مدیرعامل شرکت توسعه مجتمعهای ایستگاهی مترو در گفتگو با «حملونقل» بیان کرد
◄ مترو کاخدار میشود
غلامرضا جوادی، مدیرعامل شرکت توسعه مجتمعهای ایستگاهی متروی تهران و حومه معتقد است: «به جز نگاه اقتصاد شهری به مجتمعهای ایستگاهی، باید به این مجتمعها بهعنوان یک راهحل ترافیکی نگریست و در ساخت آن، آیندگان شهر را نیز در نظر گرفت، زیرا قرار نیست همه شهر را تنها برای خودمان بسازیم، بلکه این شهر متعلق به نوادگان ما نیز هست.»
غلامرضا جوادی، مدیرعامل شرکت توسعه مجتمعهای ایستگاهی متروی تهران و حومه معتقد است: «به جز نگاه اقتصاد شهری به مجتمعهای ایستگاهی، باید به این مجتمعها بهعنوان یک راهحل ترافیکی نگریست و در ساخت آن، آیندگان شهر را نیز در نظر گرفت، زیرا قرار نیست همه شهر را تنها برای خودمان بسازیم، بلکه این شهر متعلق به نوادگان ما نیز هست.» او میخواهد اولین کاخ متروی تهران را در مجموعه کاخ مرمر احداث کند و نگاهی آیندهنگر به مجتمعهای ایستگاهی دارد، اما به کسانی که به مجتمعهای ایستگاهی تنها نگاه تأمین اعتبار برای توسعه مترو دارند نیز قول میدهد پول هم دربیاورد و تمام ۲۳۰۰ میلیارد ریالی که امسال باید مجتمعهای ایستگاهی به مترو بدهد را محقق کند.
به نظر میآید شورای شهر به مجتمعهای ایستگاهی بهعنوان یکی از منابع فوری تأمین هزینههای مترو نگاه میکند. چه برنامهای برای برآورده کردن این انتظارات دارید؟
ایستگاههای مترو صرفا ایستگاه نیستند، بلکه بر اقتصاد شهری، حملونقل و معماری و شهرسازی تأثیر دارند. براساس نظریه TOD (توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی) سیستم حرکت مردم در شهرها باید بهگونهای طراحی شود که ایستگاههای مترو، اتوبوس و سایر مدهای حملونقل در کنار یکدیگر قرار گیرند و به سیستم ایستگاههای سراسری متصل شوند. برای مثال مسافری که از مشهد وارد تهران میشود باید بتواند تمام سفرهای درونشهری خود را ازطریق حملونقل عمومی انجام دهد.
براساس این نظریه برای تمام ایستگاهها یک کیلومتر زون تعریف و در طرح تفصیلی تصویب خواهد شد و مجتمعهای ایستگاهی در این محدوه ساخته میشود. در این زونها باید نیازهای اولیه مادی و معنوی مسافران پاسخ داده شود، مثل کتابخانه، کافه و نیازهایی مانند دوچرخه و ... . ما ایستگاه را محل ملاقات بین انسانها میدانیم و تنها نگاهمان به آن، نگاه اقتصادی نیست. مجتمعهای ایستگاهی باید هم مرکز خرید باشد، هم مرکز تعاملات اجتماعی و هم امکان استفاده از دوچرخه در آنها فراهم باشد. همچنین باید یک نگاه معماری و شهرسازی نیز در این سازهها وجود داشته باشد. مجتمعهای ایستگاهی فراتر از یک منبع درآمدی برای ساخت مترو هستند.
ما باید همان نگاهی که به میدان نقشجهان داریم، به مجتمعهای ایستگاهی نیز داشته باشیم. میدان نقشجهان در زمان خودش یک راهحل ترافیکی بود که هم در آن کاخ که نماینده حاکمیت است، وجود دارد، هم مسجد، هم بازار و هم فضایی برای تعاملات مردمی. این نگاه در احداث مجتمعهای ایستگاهی نیز وجود دارد.۱۱۶ ایستگاه مترو در شهر تهران، احداث شده که ۱۱۱ ایستگاه فعال هستند و برای ۳۵ ایستگاه مجوز ساخت مجتمعهای ایستگاهی صادر شده که تاکنون پنج مجتمع ایستگاهی ساخته شده و هفت مجتمع در حال ساخت است.
پس نگاه تأمین درآمدهای اورژانسی مترو چه میشود؟
ما برای تأمین درآمدهای مترو مانند خط ۶ و ۷ و خطوط اکسپرس، راهحلهای کوتاهمدت، میانمدت و درازمدت داریم. برخی برنامههای ما برای کسب فوری درآمد است که تلاش کردهایم هر چه سریعتر با تملک برخی زمینها، منابع مورد نیاز را ایجاد کنیم؛ مانند مجتمع ایستگاهی تقاطع خیابان آزادی و بزرگراه نواب، وردآورد یا زمینهای قورخانه که پس از حل مشکلات آن بهعنوان یک راهحل فوری مترو میتواند بخشی از معوقات خود را به پیمانکاران بدهد.
نمیشود به جای فروش و واگذاری مجتمعها، به سمت اجارهداریبرویم؟
ایجاد درآمدهای پایدار از مجتمعهای ایستگاهی میتواند یک اولویت میانمدت برای شهر باشد، اما همان نگاهی که به ما میگوید از مجتمعهای ایستگاهی به فوریت برای تجهیز خط ۶ و ۷ کسب درآمد کنیم، امکان تحقق این نگاه را به ما نمیدهد. بهطور مثال مجتمع ایستگاهی پردیس شرق که یکمیلیون مترمکعب است برای هر متر ساخت، یک میلیون و ۲۰۰ تا ۲ میلیون تومان هزینه ساخت میخواهد؛ یعنی ۱۰ هزار میلیارد تومان پول را باید به این پروژه تزریق کنیم و بعد به دنبال اجارهداری آن باشیم تا شهرداری بعدها به درآمد پایدار برسد که درحالحاضر چنین امکانی نداریم؛
بنابراین مجبوریم به بخشی از آن، نگاه درآمد غیرپایدار داشته باشیم تا هزینههای ساخت را بپردازیم. ما باید سبک و سنگین کنیم که سرعت ایجاد ایستگاهها و کریدورها برایمان مهم است یا اینکه یک پروژه چند سال بعد برای ما تأمین درآمدهای پایدار کند. برنامههای میانمدت ما نیز بررسی احداث ۲۲ مجتمع ایستگاهی است. در نگاه بلندمدت نیز تعریف زون برای مجتمعهای ایستگاهی و تملک املاک برای ایجاد این زونهاست که یک پروژه درازمدت ۲۰ ساله خواهد بود و از زاویه جدیدی به موضوع مجتمعهای ایستگاهی نگاه میشود.
برای حل مشکلاتی که مجتمعهای ایستگاهی با مناطق و معاونتهای مختلف دارد، چه راهکاری پیشبینی کردهاید؟
درحالحاضر در معاونت حملونقل، هیئت پیگیری ویژهای تشکیل شده که مدیرعامل شرکت مترو، مدیرعامل شرکت توسعه مجتمعهای ایستگاهی، قائممقام معاون شهرسازی، قائممقام معاون مالی و اقتصادی، رئیس سازمان املاک، قائممقام معاونت مناطق و شهردار منطقه حضور دارند. همچنین کمیته ویژه دیگری در معاونت مالی تشکیل شده که موضوعات مرتبط با مجتمعهای ایستگاهی پیگیری میشود.
گفته میشود بسیاری از زمینهای متعلق به شهرداری، اسناد مالکیت ندارد. این موضوع برای مجتمعهای ایستگاهی چالش ایجاد نمیکند؟
تلاش کردیم در دوره جدید واگذاریهایی که انجام میشود، حداقل مشکل را داشته باشد. پیش از این مسائل ملکی، مشکلاتی ایجاد کرده بود و حتی در پروژه وردآورد، مراجعاتی برای پس دادن املاک وجود داشت، اما تلاش کردیم کمترین مشکل در واگذاریها ایجاد شود و برای بهرهبردار و شهرداری این واگذاریها دردسری نداشته باشد.
چقدر الگویی که برای مجتمعهای ایستگاهی طراحی کردهاید با مجتمعهای ایستگاهی متروهای موفق جهان همخوانی دارد. بهطور مثال میگویند مجتمع ایستگاهی مونترال یک شهر زیرزمینی است.
برنامههای بلندمدت ما به مجتمعهای ایستگاهی با همین نگاه است. مجتمعهای ایستگاهی مونترال یکی از نمونههای موفق است، مجموعهای بههم پیوسته در زیرزمین که پیرامون مرکز شهر مونترال شکل گرفته است. این مجموعه شهری در سال ۱۹۶۲ در پی احداث یک مرکز تجاری در طبقات زیرین نخستین آسمانخراش مدرن مونترال شکل گرفت و در طی سالیان، به بزرگترین مجموعه زیرزمینی جهان تبدیل شد.
در این مجموعه فضاهایی همچون بازارها، آپارتمانهای مسکونی، پارکینگ عمومی، رستوران، کافیشاپ، هتل، بانک، سالن سینما، آمفیتئاتر، موزه، مجموعه ورزشی و ایستگاههای مترو و اتوبوس وجود دارد. این شهر زیرزمینی از ۲۰۰ نقطه به دنیای خارج متصل میشود و این نقاط اتصال، ورود و خروج به ۶۰ مجموعه مسکونی، تجاری یا اداری را ممکن میسازد و روزانه ۵۰۰ هزار نفر به اَشکال گوناگون از این شهر زیرزمینی استفاده میکنند. در تورنتو نیز بیش از ۵۰ ساختمان و برج اداری در قالب مجتمعهای ایستگاهی مترو شامل پارکینگ عمومی، فروشگاههای بزرگ، مرکز تجاری و ایستگاه راهآهن در بیش از ۱۲۰ نقطه به یکدیگر متصل هستند که نگاه بلندمدت ما به مجتمعهای ایستگاهی همین مدل است.
تعبیر یکی از اعضای شورا از مجتمعهای ایستگاهی برای مترو این بود که مجتمعهای ایستگاهی حکم طلا را برای مترو دارند و باید برای توسعه مترو، از این طلا استفاده کرد. با این نگاه میتوان امیدوار بود اهداف بلندمدت شما محقق شود؟
ما هم قبول داریم که مجتمعهای ایستگاهی حکم طلا را دارند، اما باید دید این طلا را چطور میخواهیم تبدیل به اعتبار کنیم. طلا را همراه با خاک به فروش برسانیم یا نگاهی شهرسازی-معماری به آن داشته باشیم یا به دنبال مدلی برای درآمدزایی باشیم که زیستپذیری شهر نیز آسیب نبیند. براساس بودجه امسال، مجتمعهای ایستگاهی باید۲هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال برای مترو درآمدزایی کند که ما بیش از این مقدار نیز به مترو خواهیم داد و هیچ نگرانی از بابت رسالتمان در این حوزه نداریم.اما این دغدغه را هم داریم که همان بلایی که در گذشته بر سر شهر آمده، دوبار بر سر شهر نیاوریم و تکرار نکنیم.
بهتازگی ساختمان کلاهفرنگی را که قبلا سرفرماندهی فوج تهران بوده و متعلق به شهرداری نیز هست و تبدیل به آشغالدانی شده بود، تحویل گرفتیم. این ملک هزار متری، بخشی از زون ۲۰ هکتاری است که برای ایستگاه مفتح تعریف کردهایم که امیدواریم این ۲۰ هکتار دیگر نیز به ما تحویل داده شود. میتوان از این زمین بهعنوان یک پروژه باغ- شهر کسب درآمد کرد. ما باید ببینیم شهر را برای چهار نسل بعد میخواهیم یا فقط برایمان تأمین تجهیزات خط ۶ مهم است؟ هرچند تأکید دارند که برنامههای کوتاهمدت ما برای تأمین مسئولیتهای مالی که بهعهده ما گذاشته شده، آماده و بیش از رقمی است که به ما اعلام شده. میتوانیم با همین روشهای کوتاهمدت کسب درآمد کنیم. یکی از برنامههای ما ایجاد کاخ-ایستگاه کشور در تقاطع ولیعصر خیابان امام(ره) است که کاخ مرمر در آنجا قرار دارد و برای آن کاربری موزهای تعریف شده است.
در این نقطه تاریخی خانه پروفسور عدل، دانشکده افسری، موزه جنگ، موزه قرآن، سازمان ثبت احوال و مدرسه موسیقی نیز قرار دارد.
اطمینان خاطر دارم این کاخ ایستگاه بر ارزشهای فرهنگی و معماری و اقتصاد شهری آن منطقه خواهد افزود. بهدلیل آماده بودن محوطه، بهمحض تحویل این محدوده به شهرداری تهران در مدت یک هفته نخستین کاخ موزه را افتتاح خواهیم کرد. در محوطه کاخ مرمر، ساختوسازهای غیرمجازی انجام شده که با پیگیری دفتر رهبری، مجوز ساخت باطل شده است، اما در ضلع جنوبی آن ساختوساز غیرمجاز انجام شده که به بافت این فضا لطمه زده است؛ در حال مذاکره هستیم که در این نقطه، اولین کاخ-ایستگاه تهران را بسازیم.
دومین ایستگاهی که با حال و هوای میراثی قرار است احداث شود، در ایستگاه امام(ره) و مجموعه قورخانه است که اطراف آن نیز موزههای زیادی وجود دارد. در بسیاری از ایستگاههای متروی جهان، طراحی به شکلی بسیار نفیس و شبیه موزه انجام شده است. در متروی مسکو و لندن بیش از سایر متروها، این موضوع به چشم میآید و میلیاردها دلار برای آنها درآمد دارد. بسیاری از گردشگران نه برای استفاده از مترو بلکه برای تماشای این کاخها، به این مجتمعهای کاخ-ایستگاهی میروند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.