◄ شبکه جاده ای ایران؛ ستون فقرات حمل ونقل کشور با چالش های فرسودگی و ترافیک سنگین

شبکه جاده ای ایران شامل حدود ۲۲۰ هزار کیلومتر مسیر است که آزادراه ها، بزرگراه ها، راه های اصلی و فرعی و بیش از ۱۰۰ هزار کیلومتر راه روستایی را در بر می گیرد. این شبکه نقشی کلیدی در حمل ونقل کالا و مسافر دارد و بیش از ۹۰ درصد بار داخلی کشور از طریق جاده ها جابه جا می شود.

وضعیت کلی

• آزادراه ها: نزدیک به ۳ هزار کیلومتر
• بزرگراه ها: بیش از ۱۷ هزار کیلومتر
• راه های روستایی: بیش از ۱۰۰ هزار کیلومتر
• محورهای پرتردد: آزادراه تهران–کرج–قزوین، آزادراه تهران–قم، محورهای هراز، چالوس و فیروزکوه

چالش ها

• ترافیک سنگین: محورهای تهران–کرج–قزوین و شهریار–تهران همواره با ازدحام شدید روبه رو هستند.
• انسدادهای فصلی: مسیرهایی مانند پونل–خلخال، وازک–بلده، گنجنامه–تویسرکان، نوسود–مریوان و چلگرد–سرآقاسید در زمستان به دلیل شرایط جوی مسدود می شوند.
• ایمنی پایین: سالانه حدود ۱۷ هزار نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست می دهند.
• فرسودگی زیرساخت ها: بسیاری از جاده ها نیازمند روکش آسفالت و بهسازی هستند.

اثرات اقتصادی و اجتماعی

• حمل ونقل کالا: وابستگی بالای اقتصاد به جاده ها فشار زیادی بر شبکه وارد کرده است.
• توسعه روستایی: بهسازی راه های روستایی موجب کاهش هزینه حمل ونقل، افزایش دسترسی به خدمات و جلوگیری از مهاجرت می شود.
• گردشگری: مسیرهای شمالی و کوهستانی مانند چالوس و هراز نقشی کلیدی در رونق گردشگری دارند.

نقش قانون معادن در تأمین مالی

طبق تبصره ۶ ماده ۱۴ قانون معادن، بخشی از درآمد معادن به استان ها بازگردانده می شود و برای پروژه های عمرانی از جمله راه های روستایی هزینه می گردد. نمونه آن پروژه قراغل–نیازبلاغ در کردستان با اعتبار ۷۵ میلیارد تومان است. این سازوکار منافع استخراج منابع طبیعی را به توسعه زیرساخت های محلی بازمی گرداند.

به گزارش تین نیوز، شبکه جاده ای ایران ستون فقرات حمل ونقل کشور است، اما فشار سنگین بار و مسافر، فرسودگی زیرساخت ها و انسدادهای فصلی نشان می دهد سرمایه گذاری گسترده در نگهداری و توسعه ضروری است. استفاده از منابع پایدار مانند درآمدهای معادن و توسعه حمل ونقل ریلی می تواند فشار بر جاده ها را کاهش دهد؛ در غیر این صورت، ترافیک سنگین و تصادفات همچنان چالش اصلی باقی خواهند ماند.