اختلاف ایرلاین‌ها با شهرداری‌ها بر سر عوارض، به چهلمین سال خود رسید

در گزارش صفحه هوایی شماره 285 هفته نامه حمل ونقل منتشر شده 29 دی ماه 99 می خوانید: مناقشه ایرلاین‌ها با شهرداری‌ها بر سر مسئله دریافت ۵ درصد عوارض شهرداری از محل فروش بلیت هواپیما به چهلمین سال خود رسید؛ شرکت‌های هواپیمایی معتقدند مقرراتی نظیر عوارض شهرداری، هلال‌احمر و مالیات بر ارزش‌افزوده برای ورود هواپیما و اخذ عوارض گمرکی برای ورود قطعه و موتور هواپیما، همه از مواردی است که در شرایط سخت کرونا و کاهش شدید سفرهای هوایی، هزینه‌های این صنعت را به‌شدت افزایش داده است. شرکت‌های هواپیمایی سال‌هاست که نسبت به این موضوع انتقاد دارند و خواهان حذف و یا بازنگری در مصوبه هستند.

نگاهی به تاریخچه این مصوبه

در ابتدا با طرح این سؤال که عوارض شهرداری از روی فروش بلیت هواپیما به چه زمان می‌گردد به آن پاسخ خواهیم داد. در ابتدای انقلاب و در سال ۵۸ این نگرش وجود داشت کسانی که سوار هواپیما می‌شوند افراد ثروتمندی هستند از همین رو شورای انقلاب، مصوبه‌ای می‌گذارند و اعلام می‌کند که ۵ درصد از قیمت بلیت مسافرانی که با هواپیما مسافرت می‌کنند به‌عنوان عوارض شهرداری وصول و به‌حساب وزارت کشور واریز شود تا در شهرهایی که دارای تأسیسات فرودگاهی هستند، تقسیم شود. در این مصوبه ماده‌واحده اعلام می‌کند که کسانی که با هواپیما در خطوط داخلی مسافرت می‌کند معادل ۵ درصد بهای پرداختی بابت تهیه بلیت که به شرکت هواپیمایی پرداخت می‌کنند را به‌عنوان عوارض شهرداری پرداخت کنند. اما نکته اصلی ماجرا این است که این مصوبه زمانی اجرایی شد که نگاه دولتی بر صنعت هواپیمایی حاکم بود اما اکنون که بیش از ۸۰ درصد شرکت‌های هواپیمایی خصوصی شده‌اند به‌شدت پیگیر و خواهان حذف این مصوبه هستند.

اما در این میان تعارض در ماده ۴۶ و ۴۷ که در ادامه مفصل‌تر به آن اشاره خواهد شد باعث درگیری و اختلاف بین شرکت‌های هواپیمایی و شهرداری‌های مختلف شده است؛ آن‌طور که از سوی شرکت‌های هواپیمایی اعلام شده، شهرداری‌های مختلف کشور با اخذ آمار مسافران ورودی و خروجی در هر یک از فرودگاه‌های کشور، مطالبه عوارض بر مبنای آمار مسافران ورودی و خروجی را دارند و در صورت اعتراض نیز کمیسیون ماده ۷۷ رأی به پرداخت اصل عوارض و دو درصد جریمه دیرکرد صادر می‌کند، این در حالی است که ایرلاین‌ها معتقدند تعیین پروازهای ورودی و خروجی یک شهر برای محاسبه اساساً اشتباه است و حداقل یک طرف آن توجیه منطقی دارد و از سوی دیگر ایکائو و یاتا تأکید دارند که اخذ هرگونه عوارض که عواید ناشی از آن مستقیما در جهت تسهیل فرآیند سفر هوایی مسافر صرف نشود، ممنوع است.

درخواست ایرلاین‌ها برای حذف عوارض شهرداری از روی بلیت هواپیما

در راستای همین موضوع بود که هفته گذشته انجمن شرکت‌های هواپیمایی با برگزاری نشست رسانه‌ای اقدام به توضیح و تشریح شرایط موجود در این رابطه کرد؛ یونس دقیق‌کیا، رئیس هیئت‌مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی در جمع خبرنگاران از خسارت ۲ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های هواپیمایی در نیمه نخست سال ۹۹ خبر داد و اعلام کرد که ایرلاین در شرایط بسیار بحرانی به سر می‌برند که این باعث شده تا از دولت درخواست وام بلاعوض را داشته باشیم.

سهم خواهی شهرداری بدون هیچ نوع خدماتی

او با ابراز این مسئله که شرکت‌های هواپیمایی درخواست حذف عوارض شهرداری از روی بلیت هواپیما را دارند این انتقاد را مطرح کرد که چرا شهرداری بدون ارائه هیچ نوع خدماتی به مسافر از روی بلیت هر پرواز سهم خواهی می‌کند. دقیق‌کیا با بیان اینکه بر اساس قانون، شهرداری‌ها پنج درصد از محل فروش بلیت هواپیما را طلب می‌کنند، اعلام کرد: «ماده ۴۶ و ۴۷ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده که در آن به عوارض شهرداری از محل فروش بلیت اشاره شده، با هم متعارض است.» او در توضیح این موضوع می‌گوید: «در ماده ۴۶ شهر محل استقرار ایرلاین به‌عنوان شهرداری اخذ عوارض ذکر شده و در ماده ۴۷ شهرداری محل فروش بلیت را به‌عنوان اخذ کننده عوارض ذکر می‌کند و این باعث شده تا ما در دو شهرداری عوارض پرداخت کنیم. برای مثال ما در استانی به‌مانند قزوین فرودگاه و پروازی نداریم اما شهرداری از ایرلاین طلب عوارض می‌کند! این موضوع برای ایرلاین من در شرایط بسیار سختی هستند مشکلات جدی را ایجاد کرده است.»

به دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌ایم

او می‌گوید: «در‌حال‌حاضر برای تعارض قانونی در اخذ عوارض شهرداری‌ها به دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌ایم.» او حتی گفته است که در لایحه بودجه امسال، برخی نمایندگان با حمایت سازمان اورژانس کشور پیشنهاد کرده‌اند تا دو درصد از فروش بلیت هواپیما، کسر و به تجهیز اورژانس کشور داده شود. درحالی‌که ما تلاش کردیم تا هزینه‌های اضافی برای افزایش قیمت بلیت رفع شده و نرخ بلیت هواپیما، رقابتی شود. در راستای همین موضوع ما دیداری با رئیس مجلس داشتیم که درخواست کنیم این پیشنهاد به تصویب نرسد.

مطالبه عوارض شهرداری برای ایرلاینی تأسیس نشده بود

آن‌طور که مقصود اسعدی‌سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته در خصوص تعارض در ماده ۴۶ و ۴۷ شورای نگهبان نیز به آن ایراد گرفته چراکه به ازای یک مسافر دو بار عوارض شهرداری اخذ می‌شود که این تعارض باید برطرف شود. این در حالی است در راستای این تعارض شرکت‌های هواپیمایی به پرداخت عوارض میلیاردی مکلف شده‌اند. او می‌گوید: «حتی شهرداری‌ها از شرکت‌های هواپیمایی که سال تأسیس آنها به‌تازگی است، بابت سال‌های قبل، عوارض شهرداری مطالبه می‌کنند.» سامانی با اظهار به این مسئله که درحال‌حاضر ۴ نوع عوارض روی بلیت پروازها دریافت می‌شود که شامل عوارض شهرداری، هلال‌احمر، ایمنی و فرودگاهی است، عنوان می‌کند:  «شرکت‌های هواپیمایی درحالی‌که طبق قانون از پرداخت حقوق ورودی معاف هستند، اما برای واردات هواپیما و قطعات ۹ درصد مالیات ارزش‌افزوده اخذ می‌شود.»

معاون وزیر راه: امکان حذف این مصوبه وجود ندارد

اما در این میان رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز مخالفت خود را با اخذ عوارض از ایرلاین‌ها به شیوه کنونی اعلام کرده اما گفته است که شهرداری‌ها موظف هستند که مطابق قانون این عوارض را از شرکت‌های هواپیمایی اخذ کنند، اما مشکل این است که هم‌اکنون این قانون وجود دارد و برای هرگونه تغییر، باید این خواسته در لایحه‌ای تقدیم مجلس شود و نمایندگان مجلس نیز پس از بررسی نسبت به اصلاح آن اقدام کنند. تورج دهقانی‌زنگنه می‌گوید که شهرداری‌ها بر اساس قانون این عوارض را دریافت می‌کنند و امکان حذف آن وجود ندارد اما یکی از اشکالاتی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که مطابق قانون، شهرداری از شهری که در آن بلیت صادر شده است، می‌تواند عوارض دریافت کند؛ این در حالی است که ممکن است یک نفر از خانه‌اش بلیت خریداری کرده باشد و بعد به منطقه دیگری برود و ازآنجا سوار هواپیما شود، بنابراین شهرداری‌ها نباید از دو محل عوارض دریافت کنند. باید این قانون به‌گونه‌ای اصلاح شود که طی آن محل سوارشدن مسافر ملاک عمل قرار گیرد.

این گزارش را در سایت هفته نامه حمل ونقل بخوانید.