افتتاح قطار شهری کرج، پایان ۲۰ سال انتظار
تاریخچه و چالش های پروژه قطار شهری کرج با چشم اندازی بلندپروازانه برای احداث ۲۷ کیلومتر خط ریلی و ۲۷ ایستگاه آغاز شد. هدف اولیه، اتصال مناطق کلیدی کرج به یکدیگر و همچنین ایجاد پیوند قوی تر با پایتخت بود اما از همان ابتدا، چالش های متعددی سد راه پیشرفت آن شدند.

پروژه قطار شهری کرج، داستانی پر فراز و نشیب از اراده، صبر و تلاش است، این پروژه که در سال ۱۳۸۵ کلید خورد قرار بود در مدت پنج سال به بهره برداری برسد و کمالشهر در غرب کرج را به شهرستان شهریار استان تهران متصل کند اما این مسیر ریلی به جای پنج سال ۲ دهه به طول انجامید و اکنون با افتتاح رسمی آن، نفس راحتی برای شهروندان کرج به ارمغان آورده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، این افتتاح، پایان یک دوره طولانی از انتظار و ناامیدی را برای مردمی رقم می زند که سال ها شاهد وعده های متعدد و توقف های پی درپی در اجرای این پروژه حیاتی بوده اند. قطار شهری کرج، دیگر تنها یک طرح روی کاغذ نیست بلکه به واقعیت پیوسته و قرار است در آینده ای نزدیک، حمل ونقل عمومی این کلانشهر را متحول سازد. تاریخچه و چالش های پروژه قطار شهری کرج با چشم اندازی بلندپروازانه برای احداث ۲۷ کیلومتر خط ریلی و ۲۷ ایستگاه آغاز شد. هدف اولیه، اتصال مناطق کلیدی کرج به یکدیگر و همچنین ایجاد پیوند قوی تر با پایتخت بود اما از همان ابتدا، چالش های متعددی سد راه پیشرفت آن شدند.
از همان فازهای اولیه اختلافات حقوقی و فنی بین نهادهای مسوول (کارفرما) و شرکت های مجری (پیمانکار) بروز کرد، این اختلافات که گاه ریشه در ابهامات قراردادی و گاه در نحوه مدیریت پروژه داشت منجر به توقف های متعدد در کار و کندی پیشرفت فیزیکی پروژه شد، این نوع اختلافات، متاسفانه پدیده ای رایج در پروژه های عمرانی بزرگ در کشور است که مدیریت صحیح و پیشگیرانه می تواند از بروز آن ها جلوگیری کند.
تامین بودجه مورد نیاز برای یک پروژه زیربنایی عظیم مانند قطار شهری همواره یکی از بزرگترین موانع پیش روی دولت ها بوده است. پروژه قطار شهری کرج نیز از این قاعده مستثنی نبود؛ نوسانات اقتصادی، تغییرات در اولویت بندی های بودجه ای و مشکلات در تخصیص منابع مالی باعث شد تا پروژه بارها با کسری بودجه مواجه شود؛ این کمبود اعتبارات نه تنها روند اجرای پروژه را کند می کرد بلکه گاه باعث توقف کامل عملیات عمرانی می شد و نیروهای اجرایی و کارگران را بیکار می ساخت.
تحریم های اقتصادی بین المللی نیز نقش غیرمستقیمی در طولانی شدن این پروژه ایفا کردند. تحریم ها باعث افزایش قیمت تجهیزات و ماشین آلات وارداتی، محدودیت در دسترسی به فناوری های روز و همچنین دشواری در انتقال دانش فنی و تخصصی شدند. علاوه بر این، تحریم ها می توانستند بر توانایی جذب سرمایه گذاری خارجی و همچنین گشایش اعتبارات اسنادی برای خرید تجهیزات مورد نیاز تاثیر منفی بگذارند، این مشکلات، نمونه ای بارز از موانعی است که پروژه های زیرساختی بزرگ در ایران با آن روبرو هستند.
عدم وجود برنامه مدون و واقع بینانه در فازهای اولیه، فقدان مدیریت پروژه قوی و همچنین تاثیرپذیری از عوامل بیرونی همگی دست به دست هم دادند تا این پروژه به کندی پیش برود و انتظار شهروندان را طولانی تر کند. پیشرفت ها و جزئیات فنی با وجود تمام چالش ها، اراده برای تکمیل این پروژه هرگز از بین نرفت، در سال های اخیر با تغییر در رویکرد مدیریتی و تلاش های مستمر شاهد شتاب گرفتن روند اجرای پروژه بودیم.
تاکنون ۱۵ کیلومتر از تونل این خط ریلی بین پل شهید سلطانی در شرق کرج و دانشگاه خوارزمی در غرب کرج با تلاش های فراوان حفاری شده است. این حفاری ها، شامل استفاده از دستگاه های حفاری مکانیزه (TBM) و روش های حفاری اتریشی (NATM) برای سازگاری با شرایط مختلف زمین شناسی منطقه است. این حفاری ها گامی حیاتی در تکمیل زیرساخت های پروژه محسوب می شود چرا که بخش عمده ای از مسیر به صورت زیرزمینی اجرا شده است تا از تداخل با ترافیک شهری و مسائل زیست محیطی جلوگیری شود. عمق تونل ها متغیر بوده و در برخی نقاط به بیش از ۲۰ متر زیر سطح زمین می رسد.
افتتاح آزمایشی قطعه نخست
در یک نقطه عطف مهم، قطعه نخست این خط ریلی به طول ۶.۵ کیلومتر دراسفند ماه ۱۴۰۱به صورت آزمایشی افتتاح شد. این افتتاح آزمایشی شامل بخش هایی از مسیر در غرب کرج و با 2 ایستگاه بود. این افتتاح آزمایشی، نشانه ای از نزدیکی به پایان انتظار و همچنین فرصتی برای تست و کالیبراسیون سیستم های کنترل، سیگنالینگ و ارتباطات بود.
اکنون با همت و تلاش های صورت گرفته در مجموع ۱۲ کیلومتر از خط ۲ قطار شهری کرج افتتاح شده است. این ۱۲ کیلومتر شامل بخشی از مسیر اصلی و ایستگاه های مربوط به آن است که قرار است در فازهای بعدی به تدریج به بهره برداری کامل برسد. ایستگاه های این بخش شامل ایستگاه های واقع در محدوده رجایی شهر، چهارراه طالقانی و سایر نقاط کلیدی شهر است. ظرفیت حمل مسافر در این بخش افتتاح شده به طور متوسط یک هزار نفر در هر رام قطار با طول تقریبی ۷۵ متر خواهد بود.
این پیشرفت ها، حاصل همکاری نزدیک بین سازمان قطار شهری شهرداری کرج، مشاوران فنی، شرکت های پیمانکار و همچنین مشارکت فعال شهروندان در تحمل محدودیت های ناشی از عملیات عمرانی بوده است. اتصال به پایتخت یکی از مهم ترین دستاوردهای این پروژه، اتصال خط ۲ قطار شهری کرج به ایستگاه صادقیه تهران است. این اتصال، قرار است از طریق خط پنج متروی تهران صورت پذیرد.
در زمان حاضر، بخش هایی از خط ۲ کرج به گونه ای طراحی و اجرا شده که قابلیت اتصال به خطوط متروی تهران را داشته باشد. این اتصال، نه تنها تسهیل بزرگی در رفت وآمد شهروندان کرج به پایتخت ایجاد می کند بلکه کرج را بیش از پیش به شبکه حمل ونقل ریلی کشور متصل می سازد و نقش آن را به عنوان یک شهر مهم در نزدیکی تهران تقویت می کند.
روزانه صدها نفر از ساکنان کرج برای کار، تحصیل یا امور دیگر به تهران تردد می کنند و این پروژه، زمان سفر آن ها را به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
اهمیت راهبردی
این ارتباط، نویدبخش رونق اقتصادی و اجتماعی بیشتر برای هر 2 شهر تهران و کرج است، با تسهیل دسترسی به تهران، فرصت های شغلی و آموزشی بیشتری برای ساکنان کرج فراهم می شود و از سوی دیگر با افزایش رفت وآمد به کرج ظرفیت های گردشگری و اقتصادی این شهر نیز شکوفا خواهد شد. این اتصال گامی مهم در راستای تحقق طرح جامع حمل ونقل منطقه ای تهران بزرگ محسوب می شود. مسیر اتصال خط ۲ کرج به خط پنج متروی تهران از طریق زیرگذرها و تونل های احداث شده در مناطق مرزی 2 استان صورت می گیرد.
این اتصال امکان جابجایی آسان مسافران از ایستگاه های مختلف کرج به مرکز تهران و بالعکس را فراهم می آورد. افتتاح قطار شهری کرج، فراتر از یک پروژه عمرانی، یک نماد از پیشرفت و ارتقاء کیفیت زندگی برای شهروندان کرج است. این خط ریلی قرار است تاثیرات عمیق و چندوجهی بر زندگی روزمره مردم این کلان شهر داشته باشد.
کاهش ترافیک و آلودگی هوا
یکی از محسوس ترین تاثیرات این پروژه، کاهش بار ترافیکی در معابر اصلی شهر کرج خواهد بود. با فراهم شدن گزینه ای سریع، ایمن و مطمئن برای جابجایی بسیاری از شهروندان ترجیح خواهند داد از خودروهای شخصی خود استفاده نکنند. این امر به طور مستقیم منجر به کاهش حجم ترافیک، کاهش زمان سفر، کاهش مصرف سوخت و در نهایت، بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی صوتی در شهر می شود.
دسترسی آسان تر
این خط ریلی، دسترسی به نقاط مختلف شهر و حتی تهران را آسان تر می کند. شهروندان کرج به راحتی می توانند از مناطقی مانند کمالشهر، حصارک، رجایی شهر، چهارراه طالقانی و سایر مناطق که ایستگاه های قطار شهری در آن ها قرار گرفته است به مراکز اداری، تجاری، تفریحی و همچنین به پایتخت دسترسی پیدا کنند. این دسترسی بهتر موجب صرفه جویی در زمان و هزینه برای شهروندان خواهد شد.
ارتقای کیفیت زندگی
فراهم شدن یک سیستم حمل ونقل عمومی مدرن و کارآمد به طور مستقیم بر کیفیت زندگی شهروندان تاثیر می گذارد. کاهش استرس ناشی از ترافیک، صرفه جویی در زمان و احساس امنیت بیشتر در هنگام جابجایی، همگی عواملی هستند که رضایت شهروندان را افزایش می دهند. این دستاورد، امید و اعتماد به نفس را در دل مردم زنده می کند و نشان می دهد که با وجود تمام مشکلات، پروژه های بزرگ و حیاتی قابل اجرا هستند.
با بهبود دسترسی و تسهیل رفت وآمد، فرصت های شغلی و اقتصادی جدیدی برای شهر کرج ایجاد خواهد شد.رونق گردشگری، تسهیل تجارت و سرمایه گذاری، و افزایش دسترسی به بازار کار در تهران، همگی می توانند به رشد اقتصادی کرج کمک کنند. این پیروزی، شیرینی ۲۰ سال انتظار را به کام مردم کرج می نشاند و فصل جدیدی از توسعه و پیشرفت را برای این کلان شهر رقم می زند. افتتاح قطار شهری کرج، نه تنها یک پروژه زیربنایی بلکه یک پروژه اجتماعی و اقتصادی با اهداف بلندمدت است.
قطار شهری کرج کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می بخشد
استاندار البرز گفت: خط ۲ متروی کرج تأثیر مستقیم در کاهش ترافیک، صرفه جویی در وقت و انرژی، کاهش آلودگی هوا و افزایش ایمنی سفرهای درون شهری خواهد داشت و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می بخشد.
" مجتبی عبداللهی» ادامه داد: خط ۲ قطار شهری کرج به طول ۲۷ کیلومتر طراحی شده که امروز ۱۲ کیلومتر آن با ۱۰ ایستگاه به بهره برداری رسید. در این مرحله چهار ایستگاه فعال شده و با آماده سازی تدریجی، تعداد ایستگاه ها به پنج مورد افزایش خواهد یافت.
استاندار البرز با اشاره به اعتبارات این پروژه اظهار کرد: برای اجرای این بخش ۵۰ درصد اعتبارات دولت و ۵۰ درصد دیگر از منابع شهری تامین شده است؛ مترو یکی از شاخص های توسعه یافتگی در کلان شهرها است. دولت نگاه ویژه به تکمیل زیر ساخت های البرز دارد .
وی ضمن قدردانی از وزیر کشور و تمام دستگاه های همکار تاکید کرد که اجرای این پروژه بدون همت و همدلی مدیران شهری، اعضای شورای اسلامی کرج که بسیاری از آنان از خانواده های شهدا و ایثارگران هستند و تلاش شبانه روزی کارکنان شهرداری ممکن نبود.دولت چهاردهم نگاه ویژه ای به تکمیل زیرساخت های استان البرز دارد و ما در کنار توسعه حمل ونقل عمومی، سه اولویت مهم یعنی محله محوری، مدرسه سازی و توسعه نیروگاه های خورشیدی را نیز با جدیت دنبال می کنیم تا مسیر رشد پایدار استان هموار شود.
بالاخره انتظار به پایان رسید
علیرضا رحیمی رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر کرج در رابطه با چالش های فنی، تعداد رام هاو ایستگاه های فعال پروژه قطار شهری کرج توضیح داد و گفت:پروژه قطار شهری کرج را می توان به عنوان یکی از بزرگترین و پرچالش ترین طرح های عمرانی و حمل ونقل در استان البرز دانست و امروزه قطار شهری نه تنها یک پروژه عمرانی، بلکه ضرورتی حیاتی برای آرامش زندگی روزمره شهروندان کرجی و توسعه پایدار شهری محسوب می شود.
وی با بیان اینکه فاز اول این خط که حدود هفت کیلومتر طول و از چهارراه طالقانی تا سه راه رجایی شهر را پوشش می دهد پیش تر به طور آزمایشی افتتاح شده، اظهار کرد : قطار شهری کرج به ایستگاه پایانی خود رسید و فاز اصلی این طرح به طول ۱۲ کیلومتر از ۴۵ متری گلشهر تا میدان شهید سلطانی شامل هشت ایستگاه می باشد و همزمان با افتتاح این خط، تنها پنج ایستگاه آن مورد بهره برداری قرار می گیرد و مابقی به مرور زمان و با توجه به نیاز، تردد مسافر و خطوط تقاطعی دیگر فعال خواهند شد مسیری که با وجود چالش های فنی و هزینه های سنگین، به مرحله نهایی رسید.
رحیمی گفت: امید می رود نگاه ها بیشتر از پیش متوجه حمایت دولت و استقبال مردم قرار گیرد و در آینده ای نزدیک توسعه ادامه مسیر نیز از ۴۵ متری گلشهر به سمت حصارک که عملیات عمرانی آن شامل لاینینگ و ریل گذاری پیش بینی شده و در حال انجام است تحقق یابد و در آینده ای نزدیک در اختیار مردم فهیم شهر کرج قرار می گیرد.
وی بهره برداری از خط ۲ قطار شهری در کاهش ترافیک سنگین خیابان های اصلی کرج همچون شهید بهشتی، طالقانی جنوبی و بلوار هفت تیر نقش اساسی دانست و بیان کرد: بهره برداری کامل همچنان با محدودیت هایی مانند کسری رام ها، تجهیز نشدن کامل سیستم سیگنالینگ و برخی نواقص عمرانی روبه روست، اما تجربه سایر کلان شهرها نشان داده است که می توان پروژه را با درصد بالای پیشرفت افتتاح و هم زمان تکمیل نمود و با توجه به نوع خط ۲ که بصورت رفت و برگشتی می باشد و با خطوط دیگری تلاقی ندارد جهت افزایش ایمنی، حداقل های سیگنالینگ لازم توسط مدیریت شهری دیده شده و در حال حاضر تنها دو رام موجود است، در حالی که برای عملکرد بهینه و بدون مشکل حداقل چهار رام نیاز است اما با توجه به تحریم های موجود قدری کار به کندی پیش می رود که انتظار می رود دولت محترم طبق قانون،به شهرهایی که دارای قطار شهری هستند، رام اختصاص دهد.
دوره ششم مدیریت شهری تمام کننده تمام پروژه های نیمه کاره بود
شهردار کرج نیز گفت تصریح کرد: در دوره ششم مدیریت شهری افتخار داشتیم تمام پروژه هایی که بیش از یک دهه روی زمین مانده و به آرزویی برای شهر و شهروندان تبدیل شده بود را با اراده شورا و استانداری به سرانجام برسانیم.
مهرداد کیانی افزود: به لطف خدا این افتخار را داریم که نام ما کنار خادمین شهر ثبت و ضبط شود.خوشبختانه به همت و اراده شورای اسلامی شهر و استاندار پیگیر، همراه و مردمی استان البرز، امروز پروژه بزرگ نیمه کاره ای در شهر نداریم و همه طرح هایی که بیش از یک دهه از تصویب آن می گذرد هم اکنون تکمیل شده یا آماده بهره برداری ست.
وی، قطار شهری کرج، بزرگراه شمالی، مصلی، خط اتوبوس تندرو و کنارگذر مهرشهر را از جمله این پروژه ها عنوان کرد.
این مسوول همچنین از آغاز تعدادی پروژه بزرگ برای شهر خبر داد و بیان کرد: احداث زیرگذر شیخ آباد، تقاطع غیرهمسطح حصارک، ادامه کنارگذر مهرشهر که تا فرودگاه پیام ادامه پیدا خواهد کرد از جمله این طرح ها می باشند.
شهردار کرج، کمک های شایان استاندار البرز در مسیر پیشبرد این پروژه ها را بسیار موثر ارزیابی کرد به طوری که مدیریت شهری کرج موفق شد برای سومین سال متوالی رتبه یک عمرانی کشور را به خود اختصاص دهد.
وی همچنین از ریل گذاری و حمایت اعضای جوان، همدل و انقلابی شورا در دوره ششم به عنوان یکی از مهمترین ابزارها و امکانات پیشرفت شهر یاد کرد و از همه این عزیزان و همچنین دست اندرکاران تحقق پروژه ها قدردانی به عمل آورد.