درآمد میلیون دلاری کشور از فروش نقشه‌های دریایی

نقشه‌های دریایی ایران ( چارت) پس از ۴۰ سال در دولت تدبیر و امید و در پنج اسفند ۹۶ با عملیات بنیادی هیدروگرافی توسط سازمان نقشه‌برداری کشور جایگزین نقشه‌های انگلیسی شد و اکنون سهم ایران از فروش این چارت‌های دریایی به میلیون دلار می‌رسد.

هیدروگرافی(آبنگاری) یکی از علوم کاربردی است که به اندازه گیری و توصیف ویژگی‌های دریا و مناطق ساحلی می‌پردازد و تاکنون صدها چارت دریایی توسط سازمان نقشه‌برداری، تهیه و در اختیار بخش‌های فعال در عرصه دریانوردی قرار گرفته است که از این تعداد تاکنون ۴۹ چارت الکترونیک ناوبری نیز به‌صورت بین‌المللی منتشر شده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، تهیه نقشه‌ها توسط کشتی ایران آبنگار یک شناور تحقیقاتی به طول ٣٤ متر است که مجهز به انواع دستگاه‌ها و تجهیزات هیدروگرافی، عمق‌سنجی و سایر دستگاه‌های پیشرفته مورد نیاز برای تهیه نقشه‌ها و چارت‌های دریایی است، انجام شد.

مدیر آبنگاری و امور جزر و مدی سازمان نقشه برداری کشور با بیان این‌که اولین نقشه دریایی در سال ۹۴ منتشر شد، گفت: اکنون ۴۹ چارت در سازمان نقشه‌برداری و مجموعا ۸۰ چارت در سازمان جغرافیای از خلیج فارس و دریایی عمان منتشر شده است. فروش چارت ها از قیمت ۱۲ دلار در سال ۹۴  آغاز و اکنون هر چارت دریایی ۱۵ دلار فروخته می شود که بالغ بر ۱ میلیون دلار درآمد کشور از فروش آنها است.

علی سلطان‌پور اظهار داشت: کشور ما عضو دو سازمان بین‌المللی دریانوردی ( آیمو) و هیدروگرافی آی‌اچ‌ا (IHO) است. کشورهایی که تجارت دریایی دارند موظفند از آب‌ها و آبراهه‌های کشور و آب‌هایی که تجارت دریایی دارند نقشه تهیه کنند که الزام جهانی است و موجب ایمنی آبراهه‌ها می‌شود تا ناوگان‌ها ایمنی تردد داشته باشند و از عمق آب زیر کشتی در هر لحظه مطلع باشند تا به راحتی در مسیر آب تردد کنند.

وی با بیان این‌که در صورت نبود نقشه‌ها شناورها با اطمینان از آبراهه‌ها عبور نمی‌کنند و کار سخت می‌شود، ادامه داد: هم‌چنین ممکن است مسیرهای دیگری که بدون نقشه است را انتخاب کنند و به دلیل خطرات بیش‌تر موجود در مسیر، شرکت‌های بیمه حق بیمه بالاتری مطالبه کنند.

سلطان‌پور با بیان این‌که عمق دریا در نقشه‌ها برای کشتی‌ها بسیار مهم است، اظهار کرد: اکنون سازمان نقشه‌برداری ۴۹ چارت از آب‌های جنوب و شمال کشور منتشر کرده است که این چارت‌ها جایگزین نقشه‌های انگلیسی و روسی قدیمی شده‌اند. در سه سال اخیر بیش از ۲۰۰ هزار نسخه از این چارت‌ها به کشتی‌های خارجی به ارزش میلیون‌ها دلار فروخته شده است.                             

وی هم‌چنین در خصوص نام‌گذاری عوارض دریایی (پستی و بلندی های موجود در دریا)، تصریح کرد: نام اصلی عوارض که در مناطق استفاده می‌شود تغییر نمی‌کند اما نام‌های قدیمی مورد استفاده در گذشته که در طول زمان تغییر کرده جایگزین می‌شود. در اسامی تپه یا پشته زیر آب سعی می‌شود اسامی فارسی و اصیل‌تر را انتخاب کنیم و به‌ندرت در برخی مناطق عرب زبان از نام عربی استفاده می‌شود.

مدیر آبنگاری سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: برخلاف نقشه‌های خشکی‌ها که استاندارهای داخلی بر آن حاکم است؛ نقشه‌های دریایی با استاندارد جهانی تهیه می‌شوند و معمولا این پروسه ماه‌ها طول می‌کشد تا یک نقشه بتواند تاییدیه بین‌المللی (IHO) را بگیرد. پس از آن از طریق سایت جهانی منتشر و در دسترس تمامی کشورها قرار می‌گیرد و ناوگان‌ها می‌توانند به‌صورت اینترنتی از طریق سایت ((IHO با کریدیت کارت آن‌ها را خریداری کنند و اسامی عوارض منعکس می‌شود.

سلطان‌پور اظهار داشت: درآمد فروش چارت‌ها پس از انقلاب به جز سه سال گذشته برای کشور انگلیس بوده زیرا تا پیش از انقلاب چارت‌های قدیمی متعلق به این کشور بوده است. در ایران هیدروگرافی وجود نداشته و این بخش در سال  ۶۲-۶۳ درسازمان نقشه‌برداری تاسیس شد.

مدیر آبنگاری سازمان نقشه‌برداری عنوان کرد: به‌عنوان مثال شناور برای تردد در خلیج‌فارس از نظر استاندارد باید مجموعه چارت‌های کوچک مقیاس و جنرال کستال، اپروچ‌هاربر و برتینگ (پهلوگیری) را داشته باشد. هم‌چنین به نقشه‌های بزرگ برای رسیدن کشتی به بندر نیز نیاز دارد.

سلطان‌پور توضیح داد: نقشه‌های سازمان عموما نقشه‌های کستال (ساحلی) که یک در۱۰۰ هزار است که کل منطقه را پوشش می‌دهد. نقشه‌های اپروج (دسترسی) برای بنادر و در مقیاس یک در ۲۵ هزار است. هم‌چنین هاربر (بندرگاه) مقیاس یک در ۱۰ هزار است.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال اگر یک کشتی بخواهد از بندر شهید رجایی عبور کند نقشه‌های کستال، اپروج و هاربر را نیاز دارد. کشتی ابتدا کستال را بررسی می‌کند، زمانی نزدیک شدن به بندرگاه تنگه هرمز از اپروچ و برای ورود به داخل اسکله نقشه‌هاربر را استفاده می‌کند که با دقت بالاتر کشتی، عمق و موج شکن‌ها را بررسی کند. در نهایت استفاده از نقشه برتینگ است که سازمان در حال تهیه این نقشه است.

به گفته مدیر آبنگاری سازمان نقشه‌برداری به احتمال زیاد امسال نقشه برتینگ بوشهر و بندرگاه شهید رجایی منتشر می‌شود.

نام‌گذاری عوارض دریایی با اسامی اصیل ایرانی

سلطان‌پور اظهار داشت: بخش دریا نیز هم‌مانند خشکی دارای چارت یا نقشه است که بخشی از آن به نام‌گذاری عوارض بستر دریا مربوط می‌شود که اسامی و اطلاعات کامل در چارت‌های کاغذی یا الکترونیکی ثبت شود. هم‌چنین با این اقدام حاکمیت کشور بر عوارض بستر دریا و زیر آب اعمال می‌شود.

وی ادامه داد: این اسامی از قبل در نقشه‌ها وجود داشته است که سازمان نقشه‌برداری آن‌ها را با مراجعه به منطقه، آرشیوهای اطللاعاتی و ساکنان منطقه اسامی را استخراج کرد، این اقدامات از طریق زیر کمیته نام‌های عوارض دریایی دنبال می شود و بخش آبنگاری نیز با این کمیته همکاری می‌کند.

مدیر آبنگاری سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: منابع اطلاعاتی از عوامل مختلف مانند مردم و ارگان‌های محلی از جمله سازمان‌های شیلات، (NGO)، اعضای تعاونی‌ها، صیادها، فرمانداری، استانداری و شهرداری با همراهی آرشیوهای اطلاعاتی که از سال‌های گذشته موجود در سازمان نقشه‌برداری استفاده می‌شود، تا اسامی استخراج شود.

سلطان‌پور تصریح کرد: همچنین آوا نگاری عوارض دریایی (تلفظ) توسط متخصصین کمیته نام‌های اطلاعات جغرافیایی نوشته و تلفظ می‌شود تا در نقشه‌ها اعلام شود. در نظر گرفته شده تا اسامی فارسی و اصیل جایگزین برخی اسامی فعلی شود. زیرا با توجه به مسائل حقوقی موجود بین نواحی مرزی ایران و کشورهای حوزه‌های خلیج‌فارس بسیار حائز اهمیت است تا اسامی درست و قدیمی فارسی در نقشه‌ها استفاده شود.

وی توضیح داد: اکنون لیستی از عوارض دریایی استخراج شده که در آن اسامی پیشنهادی عوارض زیر بستر دریا از این اسامی استفاده می‌شود که در کمیته مطرح و پس از تصویب و بررسی تخصصی در چارت‌های دریایی منعکس می‌شود.

مدیر آبنگاری سازمان نقشه‌برداری عنوان کرد: عمده استفاده چارت‌های دریایی ناتیکال چارت نویگیشن ال‌چارت (چارت ناوبری دریایی) برای دریانوردی است که در گذشته کاغذی بوده و برای استفاده فرماندهی کشتی‌ها استفاده از آن‌ها الزامی بوده تا در سیستم‌های ناوبری تعیین موقعیت کرده و مسیر خود را تعیین کنند اما پس از آن چارت‌ها در فرمت‌های مختلف رقومی شدند.

وی ادامه داد: اکنون در کشتی‌ها از چارت‌های الکترونیکی(ای‌ان‌سی) الکترونیک نویگیشنال چارت یا الکترونیک ناتیکال چارت  استفاده می‌شود، چارت‌های الکترونیکی روی دستگاهی به نام «اکتیس» در کشتی قابلیت نمایش دارند که چارت را با تمامی عوارض، اسامی و علائم کمک ناوبری نمایش می‌دهد تا کاپیتان بتواند مسیر خود را پیدا کند.

سلطان‌پور اضافه کرد: هم‌چنین اطلاعات دیگری مانند رادار نیز می‌تواند روی آن اضافه شود تا تصمیم‌گیری برای کاپیتان راحت باشد. عمده استفاده نقشه‌های الکترونیکی برای دریانوردها است اما صنایع ساحلی و فراساحلی، توسعه بنادر، ماهیگیری، شیلات، معادن و منابع زیر زمینی نفت و گاز در جنوب و شمال کشور نیز مورد استفاده است.