مشروح مذاکرات مجلس در جلسه استیضاح حمید بهبهانی مورخ 12 بهمن 1389

مشروح مذاکرات مجلس در جلسه استیضاح حمید بهبهانی مورخ 12 بهمن 1389

۴ ـ طرح استیضاح آقای حمید بهبهانی وزیر محترم راه و ترابری و رأی عدم اعتماد مجلس به ایشان

رئیس ـ دستور جلسه را اعلام بفرمایید.

دبیر (محبی نیا) ـ دستور عبارت از بررسی استیضاح جناب آقای حمید بهبهانی وزیر محترم راه و ترابری است. همکاران محترم مستحضرند که استیضاح کنندگان دو ساعت وقت دارند که آن را بین خودشان تقسیم می کنند. الان در خدمت آنها هستیم تا صحبت بفرمایند.

دبیر (فرهنگی) ـ ظاهراً خود استیضاح کنندگان تقسیم بندی دارند که نفر اول جناب آقای اکبریان هستند و (۱۵) دقیقه می خواهند صحبت کنند. آقای لاهوتی تذکر دارند.

رئیس ـ بفرمایید.

مهرداد بائوج لاهوتی ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

آقای رئیس! هرچند که حضرت عالی در جلسه غیرعلنی توضیحات کافی را دادید ولی چون مذاکرات رسمی است من یکبار دیگر ماده (۲۲۰) را خدمت حضرت عالی قرائت می کنم. ماده (۲۲۰) می گوید «تقاضای استیضاح نمایندگان از وزیر یا وزیران باید کتباً در جلسه علنی به رئیس مجلس داده شود و در آن موضوع استیضاح صریحاً با ذکر مورد یا موارد معین شود. تقاضای مزبور در آن جلسه یا جلسه بعد قرائت می شود. این تقاضا بدون مباحثه فوراً برای وزیر یا هیأت وزیران فرستاده می شود.» 

آقای رئیس! حضرت عالی استحضار دارید زمانی که در صحن مجلس تعداد امضاءها قرائت شد (۲۲) نفر بودند. همان طور که در جلسه غیرعلنی هم روی این موضوع بحث شد. عده ای از استیضاح کنندگان به دلایلی که رایزنی هایی روی اینها صورت گرفت، امضای خودشان را پس گرفتند یعنی (۱۳) نفر پس گرفتند عملاً (۹) نفر باقی ماندند. بعد از اعلام وصول مجدداً یک تعداد دیگری اضافه شدند. خود جناب عالی هم اعلام فرمودید که اگر ما استناد به رویه کنیم در رویه هم این بوده که معمولاً نمی پذیرفتند. برای خود من پیش آمده است؛ در استیضاح وزیری بعد از اعلام وصول آقای دهقان تشریف دارند، من خدمت آقای دهقان رسیدم گفتم آقا! من هم می خواهم امضاء کنم ولی به بنده اجازه ندادند. خواهش من از جناب عالی این است در ماده (۲۲۰) تفسیر این را بر عهده نمایندگان مجلس بگذارید. نظر ما این است که زمانی که اعلام وصول شد امضایی نمی تواند اضافه شود. خواهش من از جناب عالی این است که اگر واقعاً استیضاح با (۲۸)، (۲۹)، (۳۵) امضاء است، امروز می تواند مجدداً مطرح شود برای (۱۰) روز بعد مجدداً قرائت شود.

رئیس ـ متشکرم. من تعجب می کنم چرا شما این مسأله را دوباره تذکر دارید چون بحث راجع به این مسأله مستوفی شد. بنده هم نگفتم رویه این بود. گفتم رویه هر دو سنخ بوده است گاهی می پذیرفتند و گاهی نمی پذیرفتند بستگی به تشخیص هیأت رئیسه داشت و هیأت رئیسه هم بحث کرد اینجا کف موضوع را گفتند (ده نفر). لذا از نظر مقررات آیین نامه اینجا هیچ اشکالی بر آن مترتب نیست. اما خواهش می کنم از این تذکرات پرهیز کنید چون تقریباً نیم ساعت راجع به این بحث شد و نمی خواهیم دوباره بحث کنیم.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای رئیس تذکرات را استماع می فرمایید؟

رئیس ـ آقایان! اگر بخواهیم به تذکرات گوش بدهیم، دیگر نمی رسید. خود این موضوع پنج، شش ساعت وقت می برد. اگر اجازه بدهید عبور کنیم. 

دبیر (فرهنگی) ـ آقای جعفری تذکر دارند.

رئیس ـ بفرمایید.

بهروز جعفری ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

جناب آقای دکتر لاریجانی! من همان مواد (۲۱۹) و (۲۲۰) را تذکر دارم. اگر این درایتی که حضرت عالی امروز به خرج دادید و تلاشتان بر این بود که هم به حکم قانون آیین نامه و هم به حکم مسائلی که بهرحال مربوط به مسائل سیاسی و انقلاب است، استیضاح روز دیگری مطرح شود، از همان اول در ارتباط با این استیضاح مانند سایر وزراء عمل می کردید. دو، سه تا از وزراء استیضاح شان مطرح شد ولی شما این وقت را دادید که آقایان بروند، صحبت کنند بنشینند و مسائل خود را حل کنند. ولی نمی دانم چه اصراری بود برای این که استیضاح آقای بهبهانی خیلی سریع اعلام وصول شد. قسمت دوم آن (۱۰) روز، که آیین نامه است. آن فرصت را حضرت عالی و هیأت رئیسه محترم ندادند. من این گله را از شما دارم، می توانستید قصه از همان اول و مسالمت آمیز حل شود، کار به اینجا نکشد.

رئیس ـ من قبلاً هم توضیح دادم، شما در جریان هستید که استیضاح مربوط به مدتها پیش بود و آقای ابوترابی را مسؤول کردیم، ایشان هم با آقای بهبهانی و نمایندگان استیضاح کننده جلسه گذاشتند. استیضاح کنندگان راضی نشدند و بعد آمدند فشار آوردند که باید انجام شود. بنابراین آنچه که شما توقع داشتید انجام شد.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای نکونام تذکر دارند.

رئیس ـ بفرمایید.

محمدابراهیم نکونام ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

آقای دکتر لاریجانی عنایت بفرمایید! من عرض کردم اما چون بحث حقوقی است و شما هم اشاره کردید که بحث حقوقی چون هم در سرنوشت جامعه و هم یک وزیر مؤثر است لذا خواهش من این است که به آن عنایت بفرمایید. در برگه استیضاح اصلاحیه (۲) که آمده، در واقع (۲۲) نفر امضاء کردند در برگ بعدی استیضاح هم (۲۲) نفر اما از آن (۲۲) نفر اول اکثرشان بعداً انصراف دادند و تنها اگر یکی از نمایندگان که حضرت عالی اشاره فرمودید که ایشان مشروط امضاء کرده، اگر امضاء مشروط باشد در مجلس اعتبار ندارد. امضاء باید منجز و قاطع در تصمیم گیری باشد با این فرض اگر این ابهام را حضرت عالی بپذیرید، قوانین را باید در جایی بر علیه افراد است تفسیر مضیق کرد. آنجایی که به نفع جامعه و توده مردم است باید تفسیر موسع کرد. اینجا که بحث نسبت به یک نفر دارد مطرح می شود و بناست نسبت به سرنوشت یک نفر تصمیم گیری شود باید تفسیر مضیق کرد و لذا واقعاً پیشنهادم این است این تردید را حضرت عالی بپذیرید. درست است که این عده از ابتداء (۲۲) نفر بوده اند و بعداً کم شده و حالا این عده ای که اینجا آمده اند امروز اعلام وصول بفرمایید و (۱۰) روز دیگر مطرح بفرمایید که آیین نامه هم رعایت شده باشد. این که عرض می کنم به نفع خود مجلس و فرد است و با مبانی حقوقی هم انطباق دارد.

رئیس ـ متشکرم. ضمن این که من به نظر جناب عالی احترام می گذارم قبل از آن هم من توضیح مفصلی دادم. آن چیزی که از این بحث آیین نامه برداشت می شد و در هیأت رئیسه مطرح شد، چنین برداشتی نیست افرادی که امضاء کردند اگر بعد از آن در همان جلسه افراد اضافه شوند خلاف آیین نامه است. رویه گذشته چنین نبود که همیشه این را رعایت کنند. لذا از نظر آیین نامه الان تعداد بیش از (۱۰) نفر هستند آن یک نفری هم که شما فرمودید مشروط هم حذف شود باز هم خیلی بیشتر از (۱۰) نفر هستند. لذا اشکال آیین نامه ای نخواهد داشت، اما آن مصلحت سنجی که در جلسه قبل مطرح شد بحث دیگری است که باید اعضای امضاء کننده قبول کنند ما از نظر آیین نامه موظف هستیم و قسم خورده ایم که آیین نامه را اجراء کنیم.

اگر اجازه بدهید از این عبور کنیم چون تقریباً همه این بحثها انجام شده است. آقای اکبریان بفرمایید.

عزیز اکبریان ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

سالروز پیروزی انقلاب کبیر اسلامی و (۱۲) بهمن ورود امام راحل به میهن اسلامی را به محضر مقام معظم رهبری، ملت بزرگوار و شهیدپرور ایران خصوصاً مردم غیرتمند استان البرز و شما نمایندگان فهیم ملت و دولت خدمتگزار تبریک و تهنیت عرض می نمایم. با آرمانهای امام عظیم الشأن و مقام معظم رهبری و شهیدان انقلاب اسلامی عهد و پیمان می بندیم که به هیچ وجه از اهداف عالیه انقلاب و ارزشهای آن عقب نشینی نخواهیم کرد. 

نمایندگان محترم! ای کاش وزیر محترم به احترام مجلس در این جلسه حضور پیدا می کرد یا از نمایندگان استیضاح کننده درخواست تعویق آن را می کرد. عدم حضور در مجلس بی احترامی به مجلس، دولت و ملت نیست؟

رئیس ـ آقای اکبریان! اجازه بدهید، تذکرات را بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای هدایت خواه تذکر دارند.

رئیس ـ آقای اکبریان قدری صبر کنید، ما خواهش کردیم و لیکن صبر نمی کنند، آقای هدایت خواه بفرمایید.

ستار هدایت خواه ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

آقای رئیس! من مواد (۱۷)، بند (۱۱)، (۲۳)، (۱۸۲)، (۲۱۹) و (۲۲۰) را تذکر دارم. طبق ماده (۱۷) شما سوگند خورده اید که آیین نامه را بی طرفانه رعایت کنید. طبق ماده (۱۸۲) تذکرات مقدم است که متأسفانه ما باید بیاییم داد بزنیم، سر و صدا کنیم، به بالا بیاییم که نوبت بدهید. طبق بند (۱۱) ماده (۲۳) شما موظفید که حیثیت مجلس را حفظ کنید. در این بحث استیضاح ظرف (۱۰) روز سه تا چاپ بیرون آمده است یعنی سه بار متن استیضاح چاپ شده، بیرون آمده و هر بار با امضاء های متفاوت که اولاً یک امر بی سابقه ای است. ظاهراً یک تعمد و قصدی بوده است که حتماً این استیضاح به هر صورت انجام بگیرد. در حالی که طبق مواد (۲۱۹) و (۲۲۰) استیضاح کنندگان باید حداقل (۱۰) نفر باشند. درست است که شما کاری به اینکه چند نفر بیشتر از (۱۰) نفر باشد ندارید و مراقب باشید از (۱۰) نفر پایین تر آمد، این استیضاح وجاهت قانونی ندارد. اما سؤال این است: آیا یک طرحی بعد از این که اعلام وصول می شود امکان تغییر در آن هست یا نه؟ ممکن است استیضاح کنندگان یا طراحان هر طرحی باشد، از بعضی از چیزها انصراف بدهند این حق قانونی آنهاست اما افزودن به هیچ روی جایز نیست، طبق آن برداشتی که از آیین نامه وجود دارد و درست هم هست.

به علاوه مثلاً چاپ دیروز ۱۱/۱۱، (۲۲) نفر امضاء کردند. تا آنجایی که شنیده ایم و تقریباً موثق هم هست، حدود (۱۳) نفر از اینها انصراف داده اند یعنی دیروز اینها به (۹) نفر رسیده اند وقتی به (۹) نفر رسیده اند طبق آیین نامه دیگر این از وجاهت قانونی افتاده است. اگر کسانی دیگری آمدند امضای جدیدی کرده اند این تقاضای استیضاح جدیدی است دوباره باید به صحن علنی بیاید، اعلام وصول شود و بعد از (۱۰) روز دوباره این استیضاح انجام بگیرد. این رویه که الان شما اجازه می دهید در هر شرایطی افراد مراجعه و امضاء کنند این جعل های جدید است. جعل جدید بعد از اعلام وصول امکانپذیر نیست و این خلاف صریح آیین نامه است.

شما بفرمایید بالاخره کدامیک از این چاپ ها ملاک است؟ چرا این تغییرات متعدد در چاپ ها در ظرف (۱۰) روز اتفاق افتاده است؟ به نظر می رسد این نحوه برخورد در شأن مجلس نیست. حیثیت مجلس به این نیست که به هر صورت این استیضاح انجام بگیرد. حیثیت مجلس این است که پایبندترین به قانون باشد و قانونی که خودش وضع کرده را زیر پا نگذارد. تصور من این است که هیأت رئیسه باید...

رئیس ـ من تذکر شما را وارد نمی دانم، هیچ چیز جدیدی هم در آن نبود، تمام این مسائل قبلاً بحث شده و موضوع مطرح شده. اینکه می فرمایید در این فاصله چند بار چاپ شد، خوب به خاطر خود شما دوستان است که پس گرفته اید. آیین نامه می گوید آخرین تغییرات را ما خدمت شا بدهیم. ندهیم؟ اینکه اشکال به هیأت رئیسه نیست. اما اینکه می فرمایید دیروز (۹) نفر شده، این هم اشتباه است، دیروز (۹) نفر نشده بود. هر طور حساب کنید دیروز (۹) نفر نشده بود. بنابراین باید چاپ می شد.

اینکه برداشت شما این است، ما احترام می گذاریم. ولی بهرحال وقتی هیأت رئیسه راجع به اجرای آیین نامه جلسه می گذارد و قسم خورده است که آیین نامه را اجراء کند، بحث کردند و دیدند اختیاری که اینجا به نمایندگان داده شده را نمی شود محدود کرد. حالا اگر شما می خواهید تفسیر دیگری کنید، می توانید این را پیشنهاد بدهید و این اشکال را در آیین نامه مضیق کنید. ما نمی توانیم تفسیر دیگری را بپذیریم. هر کدام از دوستان هم می توانند تفسیر خودشان را داشته باشند.

اینکه می فرمایید اصراری هست، من از آقای هدایت خواه تعجب می کنم، فکر می کنم عکس آن درست بوده است. چطور چنین حرفی را می زنید؟ چون اگر شما سیر بحث را دیده باشید تمام تلاش این بوده است که استیضاح در مسیر قانونی خودش انجام بشود و هیچ عجله ای در آن نباشد. واقعاً این سوء ظن داشتن به هیأت رئیسه کار درستی نیست و اتهام زدن... به نظر من آقای امیدوار رضایی تمام تلاش شان را کردند آنچه که قانون و ضوابط می گوید اجراء بشود. من چیز دیگری از ایشان ندیدم. لذا به نظر من این تذکرات در این موارد وارد نیست، اگر اجازه بدهید بحث را ادامه بدهیم، یعنی وقت جلسه گرفته می شود و همانطور که آقای هدایت خواه هم گفتند مهمترین چیز برای شأن مجلس همین اجرای قانون است. قانون را بفهمیم چه چیزی است و همان را اجراء کنیم. آن هم متد دارد. مبناء را آن بگذاریم.

اگر اجازه بدهید عبور کنیم، دوباره باز هم تذکرات را می شنویم.

تعدادی از نمایندگان ـ تذکر داریم.

رئیس ـ آقای فرهنگی تذکرات را بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای عباسی بفرمایید.

اسدالله عباسی ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

جناب آقای دکتر لاریجانی و همکاران عزیز دقت بفرمایید! ما امروز دو وظیفه مهم را به عهده داریم. تذکرات من بر اساس آیین نامه ماده (۱۷)، بندهای (۵) و (۱۱) ماده (۲۳)، ماده (۲۲۰) و اصول (۸۸) و (۸۹) قانون اساسی که این وظیفه قانونگذاری ما است، استیضاح، سؤال و تذکر به وزراء حق نمایندگان است و هیچ حساسیتی هم در این رابطه نبایستی وجود داشته باشد.

وظیفه دیگر، وظیفه وجدانی، اخلاقی و انقلابی است که قبل از شروع جلسه خود حضرت عالی هم فرمودید و دوستان عزیزمان هم این را تأیید کردند که امروز، روز بسیار مهمی است، ما یاد و خاطره همه شهداء به ویژه حضرت امام عظیم الشأن مان را گرامی می داریم.

آقای دکتر لاریجانی! خدمت شما عرض کنم در ارتباط با این موضوع اشکال ما فقط سر چاپ این اطلاعیه ها و زحمتی که حاج آقا ابوترابی از طرف هیأت رئیسه کشیده اند... یکبار با آن تعدادی که اول امضاء کرده بودند، به اتفاق آقای وزیر جلسه گذاشتند و عده ای در آن صحبتها و استدلالی که شد قانع شدند و نظرشان را پس گرفتند و مجدداً باز هم یک چاپ دیگر و چاپ دیگر.

خواهش ما این است که این رویه به این شکل گذاشته نشود. اگر امروز ما الان شاهد این هستیم که یک موضوعی سه بار چاپ می شود و اسمها هم متفاوت است، این تاکنون وجود نداشته است. یعنی شما همان (۱۰) نفر را مجدداً چاپ می کردید و می دادید، چه اشکالی داشت؟ اما چون در اینجا اسامی دیگری هم آمده، من خواهش می کنم که این دیگر اتفاق نیفتد و ما نظر دوستان را هم در استیضاح گوش می دهیم و دوستان هم رأی بدهند، ولی ما بدانیم در مشروح مذاکرات هم ثبت بشود که امروز چه روزی است و دیگر کسی جرأت نمی کند به عنوان خدمتگزار و به عنوان کسی که بیاید در عرصه خدمت، خدمت کند و در یکی از روزهای انقلاب محاکمه بشود.

رئیس ـ متشکریم، حالا اینها که نکات آیین نامه ای نیست. آقایان ببینید! باز همه این حرفها تکراری است. موضوع آن چیزی که چاپ شده متفاوت نیست، عین همان موضوع است. اسامی را که یک عده پس گرفته اند، آن هم بعد از صحبت آقای ابوترابی نبود، بعد از اینکه اعلام وصول شد آقایان به هر دلیلی پس گرفتند، یک عده هم اضافه کردند. همانطور که پس گرفتند یک عده هم اضافه کردند.

اداره قوانین هم کار کاملاً درستی کرده است، به میزانی که تغییر می کرد شما را در جریان می گذاشت، اینکه کار درستی بوده است. موضوع استیضاح هم هیچ تغییری نکرده است. به نظر من از نظر آیین نامه مفاد کاملاً رعایت شده. مصلحت اندیشی هایی که شما می فرمایید (حالا قبل از آن هم در جلسه غیرعلنی مطرح شد) بحث دیگری است و ربطی به اداره جلسه و آیین نامه ندارد.

دبیر (فرهنگی) ـ مثل اینکه آقای کوثری هم برای تذکر اصرار دارند.

رئیس ـ بفرمایید.

اسمعیل کوثری ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

با عرض سلام به ارواح پاک شهداء و با درود به روح پرفتوح حضرت امام (رحمه الله علیه) و عرض تبریک به مناسبت دهه مبارک فجر. چقدر خوب بود که امروز مجلس به صورت دیگری کارش را شروع می کرد که ان شاءالله همیشه در ذهن مان باقی می ماند که با ورود به سی و سومین سال این چنین می شد که مسائل مجلس به بهترین نحو جلو می رفت. اما جناب آقای لاریجانی! من باید عرض کنم که من نه به هیأت رئیسه سوءظن دارم و نه اصلاً این مطلب را در ذهنم می آورم. اما یک مطلب دارم که اگر هیأت رئیسه محترم به این مسأله یعنی به این نتیجه نرسیده بود، کار به صورتی که استیضاح باید به بعد بیفتد، جناب آقای سنگری عین روال هر روز باید به سالن می آمدند و نهایتاً مخالف و موافق را نام نویسی می کردند. 

پس به نظرم هیأت رئیسه هم به این نتیجه رسیده بود که این موضوع باید به تأخیر می افتاد. حالا من اصلاً به استیضاح کاری ندارم، نمایندگان اختیار دارند و خودشان می دانند، ولی من احساس می کنم... من فقط دیدم تذکر داده نشد، گفتم خدمت جناب عالی و هیأت رئیسه محترم عرض کنم که این مسأله اگر این باشد که در اداره تصمیم گیری مجلس اینچنین باشد که با تصمیم قطعی تر و قوی تر گرفته بشود من ممنون می شوم.

رئیس ـ آقای کوثری! شما آیین نامه را مطالعه کنید. در بحث استیضاح مخالف و موافق ندارد. شما ماده (۱۰۸) را ببینید! اصلاً آنجا بیان شده فقط مدت زمانی را که استیضاح کنندگان و دولتی ها (نمایندگان دولت) می توانند حرف بزنند و بحث مخالف و موافق ندارد. لذا تذکر شما وارد نیست. اگر اجازه بدهید دیگر بحث را ادامه بدهیم. تذکرات را سریع تر بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای نجفی تذکر دارند، بفرمایید.

یوسف نجفی ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

آقای دکتر لاریجانی! جلسه یک مقدار نظم ندارد. اجازه بدهید...

بار الهی! نشود لال به هنگام ممات

آن زبانی که فرستد به محمد صلوات

(حضار صلوات فرستادند)

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین

آقای دکتر! تذکری که من دارم بر اساس صحبتی که با حضرت عالی داشتم، دیدم حضرت عالی هم دغدغه این را دارید که هم شأن مجلس و هم قانون حفظ بشود و احساس کردم که به جد به دنبال این هستید که یک راهکار قانونی پیدا کنید برای اینکه این قضیه را، هم به نفع جامعه و هم به نفع نمایندگان و شأن مجلس اداره کنید. به همین خاطر می خواهم یک توضیحاتی بدهم، هم از نمایندگان محترم و هم از هیأت رئیسه محترم خواهشم این است که عنایت فرمایند! 

طبق ماده (۲۲۲) اگر دوستان عنایت کرده باشند! «وزیر یا هیأت وزیران موظفند ظرف (۱۰) روز پس از طرح استیضاح در مجلس حاضر شوند و توضیحات لازم را بدهند». این در بند اول آن است.

بند دوم گفته است «تعیین وقت استیضاح در مهلت مقرر با پیشنهاد وزیر یا هیأت وزیران و تصویب هیأت رئیسه مجلس در دستور هفتگی قرار می گیرد. حضور وزیر یا هیأت وزیران در این وقت مقرر الزامی است». بعد در تبصره (۲) ماده (۲۲۳) گفته «بیانات استیضاح کنندگان و پاسخ آنها در یک یا چند جلسه باید به طور متوالی صورت گیرد».

استدلالی که من می خواهم بکنم اگر مورد قبول باشد پیشنهاد خوبی است، در حقیقت هم شأن مجلس حفظ می شود و هم مصلحت سنجی که در جلسه غیرعلنی مطرح شد و هم اینکه احتمال می دهم بحث های حاشیه ای که ایجاد می شود و به هر طریقی هم حضرت عالی و هم دوستان می دانند به خاطر همین هم من دارم از روی دلسوزی خدمت دوستان عرض می کنم.

اولاً با سؤالی که من از دوستان دولتی ها کردم گفتند که این وقت به صورت کتبی اعلام نشده، دقیقاً این وقت هم مشخص نشده. از یکطرف تاریخ چاپی که ما در اینجا داریم ۳/۱۱/۸۹ است که باز (۱۰) روز نشده است، یعنی (۹) روز است و یک روز مانده است. از اینجا هم می شود از این خلأ یا ابهام قانونی باشد استفاده کنیم.

یک پیشنهاد مدیریتی هم دارم بر اساس همین دغدغه ای که احساس کردم شما دارید، اگر این موضوع را قبول نکردید یا مورد قبول واقع نشد یا می خواستید رأی گیری کنید و انجام نشود، از همین تبصره (۲) استفاده کنید، مدیریت کنید. چون هم وزیر و هم رئیس جمهور نیست، یکی از دو عزیزان صحبت کنند، بقیه موارد برای جلسه بعد بماند که مردم عزیز هم موضوع را رصد می کنند بدانند که مجلس مصلحت نظام، مصلحت جامعه، حق و حقوق جامعه و هم این حق استیضاح کنندگان است که استیضاح کنندگان نگویند که بالاخره دوستان یکطرفه جانبداری کردند. از هر لحاظ این پیشنهاد من را اگر دوستان و حضرت عالی قبول دارید، یک رأی استمزاجی از مجلس هم بگیرید که راهکار برون رفت از این وضعیت بشود که بحثهای حاشیه ای ایجاد نشود.

می خواهم بگویم که حقیقتاً بینی و بین الله پیشنهاد من در راستای همین است که هم شأن مجلس حفظ بشود و هم کسانی که احتمال می دهم حاشیه ای درست کنند هم حل بشود، اگر بخواهید قالب اول پیشنهاد را قبول کنید رأی استمزاجی بگیرید، اگر نه آن را قبول ندارید مدیریتی بشود که در این جلسه تمام نشود.

رئیس ـ متشکریم، حالا اجازه بدهید ما بحثها را گوش بدهیم و جلو برویم تا ببینیم از تبصره (۲) ماده (۲۲۳) می شود استفاده کرد یا نه. اجازه بدهید دیگر بحث مان را ادامه بدهیم. این میزان تذکرات جلسه را خسته می کند، اجازه بدهید بحث یک مقدار جلو برود. آقای اکبریان بفرمایید.

عزیز اکبریان ـ (۱۲) بهمن، روز ارزشها، روز امام، روز ولایت، روز مقاومت و روز پیروزی است. در این روز به مقام م معظم رهبری اعلام می کنیم «ای رهبر بزرگ! تا زنده ایم، رزمنده ایم».

خدایا! تو را سپاسگزارم که به ما نعمت عظیم انقلاب اسلامی، دهه مبارک فجر، نعمت بزرگ ولایت و امامت را عطاء نمودی. ای خدای بزرگ! ای امام بزرگ انقلاب اسلامی! ای رهبر فرزانه انقلاب! ای ملت شریف و ایثارگر ایران! اگر آموزه های شما درخصوص حراست و پاسداری از انقلاب اسلامی و ارزشهای والای آن نبود، هرگز در این استیضاح شرکت نمی کردم و وارد مقوله آن نمی شدم و ضمن تقدیر و تشکر از زحمات دولت عدالت محور جناب آقای دکتر احمدی نژاد، استیضاح را تقویت دولت می دانم.

اگر احساس تکلیف شرعی برایم به وجود نمی آمد و این احساس تکلیف شرعی هر روز بیشتر و بیشتر نمی شد، در مقابل این همه فشار برای پس گرفتن استیضاح و عدول از وظایف خطیر نمایندگی سر تسلیم فرود می آوردم، عطایش را به لقایش می بخشیدم و با مصلحت اندیشی های توجیه المسائلی از کنار آن می گذشتم.

ای امام بزرگ شهیدان که در روز (۱۲) بهمن ۵۷ پا به این کشور امامت و ولایت یعنی ایران اسلامی نهادی و انقلاب بزرگی را برپا کردی که با خون (۲۲۰) هزار شهید آبیاری شد و فرمودید که «انقلاب ما انقلاب ارزشهاست، من وصیت می کنم اگر در بین شما باشم و نباشم، نگذارید انقلاب به دست نامحرمان بیفتد».

امروز در مقابل این همه هجمه گردانندگان وزارت راه که آسایش را از همه نمایندگان استیضاح کننده ربوده بودند، با استفاده از همه امکانات دولتی درصدد جلوگیری از استیضاح و به ثمر رسیدن آن بودند، همه بحثها را فراموش می کردم و به تاریخ می سپردم. ولی به سوگندی که در روز اول نمایندگی یاد کردم، بیعتی که با ولایت و ملت ایران و خون شهیدان بسته ام، هرگز از ادامه راه نادم و پشیمان نشدم و از دهها نفر دوستانی که برای انصراف از استیضاح جواب مثبت نداده ام، پوزش و عذرخواهی می کنم.

همکاران عزیزم، نمایندگان محترم! بنده به عنوان خادم و شاگرد کوچک شما نماینده ها، از شما عاجزانه می خواهم وظیفه نظارتی و نمایندگی خودمان را عمل کنیم. به تکلیف کسانی که به هر قیمتی می خواهند در مسند مسؤولیت بمانند و از هر وسیله ای برای ماندن استفاده می کنند خاتمه دهیم. قدرت و اقتدار مجلس را که امام فرمود «مجلس عصاره فضائل ملت است» را نشان دهیم.

نمایندگان عزیز! آیا درست است یکی از نمایندگان طرفدار وزیر به همراه معاون پارلمانی یکی از وزارتخانه ها بین نمایندگان مجلس بگردد، آنها را تهدید نماید که در صورت عدم انصراف، حوزه انتخابیه اش از امکانات دولتی محروم خواهد شد، در حالی که همه ما می دانیم این خلاف سیاستهای دولت عدالت محور است، بلکه ظلم و جفا به این دولت محترم است.

همکاران ارجمند! بنده زمانی که حادثه سقوط هواپیما در ارومیه را شنیدم، بر خودم گریه کردم. به حال کشته شدگان و مجروحان در سرما و کولاک شدید گریستم وگفتم: خدایا! چرا این اتفاقات می افتد؟ مردم به ناوگان هوایی کشور روز به روز بی اعتمادتر می شوند.

یک لحظه به خودم آمدم که من نیز در مقابل این حوادث مسؤول و مقصر هستم. به وظیفه نمایندگی و نظارتی خودم درست عمل نکردم و حتی امروز کسی نیست که با دلهره و ناراحتی سوار هواپیما نشود. بنده به عنوان نماینده ملت در مقابل آن چه پاسخی دارم؟

ولی ایکاش پس از حادثه دلخراش ارومیه، وزیر محترم یا رئیس هواپیمایی کشوری به احترام خون این کشته شدگان و به احترام افکار عمومی و جلوگیری از بی اعتمادی مردم، استعفاء می دادند تا مرهمی بر دل داغداران باشد. ولی افسوس از یک عذرخواهی کوچک.

وقتی هواپیمای سردار شهید سرلشگر کاظمی در نزدیکی ارومیه سقوط می کند و جمعی از یادگاران دفاع مقدس به شهادت می رسند، بعد از چند سال در همان محل هواپیمای مسافربری سقوط می کند. اگر ریشه یابی درستی شده بود، امروز این حادثه را نمی دیدیم.

وقتی تعدادی هواپیمای ایرباس دسته دوم از ترکیه خریداری می شود، یکی از این هواپیماهای «ایرباس ـ ۳۱۰۲۰۰» که محل مناقشه بین هما و مراجع ذیصلاح بود، پس از چند سال استفاده، به دلیل غیراستفاده بودن از رده پروازی خارج می شود. علی رغم توصیه های متخصصان فنی مبنی بر مقرون به صرفه نبودن تعمیر این هواپیما، مجدداً در سال گذشته با فشار مسؤولین هواپیمایی با هزینه گزاف تعمیر و اورهال می شود و پس از چند روز استفاده و اشکالات فنی موتور، مجدداً بلااستفاده شده در فرودگاه زمین گیر شده است.

لذا سؤال این است؛ چرا با وجود توصیه های مدیران فنی این هواپیما را با هزینه سنگین بازسازی کردید؟ آیا اگر در پرواز این هواپیما مشکلی به وجود می آمد باز هم به گردن خلبان می انداختید یا به گردن مه آلود و برفی بودن هوا می انداختید؟

آیا سرگردانی زائرین بیت الله الحرام در فرودگاه جده و فرودگاههای دیگر و تأخیر مکرر هواپیماها در سفر حج تمتع امسال را چه می گویند؟ همه تجربیات سالهای گذشته چه شده است که به گفته مسؤولین حج و زائرین امسال بدترین وضعیت تأخیرات بوده است؟ حتی بعضی از ساکهای زائرین پس از چند روز و مراجعات مکرر و سرگردانی به دست آنان رسیده است و هیچ کس در سازمان هواپیمایی جوابگو نیست.

آقای وزیر، جناب آقای دکتر بهبهانی! جناب عالی بهتر از بنده می دانید حمل و نقل ریلی یکی از کارهای اساسی و زیربنایی در هر کشوری محسوب می شود، چند درصد از برنامه چهارم توسعه را انجام داده اید؟ استفاده از قطارهایی که بیش از (۵۰) سال کار کرده اند و عمر مفید و غیرمفید خودشان را از دست داده اند تا چه زمانی باید ادامه پیدا کند؟ با ورود بخش خصوصی و خصوصاً شرکت رجاء طی دهه گذشته انتظار داشتیم ناوگان ریلی کشور روز به روز مدرن تر شود، ولی امروز اثری از آن و قولهای آقای وزیر نمی بینیم. همچنین قطار اصفهان به شیراز پس از چند مرحله افتتاح، چه زمانی فعال خواهد شد.

آقای وزیر! بارها قول قطار بم به زاهدان را داده اید. آرزوی دیرینه مردم زاهدان چه زمانی به ثمر خواهد رسید. دو سال قبل آن را افتتاح کردید، ولی مردم قهرمان زاهدان و استان سیستان و بلوچستان همچنان شیپور قطار هستند. جناب عالی به جای تکمیل و به ثمر رساندن پروژه های نیمه تمام، هر روز کلنگ می زنید. کلنگ قطار حرم تا حرم، قطار شمال تا جنوب، بزرگراه حرم تا حرم.

آقای وزیر! جناب عالی در برنامه تقدیمی در هنگام رأی اعتماد، از آماده بودن (۱۳) فقره تفاهم نامه و قرارداد برای ساخت (۸۰۰۰) کیلومتر راه آهن خبر دادید، در حالی که امروز هیچیک از این (۱۳) فقره امضاء نشده است. ایشان در یکی از عناوین برنامه تقدیمی به مجلس، از خریداری (۴۰) لکوموتیو و ورود زودهنگام آنها به سیستم ناوگان ریلی کشور خبر داده بود. لطفاً بگوید از این (۴۰) عدد چند مورد وارد ناوگان ریلی کشور شده است؟ مشخصات و تاریخ آنها را اعلام نماید.

آقای وزیر! جناب عالی از آماده بودن راه آهن تهران به سنندج... نمایندگان قهرمان استان کردستان! آقای وزیر! جناب عالی از قرارداد راه آهن تهران به سنندج با سرمایه گذاری (۱۶) میلیون یورو، مراغه به ارومیه با سرمایه گذاری (۱۶) میلیون یورو و میانه به تبریز خبر دادید. کدام یک از آنها عملی شده است؟

آقای وزیر! جناب عالی در (۶) خرداد ۸۸ هنگام افتتاح باند شمالی آزادراه تهران ـ پردیس از امضاء قطار مغناطیسی تهران ـ مشهد با سرمایه گذاری (۷) میلیارد یورو خبر دادید، تاکنون چه شده است؟ شما تمام مخالفینی که با امضاء این قرارداد مخالفت داشتند جناب آقای وزیر از وزارت راه اخراج کردید. بیش از (۱۰) میلیارد تومان از پول مردم مردم محروم این کشور هزینه مطالعاتی این پروژه کردید و آخر هم گفتید راه آهن مغناطیسی قابل عملیاتی نیست.

جناب آقای بهبهانی! در رابطه با آزادراه تهران به شمال چه بگویم؟ مردم ساعتها در ترافیک راههای مواصلاتی به استانهای گلستان، مازندران و گیلان گرفتار هستند. اتوبان تهران ـ شمال بعد از (۱۶) سال (۱۰) درصد پیشرفت نداشته. آیا بهتر است بگویم اتوبان تهران ـ شمال به تاریخ پیوسته است؟ مگر جناب عالی در برنامه رأی اعتماد نگفتید که فاز اول از تهران به شهرستانک و فاز چهارم از مرزن آباد به چالوس ظرف دو سال به اتمام خواهد رسید؟ بعد از گذشت دو سال به کجا رسید؟

آقای وزیر! از اتوبان شهید همت بگویم که بعد از گذشت (۱۸) ماه هنوز کمتر از (۳۰) درصد پیشرفت داشته است و همچنان مردم (۱۱) استان کشور به استان قهرمان البرز منتظر اتوبان همت هستند، شما به قولتان وفا کنید.

آقای وزیر! درخصوص تلفات جاده ای چه بگویم؟ شما اعلام می کنید تلفات جاده ای کم شده است... (رئیس ـ وقت حضرت عالی تمام شده است) اجازه بدهید من چند دقیقه از وقت دوستان استفاده کنم.

در رابطه با تلفات جاده ای چه بگویم؟ نمایندگان عزیز! کسانی که مردم به شما رأی داده اند، عزیزان! پزشکی قانونی اعلام کرده در (۹) ماهه امسال تلفات جاده ای (۱۷) هزار نفر است و (۲/۹) درصد افزایش داشته است.

آقای وزیر! در مصاحبه ای که در ۱۸/۷/۸۸ فرمودید (نمایندگان عزیز! به این جمله توجه کنید)... فرمودید «اگر قرار است سالیانه (۲۰) هزار کشته در جاده های کشور داشته باشیم، بهتر است با قاطر مسافرت کنیم». آقای بهبهانی! حالا که تلفات جاده ای ما از (۲۰) هزار نفر هم افزایش پیدا کرده است، پس جاده های کشور را به قاطر ها بسپارید.

مسائل مختلفی در رابطه با موارد مختلف که من اینها را می گذارم. در رابطه با افتتاح باند دیگر جاده رودهن و بومهن و پردیس به تهران چه بگویم، هفت روز بعد از اینکه در سال گذشته افتتاح گردید، تعطیل شد. (۱۰) میلیارد تومان و بیش از آن از بودجه بیت المال را هزینه کردید. ولی در خاتمه عرایضم همانطور که در ابتدا گفتم درخصوص عدم صلاحیت ادامه خدمت آقای بهبهانی در وزارت راه به تأسی از شهیدان انقلاب اسلامی به حجت عقلی، شرعی، فنی و مدیریتی رسیدم. هرچند ایشان را استاد بزرگوار در دانشگاه می دانم، ولی خود اساتید به ما گفته اند هر طراحی نمی تواند مجری خوبی باشد. لذا از همکاران نماینده تقاضا دارم با رأی عدم اعتماد، دکتر بهبهانی را با کمال احترام راهی خدمتگزاری در مراکز دانشگاهی نماییم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته 

رئیس ـ نفر بعدی را دعوت بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ نفر بعدی آقای دستغیب هستند، بفرمایید. 

سیداحمدرضا دستغیب (فرزند سیدفخرالدین) ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

«الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا اباالقاسم محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)»

رحلت پیامبر اکرم حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم) و شهادت جانسوز حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) و حضرت امام رضا (علیه السلام) را به همه شیعیان، مسلمانان و همکاران عزیز تسلیت می گویم. با تبریک پیروزی انقلاب اسلامی پرشکوه ملت ایران.  

خداوندا! تو شاهد باش آنچه می گویم نه سیاسی است و نه از غرض ورزی و حب و بغض شخصی. آقای وزیر راه همشهری (شیرازی) بنده هستند و خود ایشان بیش از هر کس دیگری می داند که من به ایشان علاقه دارم، اما براساس سوگند مقدس نمایندگی مطالب ذیل را به استحضار نمایندگان محترم مجلس و همکاران عزیز می رسانم. 

الف ـ راه آهن یک وسیله حمل و نقل عمومی ایمن و نسبتاً ارزان برای همه اقشار علی الخصوص اقشار کم درآمد که اکثریت جامعه را در بر می گیرد است، هیچ تحریمی در این بخش وجود ندارد اما بی مدیریتی و عدم توجه مدیران موجب فرسودگی ناوگان گردیده که موجب افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری قطارها شده است. مضافاً امکانات و خدمات داخل قطارها در مقایسه با قطارهای دنیا از وضعیت تأسفباری برخوردار می باشد.

ب ـ تعداد و حجم طرح های در دست اقدام راه آهن بسیار بیشتر از میزان اعتبارات مربوطه است که نتیجه ای جز طولانی تر شدن دوره اجرای طرح ها ندارد. بی تردید تأخیر در اجرای پروژه ها موجب اتلاف منابع دولت، افزایش چند برابر هزینه ها، کاهش کیفیت و نارضایتی مردم می شود. 

ج ـ سوانح در حمل و نقل ریلی به خودی خود اتفاق نمی افتند بلکه علت هایی موجب بروز آنها می گردد که در صورت عدم شناخت آنها حوادث دلخراش به وقوع می پیوندند. بطور مثال:

۱ ـ خروج قطار تهران ـ کرمان در مسیر بلاک شورآب در حوالی روستای شیرین آباد کاشان در مهرماه ۱۳۸۸ که (۱۹) نفر از مسافرین مجروح گردیدند، علت سانحه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. 

۲ ـ قطار مسافربری اهواز ـ تهران به علت نامعلومی یکی از واگن هایش در بهمن ۱۳۸۸ آتش گرفت که علت سانحه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است.

۳ ـ خروج مرگبار قطار اتوبوسی مشهد ـ تهران به شماره (۳۷۵) از ریل در بهمن ماه ۱۳۸۸ که قربانیان حادثه (۶) زن و یک پسر بچه چهارساله بودند و (۲۲) مجروح بر جای گذاشت، علت این حادثه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. 

۴ ـ خروج قطار باری از ریل در استان لرستان از محور تهران ـ جنوب در محدوده ایستگاه تنگ پنج در شهریور ماه ۱۳۸۹ که علت سانحه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. 

۵ ـ خروج دو قطار مسافربری تهران ـ مشهد و بالعکس در مهرماه ۱۳۸۹ در ایستگاه دامغان که به فاصله چند ساعت از خط خارج شدند، علت سانحه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. 

۶ ـ خروج لوکوموتیو منفرد از ریل در مسیر راه آهن جنوب غرب کشور بین ایستگاه شهبازان و شهید چراغی در منطقه لرستان در آذرماه ۱۳۸۹ که علت سانحه توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. همه اینها گوشه ای از سوانح ریلی است که علت سانحه کماکان توسط کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است. 

برادران، خواهران و همکاران عزیز من در مجلس شورای اسلامی! به راستی اگر زن و فرزندان ما مسافرین این قطارها بودند، همچنان با سکوت از کنار آن می گذشتیم؟

د ـ محور خط راه آهن شیراز ـ اصفهان به طول (۵۰۶) کیلومتر از ایستگاه صیدآباد اصفهان منشعب و به ایستگاه شیراز ختم می گردید که در آینده به بوشهر و عسلویه متصل خواهد شد. عملیات زیرسازی آن در هفت قطعه اجراء گردید، مشت نمونه خروار در مدیریت وزارت راه است. به این جهت مطالب ذیل به استحضار می رساند:

۱ ـ راه آهن اصفهان ـ شیراز سه روز پس از افتتاح رسمی تعطیل گردید تا عملیات بلاست ریزی (سنگ ریزی) و تراورس ها تکمیل و ارتباط ایستگاهها برقرار شود. این تعطیلی به دلیل آن بوده است که عملیات خاک کوبی (۹۸) درصد برای مسیر راه به صورت کارشناسی انجام نگردیده و در برخی قطعات ریل را بر روی خاک نکوبیده گذاشته اند. 

عملیات بلاست ریزی که باید بین ریل و خاک کوبیده شده برای جلوگیری از فشار مستقیم قطار به خاک صورت گیرد به علت عدم رعایت مسایل فنی و استاندارد به صورت ناقص انجام پذیرفته و یا اصلاً صورت نپذیرفته است. نتیجه این افتتاح زودهنگام باعث شکسته شدن بلوک های سیمانی، تراورس ها، از بین رفتن بسیاری از ریل ها، به هم خوردن بالانس خاک و بوجود آمدن بسیاری از مشکلات فنی و اجتماعی با حرکت اولین قطار در این مسیر گردید. 

۲ ـ پس از گذشت (۱۵) ماه از افتتاح راه آهن طبق نامه شماره (۷۷۱۶۵/۱) مورخ ۳۱/۶/۱۳۸۹ شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل وزارت راه و ترابری، ایستگاههای صفاشهر (۷۳) درصد، سعادت شهر (۸۲) درصد و ایستگاه شیراز فقط (۷۰) درصد و زیرسازی قطعه آخر (قطعه ۷) منتهی به ایستگاه شیراز تنها (۹۳) درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. گزارشات و مشاهدات عینی با این آمار و ارقام تفاوت فاحش داشته که متأسفانه تا این تاریخ پیشرفت فیزیکی قابل ملاحظه ای در ایستگاههای مذکور صورت نپذیرفته است. 

۳ ـ این راه آهن برای سرعت (۱۶۰) کیلومتر در ساعت طراحی شده است و سرعت قطارهای عادی نیز در حدود (۱۲۰) کیلومتر در ساعت است اما به لحاظ عدم رعایت مسایل فنی و استانداردهای لازم امکان سرعت بیش از (۳۰) کیلومتر نداشت و مسیر شیراز تا آباده (۳) ساعته در حدود (۷) ساعت طول کشید. در مسیری که باید در حدود (۱۱) ساعت به طور عادی طول می کشید تا مسافران به تهران جابجا شوند، در حدود (۱۷) ساعت به طول انجامید. چرا تاکنون کمیته ارزیاب سرعت، سرعت مطمئنه خط را تعیین نکرده است؟ پرواضح است که دلیلی جز غیرایمن بودن خطوط، علت دیگری ندارد، برای یادآوری ذهن مبارک آقای وزیر می گویم که اولاً وجود دو مورد گردنه ای ناامن در منطقه نقش رستم که در طراحی اولیه پیش بینی نشده بود و امکان ارزیابی سرعت برای کمیته ارزیابی را عملاً منتفی نموده است. دوماً انجام خاکریز های غیرفنی پشت پلها که باعث ایجاد دست انداز و کاهش سرعت گردیده است.

رئیس ـ  دوستان عزیز! تذکرات را به من دادند که ایشان در موضوع صحبت نمی کنند، من دارم گوش می دهم، دارند در موضوع صحبت می کنند، مخالفتی ندارد. در این بندهایی که گفتند در موضوع است، حالا تشخیص آن بهرحال با هیأت رئیسه است، ما الان در غیرموضوع باشد، جلویش را می گیریم. حالا اگر موردی دارید به من بگویید، اینهایی که من دارم گوش می دهم غیر موضوع نیست، بفرمایید.

۴ ـ چرا و بر چه اساسی ایستگاه اصلی شیراز از شرق به غرب منتقل شده است. راه آهنی که در آینده باید از شیراز به سمت بوشهر کشیده شود، راه آهنی که باید نزدیک به فرودگاه بین المللی منطقه آزاد تجاری، شهرک صنعتی که همه اینها در شرق شیراز قرار دارند با یک مکان یابی اشتباه به غرب شیراز با فاصله (۴۵) کیلومتری منتقل گردیده است. این اشتباه مکان یابی بنا به گفته آقای وزیر راه (۱۲۰) میلیارد تومان هزینه در بر داشته است (که مصاحبه آن در اینجا وجود دارد). اشتباهات و سوءمدیریت آقای وزیر را به گردن مدیران قبلی استان انداختن کاری هنرمندانه، اما غیراخلاقی است.

لازم به توضیح است که پس از انتقال ایستگاه از شرق به غرب که روبروی شهرک بزین بوده مجدداً ایستگاه به محل فعلی بعد از شهرک گلستان شیراز منتقل شده است در حالی که زمین های ایستگاه قبلی خریداری شده و حتی در رودخانه انجیره (۴۸) شمع، پل های مسیر تکمیل و خاکریزی شده بود. میلیاردها تومان هزینه انتقال ایستگاه از جیب چه کسی پرداخت شده است؟ درحقیقت چه فرد یا افرادی ذی نفع بودند که علی رغم هزینه کرد، مجدداً ایستگاه منتقل شده است؟ 

۵ ـ در همه جای دنیا برای افتتاح آزمایشی راه و راه آهن، ابتداء از بار و چارپایان استفاده می شود اما من شرمنده ام که این عبارات را می خوانم و خدمت همکاران عزیز عرض می کنم، اما جای صد تأسف دارد که آقای وزیر برای افتتاح این مسیر از خانواده معظم شهداء استفاده می کند. گویا آنچه برای آقای وزیر اهمیتی ندارد جان مردم علی الخصوص خانواده محترم شهداست، آیا این توهینی بزرگ به این خانواده معزز شهداء و مردم شریف و نجیب استان فارس نیست. 

۶ ـ سؤال تعدادی از نمایندگان محترم مجلس از وزیر راه در تاریخ ۲۰/۵/۱۳۸۸ در کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت که براساس گزارش سؤال شماره (۴۴۷۲۹/۵۲/د) مورخ ۱۱/۷/۱۳۸۹ کمیسیون عمران رسماً اعلام نمود که از جهت اجرای غیرفنی پروژه و افتتاح قبل از اطمینان و کنترل نهایی، وزارتخانه بایستی پاسخگو باشد و آن کمیسیون محترم بر سه خلاف وزارت راه یعنی اول اجرای غیرفنی پروژه، دوم افتتاح قبل از اطمینان، سوم کنترل نهایی اذعان داشته است. 

۷ ـ بسیاری از نمایندگان محترم استان فارس و استان های همجوار که از غیرایمن بودن این پروژه اطلاع پیدا کردند، هم در مصاحبه ها و هم در سؤال و تذکر به وزیر محترم انتقاداتی اساسی داشتند که از همه آنها تشکر و سپاسگزاری بعمل می آورم. 

۸ ـ آقای وزیر که متأسفانه امروز در جلسه تشریف ندارند و من به این لحاظ بسیاری از موارد و مطالبی را که همراه خودم آوردم و اسناد و مدارک مربوطه را در حضور ایشان قرائت می کردم، حضور ندارند و از بسیاری از مطالب صرفنظر خواهم کرد، بلحاظ این که آقای وزیر به مجلس شورای اسلامی و نمایندگان محترم احترام قائل نشدند، بگذریم. 

۹ ـ آقای وزیر! طی چند روز گذشته فشارهای روانی بسیاری از جانب معاونین جناب عالی، مقامات دولتی و محلی، پیمانکاران و دیگران بر اینجانب تحمیل گردیده است. اگر من از جهت استفاده از حق قانونی نمایندگی گناهکار هستم، روستاییان و کشاورزان عزیز شهرستان شیراز چه گناهی دارند که تحت فشار روحی و روانی مدیران شما قرار گیرند و به آنان بگویند اگر دستغیب از امضاء خود منصرف گردد، ما جاده های شما را آسفالت می کنیم. جاده هایی که قول و وعده های خود شما بوده است. آیا جناب عالی اذعان دارید که این کار یک عمل غیراخلاقی است؟

۱۰ـ مردم شریف شهرستان شیراز و استان پهناور فارس با جمعیتی حدود (۵) میلیون نفر پس از (۷۰) سال انتظار، سزاوار چنین راه آهنی نبوده اند. آقای وزیر! با افتتاح زودهنگام راه آهن که مسایل فنی و استانداردهای لازم در آن لحاظ نگردید و اکنون پس از گذشت (۲۰) ماه از افتتاح نمایشی آن نیز نتوانسته از لحاظ کیفی و کمی خدمات مناسب ارائه نماید با این پروژه ناقص به شأن و کرامت و شعور مردم استان فارس و شهرستان شیراز توهین نموده اید. امیدوارم مجلس شورای اسلامی که به فرموده حضرت امام (رحمه الله علیه) در رأس همه امور است به وظیفه نظارتی خود براساس سوگندی که نمایندگان محترم بر قرآن مجید خورده اند عمل نماید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته 

رئیس ـ تشکر می کنیم. نفر بعدی را دعوت بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ نفر بعدی آقای توکلی هستند، بفرمایید. 

احمد توکلی ـ بسم الله الرحمن الرحیم 

گرچه وضعیت جناب آقای دکتر بهبهانی بر اکثر نمایندگان محترم روشن است و احتمالاً دوستان با تعمق به تصمیم رسیده باشند، خواهش می کنم به عرایض بنده هم توجه کنید.

در تمامی مدلهای توسعه، دولت مسؤول تأمین و عرضه خدمات زیربنایی است، زیربناها پروژه هایی با مقیاس بزرگ است که اقتصاد بازار بدون آنها شکل نمی گیرد، سرمایه گذاری زیربنایی دولت شهد بهره وری اقتصادی شناخته شده است. مطالعات علمی مؤید آن است که سرمایه گذاری زیربنایی دولت اگر به شکلی مولد و همراه با بهره وری باشد به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر نرخ رشد اثر مثبت می گذارد. علاوه بر رشد تأثیر مثبت سرمایه گذاری زیربنایی بر کاهش نابرابری توزیع درآمد مؤیدات تجربی دارد، البته ترکیب و اندازه هزینه های دولت همچنین نحوه اجرای سرمایه گذاری های دولتی می تواند نتایج کلی گفته شده را تغییر دهد. نتایج یک تحقیق علمی حاکی از آن است که افزایش سهم هزینه های نگهداری موجب رشد می شود و هزینه های سرمایه ای اضافی می تواند اثر منفی بگذارد. 

گزارش بانک جهانی حاکی است که (۱۲) میلیارد دلار سرمایه برای هزینه و اصلاح جاده های قدیمی آفریقا در دهه ۱۹۸۴ و ۱۹۹۴ میلادی می توانست (۴۵) میلیارد دلار صرفه جویی در هزینه های ساخت جاده های جدید در پی داشته باشد. همینطور (۱) میلیون دلار هزینه برای حفظ و نگهداری خطوط انتقال برق، باعث (۱۲) میلیون دلار صرفه جویی در تولید ظرفیت جدید می شد. بررسی وضعیت پروژه های عمرانی دولت به ویژه در بخش حمل و نقل نشان می دهد که حجم بالای آنها بدون تناسب با ظرفیت های مختلف و لازم موجب تأخیر غیرمعقول دوره احداث گشته و از این طریق هزینه های زیادی از حیث اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر کشور تحمیل می کند. در این وضعیت هزینه های عمرانی به جای کمک به بهره وری و رشد مانع آن و سبب افزایش نارضایتی اجتماعی از دولت است، به ویژه اگر با وعده های بی اساس و برای جلب رأی یا عوام فریبی باشد که بلای آبروی سیاسی و دینی نظام دینی هم خواهد شد. زیان های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این شرایط را می شمارم:

۱ ـ اتلاف منابع محدود.

۲ ـ افزایش هزینه تمام شده.

۳ ـ عدم النفع ناشی از تأخیر.

۴ ـ بیکار ماندن عوامل انسانی و ماشین آلات و تجهیزات.

۵ ـ اثر تورمی.

۶ ـ کاهش بازدهی سرمایه.

۷ ـ بهره وری بخش دولتی و خصوصی.

۸ ـ کاهش نرخ رشد اقتصادی.

۹ ـ کاهش نسبی رفاه و توزیع درآمد.

۱۰ ـ نارضایتی اجتماعی.

۱۱ ـ بی اعتمادی به کفایت سیاستمداران و کاهش اعتبار دولت.

۱۲ ـ بی اعتباری قانون و مجلس قانون گذاری.

دقت در آسیب های دوازده گانه مذکور نشان می دهد که آغاز حساب نشده طرح های عمرانی و رضایت دادن به روند موجود تورم زاست، نرخ رشد اقتصادی و نرخ اشتغال را پایین می آورد، نارضایتی مردم را افزایش می دهد و مشروعیت و اقتدار نظام سیاسی کشور را تضعیف می کند. 

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصل بر تمرکز امور اجرایی و واگذاری وظایف عمومی به دولت است. از این رو اتخاذ تصمیم و انتخاب راهبردهای عملیاتی و اجرایی در مسؤولیت مستقیم رئیس جمهور و وزراء قرار دارد. عمده ترین سندی که تصمیم گیری و انتخاب راهبردهای عملیاتی در آن طرح و به تصویب قوه مقننه می رسد بودجه سنواتی است. برآوردهای کلی منابع و مصارف در هر سال براساس معیارها و موازین متداول و با رعایت قوانین و مقررات مربوط در صلاحیت وزراء و تصمیم گیری نهایی راجع به آنها در مسؤولیت مشترک دولت است. همچنین پس از تصویب مجلس، تخصیص منابع مصوب و تنظیم برنامه های اجرایی بر عهده دولت و در هر حوزه بر عهده وزیر مربوط است.

بررسی اعتبارات فصل راه و ترابری نشان از نقایص جدی مدیریتی در این حوزه ها دارد. البته سابقه تاریخی این نقیصه به دهه ۱۳۵۰ باز می گردد که در سال پایانی دولت اصلاحات برای اولین بار جدولی بدون رعایت موازین برای (۱۰۰) طرح و پروژه با فقط (۱۰۰) میلیارد تومان در لایحه گنجانده شد. روش آغاز حساب نشده پروژه در دوره آقای بهبهانی ابعاد بسیار وسیعی یافت که به عنوان نمونه دو مورد آخر آن بیان خواهد شد:

طرح حرم تا حرم و خط آهن برقی سریع السیر تهران ـ مشهد که در تاریخ ۱۷/۸/۱۳۸۹ با کارسازی آقای بهبهانی توسط رئیس جمهور محترم شروع اجرای عملیات آن اعلام گردید در هیچ جای بودجه ۱۳۸۹ وجود ندارد و اجرای این طرح هیچ یک از مراحل قانونی خود را طی نکرده است. 

طرح برقی کردن راه آهن تهران ـ مشهد در قانون بودجه ۸۹ وجود دارد که طبق همین اطلاعات طرح از سال ۸۷ شروع و قرار است در سال ۹۱ پایان یابد. این طرح قبل از اعلام طرح حرم تا حرم آغاز شده و خود با مشکلات اعتباری فراوانی روبروست. به عنوان مثال در سال ۸۹ اعتبار مصوب طرح (۶۵) میلیارد تومان است و اعتبار لازم برای خاتمه آن (۷۲۰) میلیارد تومان برآورد شده است. بدین ترتیب بر مبنای اعتبارات سال ۱۳۸۹ اجرای طرح حدود (۱۱) سال طول خواهد کشید و معلوم نیست که بر چه مبنایی سال خاتمه آن ۹۱ ذکر شده است. 

در حالی که طرح برقی کردن راه آهن تهران ـ مشهد در دست اجراست و با توجه به مشکلات اعتباری که دارد اعلام طرح حرم تا حرم  در تاریخ ۱۷/۷/۱۳۸۹ عمدتاً جنبه تبلیغاتی داشته است که نتیجه آن افزایش حجم تعهدات دولت و ایجاد توقعات منطقه ای است و همه آن زیانهای دوازده گانه شمرده شده را همراه دارد. 

در زمینه برآورد هزینه اجرای طرح (۱۱۰۰) کیلومتری حرم تا حرم با توجه به هزینه طرح های مشابه در قانون بودجه می توان با یک حساب سرانگشتی هزینه اجراء را (۱۷۰۰) تا (۲۲۰۰) میلیارد تومان برآورد کرد. این رقم یعنی نیمی از کل اعتبارات در سال ۱۳۸۹ برای فصل حمل و نقل. 

اعتبار مورد نیاز اجرای عملیات (۲۱۰) طرح نیمه تمام فصل حمل و نقل (۲۹۷) طرح جدول (۱۲) به حدود (۵۲) هزار میلیارد تومان می رسد و طول مدت اجرای طرح های مذکور نیز با توجه به عملکرد وزارت راه و ترابری به بیش از (۲) برنامه پنجساله زمان نیاز خواهد داشت.

وعده های لاف و گزاف نمونه هایی بسیار دارد، آقای وزیر در برنامه تقدیمی به مجلس از تسریع در احداث آزادراه تهران ـ شمال سخن گفت ولی پس از مدتی نه تسریع بلکه کار متوقف شد. بهانه را پایین بودن مبلغ قرارداد با طرف چینی اعلام کرد و در ابتدای سال ۱۳۸۸ رقم قرارداد را حدوداً دو برابر افزایش دادند اما این مشکل حل نشد و این آزادراه همچنان در رکود به سر می برد. 

آقای وزیر در برنامه تقدیمی خود هنگام رأی اعتماد از عقد (۱۳) فقره تفاهمنامه برای ساخت (۸۰۰۰) کیلومتر راه آهن در کشور خبر داد و بعداً هم گفت این (۸۰۰۰) کیلومتر را در طول چهار سال مدیریت تمام خواهد کرد. با گذشت دو سال و نیم از آن موقع تاکنون باید (۴۸۰۰) کیلومتر احداث شده باشد، این کجاست؟ 

وی در برنامه تقدیمی به مجلس در هنگام رأی اعتماد از آماده بودن (۱۳) فقره تفاهمنامه و قرارداد برای ساخت (۸۰۰۰) کیلومتر راه آهن خبر داد در حالی که امروزه هیچ یک از این (۱۳) فقره امضاء نشده است. طرح ها و پروژه های در دست اجرای معاونت ساخت و توسعه زیربنایی کشور در زمینه راهسازی در مجموع (۱۹) هزار کیلومتر است که حدود (۱۳) هزار کیلومتر آن در اولویت (۱) و (۲) این معاونت است. این حجم از راهها در زمانی در دست اجراست که عملکرد وزارت راه در سه سال اول برنامه چهارم به طور متوسط سالیانه (۱۵۰۰) کیلومتر بوده است. یعنی برای حدود (۱۳) سال تعهد ایجاد شده است. 

طرح های در دست اجرای راه آهن با اولویت (۱) و (۲) در مجموع (۶۸۰۰) کیلومتر است که البته جهت تحقق افق چشم انداز باید (۹۴۰۰) کیلومتر به آن اضافه شود. این حجم از خطوط آهن زمانی در دست اجراست که عملکرد معاونت ساخت و توسعه زیربنایی حمل و نقل در زمینه احداث خطوط راه آهن در سه سال اول برنامه چهارم بطور متوسط (۳۵۰) کیلومتر بوده است یعنی برای (۱۹) سال تعهد ایجاد شده.

لازم است به یک واقعیت تلخ به روشنی اذعان کنیم و آن این است که فشار سایر مقامات مانند آقای رئیس جمهور و اغلب ما نمایندگان در پیدایش زیان های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأثیر کمی ندارد ولی اگر وزیری که مسؤولیت اصلی را دارد، صادقانه، کارشناسی و علمی و برای انجام وظیفه دینی و ملی عمل کند این وضع فاجعه آمیز برای کشور پیش نمی آید. اگر وزیر زیر بار توقعاتی که بالمآل به زیان مردم به ویژه مردم مظلوم تمام می شود نرود، کار به اینجا نمی کشد، حداکثر وزیر، وزیر نمی ماند، بهتر از بدهکاری به خلق خدا و بازخواست اخروی خدا نیست. (حالا که وزیر دارد برعکس آن عمل می کند، وعده می دهد که امضاء پس بگیرد).

اطلاعات تفسیری از عملکرد این بخش در دو سال اخیر در دست نیست اما بر مبنای گزارش عملکرد سه سال اول برنامه چهارم توسعه در حالی که بطور متوسط (۵/۸۳) درصد اعتبارات مصوب طرح های احداث آزادراهها هزینه شده است میزان پیشرفت فیزیکی فقط (۱۱) درصد بوده است، در حالی که بطور متوسط (۴/۹۹) درصد اعتبارات مصوب طرح های بزرگ راهها هزینه شده است، میزان پیشرفت فیزیکی آنها حدود (۵۵) درصد بوده است. در حالی که بطور متوسط (۶/۹۹) درصد اعتبارات مصوب طرح های احداث و بهسازی راههای اصلی هزینه شده است، پیشرفت فیزیکی، تنها (۶/۴۱) درصد بوده است، حجم اعتبارات مورد نیاز برای خاتمه طرح های فصل حمل و نقل ظرف دو سال اخیر (۵/۱) برابر شده است و از (۷۷۰۰) میلیارد تومان در سال ۱۳۸۷ به (۱۱) هزار و (۶۰۰) میلیارد تومان در سال ۱۳۸۹ رسیده است. 

علاوه بر گرایش های غیر الهی، غیر ملی و غیر علمی مشروح، عزل و نصب های پی در پی و غیرمسؤولانه علت دیگر این وضعیت فاجعه بار است. شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور که مدیرعامل آن معاون وزیر است در بین کلیه شرکت های دولتی همواره دارای اولین یا دومین حجم اعتبارات عمرانی بوده و با کارفرمایی این شرکت فعالیت می کنند. مدیرعامل و معاون ذی ربط در (۳۰) ماه گذشته پنج بار تغییر نموده است و متوسط عمر مدیریتی آن ششماه بوده است، آقایان افشار، برزگر، یارمند، مجیدی و رهنما. این امر ضمن آن که منجر به از هم گسیختگی یکی از بزرگترین سازمان های کارفرمایی نظام اجرایی گردیده، فرصت برای سوءاستفاده بی انضباطی شدید مالی در وزارتخانه، سوءاستفاده پیمانکاران یا ورشکستگی برخی از آنها، طولانی شدن زمان اجرای پروژه ها و آثار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی مربوط است. هر کدام از این مدیران عامل نیز مدیران میانی را جابجا نمودند و ساختار سازمانی شرکت چهار بار دستخوش تغییر شده است. در کجای دنیا هر شش‌ماه یک بار مدیرعامل را عزل می کنند و علت این از نصب چه بوده که اگر ناتوان بودند چرا منصوب کرده اید؟ شما که پدر راه‌های ایران خوانده شده اید چگونه نمی توانید یک مدیر توانمند شناسایی و منصوب نمایید؟ البته با این وضع اقدام به موقع پروژه های عمرانی و ارتقای کیفیت پروژه ها انتظاری بی جاست. 

در سازمان هواپیمایی کشوری که در رأس وضعیت هوایی قرار دارد، در این (۳۰) ماه چهار رئیس عزل و نصب کرده اید، آقایان: رضایی نیارکی، کاپیتان خانلری، ایلخانی و نخجوانی. آیا غیر از این است که این تزلزل موجب ایجاد ناهماهنگی در سیستم و در نتیجه بروز حوادث جانخراش می شود؟ در شرکت فرودگاه‌های کشور نیز وضع به همین منوال است شما سه مدیرعامل در این مدت عوض کرده اید آقایان: کتابچی، مؤمنی رخ، اسماعیلی. اگر چاشنی دستورات غیرکارشناسی را نیز به این وضعیت بیفزاییم عجیب نخواهد بود که در آینده نه چندان دور صنعت هوایی کشور زمینگیر شود و خدای ناکرده هر روز شاهد سانحه جدید دیگری باشیم. در هیأت مدیره همین شرکت مادر تخصصی فرودگاه‌های کشور از افراد کم تجربه (ببینید چه کسانی سرکار می گذارند و چه نتایجی می گیریم!) و با گرایشات تحصیلی غیرمرتبط با حوزه هوانوردی استفاده شده است و حتی یک مهندس در هیأت مدیره دیده نمی شود، ملاحظه بفرمایید!

ـ آقای قدیمی لیسانس حسابداری که کار خود را پس از انتقال از حفاظت اطلاعات ارتش، از مسؤول حراست فیزیکی شرکت فرودگاه‌ها در زمان آقای خرم شروع کرد، جانشین فردی با سابقه (۲۵) سال مدیریت تخصص هواپیمایی و شرکت فرودگاه‌ها.

ـ آقای امیر مکری فوق لیسانس اقتصاد با (۸) سال سابقه در وزارت راه و معاونت سازمان عمران کیش در دولت اصلاحات، دولت هفتم و هشتم جانشین مدیری با سابقه (۳۱) ساله در صنعت هواپیمایی.

ـ آقای عبدالرحیمی فوق لیسانس معارف اسلامی و مدیریت، کارمند پیمانی (۷) ساله، جانشین فردی به سابقه (۲۵) ساله در صنعت هواپیمایی و جانباز جنگ تحمیلی.

ـ آقای اسفندیاری لیسانس زبان و فوق دیپلم مراقبت بدون هیچ سابقه اجرایی در صنعت هواپیمایی، جانشین مدیری با سابقه (۲۵) ساله در صنعت.

ـ آقای اسماعیلی دارای مدرک معادل لیسانس مدیریت، جانشین فردی با تحصیل هوا فضا از آمریکا با (۲۵) سال سابقه هوانوردی.

جالب است که اخیراً آقای بهبهانی آقای عبدالرحیمی را با فوق لیسانس معارف اسلامی و مدیریت، (جانشین) رئیس دانشکده صنعت هواپیمایی با (۶۰) سال سابقه کرده است.

بنده سؤال می کنم اگر تصمیمات آنطور اتخاذ شود، مدیران این طور عوض بشوند کسانی که سرکار می آیند صلاحیت لازم را نداشته باشند چه انتظاری غیر از این که اتفاق افتاده باید داشته باشیم؟

بنده از شما سؤال می کنم معاون حقوقی رئیس جمهور به هیأت رئیسه نامه نوشته و گفته طبق آیین نامه مجلس این استیضاح قانونی نیست. من سؤال می کنم تشخیص دهنده قانونی بودن رفتار نمایندگان با هیأت رئیسه مجلس و رئیس مجلس است یا با رئیس جمهور؟

سؤال من این است اگر امروز آقای رئیس جمهور به وزیر خود دستور می دهد (شنیدم که دستور داده به مجلس نیاید و شرکت نکند این بدترین بی احترامی به مجلس است، مجلس طبق آیین نامه خودش بدون حضور وزیر هم می تواند کارش را انجام بدهد، قانون باید رعایت شود، حرمت مجلس و جلوگیری از استبداد، اقتضاء دارد که دوستان در برابر این طور رفتارها واکنش مناسب نشان بدهند و به استیضاح وزیر رأی مثبت بدهند، متشکرم.

(تعدادی از نمایندگان ـ احسنت)

رئیس ـ متشکریم، نفر بعد را دعوت بفرمایید. 

دبیر (فرهنگی) ـ نفر بعدی جناب آقای ذاکر هستند. آقای دکتر بعضی از همکاران می خواهند تذکر بدهند.

رئیس ـ اگر اجازه بدهید عبور کنیم.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای موسوی بفرمایید.

سیدکاظم موسوی ـ بسم الله الرحمن الرحیم

آقای دکتر! تذکر بنده همان مواد (۲۲۰)، (۱۷) و (۲۱۹) آیین نامه داخلی مجلس است. 

اولاً تشکر می کنم از محبت حضرت عالی که توأم با تدبیر می خواستید این موضوع منتفی بشود اما با فشار و احساسات بعضی از دوستان اتفاق افتاد و حقیقت مطلب هم همین است. ما می خواستیم بگوییم که دوستان در این زمینه یقیناً انصاف را داشته باشیم، واقعاً همه ما یکروز در این دنیا نیستیم اما حقیقت را گفتن که دست آدم را نمی بندد (رئیس ـ آقای موسوی! الان تذکر شما چیست؟) تذکرم بر این است حداقل و کف استیضاح هر وزیر (۱۰) نفر است ما که امروز شاهد این بودیم که زیر (۱۰) نفر آمده، دوستان پس گرفتند (رئیس ـ نیامده) آقای دکتر دقت بفرمایید! واقعیت مطلب هم بر این است که عده ای دوست عزیزم بنی عم عزیزم، جناب آقای مهندس دستغیب فرمایشاتی را داشتند، بعضی ها مثلاً شیرازنامه، عذرخواهی می کنم یا الان بنی عم عزیزم آقای سیدسلمان ذاکر را که خیلی دوستش می دارم، یقیناً ارومیه نامه را هم خواهد گفت. ولی انصاف چیز خوبی است. در این دهه مبارک فجر به نظر من به هیچوجه نه به صلاح دولت است و نه به صلاح نظام. آقای دکتر! واقعیت مطلب اینکه یک عده احساساتی شده...

رئیس ـ آقای موسوی اجازه بدهید، واقعاً این طور تذکر دادن از نظر آیین نامه ای درست نیست، اگر راجع به اداره جلسه مطلبی دارید بفرمایید، اما اینطور که مخالفت و موافقت می‌کنید مصلحت نیست و حالا خواهش می کنم ادامه ندهید و این کلمه شیرازنامه و ارومیه نامه اینها باعث می شود که دیگران هم بگویند ما هم حق داریم جواب بدهیم، خواهش می‌کنم، من که گفتم این طور حرف زدن درست نیست، عبور کنیم. نفر بعد را بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای شهرزاد تذکر دارند، بفرمایید.

محمدکریم شهرزاد ـ بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض تبریک سی و سومین سال دهه فجر انقلاب اسلامی.

جناب آقای رئیس من اصل (۷۳) قانون اساسی را اخطار دارم. حضرت عالی کراراً در جلسه غیرعلنی و بعد در پاسخ تذکرات همکاران فرمودید ابهامی در رابطه با مواد آیین نامه از نظر امضاء کنندگان و روند رسیدگی به استیضاح وجود داشته و فرمودید این در هیأت رئیسه مورد بحث قرار گرفته و نظر این بوده.

طبق اصل (۷۳) قانون اساسی تفسیر قوانین عادی با مجلس شورای اسلامی است و اینکه هیأت رئیسه محترم در اینجا جایگزین کل مجلس می شود، این ظاهراً وجهه قانونی ندارد بخصوص در یک مسأله حساسی که بهرحال در کارنامه مجلس ثبت خواهد شد. من از حضرت عالی و هیأت رئیسه محترم خواهش می کنم حداقل برای اینکه جانب احتیاط رعایت شده باشد همانطوری که در گذشته هم این مسأله رویه بوده این نظر هیأت رئیسه را که خودتان هم فرمودید مورد اختلاف بوده الان هم اگر رأی گیری بفرمایید شاید همه اعضای محترم هیأت رئیسه این نظر را نداشته باشند. من خواهش می کنم این را بصورت استمزاجی به رأی مجلس بگذارید که این ابهام برطرف بشود.

رئیس ـ متشکریم، اخطارتان را وارد نمی دانم چون ما تفسیر نکردیم. بطور طبیعی در اداره مجلس هیأت رئیسه برداشت خودش را برای اداره جلسه مبناء قرار می دهد و لذا اینکه شما بفرمایید تفسیر شده، تفسیر نشده و اینکه فرمودید در هیأت رئیسه ممکن است چند نفری هم نظر دیگری داشته باشند این طبیعی است. الان در خود مجلس هم این نظر هست، رویه گذشته هم هر دو شکل معنی در مجلس بوده گاهی این اجازه بوده، چون حق نمایندگان می دانستند، گاهی هم حق نداند. بنابراین ما نتوانستیم به این رجوع کنیم. این نه تفسیر است، اداره جلسه در بندهای مختلف مطابق با رأی هیأت رئیسه است، این برداشت آنها ملاک است و خلافی هم صورت نگرفته، اما اینکه نمایندگان در آینده بخواهند تفسیری در این زمینه بکنند مختار هستند و مشکلی ندارد.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای دکتر! مثل اینکه آقای نریمان هم تذکر دارند.

رئیس ـ بفرمایید.

محسن نریمان ـ بسم الله الرحمن الرحیم

 جناب رئیس! تذکر من معطوف است به ماده (۲۲۲) آیین نامه: «وزیر یا هیأت وزیران موظف هستند ظرف (۱۰) روز پس از طرح استیضاح در مجلس حاضر شوند و توضیحات لازم را بدهند، تعیین وقت استیضاح در مهلت مقرر با پیشنهاد وزیر یا هیأت وزیران و تصویب هیأت رئیسه مجلس در دستور هفتگی قرار می گیرد (این نکته را توجه بفرمایید) حضور وزیر یا هیأت وزیران در این وقت مقرر الزامی است» یعنی وزیر الزام قانونی دارد که در جلسه حضور پیدا بکند اگر چه ما طبق ماده (۲۲۶)...

رئیس ـ بله، تذکر شما وارد است حضور وزیر در جلسه الزامی بوده و نیامدنش هم تخلف است. آقای ذاکر شروع کنید.

سیدسلمان ذاکر ـ بسم الله الرحمن الرحیم

نمایندگان محترم مجلس و ملت عزیز ایران! همانطور که می دانید استیضاح برابر قانون اساسی و آیین نامه داخلی مجلس حق یک نماینده بوده و این حق به لحاظ سیاسی و حزبی صرف و یا بی توجهی به خدمات ارزنده دولت تلاشگر و وزارتخانه مورد استیضاح در عرصه های دیگر آن و یا مقابله با دولت براساس تفسیر بیگانگان حاصل نمی شود، بلکه در راستای مطالبات مردم و وجود اشکالات اساسی در وزارتخانه و جهت حل مشکلات آن و تعامل جدی قانونی بین مجلس و دولت محترم می باشد، چرا که قدرت برای حل مشکل است نه برای ایجاد مشکل و به نظر، مجلس می تواند مشکل اساسی وزارت راه و ترابری و ناوگان هوایی را کشف و علاج نماید.

وقوع سوانح پی در پی هوایی علی الخصوص سانحه هوایی اخیر در آسمان آذربایجان غربی، شهر ارومیه که موجی از اندوه و داغی عمیق بر دل هموطنان گذاشت انگیزه ورود به بحث صنعت هوایی که بخش بسیار مهم وزارت راه و ترابری می باشد را منجر گشت تا از وعده ها و عملکرد وزیر تحقیق و در نهایت ایشان را استیضاح نمایند. 

جناب آقای دکتر بهبهانی، آقای وزیر! جناب عالی در حین اخذ رأی اعتماد از متحول نمودن صنعت هواپیمایی که مطابق با شأن مردم ایران باشد سخن فرمودید و اعلام کردید که (۵۰) هواپیمای نو علی رغم وجود تحریم وارد ناوگان هوایی کشور خواهید کرد و چه بسا رأی اعتماد شما بر مبنای همین ادعا بوده، چرا که تحول در صنعت هوایی یک امر بسیار مهم است و سؤال اینجا است که آیا آن وعده ها به ثمر نشسته است یا نه؟ همه می دانند که صنعت هواپیمایی صنعت بسیار حساس بوده و هرگونه تنش و چالش و ناشی گری در این صنعت می تواند سانحه ساز باشد و به مثابه یک پزشک جراح مغز است که کوچکترین فشار و اضطراب در هنگام عمل جراحی می تواند فاجعه بیافریند و لذا باید مدیریت وزارتخانه متناسب با شناخت از این صنعت مهم و پرهیز از دخالت‌ها و صدور دستورهای غیرکارشناسانه باشد تا زمینه بروز سوانح از بین برود و دیگر سؤال این که آیا عملکرد وزیر باعث رشد این صنعت هواپیمایی گردیده یا موجب افت آن گشته؟

برابر اسناد و مدارک، انتخاب دو مدیر غیرمتخصص در رأس مرکز آموزش عالی هوانوردی و فرودگاهی کشور که یکی دارای مدرک پزشکی و آن دیگر دارای مدرک معارف اسلامی و مدیریت می تواند موجب افت این صنعت گردد نه موجب بالندگی و جهش آن در حالی که اساس و بنیان این صنعت آموزش است و باید برابر اساسنامه مرکز، انتخاب ریاست آن با حداقل مدرک یعنی رتبه استادیاری باشد در حالی که چنین انتخابی صورت نگرفته.

آقای وزیر! در عرف صنعت هواپیمایی این یعنی سانحه، یعنی کشته شدن مردم و برابر اسناد و مدارک و شواهد، تزلزل در مدیریت هواپیمایی یک امر عادی برای شما تلقی می شود. پس از تعویض رئیس اسبق سازمان، رئیس بعدی فقط (۳) ماه در مسؤولیت بوده و رئیس سازمان فعلی از بدو انتصاب همیشه در معرض تعویض و تزلزل در تغییر بوده و بارها اعلام می نمایید که انتخاب آن تحمیلی بوده. آیا با بی ثباتی در مدیریت می شود صنعت بسیار مهم و حساس هواپیمایی را درست هدایت و مدیریت نمود؟ در کجای دنیا با صنعت هواپیمایی این چنین برخورد می شود؟

بله، نتیجه آن یعنی بی توجهی به جان انسانها و از بین رفتن امنیت روانی مردم در مسافرتهای هوایی و از دست دادن بچه های خردسال تا مردان شجاع و سرداران شجاع این کشور و برابر اسناد و مدارک، ضعف وزارتخانه شما تنها به تزلزل در مدیریت و تخصص آن خلاصه نمی شود بلکه در مجموعه صنعت شما مسائل مالی نیز وجود دارد، برابر این مصوبه و صورت جلسه مسؤولین منتصب حضرت عالی سوء استفاده های مالی متعددی به شما گزارش نموده بودند که حکایت از میلیونها تومان سوء استفاده مالی و انعقاد قرار داد با منصوبین خود نمودند و خواستار عزل و برکناری آنها بودند و لکن متأسفانه هیچ اقدامی از طرف شما صورت نگرفت بلکه مورد تأیید و اصرار بر بقای آنان داشتید.

آقای وزیر! مسؤول و مدیر فرودگاهی که به دنبال منافع مالی و اقتصادی خود باشد آیا می تواند به فکر جان مردم و سرویس دهی ایمن به آنان باشد؟ نمایندگان محترم و ملت عزیز ایران! به نظر شما تا چه تعداد سانحه هوایی و از دست دادن چند نفر از هموطنان شریف می تواند ما را متقاعد بر عزل وزیر نماید؟

تعداد سوانح در طول (۴) سال مدیریت شما از این قرار است:

۱ـ سقوط توپولف کاسپین با (۱۶۲) نفر کشته در حوالی شهر قزوین.

۲ـ با فاصله (۷) روز بعد هواپیمایی آریا با (۱۶) نفر کشته و (۳۱) نفر مجروح در شهر مقدس مشهد.

۳ـ با فاصله (۵) ماه بعد هواپیمایی تابان با (۴۴) نفر مجروح در مشهد.

۴ـ با فاصله (۸) ماه بعد هواپیمای فوکر آسمان با دو مجروح در شهر تبریز.

۵ ـ و در نهایت در مورخه ۱۹/۱۰/۸۹ هواپیمای بوئینگ ایران ایر با (۷۸) نفر کشته و (۲۷) نفر مجروح در ارومیه را شاهد بودیم که از مجموع (۵) سانحه (۲۶۲) نفر کشته و (۱۰۴) نفر زخمی می باشد.

حال به نظر شما ما در صنعت هواپیمایی رشد یا افت کرده ایم؟ با تحول یا با زوال رو به رو بوده ایم؟ با صعود یا با سقوط همراه بوده ایم؟

برابر اسناد و مدارک و آمار رسمی سازمان هواپیمایی کشور از زمان ورود جناب عالی به وزارت راه، برابر همین اسناد (۱۹۸) فروند هواپیما بوده و در حال حاضر (۲۱۶) فروند می باشد یعنی در زمان شما فقط (۱۸) فروند هواپیمای مستعمل اضافه گردیده و متأسفانه (۷۵) فروند از این هواپیماها نیز غیرفعال است و برابر ادعای شما برخرید (۵۰) فروند هواپیمای نو حتی یک فروند هم وارد ناوگان هوایی توسط شما صورت نگرفته آیا این رشد یا افت صنعت هوایی است؟ امروز سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی برای تأمین حقوق پرسنل خود با کمبود نقدینگی مواجه است، آیا این ارتقاء یا بدبختی و سوء مدیریت است؟

آقای وزیر! شما فرمودید من قول شرف می دهم کوتاهی در این سانحه از هرکسی باشد برخورد کنم سؤال اینجاست اگر این کوتاهی ها از طرف شما باشد چه؟ چرا شما برابر برنامه چهارم ناوگان هوایی را به سن (۱۵) سال نرساندید؟ چرا (۸۰) درصد هواپیمایی هما را به بخش خصوصی واگذار نکردید؟ و اصل (۴۴) قانون اساسی را به فراموشی سپردید و چرا از مبلغ (۶) هزار میلیارد تومان تخصیص یافته به نوسازی ناوگان هواپیمایی برابر برنامه چهارم فقط قدرت اخذ (۲۰) میلیارد تومان را داشتید؟ بالاخره شما نتوانستید حتی این پول را مدیریت کنید و چند هواپیمای نو بخرید در حالیکه شما می توانستید لایحه بدهید، موج ایجاد نمایید و از مجلس درخواست کمک نمایید، متأسفانه این کارها را نکردید. آقای وزیر! اهمیت سانحه هوایی جمهوری اسلامی... 

رئیس ـ یک لحظه اجازه بدهید، دوستانی که این جلو هستند روی صندلی‌هایشان بفرمایند، نمایندگان دولت در صندلی های خودشان بنشینند. اجازه بدهید بحث استیضاح مطرح شود. آقای ذاکر بفرمایید. 

ذاکر ـ چرا که آقای وزیر اهمیت سانحه هوایی جمهوری اسلامی با سوانح سایر شرکتهای هوایی متفاوت است، هواپیمایی هما به عنوان هواپیمایی ملی ایران است و سقوط آن زنگ خطر بزرگی برای صنعت هواپیمایی می باشد و از دست دادن اعتبار بزرگترین شرکت هوایی ایران در مجامع بین المللی است.

آیا این خسارت بزرگی برای کشور ما نیست؟ جناب آقای وزیر! پس از سقوط توپولف کاسپین در قزوین اعلام کردید که تا پایان سال ۸۸ توپولف از ناوگان هواپیمایی خارج می شود اگر چه این وعده عمل نشد ولی با سقوط بوئینگ این نوع هواپیماها را چه کار باید کرد؟ آیا آنها را هم از ناوگان خارج می کنید و صورت مسأله را پاک می کنید؟ یا نه اشکال در جای دیگری است و آن نوع نگاه ما به مدیریت شما است. بالاخره باید وزیر برابر اصل (۱۳۷) قانون اساسی به مجلس و ملت پاسخ بدهد و باید برابر مواد (۶۱۶) و(۷۱۴) قانون مجازات اسلامی پاسخگو باشد. که این مواد تنها اختصاص به وسائط نقلیه جاده ای ندارد که اگر متصدی وسیله موتوری و یا مسبب آن در اثر بی احتیاطی و یا عدم رعایت نظامات دولتی و یا عدم مهارت، دادسرا و مدعی العموم فوراً او را بازداشت و یا قرار صادر نماید. 

گرچه راننده این نوع وسیله نقلیه مختار بوده و اختیار خود و خانواده اش را نیز در جاده دارد بلکه این مواد و مجازات آن شامل وسائط نقلیه هوایی نیز می گردد. با اجازه آقای موسوی (اردبیلی) در نهایت برابر اسناد و مدارک و شواهد، نگاه تبعیض گونه شما در دولت آقای احمدی نژاد که شعار عدالت محوری ماهیت این دولت را تشکیل داده است موجب بروز حوادث سنگین به مردم و کشور گردیده است. اگر توجه عادلانه به راه آهن کشور داشتید امروزپس از گذشت (۲۵) سال از شروع عملیات راه آ هن ارومیه ـ مراغه باید این عملیات به اتمام می رسید تا در بدی آب و هوا، مردم انگیزه بیشتری بر مسافرت از این طریق پیدا می کردند تا شاهد جان باختن و مجروح شدن هموطنان عزیزمان نمی شدیم. والسلام علیکم و رحمه الله

دبیر (فرهنگی) ـ نفر بعد جناب آقای انصاری هستند، چند نفر هم اعلام تذکر دارند.

رئیس ـ میهمانان را هم بفرمایید.

دبیر (دهقانی نقندر) ـ میهمانان جلسه علنی روز سه شنبه دوازدهم بهمن ماه ۱۳۸۹ عبارتند از آقایان:

ـ جمعی از نمازگزاران و خانواده شهداء از کانون فرهنگی هنری مسجد صاحب الزمان از شهرستان شهریار.

ـ جمعی از فعالان علمی ـ فرهنگی و مذهبی از استان مرکزی. 

ـ دانش آموزان پسرانه احمدی لاریجانی از شهرستان آمل. 

ـ دانش آموزان آموزشگاه پسرانه امام هادی (علیه السلام) از منطقه (۱) تهران. 

ـ دانش آموزان آموزشگاه دخترانه سما (۱) از منطقه (۱) تهران. 

ـ دانش آموزان آموزشگاه دخترانه رودکی از منطقه (۷) تهران. 

ـ دانش آموزان آموزشگاه دخترانه فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) از شهرستان ابهر استان زنجان. 

حضور همه این عزیزان را در خانه ملت خیرمقدم عرض می کنیم و برای همه دانش آموزان و معلمین محترم آرزوی سلامتی و موفقیت داریم.

رئیس ـ متشکریم. تذکرات اگر واجب است، اعلام بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ آقای صدر تذکر ماده (۷۷) دارند، بفرمایید.

مؤید حسینی صدر ـ بسم الله الرحمن الرحیم

آقای رئیس! در ماده (۷۷) گفته شده که «اگر در جلسه رسمی ضمن نطق یا مذاکره صریحاً یا تلویحاً نسبت سوئی به یکی از نمایندگان داده شود یا عقیده و اظهار او را بر خلاف جلوه دهند و نماینده مذکور برای رفع آن نسبت به رفع اشتباه در همان جلسه یا در جلسه بعد اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت تا (۵) دقیقه اجازه نطق داده می شود».

درخصوص اینکه اسم بنده جزو استیضاح کنندگان هست، دیشب از هیأت رئیسه (از دایره قوانین) به من زنگ زدند، گفتند آقا اسم شما هست یا خیر؟ من گفتم من متنی که نوشتم روشن است، الان چند نفر باقی مانده اند؟ ایشان گفتند (۱۵)، (۱۶) نفر باقی مانده اند، گفتم پس اسم من هم هست و الان هم این موضع من است، نمی خواهم که مسائل مجلس لوث شود، هر چند که امروز (۱۲) بهمن است و من این روز را تبریک می گویم و روز بسیار مبارکی است، دوست داشتم امروز مطرح نشود، ولی شما دیگر نمی توانستید. من فکر می کنم باتوجه به آیین نامه طرح نکنید و باید امروز طرح می شد. بنابراین علی رغم نظراتی که دارم و در موقعیت مناسب آنها را اعلام خواهم کرد، اما امروز دیگر استیضاح مطرح شده، این صحبتی هم که کردم دوباره تأکید می کنم، دیشب ساعت (۱۰) شب بود از طرف مجلس به من زنگ زدند، من اسامی را پرسیدم، گفتند که تعداد این است و بنابراین اسم من هست.

من خواهش می کنم که در این قبیل موارد حضرت عالی هم عنایت داشته باشید از خود ما سؤال بفرمایید، چون ممکن است اظهارنظر حضرت عالی چه در جلسه علنی و غیر علنی ممکن است سوء برداشت شود، من خیلی شفاف و صادقانه عمل کردم و تصویب مرز رازی که SMS آن الان آمد به همه تبریک می گویم، این هیچ ارتباطی به وزارت راه ندارد، بحث دیگری است، موضوع (۳) ساله است. من نمی خواهم که خدای ناکرده این شائبه ایجاد شود که نمایندگان براساس اینکه امتیازی برای حوزه خودشان بگیرند، استیضاح خودشان را پس می گیرند یا امضاء می کنند. خیر، بینی و بین الله خدا شاهد است ما برای قسمی که خورده ایم پایبندیم، در لحظه لحظه تصمیمات خود صادقانه رفتار می کنیم. ممکن هم هست که (من این را خیلی شفاف می گویم) بعضی مواقع تصمیم ما از آن عرف دیپلماتیک یکمقدار قابل انتقاد باشد، ولی ما صادقانه رفتار می کنیم. من مثل فضای آکادمیک دانشگاه آن روز صحبتهایی که آقای وزیر کردند، یک نظری داشتم، اما دیشب آخرین نظرم را به هیأت رئیسه محترم مجلس اعلام کردم و الان همین هست که عرض کردم. ای کاش آقای وزیر بودند و توضیحات ایشان را می شنیدیم، شاید مجلس نظر دیگری داشت، متشکرم. 

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

رئیس ـ متشکر. درواقع ایشان جواب آن شبهه ای را دادند که ممکن است (۹) نفر شده باشند، می گویند من امضای خود را پس نگرفتم، هر طور حساب کنید (۱۰) امضاء هست.

دبیر (فرهنگی) ـ نفر بعدی آقای جعفری هستند.

رئیس ـ بفرمایید.

بهروز جعفری ـ بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای دکتر! تذکر من تبصره (۳) ماده (۲۲۳) است. اولاً بنده هم مثل جناب عالی اعتقاد دارم که جناب آقای وزیر باید در جلسه حضور پیدا می کردند و نه تنها آقای وزیر، آقای رئیس جمهور هم باتوجه به اینکه جناب آقای بهبهانی را معلم خودشان می دانند، در دفاع از معلم خود باید حضور پیدا می کردند. می فرماید که:

از پدر گر قالب تن یافتم

از معلم جانِ روشن یافتم

اما اینکه می فرمایید عدم حضور وزیر تخلف است، فکر نمی کنم تخلف باشد، به خاطر اینکه استنباط این است که دولت امروز استیضاح را منتفی می‌دانست. این در صورتی تخلف است که قرار بوده باشد استیضاح انجام شود، این نکته اول.

نکته دوم، شما بندهای استیضاح را دقت بفرمایید، جایی بحثی از حوزه انتخابیه نیست، سخنرانان باید در چارچوب مسائل ملی که در استیضاح مطرح است صحبت کنند که این را جناب عالی باید اجازه ندهید.

سوم، استیضاح کنندگان قطعاً رضایت ندارند که موضوع استیضاح به ابزاری علیه دولت تبدیل شود. بعضی از عزیزان ما مسائلی را مطرح کردند که اصلاً در قالب استیضاح نیست و تازه برای رئیس جمهور در این جلسه تصمیم گیری کردند. من انتظار دارم جناب عالی به گونه ای مدیریت کنید که این استیضاح در چارچوب خودش انجام شود و به ابزاری علیه دولت تبدیل نشود.

رئیس ـ متشکر. ما اینجا داریم گوش می دهیم، مطالب اگر خارج از محدوده استیضاح باشد تذکر می دهیم. اما اینکه فرمودید تخلف نیست، برداشت ما این نیست. دولت حق ندارد بگوید استیضاح منتفی است، این مجلس است که باید بگوید منتفی است یا نیست (تعدادی از نمایندگان ـ احسنت) اینجا هم در ماده (۲۲۲) صراحتاً آمده حضور وزیر یا هیأت وزیران در این وقت مقرر الزامی است. نیامدند، تخلف کرده اند، خیلی روشن است. اینکه ما از دور مجلس یک تصمیمی دارد ما قبول نداریم، ما از این حرف‌ها در نظام جمهوری اسلامی نداریم، این تصمیم و حق مجلس است باید حضور پیدا می کردند. آقای انصاری بفرمایید.

جمشید انصاری ـ بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض تسلیت ایام رحلت پیامبر گرامی اسلام، امام حسن مجتبی (علیه السلام) و امام رضا (علیه السلام) و با گرامیداشت یاد و خاطره امام خمینی و شهدای انقلاب اسلامی. 

مقدمتاً شروع ایام الله دهه فجر و سی و دومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی را خدمت همکاران محترم و ملت بزرگ ایران تبریک عرض می کنم و باتوجه به نکته ای که در ابتدای شروع جلسه استیضاح مطرح شد لازم می دانم این نکته را یادآوری کنم که انقلاب اسلامی برای استقرار حاکمیت مردم و احقاق حق مردم به رهبری حضرت امام (رحمه الله علیه) پیروز شد و نظام جمهوری اسلامی را بر مبنای حق حاکمیت الهی مردم مستقر کرد. در نتیجه اینکه ما در چنین روز مبارکی به استیفای حقوق مردم بنشینیم، نه تنها اشکال ندارد، به نظر من نوعی ارج گذاری به ایام الله دهه فجر هم هست.

من باتوجه به ارادتی که به مردم شریف ارومیه دارم و محبتی که مردم آن شهر و استان آذربایجان غربی در دوران خدمت گذاری حقیر به بنده داشتند مقدمه عرایض خودم را با حادثه تلخ سقوط هواپیما در ماه گذشته در شهرستان ارومیه شروع می کنم و ضمن عرض تسلیت به بازماندگان آن حادثه و مردم شریف شهرستان ارومیه این نکته را خدمت دوستان یادآوری می کنم که ما معمولاً در سوانح هوایی که در کشور اتفاق می افتد و یکی از طبیعی ترین مسائل آن هم فوت خدمه پروازی و خلبان است، معمولاً می آییم حادثه را به خطای انسانی نسبت می دهیم، چون آنها دیگر نیستند تا از خودشان دفاع کنند و بسیاری از عیوبی که در این صنعت وجود دارد نوعی پرده پوشی می کنیم. درحالی که اگر خطای انسانی نیز دلیل وقوع این حوادث باشد، خطای انسانی از انتصاب و انتخاب نادرست افراد و عدم آموزش مستمر آنها به ویژه در صنعت حساسی مثل صنعت هواپیمایی صورت می‌گیرد و این بهیچوجه مسؤولیت‌های قانونی مدیران و مسؤولین ذی ربط را مخدوش نمی‌کند. یعنی حتی اگر خطای انسانی نیز عامل این حادثه بوده باشد، مسؤولین سازمان هواپیمایی کشور به دلیل کوتاهی در امر آموزش و تکرار آموزشهای مورد نیاز پاسخگو هستند و همانطورکه جناب آقای ذاکر اشاره کردند و اسناد آن را نشان ندادند، دوستان این احکامی را که دو بار در طول دوره مسؤولیت وزارت جناب آقای بهبهانی برای مسؤولیت دانشکده هوانوردی که مرکز تربیت نیروی انسانی متخصص برای این صنعت حساس است ملاحظه می کردند، از بی توجهی که در این حوزه وجود دارد تعجب می کردند.

در سال ۱۳۸۷ فردی به عنوان رئیس این مرکز منصوب شده که این فرد در حکم کارگزینی اش نوشته شده «پزشکی هوایی» که حالا چنین رشته ای اصلاً وجود دارد یا خیر، ولی وقتی که بررسی می کنیم، در سربرگ نسخه ای که این آدم دارد، نسخه این آدم او را به عنوان پزشک عمومی معرفی می کند و یک پزشک عمومی را که تخصص چندانی در حوزه هوانوردی نداشته آنجا می گذاریم و وقتی می خواهیم جایگزین کنیم فردی را با مدرک تحصیلی معارف اسلامی می گذاریم. به نظر می رسد اینها نکاتی است که اگر همان موقع دقت می شد شاید این سوانح و حوادث کمتر اتفاق می افتاد.

بنده قرار شده براساس تقسیم وظیفه ای که دوستان انجام داده اند، روی پیامدهایی که درخصوص شرکت‌های پیمانکاری کشور به دلیل مدیریت نامطلوب بخش راه و ترابری اتفاق افتاده توضیحاتی داشته باشم و همینطور درخصوص واخواهی اسناد مالی سازمان‌های وابسته با وزارت راه و ترابری از سوی دیوان محاسبات کشور به عنوان ناظر قانونی مجلس و همینطور سازمان بازرسی کل کشور.

دوستان می دانند که ما هم اکنون در سطح کشور بیش از (۱۳۰۰) میلیون ریال، (۱۳۰) هزار میلیارد تومان پروژه در بخش راه و ترابری در دست اجراء داریم، البته این آماری است که دوستان ما در کمیسیون عمران اعلام کردند، درحالی که حجم اعتبارات این دستگاه با احتساب اعتبارات استانی چیزی بین (۵) تا (۶) هزار میلیارد تومان است. یعنی اگر وزارت راه و ترابری بخواهد پروژه های در دست اجرای خود را به اتمام برساند با حجم اعتبار امروز خودش که ما در سال به او می دهیم، چیزی بین (۲۰) تا (۲۵) سال وقت لازم دارد تا همین پروژه ها را به ثمر برساند. وقتی چنین وضعیتی وجود دارد پیمانکارانی که کار می کنند عملاً نمی توانند تعهدات مطالبات خود را از وزارت راه و ترابری دریافت کنند و الان براساس اطلاعاتی که ما از دستگاه‌های ذی ربط گرفته ایم میزان مطالبات سیستم پیمانکاری کشور از وزارت راه و ترابری باتوجه به حجم پروژه هایی که در دست دارند چیزی در حدود (۴۰۰۰) میلیارد تومان از مجموعه دستگاه‌های ستادی وزارت و چیزی نزدیک (۳۰۰۰) میلیارد تومان از دستگاه‌های استانی است، یعنی بین (۶) تا (۷) هزار میلیارد تومان اسناد صورت وضعیتی که کارهای انجام شده به دلیل عدم وجود اعتبار باقی مانده و بسیاری از شرکت‌های پیمانکاری ما امروزه به دلیل عدم دریافت مطالبات خود از وزارتخانه توان فنی و اجرایی خود را از دست داده اند و ما با یک بحران جدی در این حوزه مواجه هستیم.

من فهرستی در اختیار دارم از حدود (۵۳) شرکتی که قراردادهای مشاوره و مطالعات با وزارت راه و ترابری دارند و مبلغی که از این قراردادها برای سال‌جاری اینها طلبکار هستند، چیزی بالاتر از (۱۴۰۰) میلیارد تومان است. یعنی فقط در بخش مطالعه و طرح‌های مشاوره ای چیزی نزدیک (۱۴۰۰) میلیارد تومان این وزارتخانه بدهکار است و این بدهی باعث شده که ما کل اعتبار سال آینده را هر چه قدر که مجلس تصویب کند، اگر بدهیم بابت صورت وضعیت‌های پرداخت نشده، باز هم این پیمانکاران هستند که از این وزارتخانه طلبکار خواهند بود. در نتیجه این طرح‌ها به دلیل ضعف نظام پیمانکاری که خود وزارتخانه مسبب تقویت یا بیشتر شدن آن هست و همینطور به دلیل طولانی شدن زمان اجراء بعضاً توجیه اقتصادی خودشان را از دست می دهند و در واقع ما وضعیتی را در بخش پیمانکاری ایجاد کرده ایم که این وضعیت علاوه بر اینکه کمک نمی کند به پیشبرد پروژه ها با بحران جدی در شرکت‌های پیمانکاری روبرو هستیم. این وضعیت در ادارات کل استان‌ها نیز حاکم است و به نظر می رسد وزارت راه و ترابری هیچگونه برنامه ریزی مبتنی بر اولویت گذاری و توجه به امکانات موجود کشور نداشته و صرفاً براساس تصمیمات غیرکارشناسی حجم قابل توجهی از پروژه‌ها را بر نظام برنامه ریزی کشور تحمیل کرده است.  

من همینجا بد نیست جمله ای را از یکی از دوستان عضو کمیسیون عمران نقل کنم که من دور قبلی که بحث استیضاح جناب آقای بهبهانی مطرح بود و این برادر عزیزمان از موافقان آقای بهبهانی بود، از ایشان سؤال کردم که برادر عزیز! شما نقاط قوتی که آقای بهبهانی دارد می توانید چند تا را به من بگویید که براساس آن تصمیم گیری کنم. ایشان فرمودند که آقای بهبهانی آدمی است که به راحتی با نمایندگان کنار می آید. مثلاً اگر ما الان دست جمعی خدمت ایشان برویم و بگوییم بیایید از اینجا یک جاده به مریخ بکشید، می‌گوید بروید بکشید. اینکه توجه نمی کنند آیا لوازم اجرایی اینکار در کشور فراهم هست یا نیست؟

نکته بعدی حجم بالای تخلفاتی است که دیوان محاسبات کشور به موجب وظیفه قانونی و به استناد بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی  درخصوص نحوه هزینه اعتبارات از وزارت راه و ترابری مطرح و منعکس کرده. در گزارشی که ما از دیوان گرفتیم و فهرست جداول آن اینجا موجود است و اگر دوستان خواستند می توانند به آن مراجعه کنند، در طول سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ بیش از (۲۲۰) مورد از اسناد مربوط به اعتبارات وزارتخانه و سازمان‌های ستادی مورد واخواهی دیوان قرار گرفته که الان من تفکیک هر دستگاه را خدمت شما عرض می کنم، ولی (۱۴۱) مورد از این (۲۲۰) مورد به دادسرای دیوان محاسبات ارجاع شده. یعنی نوع تخلف به گونه ای بوده که حتماً باید برای مجریان ادعانامه از سوی دادسرا صادر می شده  این فهرست مواردی است که دادسرای دیوان محاسبات برای آنها ادعانامه صادر کرده.

حجم اعتباراتی که مورد واخواهی قرار گرفته و در دیوان محاسبات برای آنها ادعانامه صادر شده چیزی در حدود (۱۲۰۵) میلیارد تومان است. یعنی دستگاهی که چیزی در حدود (۳۰۰۰) میلیارد تومان در دستگاه‌های ستادی اش بودجه دارد، یک سوم اعتباراتش مورد واخواهی منجر به صدور دادنامه از سوی دادسرای دیوان قرار گرفته (رئیس ـ متشکر، اگر می خواهید باقی وقت را یک نفر دیگر صحبت کند، از یک ساعت و نیم اول، یازده دقیقه وقت باقی مانده) چشم. مبلغ (۷۲۷) میلیارد تومان نیز مواردی بوده که هنوز در دست بررسی است و درواقع نشان می دهد که این وزارتخانه بلحاظ عدم رعایت مقررات قانونی از نظر دیوان محاسبات حجم بالایی از تخلفات در آن وجود دارد که قابل توجه است.

نکته آخری که من خدمت دوستان عرض می کنم، درخصوص وضعیت قراردادهایی است که در فرودگاه بین المللی امام خمینی منعقد شده. آقای ذاکر یک گذرا اشاره کردند، ولی مدیریتی که در آنجا منصوب شده با اختصاص و دادن قراردادهای قابل توجهی به بستگان خود بدون رعایت تشریفات مناقصه و صرفاً براساس شناختی که خودش داده، بیشتر از قیمتی که برندگان مناقصه پیشنهاد داده بودند این پروژه ها را واگذار کرده که اسناد آن اینجا موجود است.

من از همه عزیزان درخواست می کنم به دو دلیل به استیضاح رأی موافق بدهند، یکی به دلیل حجم تخلفاتی که در آن وزارتخانه و سوءمدیریتی که اعمال شده و دیگر به خاطر صیانت از اعتبار و جایگاه و شأن مجلس که امروز به نظر می رسد مورد بی توجهی و بی عنایتی قرار گرفته است.

رئیس ـ متشکر، نفر بعد را دعوت بفرمایید.

دبیر (فرهنگی) ـ مخالف بعد جناب آقای زاکانی هستند که در مدت اولیه ایشان آخرین نفر هستند که اگر آقای وزیر هم نیامد، دو نفر دیگر هم می توانند صحبت کنند. آقای زاکانی بفرمایید.

علیرضا زاکانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین

عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت همه سروران عزیزم. رحلت جانسوز رسول گرامی اسلام و شهادت سبط اکبر و ثامن الحجج (علیهم السلام) را خدمت همه عزیزان تسلیت عرض می کنم.

امروز آغاز دهه فجر انقلاب اسلامی و ورود مبارک حضرت امام را خدمت سروران تبریک عرض می کنم.

همکاران محترم مستحضرند که سال گذشته در رأی اعتماد به جناب آقای بهبهانی اینجانب دغدغه های جدی درخصوص عملکرد و برنامه ایشان به سمع و نظر عزیزان رساندم. بهرحال به لحاظ کمک به دولت شما عزیزان به ایشان رأی اعتماد دادید تا کارهای مملکت زمین نماند و ایشان باید این فرصت را مغتنم می شمرد و درجهت اصلاح امور گام برمی داشت. اینک خلاصه ای از عرایض آن روز و عملکرد و پاسخهای آقای بهبهانی را خدمت دوستان معروض می دارم و شما عزیزان را به عنوان ناظرانی عادل به قضاوت دعوت می کنم.

همان زمان گفتم فلسفه اصلی مخالفت بنده با جناب آقای بهبهانی قبل از بحث تخصصی و فنی در راستای صیانت از ارزش‌های انقلاب اسلامی و خون شهیدان و آرمان‌های امام راحل و دفاع از دولت خدمتگزار است و گرچه ایشان پاسخی برای این موضوع نداشت. اما امروز درخصوص عملکرد فنی ایشان نیز باید غصه خورد و تصمیمی اساسی برای رفع این معضل از کشور گرفت.

جهت ورود به عرایضم خواهشم از اتاق فرمان این است یک تعدادی اسلاید مربوط به پروژه آزاد راه تهران ـ پردیس که همین هفته گذشته افتتاح شد را پخش کنند که درواقع دوستان با واقعیت های تلخ افتتاح‌های زود هنگام و آسیب‌هایی که به بنیان ها در این مملکت می رسد آشنا شوند. خواهش من از اتاق فرمان این است که این را پخش کنند.

(در این هنگام اسلایدی توسط اتاق کنترل مجلس پخش گردید)

اولین اسلاید، کارفرما اداره کل ساخت و توسعه آزادراه‌هاست، مهندسین مشاور ایران استن، پیمانکار سازمان توسعه راه‌های ایران است و کنترل کیفیت هم توسط آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان تهران انجام خواهد گرفت. شرایط فنی در مجموعه ها یک اصل اساسی است، گرچه این آزادراه را قبل از رأی اعتماد در سال گذشته یکبار ایشان افتتاح کرده بود و همانجا در جلسه رأی اعتماد هم من عرض کردم اینجا نقص اساسی دارد، اما توجه نکردند. هفته گذشته مجدداً این افتتاح شد. شما اسلایدهایی را که مربوط به (۱۵) تا (۳۰) دی ماه همین امسال است، گرچه تاریخ آن ۲۰۱۰ خورده به خاطر اشکال دوربین است، مربوط است به (۱۵) تا (۳۰) دی ماه گذشته، شما مرور کنید ببینید چه فاجعه ای کنار گوش ما در تهران اتفاق افتاده است.

این کنار پل هست و با ریختن خاک دستی و امکان گذاری بدون هیچ گونه درخواست آزمایش خاک مقدمات آسفالت انجام می شود. هوا سرد است، طبق استانداردها زیر (۱۰) درجه سانتیگراد نباید آسفالت کرد، هوا (۲) درجه سانتیگراد است و برفِ گذشته است.

این موضوع مربوط به زیرساخت‌های راه آزادراهی است که جای لاستیک در این زیرساخت‌ها معلوم است. زیرساخت باید به طریقی باشد که درحقیقت تراکم صددرصد داشته باشد. 

ادامه اسلایدها حکایت از عدم زیرساخت اساسی است. دستگاه فینیشل لازم است که درحقیقت دمای بالای (۱۰۰) درجه را مهیا کند برای اینکه آسفالت را با یک شرایط خاصی در کف بزرگراه ها و جاده ها پهن کند، با گلایدر و لودر دارند آسفالت پخش می کنند. درواقع کامیون‌ها دارند بر روی زمینی آسفالت می ریزند که هیچ قیری در زیر آن ریخته نشده. نتیجه آن هم این شرایطی است که دارید می بینید، چند روز بعد این آسفالت بلند شده.

من نکته ای را که همین ابتدای عرایضم می خواستم عرض کنم این بود که اگر ما دغدغه های فنی را در گذشته بیان می کردیم، اما اساس دغدغه های ما، دغدغه های ارزشی و شرایطی از این دست بود، امروز باید اصلاً غصه خورد که حداقل‌های فنی برای افتتاح‌های زودرس در کشور انجام نمی شود. این همان شرایطی است که در کمربند چالوس ـ نوشهر (۱۱) کیلومتر را آسفالت کردند و بعد از (۲) ماه آسفالت را جمع کردند و میلیاردها تومان به کشور خسارت زدند. لذا باید نسبت به نوع عملکرد در حوزه فنی هم معترض بود، چیزی که درخصوص راه آهن تهران ـ اصفهان و شیراز قبلاً مطرح بود و امروز هم ذکر شده. درخصوص حوزه صنعت هوایی و مسائل ریلی که اینجا نسبت به آن بیاناتی صورت گرفت.

اما درخصوص یکی از موارد استیضاح باید به بی توجهی به ایثارگران عزیز توجه کرد. برای این ادعا مستندات فراوانی وجود دارد که این بی توجهی را در آن هیچ تردیدی باقی نمی گذارد. هرچند برای سرپوش گذاشتن بر این بی مهری در روزهای اخیر بالاجبار طوماری به امضای ایثارگران، اما با بهانه دیگر به امضای آنها رسید و امروز برای استفاده ابزاری از آنها بود. اما بهرحال باید سؤال کرد چرا یک دفعه (۱۰) نفر جانباز و خانواده شهید از مسؤولین و متصدیان و عناصر خدوم وزارت راه اخراج می شوند و حراست طی حکمی اعلام می کند که آنها حق ورود به وزارت راه را هم ندارند؟!

انسان با کمی دقت می بیند که اعتراض این عزیزان به زد و بندهای مفسده انگیز در وزارتخانه مواردی است که به عنوان اتهامات و جرائم آنها برای عدم ورود به وزارتخانه مطرح می شود. یک نمونه از این اعتراضات که به واسطه آن جمعی از این عزیزان اخراج شدند را من خدمت دوستان عرض می کنم.

بحث قیمت فروش سازمان توسعه راه‌های کشور براساس اصل (۴۴) قانون اساسی و واگذاری آن هست. ارزشگذاری در بورس در سال ۸۳ (۱۰۰) میلیارد تومان سال ۸۶ (۴/۷۹) میلیارد تومان، سال ۸۸ (۴/۷۹) در یک نوبت و در نوبت بعد (۷/۵۷) بود. نهایتاً این فروخته شد به (۹) میلیارد نقدی و (۱۲) قسط (۴) میلیارد تومانی جمع اینها (۵/۵۷) میلیارد تومان می شود. اما ارزش واقعی این مجموعه که مورد اعتراض ایثارگران واقع شد و ایثارگران به خاطر آن مغضوب شدند با یک حساب سرانگشتی سر انسان درد می گیرد. حدود (۷۶) میلیارد تومان ارزش اوراق بهادار این سازمان است. 

در همین پروژه آزادراه تهران ـ پردیس که تا انتهای سال ۸۹ سود قطعی آن حدود (۷۶) میلیارد تومان می‌شود. مطالبات از وزارت راه (۱۶) میلیارد تومان قطعی دارد (۵) میلیارد تومان هم بدون صورت وضعیت حدوداً (۲۱) میلیارد تومان می‌شود، لیست ماشین آلات این سازمان که در دست بنده است، قریب به (۲۳) میلیارد تومان  است (۱۳)، (۱۴) قلم ملک دارد که دهها میلیارد قیمت این املاک است. در پیشنهاد کارفرمایی (۸۲۶) میلیارد تومان ساحل رامسر که با مجوز سرمایه گذار خارجی طبق مصوبه دولت صورت گرفت متصدی کار این سازمان است که حداقل از قبل آن با گرفتن شریک خارجی می تواند قریب (۸۲) میلیارد تومان سود ببرد. این یکی از مواردی است که مورد اعتراض واقع می شود و با اعتراضی که صورت می گیرد در حقیقت این برای مسؤولین وزارت راه خوش نمی آید و ایثارگران نسبت به آنها برخوردهای خیلی سنگینی می کنند.

یک مورد دیگر راجع به همین شرکتی است که پیمانکار APC برای راه آهن تهران ـ اصفهان ـ شیراز است قبل از واگذاری شرکت تراورس (۷۰۰۰) تن تراورس را شرکت برداشت کرد (رئیس ـ آقای زاکانی وقت شما تمام است) من عرضم این است که دوستان عزیز اگر ما قبلاً دغدغه ارزشی و صیانت از ارزش‌های انقلاب اسلامی را داشتیم و وزیری را در این حد نمی دیدیم امروز در حوزه تخصصی هم اعتراضات جدی نسبت به او داریم و در حوزه اخلاقی هم این بی اعتنایی به مجلس را برنمی تابیم. من خواهشم این است که به وظیفه قانونی خودتان عمل بکنید و به این استیضاح رأی بدهید. والسلام علیکم ورحمه الله

رئیس ـ متشکریم، بعد از این یک ساعت و نیم که نمایندگان استیضاح کننده صحبت کردند طبق آیین نامه وزیر می تواند صحبت کند و فرصت هم دارد متأسفانه تشریف نیاوردند و حضورشان هم طبق آیین نامه الزامی بود و تخلف کردند تشریف نیاوردند. حالا بعد از این دو نفر از نمایندگان می توانند صحبت بکنند حالا اگر می خواهند صحبت کنند بفرمایند. کوتاه صحبت بکنند، نه آن ترتب الزام ذاتی ندارد ترتب زمانی است بعد از آن می توانند من هم خواهشم این است که صحبت نکنید، اشکال آیین نامه ای ندارد. 

بنابراین صحبتها را دوستان استیضاح کننده کردند، وزیر هم که تشریف نیاوردند که دفاع کند یک توضیح هم آقای امیدوار رضایی دارند چون اینجا یک شبهه ای کردند (۱۰) نفر و اینها بفرمایید.

دبیر (رضایی میرقائد)ـ جناب آقای رئیس! دوستان تذکراتی دادند شبهه ایجاد کردند من خدمت عزیزان عرض می کنم که طرح استیضاح را بنده با (۲۲) امضاء قرائت کردم که اسامی دوستان اینجا هست که (۱۰) نفر از آن (۲۲) نفر هنوز پابرجا هستند و اگر نیستند بگویید. آقایان: جهانگیرزاده، قاضی پور، ذاکر، جعفرزاده، حسینی صدر، اکبریان، مطهری ( شبستر)، اکبرنژاد، توکلی و کامران. بعد هم که (۲۹) نفر اضافه شدند باز آقای انصاری، بت کلیا، اکرمی و دستغیب اضافه شدند که از آن (۲۹) نفر هم (۱۴) نفر هستند یعنی حداقل (۲۲) نفر، (۱۰) نفر الان بر استیضاح خودشان باقی هستند.

رئیس ـ اگر کف (۲۲) نفر را هم در نظر بگیریم (۱۰) نفر هستند ولی ما از نظر آیین نامه ای معتقد نیستیم که یک چنین چیزی لازم باشد. گلدانها را خدمت نمایندگان ببرید تا نظرشان را اعلام بفرمایند. نمایندگان در صندلی های خودشان باشند. توضیح هم بدهیدکسانی که با استیضاح موافقند کارت سفید می دهند (یعنی عدم اعتماد)، آنهایی که مخالفند کبود، ممتنع هم که زرد است.

دبیر (محبی نیا) ـ بعضی از همکاران  محترم مراجعه فرمودند و تأکید می فرمایند که اعلام بشود که رأی سفید به استیضاح یعنی آنهایی که با استیضاح موافقند رأی سفید می دهند، مخالفین رأی کبود می دهند و ممتنع رنگ زرد هم باز به مفهوم مخالفت با استیضاح است. 

(أخذ رأی با ورقه بعمل آمد و نتیجه پس از شمارش آراء اعلام گردید)