◄ سه حق مهم مسافران هوایی/ اقدامات لازم برای تاخیر، لغو پرواز یا آسیب و گم شدن بار آسیب بار
ابوذر حسن زاده وکیل پایه یک دادگستری می گوید: مسافران هوایی اگر با تاخیر یا لغو پرواز یا گم شدن و آسیب بار مواجه شدند باید مدارک سفر (بلیت، بارنامه، رسیدها) را حفظ کرده و از امضای فرم های انصراف یا تسویه حساب بدون مشورت حقوقی خودداری نمایند.
وکیل پایه یک دادگستری سه حق مهم مسافران هوایی را که در مشاوره به موکلین و طرح دعاوی مرتبط بسیار پرکاربرد است، تشریح کرد.
به گزارش تین نیوز ، ابوذر حسن زاده گفت: این حقوق بر پایه قانون تجارت هوایی مصوب ۱۳۵۴، آیین نامه حقوق مسافر (مصوب ۱۳۹۴ سازمان هواپیمایی کشوری) و کنوانسیون بین المللی مونترال ۱۹۹۹ استوار است.
وی این حقوق مسافران هوایی را به شرح زیر برشمرد:
۱. حق جبران خسارت در تأخیر، لغو یا ابطال بلیت (Overbooking)
بر اساس بند ۵ آیین نامه حقوق مسافر برای تاخیر بیش از ۲ ساعت: شرکت هواپیمایی ملزم به ارائه خدمات رفاهی (خوراک، نوشیدنی، امکان تماس و اینترنت) است.
در صورت لغو پرواز یا عدم پذیرش به دلیل Overbooking: مسافر حق دارد: استرداد کامل بلیت + غرامت نقدی طبق جدول مصوب سازمان هواپیمایی مطالبه کند.
برای پرواز جایگزین در اولین فرصت یا زمان انتخابی مسافر (در صورت تاخیر بیش از ۴ ساعت)؛ اقامت رایگان + انتقال فرودگاهی در صورت لزوم، جزو حقوق مسافر است.
عدم دریافت غرامت فقط در صورت وقوع علل قهری خارج از اراده شرکت (مثل شرایط جوی یا بسته شدن فرودگاه با تأیید مقام مسئول).
نکته وکالتی:
فرم های انصراف از دریافت خدمات یا غرامت را بدون مشاوره امضا نکنند. مستندسازی وقایع (تصاویر، مکاتبات، ثبت زمان ورود و خروج) اهمیت حیاتی دارد.
۲. حق جبران خسارت در گم شدن بار، تأخیر یا آسیب بار
مطابق کنوانسیون مونترال (ماده ۱۷) و آیین نامه های داخلی:
گم شدن بار:
در صورت عدم تحویل بار تا ۲۱ روز یا اعلام مفقودی، شرکت مسئول پرداخت غرامت است (حدود ۱۲۸۸ SDR به ازای هر مسافر).
آسیب به بار:
باید بلافاصله و ترجیحاً پیش از ترک سالن فرودگاه به شرکت اعلام و گزارش مکتوب (PIR) ثبت شود.
نکته وکالتی:
نگهداری برچسب بار، بلیت، رسید پذیرش بار برای اثبات قرارداد حمل ضروری است.
اشیاء گران بها (طلا، لپ تاپ، اسناد) معمولاً تحت پوشش غرامت کامل نیستند مگر به صورت اظهار شده حمل شوند.
۳. حق دریافت اطلاعات شفاف و حمایت در وضعیت اضطراری
بر اساس ماده ۱۰ آیین نامه حقوق مسافر:
شرکت ملزم است اطلاعات کامل و به موقع درباره تأخیر، علت آن، زمان پرواز جایگزین، دروازه پرواز و سایر حقوق مسافر را ارائه کند.
در خصوص مسافران نیازمند حمایت (کودکان، سالمندان، معلولان، بیماران)، شرکت موظف به ارائه خدمات ویژه در فرودگاه و داخل هواپیما است.
نکته وکالتی:
عدم اطلاع رسانی یا عدم ارائه حمایت های لازم می تواند به عنوان قصور مستند شده و مبنای مطالبه خسارات مازاد باشد.
ابوذر حسن زاده در جمع بندی این موضوع برای مسافران هوایی ( موکلان ) گفت: اگر با تأخیر یا لغو پرواز، Overbooking، یا گم شدن و آسیب بار مواجه شدید:
1. مدارک سفر (بلیت، بارنامه، رسیدها) را حفظ کنید.
2. از وقوع اتفاق مستندسازی کنید (عکس، فیلم، ساعت دقیق رویدادها).
3. از شرکت، گزارش رسمی (PIR یا تاییدیه لغو) بخواهید.
4. از امضای فرم های انصراف یا تسویه حساب بدون مشورت حقوقی خودداری نمایید.
وی در ادامه در جمع بندی برای وکلا، تاکید کرد: این حقوق طبق ماده ۱۰ قانون مدنی از قواعد آمره هستند و توافق برخلاف آن ها (مثلاً اسقاط حق شکایت) فاقد اعتبار است.
حسن زاده افزود: مرجع اولیه رسیدگی به شکایات، سامانه رسیدگی به شکایات سازمان هواپیمایی کشوری است. سپس امکان اقامه دعوی نزد دادگاه صالح (محل اقامت خوانده یا وقوع خسارت) وجود دارد.
این وکیل پایه یک دادگستری خاطرنشان کرد: در صورت ورود خسارات معنوی (تحقیر، اضطراب ناشی از جا ماندن یا عدم رسیدگی)، استناد به ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی جهت مطالبه خسارت ممکن است.