کارآفرینی؛ حلقه مفقوده جهش اقتصاد دیجیتال در برنامه هفتم

زهرا بختیاری، دبیرکل انجمن کارفرمایی شرکت های تولیدی دانش بنیان؛ با اشاره به فرارسیدن هفته جهانی کارآفرینی اظهار کرد:در زمانی که جهان بیش از هر دوره‌ای به نقش‌آفرینی نوآوران، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در معماری آینده اقتصاد توجه می‌کند، بازخوانی وضعیت اقتصاد دیجیتال در ایران ضرورتی دوچندان یافته است. امروز، بیش از هر زمان دیگری روشن شده که کارآفرینی نه یک انتخاب، بلکه موتور اصلی حرکت اقتصادهای مدرن است.

وی افزود: در افق برنامه هفتم توسعه، ارتقای سهم اقتصاد دیجیتال از ۷ به ۱۱ درصد تولید ناخالص داخلی هدف‌گذاری شده، اما واقعیت‌های میدانی و ارزیابی سیاست‌گذاران فناوری اطلاعات نشان می‌دهد که سهم واقعی این بخش هنوز فراتر از ۴ درصد نیست. این شکاف عمیق، حاصل سه مانع جدی است: کمبود منابع مالی، فرسودگی و پیچیدگی قوانین، و رگولاتوری‌های موازی و کند که چابکی لازم را ندارند. طبیعی است که چنین موانعی مسیر توسعه مدل‌های نوین کسب‌وکار و تلاش کارآفرینان را دشوارتر از همیشه می‌کند.

بختیاری در تحلیل ابزارهای توسعه‌ای ادامه داد: مولدسازی دارایی‌ها می‌توانست به‌عنوان یکی از سیاست‌های کلیدی برای تقویت زیست‌بوم کارآفرینی دیجیتال و تسریع توسعه اقتصاد نوین نقش‌آفرینی کند. در بسیاری از کشورها، انتقال منابع از دارایی‌های غیرمولد به عرصه‌های نوآورانه، جهش‌های اقتصادی جدی ایجاد کرده است. اما در ایران، بی‌اعتمادی افکار عمومی—که البته بی‌مبنأ نیز نیست—نگرانی ایجاد کرده که مبادا به‌جای مولدسازی هدفمند، شاهد فروش اموال عمومی برای پوشش هزینه‌های جاری باشیم.

او با تشریح ویژگی‌های اقتصاد امروز تأکید کرد: ماهیت زمان و مکان در اقتصاد دیجیتال دگرگون شده است. روزگاری ساخت کشتی نوح به هفتصد سال زمان، زمین‌های پهناور و سرمایه‌های عظیم نیاز داشت؛ اما امروز اقتصاد پلتفرمی نه به هکتارها زمین نیازمند است و نه سالیان متمادی. چرخه عمر فناوری کوتاه شده و مفهوم زمان، معنایی تازه یافته است. در چنین شرایطی، فرصت‌ها در کسری از ثانیه زاده و نابود می‌شوند و تنها کارآفرینانی که در چنین سرعتی نفس می‌کشند، قادر به خلق ارزش هستند. اما اگر ساختارها انعطاف نداشته باشند، نه اقتصاد دیجیتال رشد می‌کند و نه کارآفرینی.

بختیاری با انتقاد از عملکرد نهادهای متولی گفت:وزارتخانه‌ای که باید پرچم‌دار این تحول باشد و قلب تپنده سیاست‌گذاری دیجیتال در ارزیابی برنامه‌ای مردود شده و هنوز در جایگاه واقعی خود قرار ندارد. بسیاری از فرصت‌ها یا از دست رفته‌اند یا در نتیجه تصمیم‌گیری‌های نادرست چنان سوخته‌اند که اگر ققنوسی هم از خاکسترشان برخیزد، برای پرواز بال‌های کاملی نخواهد داشت.

او در پایان تصریح کرد:اقتصاد دیجیتال موتور محرک توسعه در دهه پیش‌روست و کارآفرینی جوهره این موتور. تحقق  سهم ۱۱ درصدی تنها زمانی امکان‌پذیر است که ساختار رگولاتوری بازطراحی شود، سیاست‌های تأمین مالی به‌روز گردد، مولدسازی با نگاه هوشمندانه و مبتنی بر ارزش‌آفرینی اجرا شود و حکمرانی دیجیتال بر پایه تفکر کارآفرینانه بازآفرینی شود. در غیر این صورت، شکاف میان اهداف برنامه و واقعیت میدان نه‌تنها پر نخواهد شد، بلکه به مانعی بنیادین برای نوآوری، رشد استارت‌آپ‌ها و آینده اقتصاد ایران تبدیل خواهد شد.