پرواز نخستین بالن در تهران؛ سرنوشت بالن‌ها چه شد؟+عکس

فرنگی ها چادر برزنتی بسیار بزرگی را بر سر حفره ای که قبلاً دستور حفر آن را داده و در آن کاه فراوان انباشته بودند گشوده، اطراف آن را با میخ ها و طناب های مخصوص به زمین محکم کرده در کاه ها آتش افکنده (کاه دود) می کنند و چون دود در زیر چادر جمع می شود، کم کم بالا آمده بزرگ و بزرگتر تا هیولا گرد شده و سرپا می شود. آنگاه دهانه اش را به هم آورده سبدی به زیرش بسته، یک نفر در آن می رود و در یک لحظه طناب های آن را بریده، رهایش می کنند و بالن در مقابل دیدگان حیرت زده مردم، مسافر را برداشته به هوا می برد؛ اما هنوز چند دقیقه از صعود آن نمی گذرد که ترکیده، سرنگون شده سرنشین آن پخش زمین می شود و مردم که آرزوی چنین اتفاق و گوشمالی فرنگی را که می خواسته «سر از کارخانه خدا درآورد!» می کرده اند، غرق شادی و شعف گردیده این شعر را فی البداهه سروده دهن به دهن می کنند: «فرنگی آمد و بالون هوا رفت /نشست در توش و تا پیش خدا رفت / می خواس سر دربیاره از کار سبحون/ خدا زد تو سرش افتاد تو میدون»

ناصرالدین شاه هم درباره پرواز اولین بالن نوشته است: «روز شنبه (۸ ربیع الاول ۱۲۹۴ / ۱۸۷۷م) پنج ساعت به غروب مانده دو بالن از جلوخان مدرسه معلم خانه آسمان رفت، ما بعد از صحبت با وزراء در باغ رفتیم بالای شمس العماره، حرم هم پشت بام اندرون ها بودند. کل تهران هم از زن و مرد روی بام ها و کوچه ها و غیره بودند. بالن اولی قرمز رنگ بود، هوا رفت، اما کم وافتاد در باغ سپهسالار مرحوم، مردم هم رفتند، ما بودیم در بالای شمس العماره، سیاچی، امین السلطنه، عضد الملک، ادیب الملک، فرخ خان، باشی، وجیه و غیره بودند. بعد بالن سفید بزرگ برش فرنگی باد شد، باز همه مردم دوباره جمع شدند در بام ها و غیره، این دفعه بالن بسیار خوب هوا رفت، نیم ساعت درست روی آسمان شهر ایستاده بود، دو هزار ذرع هم بلکه بیشتر هوا رفت. خیلی خیلی تماشا داد دو نفر با هم با این بالن بالا رفتند، بالاخره در باغ نظامیه یا باغ سپهسالار حالیه افتاد، بالن هم پاره شد. خلاصه خیلی خیلی تماشا داد. هیچ وقت همچه تماشا مردم نکرده بودند.»