◄ کیفیت و ایمنی هواپیماهای ایران چگونه ارزیابی میشود؟
با توجه به فرسودگی ناوگان هوایی کشور این پرسش اکنون با حساسیت بیشتری مطرح میشود که روند ارزیابی کیفیت و ایمنی ناوگان چگونه انجام می شود؟
انتشار گزارش اخیر درباره شناسایی یک مشکل کیفی در بخشی از بدنه جت های پرفروش ایرباس مدل A320، بار دیگر توجه ها را به فرآیندهای کنترل کیفیت در صنعت هوانوردی جلب کرد.
در این خبر که از سوی ایرباس و رسانه های فرانسوی منتشر شد، شرکت سازنده – ایرباس - تأیید کرد که نقص کیفی در پنل های فلزی تعدادی از هواپیماهای این خانواده شناسایی شده است و در عین حال بر تحت کنترل بودن موضوع و اصلاح کامل در تولیدات جدید تأکید کرد.
با وجود این توضیحات، انتشار خبر باعث سقوط قابل توجه ارزش سهام ایرباس و تعویق تحویل برخی هواپیماها شد. این اتفاق نشان می دهد حتی کوچکترین مشکلات در بخش هوانوردی تا چه اندازه در افکار عمومی حساسیت برانگیز است.
در ایران نیز این پرسش اکنون با حساسیت بیشتری مطرح می شود که روند ارزیابی کیفیت و ایمنی ناوگان هوایی کشور چگونه انجام می شود و آیا اطلاعات مربوط به آن در اختیار افکار عمومی قرار می گیرد یا خیر. در پاسخ باید گفت رسانه ها به عنوان پل ارتباطی بین صنعت هوانوردی و مردم کوچکترین اطلاعاتی از روندهای ارزیابی کیفیت و ایمنی هواپیماهای کشور ندارند. آنچه در عمل شاهد آن هستیم این است که برخی از انواع هواپیماها بعد از وقوع سوانح مرگبار از ناوگان کنار گذاشته شده اند.
با توجه به تجربیات قبل اکنون این سوال مطرح است که باید روند ارزیابی کیفی بدون انتشار روندها و فرآیندها و به همین شکل کنونی ادامه یابد؟
هرچند مقایسه مستقیم میان سازوکارهای صنعت هوانوردی فرانسه به عنوان یکی از قطب های فناوری هواپیماسازی جهان، با شرایط صنعت هوایی ایران که با محدودیت های متعدد تحریمی، کمبود قطعات و فرسودگی ناوگان روبه روست، از اساس غیرواقع بینانه است، اما انتشار چنین اخباری پرسش هایی را درباره وضعیت کنترل کیفی و ارزیابی ایمنی در ایران برمی انگیزد.
در کشورهای پیشرفته، هرگونه نقص در سیستم ها و قطعات هواپیماها هر چند کوچک و محدود به سرعت اطلاع رسانی شده و فرآیند شفاف سازی انجام میشود. شرکت های سازنده هواپیما نیز موظف اند پس از کوچک ترین نشانه مشکل، با مراجع نظارتی همکاری کامل داشته باشند و اطلاعات لازم را به طور کامل در اختیار رسانه ها و مردم قرار دهند. این وضعیت در ایران حتی در مورد سوانح هوایی نیز کمتر دیده می شود به این معنی که گزارش های دقیق، مستند و منظم درباره وضعیت ایمنی ناوگان توسط مرجع رسمی یعنی سازمان هواپیمایی کشوری است منتشر نمی شود.
بخش مهمی از ناوگان مسافربری کشور سالها است که با میانگین سنی بالا فعالیت می کند و بخش دیگری نیز تحت تحریم ها، برای تأمین قطعات و انجام تعمیرات اساسی با دشواری روبه رو است. در چنین شرایطی، شفاف سازی درباره روند ارزیابی ریسک پروازی، نوع چک های فنی، استانداردهای مورد استفاده، و نیز معیارهایی که بر اساس آنها وضعیت هر هواپیما قابل پرواز یا نیازمند زمین گیری تشخیص داده می شود، ضرورتی انکارناپذیر است.
انتظار می رود سازمان هواپیمایی کشوری با انتشار گزارشی شفاف و رسمی، روند کامل ارزیابی کیفی ناوگان مسافربری کشور، شاخص های سنجش ریسک های پروازی و همچنین وضعیت فعلی هواپیماهای فعال را در اختیار رسانه ها و افکار عمومی قرار دهد. این گزارش می تواند شامل توضیحاتی درباره برنامه ها و ساز و کارهایی باشد که برای حفظ ایمنی پرواز در شرایط دشوار تحریمی و فرسودگی ناوگان اتخاذ شده است.
انتهای پیام