سفر به چین برای احیاء قرارداد خرید واگن های متروی کرج

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، ماجرا باز می گردد به 23 سال پیش هنگامی که اولین کلنگ احداث خط قطار شهری در کرج و 6 کلان شهر دیگر کشور بر زمین زده می شود. در همان ایّام تلاش می شود هم راستا با احداث تونل، اقدامات لازم برای تهیه واگن برای قطارشهری  7 کلان شهر کشور یعنی تهران، کرج، اهواز، تبریز، مشهد، شیراز و اصفهان انجام گیرد.

شهرداری تهران به عنوان پیشگام در ساخت قطار شهری اقدام به تأسیس شرکت واگن سازی تهران با سهم 51 درصدی ایران (31 درصد شرکت راه آهن شهری تهران و حومه و 20 درصد صندوق ذخیره فرهنگیان) و 49 درصدی دو شرکت چینی که یکی تأمین کننده فاینانس های خارجی (نورینکو) بوده و دیگری شرکت حمل و نقل ریلی چانگ چون که صاحب تکنولوژی ساخت و سازنده واگن در چین بوده است، می کند.

این شرکت در همان زمان تعهد می دهد واگن های مورد نیاز کشور را تأمین کند، اما مشکلات اقتصادی و جریان های سیاسی در کشور اجازه ی اجرای این تعهد را نمی دهد و پای دو شرکت دیگر ایرانی یعنی شرکت واگن سازی پارس وابسته به شرکت مپنا و شرکت ایرکو وابسته به بخش خصوصی به میان می آید.

امّا آن زمان این سه شرکت و حتی برخی شرکت های خصوصی و نیمه خصوصی دیگری که وارد این حوزه می شوند، به دلیل نداشتن تکنولوژی ساخت بدنه آلومینیومی واگن ها که باعث سبک شدن واگن ها و حرکت سریع قطارها می شود، تقریباً مجبور به استفاده از تکنولوژی شرکت چینی می شوند.

اوّلین تفاهم نامه همکاری بین قطارشهری کرج برای تأمین واگن های قطار شهری با شرکت ایرکو در مهرماه  1388 منعقد می شود که بر اساس این تفاهم نامه مقرر می شود 120 واگن برای شهر کرج آماده شود که این شرکت نمی تواند به تعهدات خود عمل کند و دوباره سازمان قطار شهری کرج برای داشتن واگن سراغ شرکت واگن سازی تهران که تقریباً نیمی از آن در اختیار شرکت چینی چانگ چون که با نام تجاری یوژن فعّالیت می کند بوده است، می رود.

در همان ایّام مذاکراتی با شرکت نورینکو برای تأمین فاینانس خرید واگن ها انجام می شود و تیمی متشکل از چند عضو شورای شهر کرج، شهردار وقت و تنی چند از مدیران وقت شهرداری از جمله مدیر عامل قطارشهری کرج، به چین سفر کرده و مذاکرات انعقاد تفاهم نامه برای تولید 120 واگن برای قطارشهری کرج که نیاز قطارشهری در صورت راه اندازی را برآورده می کرد، انجام می شود.

در مرحله اول، این شرکت متعهد می شود دو رام قطار هرکدام با هفت واگن و جمعاً 14 واگن را به مبلغ 38میلیارد تومان آن دوران به قطار شهری کرج تحویل دهد.

سند اولین رام قطار در تیرماه 1392 به نام قطار شهری کرج زده می شود و دو سال بعد دو رام قطار با 14 واگن به نام کرج آماده شده و مقرر می شود به کرج منتقل و در شرکت مپنا تا زمان بهره برداری دپو شود. اما از آنجایی که کشور از همان دوران با مشکلات جدی در حوزه تامین واگن مواجه می شود، دو رام قطار کرج در اختیار متروی تهران قرار گرفته و تهران از این دو رام قطار استفاده می کند.

با افزایش مشکلات سیاسی_اقتصادی، مترو کشور همچون سایر بخش ها با بحران واگن مواجه شده به گونه ای که از 3500 واگن مورد نیاز کشور فقط 1100 واگن در خطوط ریلی شهری در حرکت بوده است.

همین امر سبب می شود تا دولت برای برون رفت از این وضعیت قرارداد تولید 630 واگن برای متروی تهران با شرکت چینی را در سال 1395 مجدداً به جریان بیندازد. امّا از آنجایی که سایر کلان شهرها نیز با این مشکل مواجه بودند، مقرر می شود 420 واگن دیگر برای چهار کلان شهر (هر کدام 105 واگن) در نظر بگیرند؛ کرج نیز یکی از این شهرها بود.

این همان قراردادی است که سال گذشته زاکانی شهردار تهران با هیئت همراه به چین سفر کرده و مجدداً آن را به جریان می اندازد و تلاش می کند تکنولوژی ساخت بوژی (سیستم موتوری و حرکتی قطار) را به شرکت واگن سازی تهران منتقل کند که موفق نیز می شود.

در سال 1395 و برای رفع مشکل تهیه واگن شورای اقتصاد با هدف تأمین نیاز کشور، سازمان شهرداری ها و دهیاری های وزارت کشور به عنوان کارفرمای پروژه تامین 2000 واگن مترو تعیین و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به نمایندگی از وزارت کشور، به عنوان مجری و مدیریت پیمان تأمین و ساخت 2000 واگن تعیین می شود.

مصوبه شورای اقتصاد به شماره نامه 708653 مورخ 95/6/10 عبارت است از تجمیع طرف عرضه و شکل گیری زنجیره های تولیدی در صنعت داخلی در راستای تأمین 2000 دستگاه واگن قطارشهری و حومه ای (مترو) برای بهره برداران شامل 9 کلان شهر تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، اهواز، قم و کرج است.

این مصوبه شورای اقتصاد تأکیدی بر همان مذاکراتی بوده است که پیش از این توسط شرکت واگن سازی تهران و برخی از کلان شهرها از جمله کرج انجام می شده است. به دلایل مشکلات سیاسی و تحریم ها و اتفاقاتی که در سال های پایانی دهه 90 برای کشور افتاد، پیگیری این موضوع به دولت شهید رئیسی رسید.

در این دولت با رفع موانع برقراری معاهدات اقتصادی بین ایران و چین، موضوع واگن ها مجدداً در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد از محل تهاتر نفت، واگن ها توسط شرکت چینی چانگ چون یا همان یوژن به ایران تحویل شود.

اولین کلان شهری که توانست پس از این اقدام به فکر واگن های خود باشد، قطارشهری تهران بود که 49 درصد شرکت واگن سازی تهران متعلق به شرکت چینی بوده و می بایست تعهدات خود در برابر دریافت بیش از 21 میلیون یورویی را عملیاتی کند.

شهرداری قم نیز برای تأمین نیاز واگنی خود برای خط قطارشهری و منوریل خود وارد مذاکره با همین شرکت چینی شده و مقرر می شود سازمان قطار شهری قم 50 واگن به مبلغ 47 میلیون یورو را از این شرکت خریداری کند که براساس گفته های مدیرعامل این سازمان در تیرماه 1403 قسط اول این واگن ها توسط سازمان برنامه و بودجه پرداخت شده است.

امّا کرج سومین شهری است که تازه قرار است تیم مدیریت شهری درخصوص خرید تعداد واگن ها و همچنین احیای قراردادی که اواخر دهه 80 بین شرکت چانگ چون و قطار شهری کرج منعقد شده، به چین سفر کرده و با این شرکت مذاکره کند.

اما ماجرای سفر تفریحی چیست؟!

خبر سفر اعضای شورای شهر به چین که به نظر می رسد به واسطه نفرت شخصی یک فعّال رسانه ای در ایران اینترنشنال که پیش از این در کرج فعّالیت می کرده، به حاشیه کشانده می شود، در واقع برای پیگیری خرید واگن های قطار شهری برای کرج بوده است.

سفر اعضای شورای شهر کرج، شهردار و جمعی از مدیران شهرداری کرج، که سومین سفر برای تأمین واگن های قطارشهری در کشور محسوب می شود، قرار است برای پیگیری و انعقاد تفاهم نامه خرید واگن به چین باشد. چرا که در حال حاضر و با توجه به بحران نیاز به واگن در کشور و افزایش این نیاز در سال های آینده به دلیل فرسودگی ناوگان در سایر کلان شهرها، تهیه واگن در آینده سخت و دشوار خواهد بود.

در سفری که زاکانی شهردار تهران با تعدادی از اعضای شورای شهر تهران و مدیران شهرداری به چین انجام می دهد درخصوص دستاوردهای این سفر در 15 بهمن ماه در صحن شورا چنین می گوید: «قرارداد های منعقدشده از این سفر به ارزش یک میلیارد و 670 میلیون یورو در بخش حمل و نقل، 579 میلیون یورو در حوزه زباله سوز و 400 میلیون یورو نیز در بخش هوشمندسازی است. همچنین بسته خودرویی سفر اخیر شامل 2هزار و 500 دستگاه اتوبوس برقی، 10 هزار ون برقی، 27 هزار و 500 دستگاه تاکسی برقی شامل 2 هزار و 500 دستگاه تاکسی شاسی بلند برای مسیر فرودگاه و بخش های مشابه است.»

به گفته مهرداد کیانی شهردار کرج، سفر اعضای شورای شهر و مدیران شهرداری کرج، بر اساس مجوز وزارت کشور است.

به یقین وزارت کشور در راستای همان مصوبه شورای اقتصاد کشور در سال 1395 و برای تحقق همکاری های بین ایران و چین، چنین مجوزهایی را برای شهرداری ها صادر کرده و این سفر نیز در راستای همان مصوبه تعریف می شود.

مسعود محمدی رئیس شورای اسلامی شهر کرج، گفت: هدف اصلی سفر به چنین انعقاد تفاهم نامه همکاری بین شرکت تولیدکننده واگن قطارهای شهری است.

او می گوید: در صورت سفر به چین، تلاش برای اجرای تفاهم نامه هایی که پیش از این درخصوص قطار شهری کرج و شرکت چینی که توسط وزارت کشور دنبال می شده است، انجام خواهد شد. 

به نظر می رسد، همانگونه که استاندار البرز نیز در سفر سال گذشته خود به چین از شرکت چانگ چون و امکاناتش برای تهیه واگن و همچنین بازدید از برخی شرکت هایی که سازنده زباله سوز هستند بخصوص درشهر شنژن از این تاسیسات بازدید کرد، اعضای شورای شهر در صورت حضور چندمحوری عمل کرده و از این امکان بهره برداری لازم را اولاً برای استفاده از ظرفیت مالی ایجاد شده و ثانیاً برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، پسماند و سایر بخش ها استفاده کنند.