قرار گرفتن مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ مجاور بزرگراه آزادگان در پهنه فرونشست زمین

بر اساس نتایج مطالعات میدانی سازمان نقشه برداری ۱۸ کیلومتر از بزرگراه آزادگان در پهنه فرونشست است که شامل مناطق ۱۷، ۱۸و ۱۹ شهر تهران می شود.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، فرونشست زمین، یکی از مخاطرات جدی است که متاسفانه به علت استخراج بی رویه منابع آب زیرزمینی در مناطق گسترده ای از کشور در حال رخ دادن است و این پدیده در صورت عدم مدیریت صحیح، می تواند خسارات جبران ناپذیری را برای مناطق دچار آن ایجاد کند.

به علت مخاطرات جدی پدیده فرونشست در مناطق مسکونی و شهری، پایش میزان فرونشست مناطق شهری یکی از مواردی است که باید به آن توجه ویژه ای داشت و رشد و تغییرات غیر معمول میزان فرونشست در این مناطق باید مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به اهمیت استان و شهرستان تهران و از آنجایی که برخی از مناطق شهری و سازه های مهم در منطقه فرونشست واقع شده است، پایش مداوم پهنه فرونشست تهران در دستور کار سازمان نقشه برداری کشور قرار دارد و بر این اساس محاسبات ماهیانه و سالیانه بر اساس پردازش های راداری و محاسبات ژئودتیکی صورت گرفته است.

یکی از مهمترین مخاطرات فرونشست، آسیب به جاده ها، ریزش کانال ها، آسیب به سیستم های فاضلاب شهری، شکست لوله ها و آسیب به کلیه زیرساخت های شهری است که متاسفانه این آثار مخرب در بزرگراه آزادگان مشهود است.

بزرگراه آزادگان با ۳۶.۵ کیلومتر طولانی ترین بزرگراه شهر تهران است که به عنوان شاهراه و مهم ترین محور ارتباطی کل پایتخت محسوب می شود. این بزرگراه، از سمت شمال غرب به جنوب شرقی تهران کشیده شده است. این بزرگراه از غرب به بزرگراه آیت الله مهدوی کنی بعد از تقاطع بزرگراه فتح وصل و از جنوب شرق به سه راه افسریه (بسیج مستضعفین) ختم می شود.

در اصطلاحات ترافیکی این بزرگراه به نوعی یک شاهراه نامیده می شود که از راه های ورودی و خروجی پایتخت و کمربندی شهر تهران نیز به حساب می آید؛ چرا که بزرگراه آزادگان از طریق بزرگراه رجایی به شهر ری متصل می شود و بار اصلی ترافیک این بزرگراه مربوط به روزهای تعطیل و پایانی هفته است.

این در حالی است که از سال ۱۳۹۵ شاهد گزارش هایی از نشست زمین در بخش هایی از این بزرگراه هستیم.

در پی انتشار خبر نشست های مکرر اتوبان آزادگان در مرداد ماه ۱۴۰۲، بازدید میدانی از عوارض سطحی ایجاد شده در امتداد بزرگراه آزادگان در مناطق گزارش شده توسط گروه کارشناسی از سازمان نقشه برداری در تاریخ ۱۷ مردادماه ۱۴۰۲صورت پذیرفت که شواهد متعددی از شکست ها و شکاف ها و نشست و ریزش بخش هایی از زمین بر روی سطح زمین موجود بود.

با توجه به تکرار نشست در منطقه بزرگراه آزادگان میزان فرونشست و شرایط آن بر روی نقشه های پهنه فرونشست بررسی شد و نتایج نشان داد که متاسفانه حدود ۱۸ کیلومتر از طول این بزرگراه از پهنه فرونشست می گذرد که شامل مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ شهر تهران است.

این مسأله از آنجایی باید مورد توجه ویژه قرار گیرد که این اتوبان از مناطق با تغییرات نرخ فرونشست عبور کرده است و از آنجایی که معمولا در مناطقی که با تغییرات نرخ فرونشست مواجه هستند، آثار سطحی ایجاد شکاف و ترک در بزرگراه ها و سازه های محل ایجاد می شوند، پیش بینی آسیب های وارده به اتوبان در این نواحی امر بسیار محتملی است.

منطقه ریزش دارای نرخ فرونشست در حدود ۷ سانتی متر در سال است، ضمن انکه تغییر نرخ فرونشست در این منطقه و بسیاری از مناطق بزرگراه آزادگان مشهود است که این می تواند به عنوان مسبب تخریب سطح و زیرساخت های اتوبان مورد بررسی قرار گیرد.

به نقل از روابط عمومی سازمان نقشه برداری کشور، لزوم تدوین مقررات نحوه تحکیم سازه ها و خطوط حمل ونقل در مناطق فرونشست و تدوین آیین نامه نحوه طراحی سازه و بزرگراه در نواحی فرونشست، حلقه مفقوده موجود در کشور به منظور جلوگیری از آسیب های فرونشست در مناطق شهری و حمل و نقل است. امید است با استفاده از نقشه های فرونشست تولیدشده توسط سازمان نقشه برداری کشور و تدوین مقررات نحوه تعامل با پدیده فرونشست در زمینه تحکیم و توسعه شهری در مناطق فرونشست از آسیب های محتمل این پدیده در کشور جلوگیری به عمل آید.