چالش دوربرگردان ها در مازندران / لزوم بازنگری در احداث سازه های ترافیکی
کارشناسان حوزه راه و حمل ونقل معتقدند با توجه به ویژگی های خاص جغرافیایی و ترافیکی مازندران، که هر سال بر حجم تردد در آن افزوده می شود، لازم است طرح های ترافیکی بازنگری و بر اساس شرایط اقلیمی و محیطی استان طراحی و اجرا شوند.
سریال حوادث در دوربرگردان دریاپشته رامسر، نحوه طراحی و اجرای سازه های ترافیکی در استانی پرتردد مانند مازندران را برجسته کرده و کارشناسان می گویند بسیاری از پروژه ها بدون مطالعات ایمنی و تحلیل ترافیک اجرا می شوند و خطر تصادف را افزایش می دهند از سوی دیگر مسئولان راهداری طرح های پژوهشی را می پذیرند، اما محدودیت زمین و شرایط جغرافیایی مانع اجرای طرح ها می دانند.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، دوربرگردان دریاپشته رامسر هنوز تکمیل نشده بود که ترافیک روی آن سرازیر شد. نه پیمانکار پروژه را تحویل داده بود و نه اداره کل راهداری مازندران آن را افتتاح کرده بود، اما خودروها عبور کردند و تصادف ها یکی پس از دیگری آمدند. حادثه ای که به فوت منجر شد، حساسیت ها نسبت به ضعف یا نبود استانداردهای فنی و ایمنی در این سازه و پروژه های مشابه را افزایش داد. حتی دادستان رامسر به دلیل برخی کوتاهی های پیمانکار و دیگر عوامل علیه متولیان پروژه اعلام جرم کرد.
وقوع حوادث و تصادف های سریالی در این نقطه سبب شد تا طراحی و اجرای سازه های ترافیکی در استان، زیر ذره بین کارشناسان قرار گیرد. کارشناسان حوزه راه و حمل ونقل معتقدند با توجه به ویژگی های خاص جغرافیایی و ترافیکی مازندران، که هر سال بر حجم تردد در آن افزوده می شود، لازم است طرح های ترافیکی بازنگری و بر اساس شرایط اقلیمی و محیطی استان طراحی و اجرا شوند.
با این وجود، کارشناسان فنی بر این باورند که دوران اجرای سازه های ترافیکی بر پایه معیارهای گذشته به پایان رسیده و لازم است طرح ها بر اساس مطالعات روز، متناسب با موقعیت محلی، و با در نظر گرفتن اصول ایمنی و فنی به روزرسانی شوند. به گفته آنان، اجرای دقیق و علمی این بازنگری ها می تواند نقش مؤثری در کاهش
کارشناس عمران: پروژه دوربرگردان دریاپشته رامسر فاقد مطالعات ایمنی و امکان سنجی ست
در همین ارتباط یک دانش آموخته مقطع دکتری عمران با اشاره به پروژه دوربرگردان دریاپشته در محور غربی رامسر گفت: این طرح از اساس اشتباه است، زیرا نیازسنجی مناسبی بر اساس اولویت های عمرانی شهرستان انجام نشده است. وی افزود: همه کارشناسان، فعالان حوزه عمرانی و حتی شهروندان رامسر می دانند که این پروژه جزو نیازهای اصلی شهرستان نیست.
مهدی برزگری با اشاره به اینکه پروژه در نقطه ای احداث شده که سال ها پیش دارای بریدگی بوده، تصریح کرد: بررسی آمار راهور شهرستان نشان می دهد تصادفات جدی در این محور رخ نداده و اجرای دوربرگردان بدون مطالعات امکان سنجی و بدون شبیه سازی احتمال تصادف انجام شده است.
او با اشاره به دسترسی به فناوری های روز دنیا در زمینه احداث سازه های ترافیکی گفت: برنامه های شبیه سازی ترافیکی امکان پیش بینی نقاط حادثه خیز در تقاطع ها و محورهای پرترافیک را فراهم می کنند، با این حال در این محور حتی نیازی به این برنامه ها نبود، زیرا وضعیت کاملاً روشن است. بار ترافیکی پرسرعت و انبوه در زمان پیک حضور مسافران وجود دارد و دوربرگردان به گونه ای طراحی و اجرا شده که آن منطقه را به نقطه ای حادثه خیز تبدیل کرده است.
این پژوهشگر شهرسازی در تشریح ضعف های فنی پروژه گفت: دوربرگردان فاقد تحلیل موقعیت سنجی بر اساس عرض معبر و شعاع گردش خودروها است و هیچ تناسب منطقی برای ایجاد دوربرگردان با شعاع گردش خودروهای سنگین و ترانزیتی در این بخش از رامسر وجود ندارد. زمین های اطراف محور در مالکیت بخش خصوصی است و از لحاظ اعتباری امکان تملک برای ایجاد مسیرهای کمکی و انحراف مسیر وجود ندارد، بنابراین از ابتدا مشخص بود که این پروژه با چالش های اجرایی و ایمنی مواجه خواهد شد.
وی تأکید کرد: اگر طراح از نزدیک محل را مشاهده می کرد یا پیمانکار تحلیل بار ترافیکی و شبیه سازی تصادف را انجام داده بود، هرگز چنین پروژه ای اجرا نمی شد. همچنین، اگر ناظر صحیحی بر پروژه حضور داشت، نه تنها طرح رد می شد، بلکه از اجرای کار پیمانکار نیز جلوگیری می شد.
برزگری تصریح کرد: این دوربرگردان باعث شده که در خط سبقت یا محور تندرو خودروها با مانع مواجه شوند و بستر حوادث سریالی فراهم شود. وی افزود: رنگ آمیزی، سرعت گیر و سایر اقدامات انجام شده صرفاً نمایشی است و نمی تواند ایرادات اساسی طراحی پروژه را جبران کند و این نقطه حادثه خیز باید هرچه سریع تر اصلاح و پروژه برچیده شود.
معاون راهداری مازندران: دوربرگردان ها مطابق ضوابط ملی اجرا می شوند / از طرح های پژوهشی استقبال می کنیم
مسئولان متولی راهداری نیز در واکنش به اظهارنظر کارشناسی در پی پیگیری های ایرنا، اعلام کردند که بازنگری و به روزرسانی سازه های ترافیکی ایده ای مطلوبی است و تأکید کردند: «ما از طرح های پژوهشی در این زمینه استقبال می کنیم»، اما در عین حال یادآور شدند که از حرف تا عمل چنین پروژه هایی در مازندران، فاصله بسیاری وجود دارد. چراکه این استان با چالش هایی مانند هزینه های بالای تملک زمین، محدودیت فضا، و وجود موانعی نظیر رودخانه ها و اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست …. روبه روست. مقایسه اجرای این گونه طرح ها در مازندران با استان هایی مانند قم یا یزد، که زمین وسیع و ارزان در اختیار دارند، متفاوت است.
معاون فنی و نظارت اداره کل راهداری مازندران پیرامون دوبرگردان دریاپشته و اظهارنظرهای کارشناسی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در سطح استان مازندران، اگر بخواهیم مقایسه ای انجام دهیم، باید رامسر را با سایر شهرهای استان مقایسه کنیم، نه با استان های کویری که دارای فضای باز و امکان تملک زمین هستند. بنابراین، دست ما برای اجرای طرح ها در ابعاد بزرگ تر باز نیست و این مسئله محدودیت هایی ایجاد می کند.
ابراهیمیان در پاسخ به انتقاد کارشناسان مبنی بر اجرای طرح های یکسان در شهرهای مختلف استان گفت: برای اجرای سازه های ترافیکی یا از مشاوران تخصصی استفاده می کنیم یا همکاران ما بر اساس آیین نامه راه های ایران طرح را اجرا می کنند. نوع راه، عرض مسیر و شرایط محیطی از جمله عواملی هستند که بر ابعاد دوربرگردان تأثیر می گذارند؛ اما در آیین نامه تصریح نشده است که برای شهری مانند رامسر مدل ویژه ای طراحی شود. تمامی طرح ها دقیقاً مطابق با ضوابط و مقررات ملی اجرا می شوند.
وی افزود: پیشنهاد کارشناسان مبنی بر طراحی دوربرگردان هایی متناسب با ویژگی های شهرهای گردشگری، پیشنهاد ارزشمندی است و می تواند در قالب طرح پژوهشی مطرح شود. با این حال، تدوین و اصلاح آیین نامه ها در اختیار اداره کل راهداری نیست و این مسئولیت بر عهده سازمان برنامه وبودجه کشور قرار دارد. در حال حاضر نیز تمام پروژه ها بر اساس ضوابط مصوب و مقررات فنی کشور اجرا می شوند.
ابراهیمیان ادامه داد: این دوربرگردان مانند سایر دوربرگردان های شهرهای استان احداث شده و از سال های گذشته تاکنون همین الگو در پروژه ها به کار گرفته می شود. بنابراین، خسارت های رخ داده را نمی توان صرفاً ناشی از طراحی یا ساختار فیزیکی دوربرگردان دانست.
معاون فنی اداره کل راهداری مازندران درباره انتقادها نسبت به بیرون زدگی دوربرگردان توضیح داد: در طراحی هر دوربرگردان تا حدودی پیش آمدگی نسبت به مسیر مستقیم اجتناب ناپذیر است، چراکه باید قوسی برای چرخش خودروها ایجاد شود. شعاع داخلی و خارجی این قوس متناسب با نوع خودروهایی است که از مسیر استفاده می کنند. در چنین شرایطی، نقش علائم هشداردهنده، خط کشی و چراغ های چشمک زن در هدایت جریان ترافیک بسیار حائز اهمیت است.
او با اشاره به دیگر عوامل مؤثر در بروز تصادفات، سرعت بالای خودروها در این نقطه را نیز از عوامل اصلی حادثه دانست و گفت: پیمانکار تا اواخر شهریورماه مشغول فعالیت بود، اما در حالی که هنوز پروژه به این اداره کل تحویل داده نشده و به طور رسمی به بهره برداری نرسیده بود، مسیر زیر بار ترافیک رفت. به نظر می رسد اواخر شهریورماه مردم محلی یا مسئولان شهرستانی بدون هماهنگی مسیر را بازگشایی کرده اند، در حالی که علائم ایمنی، خط کشی و چراغ های هشداردهنده هنوز نصب نشده بود.
ابراهیمیان ادامه داد: در شهریورماه این دوربرگردان بدون تأیید رسمی اداره کل راهداری زیر بار ترافیک رفت، اما پس از اعتراض و انجام مکاتبات لازم، پیمانکار در کوتاه ترین زمان ممکن علائم ایمنی را نصب کرد. همچنین بر اساس مصوبه فرماندار رامسر در شورای ترافیک شهرستان و تأیید شورای ترافیک استان، دو سرعت کاه در دو نقطه از مسیر ایجاد شد تا سرعت خودروها در این محدوده کاهش یافته و ایمنی رانندگان افزایش یابد.
به گزارش ایرنا؛ توجه به اینکه کارشناسان معتقدند اصلاح هندسی مسیرهای جاده ای و دوربرگردان ها باید متناسب با موقعیت هر منطقه و بر اساس مطالعات ترافیکی، جغرافیایی و دیگر نیازمندی ها طراحی شود، معاون فنی راهداری مازندران نیز اظهار داشته است که این پیشنهاد را می پذیریم. بنابراین، لازم است نگاه جدیدی در سطح مدیریت راهداری استان اعمال شود تا فراخوانی برای ارائه طرح های کارشناسی صورت گیرد.
با توجه به افزایش سالانه حجم بار ترافیکی در مازندران، به نظر می رسد این رویکرد بتواند فصل جدیدی در طراحی دوربرگردان ها و حتی زیرگذرها در این استان که از نظر تردد جاده ای وضعیت ویژه ای دارد، رقم بزند.
