فراز و فرود مسکن در اصفهان و تدبیر و امیدها برای رفع دغدغه‌ها

نه فقط شرایط خاص اقتصادی، بلکه ضرورت تامین مسکن به عنوان کالای اساسی زندگی مردم و اینکه سهم نسبت بزرگی در ایجاد اشتغال و شتاب بخشی به اقتصاد دارد، این حوزه را همواره جزو اولویت دولتها قرار می‌دهد.

برای حل مشکل مسکن عوامل اقتصادی، اجتماعی و رویکردی باید مد نظر قرار گیرد،کارشناسان معتقدند یکی از عواملی که بازار مسکن را دچار آشفتگی کرده است، افزایش نقدینگی سرگردان در جامعه است؛ سرمایه‌هایی که برای حفظ ارزش خود بعضا به سمت بازار مسکن سرازیر می شود که حاصل اقدام هیجانی در هر کدام منجر به افزایش تقاضا و کاهش عرضه و به تبع آن باعث افزایش حباب‌گونه قیمت مسکن شده است.

یکی از سیاست‌هایی که با تکیه بر آن می‌توان به بازار مسکن آرامش بخشید، ایجاد رونق و عرضه مسکن کوچک و متوسط است که برای اقشار کم برخوردار به سهولت قابل دسترسی باشد و دولت می‌تواند با اجرای طرح‌های عمرانی در مناطق مختلف در کشور که پیوست‌های مطالعه فرهنگی و اجتماعی به همراه دارد، بخشی از این نگرانی و مشکل را در کوتاه مدت حل کند.

مسکن و مسکن سازی به طور غیر مستقیم و مستقیم اشتغال‌زایی و توسعه را به همراه دارد، بر اساس محاسبات انجام گرفته به ازای هر متر مربع ساخت مسکن ۰.۷ اشتغال بصورت مستقیم و ۱.۳ شغل به صورت مستقیم ایجاد می‌شود.

طرح‌های ساخت مسکن که به صورت فراگیر در یک منطقه به اجرا در می‌آید رونق مشاغل گوناگونی را برای مهندسان وکارگران، فروشندگان مصالح، رانندگان، پیمانکاران و دیگر امور خدماتی به همراه دارد و و افزایش اشتغال را در آن خطه رقم می‌زند.

اصفهان با دارا بودن ۱۰۹ شهر از بزرگ‌ترین نظام سکونتگاه شهری در بین استان‌های کشور برخوردار است که در طول دوره دولت های یازدهم و دوازدهم برای بهبود و توسعه بخش مسکن آن همزمان با سیاست های ملی تدابیری اندیشیده شد.

تکمیل ۹۰ هزار واحد مسکن مهر در اصفهان

مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان در این خصوص به ایرنا گفت: از مجموع ۱۶۰ هزار واحد مسکن مهر موجود در این استان حدود ۷۰ هزار واحد در دوره‌های گذشته و حدود ۹۰ هزار واحد در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تکمیل و به متقاضیان تحویل داده شد.

علیرضا قاری‌القرآن در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: آخرین بخش مسکن مهر در شهرستان شهرضا در حال تکمیل است و فقط حدود  ۵۴۸ واحد در فولاد شهر باقی مانده که تا اول مهر ماه سال جاری تکمیل که پرونده مسکن مهر در استان بسته می‌شود.

وی با اشاره به طرح اقدام ملی تولید مسکن ادامه داد : تا کنون زمین‌های مورد نیاز برای احداث ۶۰ هزار واحد مسکونی در این استان تامین شده و آماده صدور پروانه ساختمانی است.

مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان با بیان اینکه رویکرد دولت در طرح اقدام ملی مسکن به گونه‌ای است که کمترین مداخله را در بخش مسکن دارد، افزود: فرایند این طرح به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که دولت امکانات خود شامل زمین و وام را در اختیار متقاضی قرار دهد و بقیه کار در اختیار متقاضی و سازنده است.

اجرای طرح مسکن ملی در اصفهان

طرح مسکن ملی شامل متقاضیان متاهلی می‌شود که پیش از این از امکانات دولتی مانند زمین، آپارتمان یا تسهیلات یارانه دار استفاده نکرده و پنج سال سابقه سکونت در شهر مربوط به تقاضای ساخت مسکن را داشته باشند.

در قالب طرح اقدام ملی مسکن قرار است ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شود که از این تعداد ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید، یکصد هزار واحد در بافت‌های فرسوده شهری و یکصد هزار واحد در شهرهای کوچک ساخته می‌شود.

مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان با اشاره به اینکه ثبت‌نام‌ متقاضیان طرح اقدام ملی بر همین مبنا انجام شد، خاطرنشان کرد: در مجموع نزدیک به ۷۰ هزار نفر در استان اصفهان برای طرح اقدام ‌ملی مسکن ثبت‌نام کردند.

به گفته مسئولان، از این تعداد تا کنون ثبت نام حدود ۲۶ هزار نفر مورد تایید قرار گرفته و نهایی شده است.

قاری قرآن با بیان اینکه زمین‌های طرح اقدام ملی مسکن در شهرستان‌ها و شهرهای جدید استان مشخص و تفاهم‌نامه آن منعقد شد، تصریح کرد: عملیات نزدیک به ۲۲ هزار واحد در شهرستان‌ها و شهرهای جدید استان شروع شده است.

وی خاطرنشان کرد: ۷۰ هزار و ۷۸۰ واحد برای طرح اقدام ملی استان اصفهان پیش بینی شده که حدود ۴۰ هزار واحد در شهرهای جدید استان و بقیه در دیگر شهرها ساخته می‌شود.

مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان با اشاره به اینکه طرح اقدام ملی در این مرحله مختص دهک‌های است که بتوانند دست‌کم نزدیک به ۱۵۰ میلیون تومان در طول یکسال آورده داشته باشند، خاطرنشان کرد: افرادی باید در این طرح ثبت‌نام کنند که امکان تامین منابع مالی آن را در طول یکسال آینده داشته باشند.

وی اظهارداشت: استفاده نکردن از تسهیلات مسکن در سال‌های پس از انقلاب، متاهل بودن و سکونت بیش از پنج سال در محل مورد تقاضا، از مهمترین شرایط دیگر ثبت‌نام در این طرح به شمار می‌رود.

قاری قرآن بیان کرد: دولت زمین مورد نیاز طرح اقدام ملی را تامین کرده و این زمین‌ها نیاز به تغییرکاربری ندارد و معارضی برای آن وجود ندارد و خدمات تفکیکی و زیر ساخت‌های خدماتی ارائه خواهد شد.

احداث سه هزار واحد مسکن محرومان استان اصفهان

اجرای طرح احداث سه هزار واحد مسکن محرومان استان اصفهان با مشارکت بنیاد مسکن و یکهزار واحد برای مددجویان کمیته امداد را باید چتر حمایت دولت بر سر اقشار آسیب‌پذیر این خطه نامید که برغم تمامی محدودیت‌های اعتباری و مالی قرار است کلید آن تا پیش از پایان دولت دوازدهم به نیازمندانش تحویل دهد.

در طول فعالیت دولت دکتر حسن روحانی در کنار فعالیت‌های نامبرده در اصفهان به همت بنیاد مسکن این استان، ۱۵۰ واحد ساخته شد و در اختیار ایتام قرار گرفت و حدود ۶۰۰ واحد نیز برای خانواده دارای بیش از ۲ معلول اختصاص یافت.

در قالب این طرح، واحدهایی با ۶٠ متر مربع به خانوارهای کم درآمد و آسیب‌پذیر ساکن مناطق روستایی و شهرهای دارای ظرفیت استقرار دائم و برای خانوارهای دارای واحدهای مسکونی غیرمقاوم و در معرض خطر و خانواده‌های محروم و فاقد مسکن ارائه می‌شود.

مجموع منابع مورد نیاز برای سه هزار واحد مورد اشاره ٢ هزار و ١٠٠ میلیارد ریال است که ٩٠٠ میلیارد ریال آن بصورت بلاعوض توسط سازمان برنامه و بودجه و یک هزار و٢٠٠ میلیارد ریال آن توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب تسهیلات ارزان قیمت با کارمزد پنج درصد براساس دستورالعملهایی که در آینده اجرا خواهد شد و بقیه هزینه توسط واجدین شرایط بعنوان آورده، تامین خواهد شد.

در همین ارتباط معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان اظهارداشت: به غیر از اعتبارات یاد شده که از سوی دولت برای طرح‌های ساخت مسکن محرومان در کل کشور و استان پیش بینی شده قیمت زمین، خدمات فنی مهندسی مانند آواربرداری و نقشه کشی و دیگر موارد از جمله هزینه‌هایی است که برای محرومان متقبل خواهیم شد و در اصل در مبالغ اعلام شده نیامده است.

محسن قوی بیان با اشاره به قول همکاری معاون رییس جمهوری مبنی بر تحویل واحدها در کمتر از یک سال، اضافه کرد: تلاش بنیاد مسکن اصفهان هم ساخت این واحدها در کمترین زمان ممکن خواهد بود.

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن اصفهان با بیان اینکه شناسایی مناطق محروم و موقعیت‌هایی که باید برای ساخت واحدها در اولویت قرار بگیرند در حال انجام است افزود: بر همین اساس با فرمانداری‌ها، مدیریت بنیاد مسکن شهرستان‌ها و دهیاری‌ها جلسات هماهنگی برگزار شده و بر همین مبنا شناسایی و بررسی مناطق مورد نظر انجام خواهد گرفت.

قوی بیان با تاکید بر اینکه ساخت مسکن محرومان در بیشتر مناطق محروم استان انجام خواهد شد ادامه داد: رویکرد این بنیاد پراکنش واحدها در مناطق مختلف است البته باید گفت که در مناطق جنوبی و غربی استان و همچنین منطقه شرقی شهرستان اصفهان به دلیل مشکلات بیشتر باید واحدهای افزون‌تری ساخته شود.

معاون بنیاد مسکن اصفهان با اشاره به وام اختصاص یافته برای متقاضیان این طرح، گفت: برای ضمانت وام یاد شده به صورت وثیقه‌های زنجیره‌ای استفاده خواهد شد و تاکید ما استفاده از سفته‌های‌ زنجیره‌ای است.

قوی بیان به تکمیل واحدهای یاد شده تا کمتر از یک سال اشاره کرد و اظهارداشت: سعی می‌شود تا پایان سال عملیات اصلی آن به پایان برسد تا قبل از پایان دولت دوازدهم قادر به واگذاری به محرومان و مددجویان باشیم.

 نیاز به مسکن روستایی در اصفهان

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان گفت: این استان تا سال ۱۴۰۴ به ۷۰۲ هزار و ۱۰۸ واحد مسکونی روستایی نیاز دارد.

محسن قوی بیان افزود: آمارگیری از مسکن روستایی در سال ۹۲ انجام شد و بر این اساس واحدهای مسکونی روستایی مورد نیاز اصفهان از طریق وزارت راه و شهرسازی به این استان ابلاغ شد.

وی ۹۲ را سال پایه آمارگیری مسکن اعلام و اضافه کرد: در این سال ۲۰۵ هزار واحد مسکونی روستایی در استان وجود داشت اما ۲۱۷ هزار خانوار روستایی در آنها زندگی می‌کردند.

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان اصفهان افزود: این استان در سال ۹۲ با کمبود ۱۲ هزار واحد مسکونی مواجه بود و سالانه  باید پنج هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی احداث شود تا کمبود این خطه به منازل روستایی در سال ۱۴۰۴ تکمیل شود.

به گفته وی تسهیلات روستایی هر ساله برای ساخت پنج هزار و ۸۰۰ واحد روستایی به استان اختصاص می‌یافت اما با توجه به اینکه در ۲ دوره گذشته تسهیلات این طرح صرف احداث واحدهای مسکونی در روستاها و شهرهای کوچک زیر ۱۲ هزار نفر شد، تاخیر و عقب ماندگی بوجود آمد.

وی با بیان اینکه سهمیه طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی استان بر اساس این برنامه تعیین می‌شود بیان کرد: ابلاغ نشدن این تسهیلات در چند سال گذشته، موجب عقب افتادن استان از برنامه شده است.

قوی بیان خاطرنشان کرد: طرح بهسازی مسکن روستایی از آن زمان تا کنون با قوت پیگیری شده و ۷۶ هزار و ۴۳۴ فقره تسهیلات تا پایان سال ۹۷ به استان اختصاص پیدا کرده که از این تعداد با توجه به اینکه این تسهیلات چند سال بصورت صد در صد تخصیص پیدا نکرده بود، ۶۷ هزار فقره محقق شده است.

وی تصریح کرد: ۵۸ هزار و ۸۶۴ فقره تسهیلات تا پایان سال ۹۷ به قرارداد منجر شده و ۵۱ هزار و ۹۴۰ واحد مسکونی منجر به پایان کار شده است.

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان با بیان اینکه تسهیلات سال ۹۸ با تاخیر ابلاغ شد، گفت: سهمیه استان ۹ هزار فقره بود که تا کنون پنج هزار و ۳۰۵ فقره از آن به استان ابلاغ شده و چهار هزار و ۵۶ فقره به بانک ها معرفی شده است.

وی ادامه داد: حدود ۳ هزار و ۲۰۰ فقره از تسهیلات ویژه بهسازی واحدهای مسکونی روستایی استان از بهمن ۹۸ تاکنون به عقد قرارداد منجر شده و در حال کار است.

تسهیلات طرح جامع مسکن روستایی با هدف احداث مسکن مقاوم، تامین مسکن متناسب با نیاز روستاییان، حفظ هویت و سیمای عمومی روستاها و تطبیق کالبد مسکن روستایی با زندگی امروزی به روستاییان ارائه می‌شود.

بر اساس برنامه طرح جامع مسکن روستایی تا سال ۱۴۰۴ سالانه باید پنج هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی در روستاهای این استان نوسازی و مقاوم سازی شود.

 سهمیه مقاوم‌سازی واحدهای فرسوده روستایی استان با درخواست استاندار پیشین اصفهان ۲ برابر شد.

سال گذشته ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای بهسازی و مقاوم‌سازی مسکن روستایی این استان اختصاص یافته که این رقم در قالب تسهیلات ۴۰ میلیون تومانی با بازپرداخت پنج درصد و ۱۵ ساله برای مقاوم‌سازی هر واحدهای مسکونی فرسوده روستایی پرداخت می‌شود.

ضرورت تامین منابع مورد نیاز برای احداث مسکن معلولان

معاون مشارکت‌های مردمی اداره‌کل بهزیستی اصفهان گفت: تهیه مسکن برای خانوارهای دارای ۲ معلول در شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت نیازمند اعطای تسهیلات ارزان قیمت دراز مدت است.

علی‌اصغر شاهزیدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت تسهیلات کم‌بهره برای ساخت و خرید مسکن خانواده‌های معلولان وجود ندارد.

وی ادامه داد: اکنون یکهزار و ۲۰۰ خانواده دارای ۲ عضو معلول در استان وجود دارد که منازلشان فرسوده و نامقاوم است یا مسکن ندارند.

معاون مشارکت‌های مردمی اداره‌کل‌ بهزیستی اصفهان افزود: رفع این مشکل نیازمند مصوبه هیات دولت و دستور هیات وزیران به بانک مرکزی برای تامین منابع مورد نیاز است.

به گفته وی، مجلس نیز به عنوان قانونگذار می‌تواند همانطور که تبصره سالانه برای اشتغال معلولان و نیازمندان منظور می شود برای مسکن این خانواده‌ها نیز تبصره‌ای تخصیص یابد.

شاهزیدی همچنین با اشاره به تفاهمنامه چندجانبه بهزیستی با دستگاه‌هایی از جمله راه و شهرسازی، بنیاد مسکن و مستضعفان و انجمن خیران مسکن ساز استان اصفهان برای تامین مسکن خانواده‌های دارای حداقل ۲ عضو معلول گفت: در سالجاری کمک بلاعوض آنها از ۳۰ میلیون به ۶۰ میلیون در مناطق شهری و از ۱۸ میلیون به ۳۶ میلیون در مناطق روستایی رسیده است.

وی یادآور شد: در این راستا ۵۳۰ سهمیه در مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت اختصاص یافت که امکان تامین مسکن تعدادی از خانوارها در مناطق شهری و روستایی ممکن شد.

شاهزیدی گفت: در جلسه‌ای که به‌تازگی در استانداری و با حضور مدیرعامل بنیاد برکت برگزار شد موضوع کمک برای مسکن خانواده‌های دارای حداقل ۲ عضو معلول مطرح شد و بنا بر توافقی که بین سازمان بهزیستی و این بنیاد صورت گرفته قرار شد که این کمک صورت بگیرد.

 ۱۲۰ هزار معلول در بانک اطلاعاتی بهزیستی استان اصفهان ثبت شده که این تعداد یک پنجم آمار معلولان در استان است و پیش‌بینی می‌شود که دستکم ۵۰۰ هزار فرد معلول در استان ساکن باشند.

اختصاص املاک مازاد نهادهای دولتی اصفهان برای احداث مسکن

استاندار اصفهان در گفت و گو با ایرنا، توسعه مسکن در شهرهای بزرگ  و برطرف کردن موانع آن را ضروری دانست و افزود: توسعه مسکن در شهرهای بزرگی چون شاهین‌شهر، نجف‌آباد، شهرضا و کاشان باید به صورت جدی دنبال شود زیرا از یک سو عامل اشتغال، از سوی دیگر عامل تنظیم قیمت مسکن و از جهت دیگر ظرفیتی برای خانه‌دار شدن افراد کم درآمد جامعه است.

عباس رضایی افزود: بر اساس تبصره ۱۲ قانون املاک مازاد نیاز نهادها و سازمان‌های این استان برای احداث مسکن در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.

به گفته وی این قانون مصرح مجلس شورای اسلامی است که به تایید شورای نگهبان هم رسید اما برخی ادارات‌کل و سازمان‌ها هنوز تمایل به حفظ املاک و زمین‌های مازاد خود را دارند.

رضایی ادامه داد: مدیران استان در این قضیه ورود کنند و زمین‌ها و املاک مازاد دستگاه‌های اجرایی را شناسایی و بطور مستقیم به رییس جمهوری ارائه دهند.

وی ابراز امیدواری کرد که با وارد کردن این زمین‌ها در مدار ساخت و ساز مسکن بطور قطع قیمت زمین در کشور کاهش پیدا خواهد کرد.

رضایی اضافه کرد: همه ما باید خودمان را جای مردمی که مستاجرند و  مسکن ندارند قرار دهیم و درد آنها را احساس کنیم و درک کنیم که این خانواده‌ها با چه مسائل و مشکلاتی مواجه هستند.

وی با بیان اینکه با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی‌شود و باید اقدام عملی در این زمینه انجام داد، تصریح کرد: اجرایی کردن این مصوبات گام موثری در راستای کاهش قیمت مسکن محسوب می‌شود.

وی گفت: ۷۰ هزار واحد بعنوان سهمیه استان در طرح اقدام ملی مسکن اختصاص داده شد و متقاضیان برای آن ثبت نام کردند اما استاندار اصفهان با بیان اینکه این طرح در ابتدا با اشکالاتی هم مواجه بود، افزود: متقاضیان مسکن که در شهرستان‌های کاشان، گلپایگان، سمیرم و نطنز قرار دارند نمی‌توانند در فولادشهر، مجلسی و بهارستان واحد مسکونی خریداری کنند و قرار نیست که همه را در اصفهان جمع آوری کنیم.

به گفته وی یکی از اشکالات این طرح این بود که تنها برای برخی از شهرستان‌های خاص دیده شده بود و اولین مصوبه جلسه امروز این بود که مردم در هر شهرستانی که سکونت دارند باید طرح اقدام ملی مسکن در همان شهرستان اجرا شود.

وی با بیان اینکه متمرکز کردن کار موجب کند شدن روند اجرایی آن می‌شود، اضافه کرد: خرد شدن تعداد طرح‌ها به شروع سریعتر عملیات اجرایی آن کمک می‌کند و برای خرد تر شدن این طرح، اجرای آن در بعضی بخش‌ها مانند آموزش و پرورش و بنیاد شهید به شرکت تعاونی‌های آنها واگذار خواهد شد.

رضایی بیان کرد: عملیات اجرایی احداث یکهزار و ۷۰۰ واحد مسکونی ایثارگران و جانبازان استان در شهر جدید بهارستان هم باید تا ۱۰ روز آینده شروع شود.

وی گفت: تصمیم خوبی برای کاهش مبلغ اجاره بها در سطح ملی در حال انجام است و ممکن است تا ۱۵ روز آینده به استان‌ها ابلاغ شود اما در شرایط کنونی یکی از راه حل‌های مهم برای کاهش اجاره بها،  اختصاص مالیات‌های عمده به واحدهای مسکونی خالی است.

استاندار اصفهان گفت: بر اساس تبصره ۱۲ قانون املاک مازاد نیاز نهادها و سازمان‌های این استان برای احداث مسکن در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.

به گفته وی این قانون مصرح مجلس شورای اسلامی است که به تایید شورای نگهبان هم رسید اما برخی ادارات‌کل و سازمان‌ها هنوز تمایل به حفظ املاک و زمین‌های مازاد خود را دارند.

استاندار اصفهان افزود: مقرر شد که مدیران استان در این قضیه ورود کنند و زمین‌ها و املاک مازاد دستگاه‌های اجرایی را شناسایی و بطور مستقیم به رییس جمهوری ارائه دهند.

وی ابراز امیدواری کرد که با وارد کردن این زمین‌ها در مدار ساخت و ساز مسکن بطور قطع قیمت زمین در کشور کاهش پیدا خواهد کرد.

رضایی اضافه کرد: همه ما باید خودمان را جای مردمی که مستاجرند و  مسکن ندارند قرار دهیم و درد آنها را احساس کنیم و درک کنیم که این خانواده‌ها با چه مسائل و مشکلاتی مواجه هستند.

وی با بیان اینکه باید اقدام عملی در این زمینه انجام داد، تصریح کرد: اجرایی کردن این مصوبات گام موثری در راستای کاهش قیمت مسکن محسوب می‌شود.

به گفته وی مردم در هر شهرستانی که سکونت دارند باید طرح اقدام ملی مسکن در همان شهرستان اجرا شود.

رضایی بیان کرد: عملیات اجرایی احداث یکهزار و ۷۰۰ واحد مسکونی ایثارگران و جانبازان استان در شهر جدید بهارستان هم بزودی آغاز می شود.

وی افزود: تصمیم خوبی برای کاهش مبلغ اجاره بها در سطح ملی در حال انجام است و ممکن است تا ۱۵ روز آینده به استان‌ها ابلاغ شود اما در شرایط کنونی یکی از راه حل‌های مهم برای کاهش اجاره بها،  اختصاص مالیات‌های عمده به واحدهای مسکونی خالی است.

بیش از ۲ میلیون خانه خالی از سکنه در کشور وجود دارد که از این تعداد بیش از ۲۰۰ هزار واحد در استان اصفهان است.