گذاران آن است. به هر حال باید منتظر بود تا واکنش مقامات بورس نسبت به ادامه این وضعیت را هم ارزیابی کرد. هر چند فعلا سیاست سکوت از سوی آقایان در بازار سهام دنبال می‌شود اما به زودی باید برای تلطیف اوضاع هم شده نسبت به این اتفاق‌ها پاسخگو باشند.

در این ارتباط رییس کمیسیون اصل «90» مجلس از برنامه بررسی نوسانات غیرطبیعی بورس توسط مجلس خبر داد. محمدعلی پورمختار درباره نوسانات شدید در بورس گفت: بورس به لحاظ اقتصادی باید از شفاف‌ترین بازار‌های کشور باشد تا بتواند نقدینگی‌های لازم را از بازارهای کاذب جمع‌آوری کند. وی ادامه داد: باید پذیرفت همواره دخالت‌هایی در بورس وجود داشته بنابراین کنترل شرکت‌های فعال در بورس و کسانی که در ایجاد جو روانی در بورس نقش دارند در ایجاد شفافیت در بازار نقش مهمی خواهد داشت.

نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس با بیان اینکه در برخی موارد بعضی از شرکت‌ها صف خرید در بورس را افزایش می‌دهند، تصریح کرد: نقش سازمان بورس نظارت و رصد تمامی اتفاقات بورس در کشور است و باید در این زمینه عملکرد قوی داشته باشد. در زمینه نوسانات بورس پرونده‌ای از سال گذشته در کمیسیون اصل «90» مجلس وجود دارد و بررسی‌هایی با حضور رییس پیشین سازمان بورس صورت گرفته که ادامه دارد. پورمختار ادامه داد: مسایل مربوط به پرونده بورس تخصصی است بنابراین کمیسیون اصل «90» مجلس به بررسی‌ها بیشتری در این زمینه نیاز دارد بنابراین در خصوص نوسانات و وضعیت کنونی بورس و پرونده موجود، مقرر شده رییس سازمان بورس برای ارایه توضیحات به مجلس بیاید.

بی‌اعتمادی بزرگ‌ترین مشکل بازار
این روزها همه کارشناسان متفق‌القول عواملی همچون ابهام در نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه 1+5، بالا بودن نرخ سود بانکی و نبود نقدینگی را از دلایل اصلی ریزش‌های متوالی بازار سهام عنوان می‌کنند که به گفته یک مدیر سرمایه‌گذاری، علاوه بر این عوامل، دو متغیر دیگر در وضعیت پیش رو نقش مهمی داشته‌اند.

حمید فاروقی، مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان ضمن تاکید بر اینکه بازار سرمایه در شرایط فعلی از دو عامل اصلی رنج می‌برد، گفت: اول عدم بازگشت اعتماد به سهامداران است. بعد از گذشت یک دوره بیش از یک ساله که سهامداران را متحمل زیان‌های سنگینی کرد، خروج خیل عظیمی از سهامداران را از بازار سرمایه شاهد بودیم که برگشت مجدد آنها به راحتی امکان پذیر نیست.

وی با بیان اینکه ترمیم اعتماد خدشه‌دار شده سرمایه‌گذاران و برگرداندن آن به حالت اول کار دشواری است، از متولیان امر خواست توجه جدی به این موضوع داشته باشند و آن را یک مساله ساده قلمداد نکنند.

فاروقی معضل دوم این روزهای بازار سهام را عدم شفافیت در روابط فی‌مابین دولت و نهادهای دولتی مربوطه با شرکت‌ها و صنایع بورسی عنوان کرد و اظهار داشت: همین موضوع نیز اعتماد سرمایه‌گذاران مبنی بر عدم حمایت و توجه دولت به بازار سرمایه را سلب کرده است. وی ادامه داد: همچنان در بحث نرخ خوراک پتروشیمی و پالایشگاهی‌ها اختلاف نظرهای شدیدی بین وزارت نفت و شرکت‌های مربوطه وجود دارد به طوری که اعداد و ارقام موجود در صورت‌های مالی شرکت پالایشگاهی نشان می‌دهد صورتحساب‌های ارسالی از سوی پالایش و پخش همانند دوره‌های قبل نبوده است. به عبارتی می‌توان گفت در نرخ بنزین و برخی فرآورده‌های نفتی صورت حساب شده از سوی پالایش و پخش، کیفی‌سازی به شکل غیرعلنی لحاظ شده است.

کمرنگ بودن حمایت‌ها
مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری بانک پارسیان در ادامه با اشاره به عدم حمایت دولت از صنایعی همچون فولاد و سنگ‌آهن در خصوص کاهش نرخ بهره مالکانه معادن در شرایط سخت و رکودی این صنعت ادامه داد: از جمله موارد دیگر می‌توان به عدم پرداخت کارمزد شاپرک از سوی بانک مرکزی به شرکت‌های PSP برای شش ماهه دوم سال 93 اشاره کرد که هنوز در خصوص آن تصمیم شفافی اتخاذ نشده است.

فاروقی با تاکید بر اینکه برای بهبود شرایط بازار سرمایه نیاز به رفع ابهامات حاکم بر فضای کسب و کار و حمایت و مساعدت تیم اقتصادی دولت و مسوولان بورسی است، گفت: به جرات می‌توان گفت در شرایط فعلی اکثر صنایع بزرگ و کارآمد بورسی با یکسری ابهامات جدی دست و پنجه نرم می‌کنند که ورود سرمایه‌گذار به آنها را با اما و اگر مواجه می‌کند.

وی با بیان اینکه در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای در تاریخ 11 تیرماه و کاهش نرخ سود بانکی به صورت پله‌ای می‌توان به چشم‌انداز بازار امیدوار بود، گفت: در حال حاضر هیچ اتفاقی به صورت واقعی در اقتصاد کشور رخ نداده است. چنانچه مذاکرات در تیرماه نتیجه بخش باشد می‌توان طی یک دوره 12 تا 20 ماهه به تاثیرات مثبت آن در اقتصاد کشور امیدوار بود.

فاروقی روند حرکتی بازار سهام را تا تیرماه با ریتم کند در افت یا رشد شاخص بورس پیش‌بینی کرد و درباره صنایع دارای ظرفیت رشد هم اظهار داشت: چنانچه در شرایط فعلی نقدینگی به بازار سهام وارد شود به نظر می‌رسد این نقدینگی صنایعی همچون بانک، خودرو و قطعه‌سازها، لیزینگ و حمل‌ونقل را انتخاب خواهد کرد.

آسیب نوسان‌گیری
روند بازار در بلندمدت به دلیل افت چشمگیر شاخص در روزهای پایانی سال 93، مثبت پیش‌بینی می‌شود. غلامرضا جواشی، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت گوهران امید در خصوص روند بازار در روزهای اخیر اعلام داشت: به دلیل افت شاخص در ماه‌های پایانی سال 93 به نظر می‌رسد که بازار در سال 94 از لحاظ بلندمدت مثبت باشد.

وی گفت: قیمت سهام شرکت‌ها هم اکنون توجیه‌پذیری خرید دارد اما این منوط به چند نکته از جمله وضعیتی که شرکت‌ها به لحاظ داخلی از عملکرد و پیش‌بینی‌های خود در سال 94 اعلام می‌کند، سیاست‌های پولی دولت، سیاست‌های کلان اقتصادی، نرخ سپرده‌ها و در آخر نیز مذاکرات هسته‌ای است.

جواشی افزود: این عوامل نشان دهنده چشم‌انداز مثبت بازار در بلندمدت است که البته با آهستگی پیش می‌رود.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت گوهران امید در این خصوص بیان داشت: سرمایه‌گذاران به گروه‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند که به لحاظ شخصیتی و شرایط مالی مختلف هستند اما به هر حال سهامداری که دید بلندمدت داشته باشد به سراغ پرتفویی می‌رود که چشم‌انداز مناسبی دارد.

وی با اشاره به رفتارهای سهامداران اشاره داشت: شرایط بازار، سهامداران را به نوسان‌گیر تبدیل کرده و علت آن هم نوسان‌های شدیدی است که در بازار به صورت روزانه وجود دارد و سهامداران حقیقی و بعضا حقوقی‌ها را مجاب کرده است که از این گپ به وجود آمده استفاده کنند.

جواشی اظهار داشت: البته باید گفت که نوسان ذات هر بازاری است و ایرادی ندارد که عده‌ای نوسان‌گیر در بازار وجود داشته باشند اما اگر نوسان‌گیری به رویکرد اصلی سرمایه‌گذاران تبدیل شده و رفتار غالب بازار شود بی‌اعتمادی و بدبینی به بازار زیاد خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: دید اکثر سهامداران به مذاکرات هسته‌ای مثبت است و در این میان با نزدیکی به فصل مجامع با دید خوشبینانه به عملکرد شرکت‌ها نگاه می‌کنند اما در این میان پارامترهایی در اقتصاد وجود دارد از قبیل سپرده‌های بانکی و بحث فروش داخلی و خارجی شرکت‌ها و نرخ خوراک که در بازار سرمایه و قیمت سهام تاثیرگذار است. وی افزود: این پارامترها را نمی‌توان پیش‌بینی کرد و به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران باید به این دلیل دید بلندمدتی به بازار داشته باشند و با نگاه طولانی‌مدت، سهم خریداری کنند.

جواشی به پتانسیل‌های بازار اشاره کرده و بیان داشت: در این میان باید به پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در بازار وجود دارد دقت کرد از جمله برگزاری مجامع و تقسیم سود یکی از این پتانسیل‌هاست و دیگری روند مثبت مذاکرات و دیدگاه دولت و وزارت اقتصاد به کاهش نرخ سود سپرده‌هاست.

وی با توصیه‌ای به سهامداران گفت: فصل مجامع نزدیک است و به همین دلیل به سهامداران توصیه می‌کنم که سراغ شرکت‌هایی بروند که P/E متعادلی داشته باشند، شرکت‌هایی که ضمن داشتن این ویژگی، عملکرد سال 94 خود را بر پایه استمرار در رشد نسبی و عملکرد اعلام کنند.

وی گفت: ورود به این صنایع می‌تواند برای هر سهامداری توجیه‌پذیر باشد اما به هر حال استفاده از اطلاعات شرکت‌ها مهم است.

جواشی در خصوص صنایع پیشرو بازار اذعان داشت: با برداشتن تحریم‌ها صنایع بانکی و خدمات مالی و دارویی‌ها می‌توانند صنایع پیشرو تلقی شوند در رتبه بعدی شرکت‌ها فلزی قرار می‌گیرند و شرکت‌های نفتی و پتروشیمی و خدماتی نیز در رتبه‌های بعدی می‌توانند صنایع تاثیرگذاری در بازار باشند.