◄ نقش هوش مصنوعی در طراحی خیابان های کامل: آینده‌ای هوشمند برای شهرهای پایدار

خیابان های کامل با هدف دسترسی برابر و ایمن برای همه کاربران شهری طراحی می شوند، از عابران پیاده تا افراد دارای معلولیت. این خیابان ها با بهره گیری از هوش مصنوعی در مدیریت ترافیک، افزایش ایمنی و بهینه سازی زیرساخت ها، به شکل هوشمند و کارآمد عمل می کنند. تجربه های موفقی از این مدل در شهرهایی مانند نیویورک، کپنهاگ، بارسلونا و برخی شهرهای ایران به اجرا درآمده اند.

به گزارش تین نیوز، با افزایش جمعیت شهرنشین و گسترش چالش های حمل ونقلی، مفهومی نوین به نام «خیابان های کامل» وارد ادبیات شهرسازی و حمل ونقل شده است. این خیابان ها به گونه ای طراحی می شوند که همه کاربران از جمله عابران پیاده، دوچرخه سواران، رانندگان خودرو و افراد دارای معلولیت بتوانند به صورت ایمن، راحت و برابر از فضاهای شهری استفاده کنند. در این میان، هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار تحول آفرین نقش مهمی در هوشمندسازی و ارتقاء کارایی این خیابان ها ایفا می کند.

خیابان کامل چیست؟

خیابان کامل، خیابانی است که همه مردم—چه پیاده، چه دوچرخه سوار، چه راننده خودرو یا فردی با ویلچر—بتوانند با خیال راحت، آسان و برابر در آن تردد کنند. در این خیابان ها فقط به عبور خودروها فکر نشده، بلکه برای هر کاربر فضای مناسبی در نظر گرفته شده است: پیاده روهای پهن و قابل دسترس، مسیرهای امن برای دوچرخه سواری، رمپ هایی برای افراد دارای معلولیت، فضاهای سبز دلنشین، ایستگاه های حمل ونقل عمومی با طراحی مناسب و نورپردازی شبانه که حس امنیت و آرامش ایجاد می کند. خیابان کامل یعنی خیابانی که با نگاه انسانی طراحی شده و هدفش ساختن شهری زنده، سالم و قابل زندگی برای همه است، نه فقط خیابانی برای عبور سریع خودروها.

نمونه هایی از خیابان های کامل در جهان

1. نیویورک، آمریکا – خیابان 9ام منهتن (9th Avenue)

در شهر نیویورک آمریکا، خیابان نهم با ایجاد مسیرهای مجزای دوچرخه، چراغ های راهنمایی هوشمند و پهنه بندی دقیق پیاده روها به یکی از نمونه های موفق خیابان کامل تبدیل شده است که نتیجه آن کاهش 58٪ در برخورد خودروها با عابران پیاده، افزایش 50٪ در دوچرخه سواری بوده است.

2. کپنهاگ، دانمارک – Strøget Street

 در دانمارک، خیابان استروگت در شهر کپنهاگ به عنوان یکی از طولانی ترین پیاده راه های اروپا بدون تردد خودرو طراحی شده و به فضای فرهنگی و گردشگری اختصاص یافته است. نتیجه یکی از موفق ترین نمونه های خیابان های کامل بدون خودرو در اروپاتبدیل شده.

3. بارسلونا، اسپانیا - سوپر بلوکها ( Superblocks)          

در بارسلونا نیز طرحی به نام سوپر بلاک ها اجرا شده که با محدود کردن عبور خودروها در برخی مناطق مسکونی، محیطی آرام و مناسب برای زندگی شهری فراهم کرده است. کاهش آلودگی، افزایش تعامل اجتماعی، و رشد کسب وکارهای محلی از نتایج این پروژه بوده است.

نمونه هایی از خیابان های کامل در ایران 

1. خیابان سی تیر، تهران

در تهران، خیابان سی تیر به عنوان یک نمونه شهری با حذف خودرو و ایجاد پیاده راه فرهنگی، الگویی از خیابان کامل ارائه داده است. هدف آن مناسب سازی برای عابران پیاده و حذف یا محدودسازی تردد خودروها بوده است.

2. خیابان سپه، قزوین

خیابان سپه در قزوین به دلیل قدمت تاریخی و مناسب سازی محیط برای عابران، یکی از خیابان هایی است که با اصول خیابان کامل هماهنگی دارد. افزایش فضای پیاده روی، مناسب سازی برای گردشگران، بدون عبور و مرور خودرو از ویژگیهای این خیابان است.

3. خیابان امام خمینی، شیراز

در شیراز، خیابان امام خمینی با بازسازی و بهسازی محیط شهری و توجه به حمل ونقل غیرموتوری، نمونه ای از تلاش برای تحقق خیابان های کامل به شمار می رود. طرح بهسازی شهری با تمرکز بر حمل ونقل عمومی، دوچرخه و پیاده روها از طرحهای موفق این خیابان است.

نقش هوش مصنوعی در خیابان های کامل

هوش مصنوعی با پردازش داده های لحظه ای از دوربین ها، حسگرها و دستگاه های GPS، به مدیریت هوشمند ترافیک کمک می کند. این فناوری می تواند چراغ های راهنمایی را بر اساس شرایط واقعی تنظیم کرده و از ایجاد گره های ترافیکی جلوگیری کند. همچنین، با تحلیل الگوهای حرکتی، نقاط پرتصادف را شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه ارائه دهد.

برنامه هایی مانند Google Maps و Waze با بهره گیری از الگوریتم های هوش مصنوعی، بهترین مسیرها را با در نظر گرفتن شرایط ترافیکی، حوادث و تعمیرات جاده ای پیشنهاد می دهند. این فناوری ها به رانندگان کمک می کنند زمان سفر خود را کاهش داده و در مصرف سوخت صرفه جویی کنند.

خیابان کامل نتیجه ترکیب طراحی انسان محور با قابلیت های پیشرفته هوش مصنوعی، آینده ای هوشمند، ایمن و پایدار را برای شهرهای ما رقم خواهد زد. استفاده از AI در این مسیر، نه تنها بهره وری زیرساخت ها را افزایش می دهد، بلکه منجر به ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان و بهبود محیط زیست نیز می شود.

منابع

۱. وزارت حمل ونقل ایالات متحده (USDOT): https://www.transportation.gov/briefing-room/usdot-awards-2-million-12-small-businesses-csai-initiative

۲. اسمارت سیتیز دایو (Smart Cities Dive): https://www.smartcitiesdive.com/news/complete-streets-ai/702357/

۳. مجله فوربس (Forbes): https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2023/12/04/how-ai-is-driving-the-future-of-transportation/

۴. شهرداری نیویورک (NYC DOT): https://www.nyc.gov/html/dot/html/pedestrians/complete-streets.shtml

۵. سازمان حمل ونقل و ترافیک تهران – تجربه بازآفرینی خیابان کامل در خیابان سی تیر