◄ پیشگیری، کلید گم شده در مدیریت بحران

در حالی که خودسوزی دانه های روغنی در بندر امام خمینی(ره) بار دیگر خسارت به بار آورد، واکنش سریع آتش نشانان نتوانست مانع از طرح پرسش های اساسی درباره غفلت از پیشگیری در مدیریت بندری شود؛ حادثه ای تکراری که زنگ خطر ضعف نظارت و استانداردهای انبارداری را دوباره به صدا درآورد.

به گزارش تین نیوز،  در خبر منتشرشده از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در تاریخ جمعه 26 اردیبهشت ماه بار دیگر شاهد وقوع حادثه ای قابل پیش بینی در بندر امام خمینی(ره) بودیم. خودسوزی طبیعی دانه های روغنی سویا در یکی از انبارهای بخش خصوصی. هرچند واکنش سریع و حرفه ای تیم های عملیاتی آتش نشانی و ایمنی بندر در مهار این آتش سوزی شایسته تقدیر است، اما این حادثه بار دیگر زنگ خطر را برای مدیریت بندر و مسئولان مربوطه به صدا درمی آورد و سؤالاتی اساسی را مطرح می کند.

 به گفته آقای گرایلو، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان، خاصیت خودسوزی دانه های روغنی سویا امری شناخته شده است و حوادث مشابهی در سال های گذشته، از جمله در سال ۱۴۰۰، در همین بندر رخ داده است. این اظهارات، هرچند نشان دهنده آگاهی از ماهیت این مشکل است، اما به همان اندازه بیانگر یک ضعف بزرگ در مدیریت پیشگیرانه است. اگر این خاصیت شناخته شده است و سابقه چنین حوادثی وجود دارد، چرا همچنان شاهد تکرار این حوادث هستیم؟ آیا نباید تمهیدات پیشگیرانه ای مؤثر برای جلوگیری از خودسوزی این محموله ها در انبارها به کار گرفته شود؟

انبارش دانه های روغنی نیازمند شرایط خاصی از جمله تهویه مناسب، کنترل رطوبت و دما، و نظارت مستمر است. با توجه به حجم ۲۵۰۰ تنی محموله مذکور و ارزش اقتصادی آن، انتظار می رفت که شرکت خصوصی مسئول و همچنین مدیران بندر، استانداردهای سخت گیرانه تری برای انبارش این کالاها اعمال کنند. اشاره آقای گرایلو به دود بیش از حد ناشی از این حریق نیز خود گواهی بر شدت حادثه و احتمال تأثیرات زیست محیطی آن است که متأسفانه در خبر به آن پرداخته نشده است. آیا اثرات این دود بر سلامت کارکنان بندر و ساکنان اطراف بررسی شده است؟

همچنین، هرچند خوشبختانه این حادثه خسارت جانی نداشته، اما نباید فراموش کرد که تکرار چنین حوادثی می تواند به خسارات مالی هنگفت، توقف عملیات بندر، و حتی فجایع بزرگ تر منجر شود. آمادگی تیم های آتش نشانی برای واکنش سریع قابل تحسین است، اما مدیریت بحران نباید صرفاً به مهار پس از وقوع محدود شود. پیشگیری باید در اولویت قرار گیرد. چرا پس از تجربه حوادث مشابه در سال های گذشته، برنامه ای جامع برای آموزش شرکت های خصوصی و اعمال نظارت دقیق تر بر شرایط انبارش تدوین نشده است؟

سازمان بنادر و دریانوردی، به عنوان متولی اصلی بنادر کشور، مسئولیت سنگینی در تضمین ایمنی و کارایی عملیات بندری دارد. انتظار می رود که این سازمان، به جای اکتفا به واکنش های پس از حادثه، رویکردی پیشگیرانه و آینده نگرانه اتخاذ کند. تدوین استانداردهای سخت گیرانه تر برای انبارش مواد قابل اشتعال، نظارت مستمر بر انبارهای بخش خصوصی، و آموزش های تخصصی برای پیشگیری از خودسوزی کالاها می تواند از تکرار چنین حوادثی جلوگیری کند.

در پایان، ضمن قدردانی از تلاش تیم های عملیاتی، از مدیران محترم بندر امام و سازمان بنادر و دریانوردی تقاضا داریم که با بازنگری در سیاست های پیشگیرانه، از تکرار حوادث مشابه جلوگیری کنند. عزت و اقتدار بندر امام، نه تنها در مهار سریع آتش سوزی ها، بلکه در پیشگامی در مدیریت ایمن و کارآمد بندری نمود می یابد. امیدواریم شاهد روزی باشیم که خبرهای بندر، نه از مهار بحران، بلکه از موفقیت های پیشگیرانه و توسعه پایدار حکایت کند.