داستان ناتمام "پل خلیج فارس" و وعده هایی که همچنان خاک می خورد؛ این ابرپروژه کی افتتاح می شود؟​

پروژه ای که قرار بود با همت جهادی از سر گرفته شود و عکس های یادگاری خوبی نیز از آغاز مجدد عملیات اجرایی آن ثبت شد، حدود 6 ماه پس از شروع دوباره ، بازهم گرفتار داستان بودجه و حذف ردیف و حرف های ضد و نقیض بسیار شد.

در مرداد سال جاری و در بازدید عبدالملکی مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد از پل خلیج فارس، مدیرطرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس گفت: متاسفانه ردیف بودجه ملی پل خلیج فارس که در سال 1401 ایجاد شده بود امسال حذف شده است.

علیرضا زارع بیان داشت: تاکنون از محل این ردیف بودجه 100 میلیارد تومان به طرح اختصاص داده شده بود و در تلاشیم این ردیف بودجه دوباره تعریف شود. سازمان منطقه آزاد قشم نیز از محل تعهدات مالی خود 100 میلیارد تومان به طرح تزریق کرده است.

مدیر طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس افزود: پس از شروع دوباره ساخت پل خلیج فارس، 30 تیر30 متری مربوط به عرشه پل ساخته شده است. تا پایان امسال نیز 150 تیر باقی مانده تکمیل و 390 متر از طول کل پل به مرحله آسفالت و ریل گذاری می رسد. بخش تامین مالی نیز در مرحله ارائه ضمانت های موردنیاز از سوی دولت قرار دارد.

بنابر اعلام مدیر طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس، برای این طرح 460 میلیون یورو اعتبار موردنیاز است که 60 میلیون یورو در سال های گذشته هزینه شده و تکمیل طرح به 400 میلیون یورو اعتبار نیاز دارد.

اما و اگرهای احداث پل خلیج فارس و نظر مسئولان منطقه آزاد قشم

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم نیز چندی پیش در یک نشست خبری گفت: طرح احداث پل خلیج فارس که بعدها به شبکه جامع ارتباطی توسعه یافت، حلقه ارتباطی مسیرهای دریایی منطقه به شبکه ریلی و جاده ای کشور است.

عادل پیغامی بیان داشت: این طرح یک مجموعه چهارگانه و ذیل طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس شامل پُل خلیج فارس، توسعه بندر کاوه، احداث چهار لاین بزرگراه از بندر کاوه تا سرزمین اصلی و خط راه آهن بین سرزمین اصلی و جزیره قشم بوده که انجام تمامی طرح ها وابسته به اتمام طرح پُل است.

وی با انتقاد از نوع آغاز این عملیات اجرایی و عدم پیش بینی برخی موارد ،  بیان داشت: این چهارگانه را به دلیل اینکه ذهن مردم و فضای عمومی اذهان دوست داشته است، با پل شروع کرده اند ولی به نظر من یک نوع عوام زدگی بوده و باید این طرح را با اسکله شروع می کردند، اسکله کانون اصلی این چهارگانه است.

پیغامی اضافه کرد: در این طرح هیچ یک از موارد یادشده سود آور نیست و احداث آنها هم به لحاظ اقتصادی ضرر است، هر چند به لحاظ استراتژیک و ژئوپلیتیک داشتن پل و اتصال آن به سرزمین اصلی بسیار مهم است، ولی فقط اسکله است که این طرح را اقتصادی می کند.

وی گفت: بدون اجرای اسکله و بهره مندی از درآمدهای آن هزینه بقیه پروژه های این طرح به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر نبوده و در 33 یا 34 سال قابلیت بازگشت سرمایه را خواهد داشت ولی با توجه به درآمدزایی بالایی اسکله در صورت اجرای چهارگانه این طرح در هفت یا هشت سال قابلیت بازگشت سرمایه را خواهد داشت.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم افزود: سرنوشت این پل در دولت دوم محمود احمد نژاد به جایی نرسید و متوقف شد و در دولت حسن روحانی هم این طرح به طور کامل هشت سال تعطیل بود چون وزیر مربوطه از ریشه و پایه، قائل به انجام این پل نبود.

پیغامی بیان داشت: هنوز هم سرگذشت این طرح در کشور به 2 شکل است، عده ای می گویند این پل بسیار لازم، راهبردی، ضروری و اهمیت آن غیر قابل تصور است و عده ای هم به صراحت می گویند پل به چه دردی می خورد و این یک واقعیت است و هنوز هم در بدنه دستگاه های اجرایی از جمله وزارت راه و سازمان برنامه عده ای هستند که روی هم رفته با پل موافق نیستند و آن را در اولویت نمی دانند.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به نظر مساعد رئیس جمهور نسبت به اجرای این پل گفت: تاکید آیت الله رئیسی باعث شد که عملیات احداث آن آغاز و از رکود خارج شود.

وی اعلام کرد: برای احداث این پل کارگاه تجهیز شد و بعد از سال ها آمدند و آنچه را که قرارداد بود و عملیاتی نشده بود و به دلیل کم کاری 12 - 13 سال از ناحیه همه ادامه پیدا کرده بود را در قالب یک صورتجلسه تنظیم کردند و گفتند که بخش دریایی را از خشکی جدا می کنیم و این بخش برود برای خود اعتبار تامین مالی خارجی (فاینانس) کند و حداقل بخش خشکی شروع شود.

پیغامی با اشاره به اینکه بخش خشکی چگونه آغاز شود، افزود: 2 هزار میلیارد تومان حسب دستور رئیس جمهور از محل تهاتر نفت به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) پرداخت شود و 550 میلیارد تومان را هم سازمان منطقه آزاد قشم تزریق کند که با این ترکیب 2 هزار میلیارد به علاوه 550 میلیارد تومان بخش داخلی عملیاتی شود.

وی بیان داشت: از آن 2 هزار میلیارد تومان که قرار شد از محل تهاتر نفت پرداخت شود فقط دستور پرداخت 75 میلیارد تومان در یک سال و نیم گذشته ابلاغ شده و 17 میلیارد تومان آن واریز شده که آن هم برای نگهداری سالیانه از ستون پل های موجود بوده است.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد گفت: این سازمان سهم خودش را به اندازه توانش اجرا کرده و تاکنون نزدیک به 100 میلیارد تومان از 550 میلیارد تومان را برای احداث این طرح هزینه کرده که این مبلغ برای این سازمان عدد بزرگی است و تقریبا باید بگوییم که این مبلغ یک پنجم کل درآمدهای عملیاتی این سازمان است.

پیگیری تامین مالی پروژه ملی پل خلیج فارس

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم و معاون وزیر اقتصاد و رییس کل سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران، طی هفته های گذشته درباره شیوه های متنوع تامین مالی پروژه ملی طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس صحبت کردند.

عادل پیغامی مدیر عامل سازمان منطقه آزاد قشم و علی فکری معاون وزیر اقتصاد در این جلسات ضمن بررسی شیوه های متنوع تامین مالی، درباره ساز و کارهایی که بتواند موجب سرعت گرفتن اجرای این پروژه ملی شود، تبادل نظر کردند.

در یکی از این جلسات ابراز امیدواری شد تا موضوع تامین مالی پروژه ملی طرح جامع شبکه ارتباطی خلیج فارس که یکی از مصوبات سفرهای استانی آیت الله رییسی، رییس جمهوری است به صورت جدی پیگیری شده و در آینده نزدیک اجرایی شود.

در هفته های گذشته جلساتی میان مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) برای آغاز مجدد فعالیت عمرانی در بخش هایی از پروژه ملی طرح شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس نیز برگزار شده و در این جلسات راهکارهای مختلفی از سوی طرفین برای پیشبرد این پروژه ملی مطرح و مقرر شد تا این موضوع با هماهنگی و همکاری وزارتخانه های اقتصاد و دارایی، راه و شهرسازی، بانک مرکزی و سازمان برنامه بودجه با متولی گری سازمان منطقه آزاد قشم و پیمانکاری قرارگاه خاتم الانبیا (ص) پیگیری شود.

ردیف بودجه ساخت پل "خلیج فارس" تقویت می شود

در جلسه دبیر شورایعالی مناطق آزاد با معاون اول رئیس جمهور نیز مقرر شد رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، ردیف بودجه احداث پل خلیج فارس در سال 1403 را تقویت کند.

اواخر دیماه امسال در جلسه دبیر شورای عالی مناطق آزاد با محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور در خصوص تقویت بودجه ساخت پل خلیج فارس بحث و بررسی صورت گرفت.

در این جلسه با دستور معاون اول رییس جمهور به رییس سازمان برنامه و بودجه مقرر شد بودجه قابل توجهی برای احداث این پل در سال 1403 در نظر گرفته شود تا یکی از کلان پروژه های ملی و آرزوی دیرینه ساکنان جزیره قشم به سرانجام برسد.

عدم راه اندازی پروژه پل خلیج فارس، نماد ناکارآمدی است

استاندار هرمزگان نیز اخیرا در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر تعیین تکلیف پروژه پل خلیج فارس در سفر ریاست جمهوری گفت: تصمیم بر این است که چهار شریک شامل سازمان بنادر، وزارت راه و شهرسازی، سازمان منطقه آزاد قشم و استانداری هرمزگان این کار را انجام دهند و 16 هزار میلیارد تومان منابع مورد نیاز است که سهم هرکدام 4 همت است.

مهدی دوستی افزود: پل خلیج فارس و تردد خودروهای مناطق آزاد به سرزمین اصلی یکی از بحث های چالشی استان است که در جلسه فردا با وزرا تعیین تکلیف خواهد شد.

وی بیان داشت: به شدت به دنبال راه اندازی پل خلیج فارس هستیم و معتقدیم اگر پروژه پل را انجام ندهیم نماد ناکارآمدی خواهد شد به خصوص در جنوب کشور.

استاندار هرمزگان اضافه کرد: معتقدیم که پروژه را با ترکیبی از مشارکت پیمانکار، مجری طرح و آورده این چهار بخش، آورده سرمایه گذار خارجی و اراضی که در طرفین پل ارزش پیدا می کنند، انجام دهیم. تقسیمی که انجام می شود بر این مدل است. چهار شریک؛ بخشی توسط مجری و بخشی توسط ارزش افزوده ای که در اراضی سرزمین اصلی و جزیره ایجاد می شود. امیدوارم بتوانیم در جلسه آینده به نتیجه برسانیم.

نگاهی به مشخصات فنی پل خلیج فارس و اهمیت ساخت آن

پُل خلیج فارس به طول سه هزار و 430 متر شامل دهانه های 360 متری و پایه های بر روی دریا، عرض عرشه 32 متری دارای چهار مسیر رفت و آمد خودرو، یک مسیر رفت و آمد راه آهن و یک مسیر اضطراری و پیاده رو با هزینه 460 میلیون یورویی است که پس از اجرا می تواند جزیره قشم را به سرزمین اصلی متصل کند و به آروزی دیرینه قشموندان جامه عمل بپوشاند.

به اعتقاد کارشناسان احداث این پل نقش مهمی در توسعه کریدور شمال- جنوب کشور و توسعه همه جانبه و پرسرعت جزیره قشم ایفا خواهد کرد و با توجه به نقش استراتژیک قشم در منطقه ، توسعه زیرساخت های جاده ای در کنار احداث پل ،رینگ حمل و نقلی جزیره را کامل خواهد کرد.

این پُل در حد فاصل جزیره قشم به بندرعباس واقع شده و علاوه بر توسعه کریدور حمل و نقل شمال - جنوب، توسعه اسکله کاوه و امکان احداث اتوبان و راه آهن را نیز در این مسیر فراهم خواهد کرد.

با احداث پل خلیج فارس، ترانزیت کالا از منطقه آزاد قشم دارای توجیه اقتصادی می شود، به طوری که بخش عمده کالاهایی که از طریق کریدور شمال - جنوب ترانزیت می شدند، از طریق این پُل، انجام شده و واردات و صادرات کالا بر اساس یکسری قوانین و مقررات راحت تر، صورت خواهد گرفت.

بر این اساس، هزینه های حمل و نقل و زمان ترانزیت کالا از جزیره قشم کاهش یافته و قیمت تمام شده کالا و خدمات به دلیل ایجاد شبکه حمل و نقل ریلی و جاده ای کمتر خواهد شد.

این طرح از نظر ابعاد اقتصادی، عمرانی، صنعتی، گردشگری و رفاهی از جایگاه مهمی در کشور برخوردار است و نقش حلقه ارتباطی مسیرهای دریایی سواحل پیرامونی قشم به شبکه حمل و نقل ریلی و جاده ای کشور را در امتداد ترانزیت آسیای میانه و واردات و صادرات دارد.

اما این پروژه ملی که حتی برخی از آن به عنوان پروژه ای فراملی یاد می کنند و امیدها و ناامیدی های بسیاری در خصوص آینده آن وجود دارد، همچون کودکی بدون سرپرست از این دولت به آن دولت دست به دست می شود و هر کدام تقصیر و کوتاهی در اجرای آن را به گردن دیگری می اندازد.

این روزها که احتمال سفر قریب الوقوع رئیس جمهوری به استان هرمزگان وجود دارد، بار دیگر بارقه هایی از امید در دل قشموندان روشن شده که شاید این بار با عزم و اراده سید بزرگوار ، پرونده این پل و روند اجرایی آن مشخص شود و روی ریل کاری قرار گیرد و رئیس جمهور حجت را برهمگان تمام کرده و دستور اکید بر تسریع در اجرای این پروژه مهم را صادر کند.