روابط ایران و هند در دوران پسا برجام گسترش یافت

23 تیرماه سال گذشته بود که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، پس از 17 روز مذاکره فشرده در وین به میان خبرنگاران آمدند و توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و 1+5 را طی بیانیه مشترکی اعلام کردند.

امضای توافق هسته‌ای تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک،ضمیمه قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد شده است.

تهران و دهلی نو در یکسال گذشته با اعزام هیات‌های عالیرتبه سیاسی،اقتصادی و تجاری به پایتخت‌های یکدیگر تلاش کردند با شناسایی موانع در راستای گسترش هرچه بیشتر روابط دو کشور گام بردارند.

دهلی نو درست چند روز بعد از لغو تحریم‌های کشورهای غربی، نخستین هیات تجاری خود را برای بررسی زمینه‌های گسترش روابط راهی ایران کرد.

دولت هند به رغم فشارهای کشورهای غربی و امریکا در دوران تحریم به روابط خود با ایران ادامه دارد و همچنان جایگاه خود را به عنوان دومین خریدار نفت ایران حفظ کرد.

توافقنامه جامع همکاری اقتصادی ایران وهند
امضای توافقنامه جامع همکاری‌های اقتصادی ایران و هند در 72 بند میان "علی طیب نیا" وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان و "سوشما سواراج" وزیر امور خارجه هند در دی ماه سال گذشته یکی از گام‌های دو کشور برای گسترش روابط بود.

سندی که براساس آن، دو طرف بر همکاری در زمینه انرژی، زیرساخت‌ها و اتصالات، همکاری‌های بانکی، کنسولی، تجارت و گردشگری توافق کردند.

اشتیاق هندی‌ها به گسترش روابط با ایران برای پیشی گرفتن از رقبای دیگر باعث شد که در ماههای پایانی سال 93 و در کشاکش گفت وگوهای هسته ای، نمایندگان بانک‌های خصوصی ایران و بانک صادرات و واردات هند "اگزیم بانک" موافقنامه اختصاص 150 میلیون دلاری برای خرید کالا، خدمات فنی و مهندسی و اجرای طرح‌ها درایران را در نظر بگیرند.

توافقنامه سه جانبه چابهار
"نارندرا مودی" نخست‌وزیر هند در سفر خرداد ماه سالجاری به ایران علاوه بر امضای موافقتنامه سه جانبه بین‌المللی – ترانزیتی چابهار، 12 سند همکاری بین تهران و دهلی نو مبادله شد.

این موافقتنامه سه جانبه ترانزیتی چابهار درحضور حسن روحانی،رئیس جمهوری اسلامی ایران، نارندرا مودی نخست‌وزیر هند و اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان توسط وزرای راه سه کشور امضا شد.

سند چابهار، استفاده از بندر چابهار را به گونه قابل توجهی افزایش داده و هند را از طریق افغانستان به آسیای میانه و از سوی دیگر زمینه دسترسی افغانستان به هند را از طریق دریا فراهم می‌کند.

بندر چابهار نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان،ترکمنستان،ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است.منطقه آزاد چابهار با مساحت 14 هزار هکتار در سواحل مکران قرار دارد و از شمال به کشورهای آسیای میانه و افغانستان، از شرق به پاکستان و ازجنوب به اقیانوس هند اتصال می‌یابد.

امضای توافقنامه توسعه بندر چابهار از دیگر دستاوردهای سفر نارندرا مودی نخست‌وزیر هند به ایران پس از برجام بود.

"نیتین گادکاری" وزیر کشتیرانی، حمل و نقل و بزرگراههای هند و تعدادی از دیگر مقامات هندی تاکنون بارها آمادگی این کشور را برای سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری درایران در بخش‌های مختلف اعلام کرده‌اند.

ایران سومین تامین‌کننده بزرگ نفت هند
هند که در سالهای تحریم،حدود 20 درصد از نفت صادراتی ایران (به طور میانگین 200 هزار بشکه در روز) را خریداری می‌کرد در دوران پسا تحریم به سرعت خرید نفت ازایران را افزایش داد.

افزایش سریع صادرات نفت به هند به عنوان دستاورد بزرگ دولت ایران در گسترش فعالیت‌ها در بازارهای منطقه‌ای پس از رفع تحریم‌ها به شمار می‌رود.

شرکت ریلاینس هند پس از 6 سال وقفه،باخرید یک محموله از میعانات نفتی میدان فروزان ایران درماه مارس سال جاری میلادی خرید نفت از ایران را از سرگرفت.

اداره کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت گزارش داد که براساس اطلاعات منتشر شده در زمینه حمل و نقل نفتکش‌ها، میانگین واردات نفت خام هند در سه ماهه نخست سال 2016 به چهار میلیون و 310 هزار بشکه در روز رسید که نسبت به ماه فوریه (بهمن – اسفند)حدود 670 هزار بشکه در روز کمتر بوده است.

براساس آمار منتشر شده،ایران با تامین بیش از 500 هزار بشکه نفت خام هند،پس از عربستان و عراق سومین تامین‌کننده نفت خام این کشور است.

دراین میان،حجم واردات نفت خام هند از ایران در ماه مارس به میانگین 505 هزار بشکه در روز رسید که درمقایسه با ماه پیش از آن حدود 290 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

کسب رتبه سومین صادر‌کننده نفت به هند درحالی است که درماه ژانویه 2016 (دی – بهمن) یعنی در زمان آغاز فرآیند برجام،ایران با تامین 6.3 درصد از نفت وارداتی هند درجایگاه ششمین صادر‌کننده نفت به این کشور قرار داشت.

لغو محدودیت‌های صادراتی هند به ایران
هفته گذشته هند در ادامه برنامه‌های این کشور برای گسترش هرچه بیشتر روابط با ایران با لغو تمامی محدودیت‌های صادرات کالا به ایران گام دیگری برای گسترش بیش از پیش روابط دو کشور برداشت.انتظار می‌رود با این اقدام هند و با رفع محدودیت‌ها میزان مبادلات دوکشور که در سال گذشته به علل مختلف به 13 میلیارد و 250 میلیون دلار کاهش یافته بود بار دیگر افزایش یابد.