◄ تهدیدهای نوین، تنها در زمین شکل نمی گیرند/ آسمان را بدون سامانه های تصمیم گیری هوشمند رها نکنیم
تهدیدهای نوین، تنها در زمین شکل نمی گیرند و ناتوانی در هماهنگی و مدیریت پایدار فضای هوایی می تواند به اندازه فقدان تجهیزات فنی، آسیب پذیری راهبردی ایجاد کند. اگر در برابر چشم رقبا، آسمان خود را بدون سامانه های تصمیم گیری هوشمند و بلادرنگ رها کنیم، حتی بدون شلیک، بخشی از حاکمیت را واگذار کرده ایم.
یک کارشناس صنعت هوانوردی با توجه به وقفه ایجاد شده در فعالیت های عملیاتی صنعت هوانوردی کشور از زمان حمله رژیم صهیونیستی به کشور مان گفت: گرچه فعالیت عملیاتی، تنها به صورت محدود و زمان بندی شده آغاز گردیده است اما مسئله صرفا ازسرگیری پرواز نیست.
به گزارش تین نیوز ، خلیل الله معمارزاده افزود: موضوع اصلی، توان ایستادن دوباره و طراحی ساز و کاری نهادی برای تداوم پرواز و تقویت نقش بازدارنده آن در امنیت ملی است.
وی تاکید کرد: بحران اخیر به روشنی نشان داد که هوا، نه فقط مسیر جابه جایی، بلکه صحنه ای حیاتی برای سنجش میزان حاکمیت، قدرت واکنش و کیفیت حکمرانی است.
معمارزاده افزود: تجربه این روزها به روشنی آشکار کرد که تهدیدهای نوین، تنها در زمین شکل نمی گیرند و ناتوانی در هماهنگی و مدیریت پایدار فضای هوایی می تواند به اندازه فقدان تجهیزات فنی، آسیب پذیری راهبردی ایجاد کند.
به گفته وی، اگر در برابر چشم رقبا، آسمان خود را بدون سامانه های تصمیم گیری هوشمند و بلادرنگ رها کنیم، حتی بدون شلیک، بخشی از حاکمیت را واگذار کرده ایم.
این کارشناس گفت: اکنون چالش اصلی صنعت، تنها نقدینگی نیست، بلکه فقدان نهادهایی است که در دل بحران، بتوانند پرواز را نه متوقف، که هوشمندانه هدایت کنند.
وی خاطرنشان کرد: از همین رو، بیش از هر زمان دیگری، ضرورت طراحی و اجرای یک نقشه عملیاتی برای مدیریت مالی و نهادی صنعت هوانوردی ایران احساس می شود؛ نقشه ای که متکی بر الگوهای موفق جهانی باشد، اما با الزامات اقتصادی، حقوقی و نهادی ایران سازگار گردد؛ نه انتزاعی، بلکه بومی شده، منعطف، هوشمند و قابل اتکا.
معمار زاده تاکید کرد: در گام نخست، طراحی اوراق بدهی ارزی با ضمانت دولتی و بازپرداخت ریالی ـ که از محل منابع ارزی آتی صنعت، مانند فروش بلیت پروازهای بین المللی یا عوارض مسیرهای عبوری تأمین شود ـ می تواند به عنوان ابزاری فوری برای تأمین نقدینگی ارزی در دستور کار قرار گیرد.
وی به تجربه موفق کشورهایی چون هند، کره جنوبی و حتی برخی کشورهایی که با بحران های امنیتی مواجه بوده اند، اشاره کرد و گفت: تجربه این کشورها نشان داده است که اگر این اوراق به درستی طراحی شوند، می توانند پیوندی بهینه میان نقدینگی داخلی و نیازهای ارزی برقرار سازند. البته این ابزار تنها در صورتی اثربخش خواهد بود که با اصلاحات ساختاری و شکل گیری نهادهای مکمل و پایدار همراه باشد.
ایمن کارشناس ادامه داد: در این زمینه، تشکیل «صندوق توسعه و مدیریت فرودگاه ها» با الگوبرداری از مدل «Airport Trust Fund» ایالات متحده، گامی کلیدی و ضروری است. این صندوق می تواند از طریق تجمیع اعتبارات عمرانی و جاری سنواتی، عوارض مالیاتی مسافران، عوارض سوخت، انواع عوارض فرودگاهی و همچنین جذب منابع از بازار سرمایه داخلی، به صورت فراصندوقی (FOF) با بازدهی ترکیبی طراحی شود.
وی افزود: چنین ساختاری ضمن تقویت توان برنامه ریزی و سرمایه گذاری، امکان انتشار اوراق مشارکت پروژه محور و صکوک اجاره عرصه زمین ها، تجهیزات فرودگاهی و ناوگان هوایی شبکه فرودگاهی کشور را نیز ـ در قالب توسعه همان مرکز آموزش فنون و ارائه خدمات هوایی ـ فراهم می آورد.
معمارزاده خاطرنشان کرد: هم زمان، تأسیس یک شرکت دولتی لیزینگ هواپیمایی می تواند مسیر نوسازی ناوگان را از مدل های مقطعی و پروژه محور به ساختاری پایدار و قابل تکرار ارتقا دهد.
به گفته او، تجربه خرید ایرباس ۳۳۰ برای هما، گامی مثبت بود؛ اما تداوم این مسیر نیازمند چارچوبی نهادی با شفافیت حقوقی و ثبات مالیاتی است.
وی افزود: چنین شرکتی می تواند هواپیماها را تأمین، لیز کند یا در قالب لیزبک، مالکیت موقت آن ها را به خطوط هوایی داخلی منتقل کرده و هم زمان به آن ها اجاره دهد. این فرآیند می تواند با اتکا به خروج سرمایه ها و نقدینگی های سرگردان ناشی از بی اعتمادی به بازار سرمایه و مشارکت نهادهای عمومی و نیمه دولتی، به فرصتی ارزشمند برای تأمین مالی صنعت بدل شود.
این کارشناس با بیان این که، در چنین بستری، مدل مشارکت عمومی-خصوصی (PPP) نیز تنها زمانی موفق خواهد بود که سرمایه اولیه از سوی نهادهایی چون ستاد اجرایی فرمان امام، بنیادها، صندوق های نظامی و امنیتی و حتی اوقاف تأمین گردد، گفت: این نهادها، به دلیل ساختار مالکیتی و اهداف راهبردی شان، آمادگی بیشتری برای ورود به پروژه هایی با بازدهی میان مدت و بلندمدت دارند؛ به ویژه زمانی که این سرمایه گذاری ها در چارچوب «تأمین امنیت پایدار» تعریف شوند، نه صرفاً توسعه زیرساختی.
وی ادامه داد: آن چه که نباید از نظر دور داشت، این است که بسیاری از کشورهای موفق، مسیر تحول و توسعه خود را از دل بحران آغاز کرده اند. گاهی تنها در فشار تاریخی بحران است که نظام تصمیم گیری ما آمادگی پذیرش اصلاح ساختاری را پیدا می کند. شاید این نیز بخشی از روایت تاریخی جامعه ما باشد: تا اضطرار بر ما نگذرد، تغییری رخ نمی دهد.
