|
کد خبر
۳۱۱۷۸۹
کپی شد
◄ خصوصی سازی هما در آینه تجربه PIA؛ فرصت ها و چالش های پیش روی ایران ایر
خصوصی سازی هما در آینه تجربه PIA؛ بررسی فرصت ها و چالش های واگذاری شرکت هواپیمایی ملی ایران.
شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) همچنان تحت مالکیت دولت اداره می شود، در حالی که پاکستان اخیراً با خصوصی سازی شرکت هواپیمایی ملی خود (PIA) مسیر تازه ای برای بازسازی صنعت هوایی آغاز کرده است. این گزارش با مقایسه وضعیت هما و PIA، مزایا و مخاطرات احتمالی خصوصی سازی هما را بررسی می کند.
| شاخص | هما (Iran Air) | PIA (Pakistan International Airlines) |
| وضعیت مالکیت | دولتی، زیر نظر وزارت راه و شهرسازی | واگذار شده به کنسرسیوم خصوصی |
| اندازه ناوگان فعال | 17 فروند (16 مسافری، 1 باری) | پس از بازسازی ترازنامه، در برنامه نوسازی |
| شبکه پروازی | توسعه مقاصد شرق آسیا؛ محدودیت در اروپا | تثبیت عملیات و رشد با سرمایه گذاری تعهدی |
| بدهی های گذشته | اطلاعات رسمی محدود | 654 میلیارد روپیه تقبل شده توسط دولت |
| ساختار معامله | — | واگذاری 75٪ + اختیار خرید 25٪ در 90 روز |
| جریان وجوه واگذاری | — | 92.5٪ تزریق مجدد به شرکت، 7.5٪ به دولت |
| تعهد سرمایه گذاری مالک جدید | — | 80 میلیارد روپیه طی 5 سال |
وضعیت هما
- ناوگان فعال هما طی ماه های اخیر به 17 فروند رسیده است؛ دو ایرباس A330 جدید وارد چرخه بهره برداری شده و سه هواپیما از زمین گیری خارج شده اند.
- به دلیل تحریم ها و توقف برخی مقاصد اروپایی، تمرکز بر توسعه مسیرهای شرق آسیا (مالزی، تایلند، چین) افزایش یافته است.
- پروازها طبق برنامه انجام می شوند، هرچند محدودیت های مقطعی در برخی فرودگاه ها گزارش شده است.
تجربه خصوصی سازی PIA
- در اسلام آباد، مزایده زنده و شفاف برگزار شد و کنسرسیوم عارف حبیب با پیشنهاد 135 میلیارد روپیه مالکیت را کسب کرد.
- دولت پاکستان پیش از واگذاری بدهی های سنگین PIA به ارزش 654 میلیارد روپیه را تقبل کرد.
- مالک جدید موظف شد طی پنج سال 80 میلیارد روپیه سرمایه گذاری تازه انجام دهد.
- این معامله نقطه عطفی در سیاست هوانوردی پاکستان با هدف کاهش بار مالی دولت و افزایش رقابت پذیری بود.
آیا خصوصی سازی هما منطقی است؟
مزایا بالقوه
- جذب سرمایه خصوصی برای نوسازی ناوگان و زیرساخت ها
- کاهش بار مالی دولت و افزایش کارایی تخصیص منابع
- ارتقای حاکمیت شرکتی و رقابت پذیری
چالش های حیاتی
- محدودیت های تحریمی در تامین هواپیما و قطعات
- ضرورت حفظ خدمات عمومی و مسیرهای زیارتی
- نیاز به بازسازی مالی پیش از واگذاری
- اهمیت چارچوب تنظیم گری و نظارت کارآمد
جمع بندی و توصیه سیاستی
به گزارش تین نیوز، خصوصی سازی هما می تواند ابزار مؤثری برای نوسازی ناوگان و ارتقای کارایی باشد، اما تنها در صورتی موفق خواهد شد که:
- بدهی های تاریخی پیش از واگذاری تعیین تکلیف شوند.
- مزایده شفاف با تعهدات الزام آور سرمایه گذاری برگزار شود.
- خدمات عمومی و امنیت پرواز تضمین گردد.
- راهبردی عملی برای مقابله با محدودیت های تحریمی تدوین شود.
پیشنهاد اجرایی
مدل خصوصی سازی تدریجی و مشارکت عمومی–خصوصی بهترین گزینه در شرایط فعلی است؛ این رویکرد ضمن کاهش بار مالی دولت، امکان حفظ مسیرهای حساس و جلب اعتماد سرمایه گذاران را فراهم می کند.