تلفات و لطمات

تین نیوز | مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی کشور، در گزارشی، آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات رانندگی در سال 1392 و نوروز 1393 و آمار متوفیان ناشی از حوادث رانندگی در سال‌های 1380-1392 را ارائه کرده است. این گزارش مورد بررسی قرار گرفته که یافته‌های آن به شرح زیر از نظر خوانندگان می‌گذرد.
 
1- متوفیان دوره 1380-1392: براساس این گزارش، در دوره 1380-1392 تلفات ناشی از حوادث رانندگی بعد از یک دوره افزایش سالیانه، روند کاهشی به خود گرفته است. در این دوره، طی سال‌های 1380 تا 1384 همواره متوفیان افزایش داشته؛ به طوری که از 19.727 نفر در سال 1380 به 27.759 نفر در سال 1384 رسیده که از متوسط رشد 18/10 درصد در سال برخوردار بوده است. در همین دوره بیشترین رشد (6/17 درصد) مربوط به سال 1382 و کمترین رشد (4/1 درصد) مربوط به سال 1383 بوده است.
 
آمارها نشان می‌دهد، توقف رشد و کاهش میزان متوفیان ناشی از حوادث رانندگی از سال 1385 شروع می‌شود. در این سال تعداد مرگ‌ومیر از 27.759 نفر در سال 1384 به 27.567 نفر (کاهشی معادل 69/0 درصد) می‌رسد. این کاهش طی دوره 1385-1392، به‌جز سال‌های 1387 و 1389 که هر یک رشدی معادل 9/1 و 2/1 درصد نسبت به سال قبل خود داشته‌اند، همواره ادامه داشته به طوری که در سال 1392 تعداد تلفات حوادث رانندگی به 17.994 نفر رسیده است.
 
لازم به یادآوری است که در طول دوره مذکور، در تولید وسایل نقلیه داخلی، تولید و ورود لوازم یدکی و بالاخره کیفیت تعمیر و نگهداری خودرو، چندان بهبودی دیده نشده است.
 
2- متوفیان سال 1392 به تفکیک حمل‌ونقل برون و درون‌شهری: از مجموع 17.994 نفر متوفیان حوادث رانندگی در سال 1392 معادل 11.566 نفر یا 28/64 درصد آنان در حوادث رانندگی برون‌شهری (جاده‌ها) و 5063 نفر یا 14/28 درصد آنان در حوادث رانندگی درون‌شهری، 1296 نفر یا 2/7 درصد آنان در جاده‌های روستایی و بقیه یعنی 69 نفر یا 38/0 درصد، با علل نامعلوم تصادف، جان خود را از دست داده‌اند.
 
بررسی متوفیان حوادث رانندگی برون‌شهری به تفکیک استان‌ها نشان می‌دهد که بیشترین متوفیان در سال 1392 مربوط به استان فارس با 1023 نفر و بعد از آن استان‌های خراسان رضوی و اصفهان به ترتیب با 740 و 618 نفر بوده است. تلفات برون‌شهری در استان تهران معادل 345 نفر بوده است که با این تعداد، این استان در زمره استان‌های با کمترین تلفات حوادث رانندگی برون‌شهری در سال 1392 قرار داشته است.
 
در زمینه کمترین متوفیان حوادث رانندگی برون‌شهری در سال 1392 اطلاعات موجود نشان می‌دهد که استان ایلام با 100 نفر تلفات، در مرتبه اول قرار دارد و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با 114 نفر و یزد با 144 نفر، در مراتب بعدی قرار دارند.
 
در رابطه با استان‌های با بالاترین و کمترین متوفیان می‌توان گفت به طور کلی استان‌های مسافرتی- زیارتی، بیشترین تلفات ناشی از حوادث رانندگی در جاده‌های کشور (حمل‌ونقل برون‌شهری) را به خود اختصاص داده‌اند. در این رابطه، سه استان مازندران، گیلان و خوزستان از جمله استان‌های با تلفات بالا در حوادث رانندگی برون‌شهری (جاده‌ها) در سال 1392 محسوب می‌شوند؛ به طوری که استان خوزستان معادل 600 نفر، استان مازندران 591 نفر و استان گیلان 500 نفر تلفات حوادث رانندگی برون‌شهری در این سال داشته‌اند.
 
در ارتباط با حمل‌ونقل درون‌شهری (داخل شهرها) بیشترین متوفیان حوادث رانندگی در سال 1392 مربوط به استان تهران با 1078 نفر است و پس از آن استان‌های خراسان رضوی با 519 نفر و اصفهان با 427 نفر قرار دارند. به طوری که ملاحظه می‌شود اگرچه استان تهران در حمل‌ونقل برون‌شهری تعداد متوفیان کمتری نسبت به استان‌های فارس و خراسان رضوی و اصفهان داشته، اما در حمل‌ونقل درون‌شهری بیشترین میزان تلفات یعنی 29/21 درصد کل میزان متوفیان حوادث رانندگی درون‌شهری را در سال 1392 به خود اختصاص داده است.
 
استان‌های با کمترین تلفات در حمل‌ونقل درون‌شهری (داخل شهرها) نیز در این سال، استان ایلام با 18 نفر، کهگیلویه و بویراحمد با 26 نفر و خراسان جنوبی با 29 نفر بوده‌اند. به طوری که ملاحظه می‌شود در حمل‌ونقل درون‌شهری هم استان‌های بزرگ و برخوردار، بیشترین تلفات و استان‌های کمتر برخوردار، کمترین تلفات را داشته‌اند.
 
3- متوفیان در ماه‌های سال 1392: بررسی آمار ماهیانه متوفیان حوادث رانندگی در سال 1392 حکایت از آن دارد که در این سال بیشترین تعداد متوفیان مربوط به ماه شهریور با 25/12 درصد از کل مرگ‌ومیر این سال و کمترین تعداد متوفیان مربوط به دی ماه با 47/6 درصد است. در رابطه با بالا بودن تعداد متوفیان در شهریور ماه لازم به یادآوری است که در حمل‌ونقل برون‌شهری، ماه شهریور، ماه پرتردد در جاده‌ها و اوج سفر خانواده‌ها به شمار می‌رود که با شروع مدارس، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در پایان شهریور ماه، رفته رفته میزان مسافرت‌ها، کاهش پیدا می‌کند که این کاهش میزان سفرها و تردد در جاده‌ها، میزان تصادفات رانندگی و مرگ‌ومیر ناشی از آن را نیز کاهش می‌دهد؛ تا جایی که این میزان به حداقل خود در دی ماه می‌رسد که پایین‌ترین میزان تردد را دارد.
 
4- نحوه انتقال مصدومین و مجروحین منجر به فوت به بیمارستان‌ها: اطلاعات سال 1392 نشان می‌دهد که از مجموع 17.994 نفر فوت‌شدگان حوادث رانندگی در این سال، معادل 15.044 نفر یا 5/83 درصد مصدومین و مجروحین منجر به فوت، از طریق آمبولانس به مراکز درمانی انتقال پیدا کرده‌اند. بعد از آمبولانس، نباید از نقش وسایل نقلیه عبوری که معمولا فاقد لوازم، تجهیزات، امکانات و تجربه درمانی هستند غافل بود، زیرا در همین سال معادل 1900 نفر یا 6/10 درصد از مصدومین و مجروحین منجر به فوت، توسط این وسایل نقلیه به مراکز درمانی انتقال پیدا کرده‌اند.
 
اگرچه انتظار این است که همه مصدومین و مجروحان ناشی از حوادث رانندگی، از طریق آمبولانس که از تجربه و امکان درمان اولیه برخوردارند، به مراکز درمانی انتقال پیدا کنند، ولی نقش وسایل نقلیه عبوری در این انتقال‌ها (به گواهی آمار) بالاست که این امر از عدم پوشش حمایتی وزارت بهداشت و درمان هلال‌احمر و عدم حضور به موقع در حمل مصدوم حکایت دارد.
 
5- تفکیک متوفیان در سال 1392: آمار پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد که در سال 1392 از مجموع 17.994 نفر فوت‌شدگان حوادث رانندگی معادل 6343 نفر یا 8/35 درصد آنان را سرنشینان وسیله نقلیه، 7073 نفر آنان (3/93 درصد) را رانندگان وسیله نقلیه و 4170 نفر (2/23 درصد) را عابرین پیاده تشکیل داده‌اند. در این آمار، بیشترین کشته‌ها در حوادث رانندگی در سال 1392 مربوط به رانندگان و سپس مربوط به سرنشینان وسیله نقلیه است.
 
در این رابطه باید گفت کشته شدن راننده‌ها در حوادث رانندگی، بیشتر در حمل‌ونقل درون‌شهری می‌تواند اتفاق بیافتد، در صورتی که کشته شدن سرنشینان بیشتر در حوادث رانندگی برون‌شهری مورد پیدا می‌کند.
 
6- کشته‌های ناشی از حوادث رانندگی در ایام نوروز 1390-1393: بررسی آمار کشته‌ها در حوادث رانندگی ایام نوروز (25 اسفند ماه تا فرورودین سال بعد) سال‌های 1390 تا 1393 حکایت از آن دارد که این تعداد از 1318 نفر در سال 1390، به 1084 نفر در سال 1393 کاهش یافته که از متوسط کاهش 9/5 درصدی برخوردار است. در این دوره، میزان کشته‌ها تنها در سال 1392 از رشد 4/2 درصدی نسبت به سال 1391 برخوردار بوده است، متوسط روزانه کشته‌ها در این دوره به استثنای سال 1392 که از رشد 2/2 درصدی برخوردار بوده، همواره کاهش یافته، به طوری که از 9/65 نفر در سال 1390 به 2/54 نفر در سال 1393 رسیده است.
 
نگاهی به آمار کشته‌ها در ایام نوروز سال 1393 حکایت از آن دارد که از مجموع 1084 نفر کشته ایام نوروز این سال، استان خوزستان با 94 نفر، بیشترین و استان اردبیل با 11 نفر، کمترین تعداد کشته‌ها در روز را در این ایام داشته‌اند. بعد از استان خوزستان، استان‌های فارس و خراسان رضوی هر یک با 93 و 71 نفر بیشترین و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و ایلام هر یک با 12 و 13 نفر کمترین تعداد کشته‌ها در روز را در ایام نوروز سال 1393 داشته‌اند.
 
از آنچه ارائه شد، می‌توان نتیجه گرفت:
 - به طور کلی همکاری و هماهنگی دست‌اندرکاران حمل‌ونقل کشور، برخورداری و استفاده از وسیله نقلیه ایمن و استاندارد و کیفیت مناسب تعمیر و نگهداری خودرو از جمله عوامل کاهش میزان مرگ‌ومیر در حوادث رانندگی به شمار می‌روند.
 
- استان‌های مسافرتی- زیارتی بیشترین تلفات و استان‌های کمتر برخوردار کمترین میزان تلفات در حوادث رانندگی را در سال 1392 داشته‌اند.
 
- وجود تلفات بالا در حوادث رانندگی برون‌شهری استان‌های زیارتی- مسافرتی طلب می‌کند تا در ایام و مناسبت‌های ویژه بر میزان کنترل و نظارت بر عبور و مرور در جاده‌های این استان‌ها به طور محسوسی اضافه شود.
 
- در حمل‌ونقل درون‌شهری نظیر حمل‌ونقل برون‌شهری، استان‌های بزرگ و برخوردار بیشترین تعداد تلفات و استان‌های کمتر برخوردار کمترین تلفات را در حوادث رانندگی سال 1392 داشته‌اند.
 
- با افزایش میزان انتقال مصدومین و مجروحین از طریق آمبولانس به مراکز درمانی می‌توان میزان مرگ‌ومیر ناشی از حوادث رانندگی را کاهش داد.
 
- استمرار در عملیات و انضباط اجرایی و کنترل مستمر و پیگیر عبور و مرور وسایل نقلیه می‌تواند نقش اساسی در کاهش میزان مرگ‌ومیر ناشی از حوادث رانندگی داشته باشد.
 
- کاهش میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی به عزم و اراده جدی نیاز دارد. می‌توان با عزم جدی و هماهنگی دستگاه‌های دست‌اندرکار میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی را به حداقل رساند.