اهمیت پیاده رو و نقش آن در سفرهای شهری
تین نیوز | پیاده روی عمده ترین طرز جابه جایی افراد در داخل شهرها می باشد. در کلانشهرها حدود نصف و در سایر شهرها تا دو سوم سفرهای درون شهری کاملا پیاده انجام می شود. علاوه بر آن در سفرهایی که توسط وسایل نقلیه صورت می گیرد فرد فاصله مابین ایستگاه های حمل و نقل عمومی و یا محل پارک خودرو را به صورت پیاده طی می نماید. لذا پیاده روی حداقل در بخشی از تمامی سفرهای شهری نمود پیدا می کند.
پیاده روی نه تنها هنوز هم اصلی ترین طرز جابه جایی افراد در داخل شهرها محسوب می شود بلکه بهترین شیوه نیز می باشد. پیاده روی در مقایسه با سایر انواع وسایل نقلیه دارای مزیت های زیر می باشد :
- منابع انرژی غیرقابل تجدید را صرف نمی کند.
- باعث آلودگی محیط زیست نمی گردد.
- هزینه تامین شبکه مناسب پیاده روی در مقایسه با سایر وسایل نقلیه ناچیز است.
- پیاده روی قابل اتکاست و افراد می توانند سر موعد به کار یا مقصد خود برسند.
- توجه به پیاده روی در جهت توزیع عادلانه دسترسی به امکانات شهری می باشد چراکه در غیر این صورت قشر محروم جامعه و افراد فاقد خودرو ، افراد مسن و معلول فاقد توانایی رانندگی ، افراد کمتر از ۱۸ سال و افراد فاقد گواهینامه از حق طبیعی خود محروم گردیده و از امکانات شهری محروم می گردند.
- پیاده روی به سلامت و نشاط افراد کمک می کند.
- پیاده روی به فضاهای شهری جنب و جوش و حرکت بخشیده و سبب رونق اقتصادی می گردد.
چگونگی توجه به پیاده رو
اصولا در تخصیص منابع مالی برای توسعه شبکه راه های شهری و در بازسازی و بهسازی آنها و همچنین تدوین مقررات و ضوابط شهری باید به پیاده روی به عنوان اصلی ترین شیوه جابه جایی درون شهری و مناسب ترین شیوه برای سفرهای کوتاه و متوسط بالاترین اولویت داده شود. همچنین اولویت برای نگهداری ، مرمت ، بهسازی مسیرهای پیاده موجود نیز باید لحاظ گردد.
همچنین بهبود ایمنی پیاده ها را باید به عنوان عامل تعیین کننده در مطالعات ترافیکی و ساماندهی شهر در نظر گرفته و سایر اصلاحات را در این راستا هماهنگ گردد. چرا که شهری که پیاده ها در آن احساس آرامش نکنند صرف نظر از نحوه جابه جایی فاقد محیط شهری مطلوب است. بنابراین توصیه می شود در تمامی موارد ذیل از آیین نامه های موجود برای بحث مسیرهای پیاده ، مانند : آیین نامه طراحی راه های شهری ایران جلد ۱۰ ، مسیرهای پیاده ، استفاده گردد :
- تهیه طرح های توسعه ، عمران و تفصیلی شهرها
- طرح ریزی شهرها ، شهرک ها و سایر مجتمع
- توسعه ، نوسازی و بهسازی راه ها و خیابان های موجود
- تدوین مقررات و ضوابط شهری
- ایجاد و توسعه سیستم های کنترل ترافیک و اصلاح هندسی تقاطع ها
- طرح های هدایت ترافیک موقت در زمان اجرای طرح های عمرانی
عوامل اصلی در طرح های مسیرهای پیاده
۱- پیوستگی
پیوسته بودن مسیر پیاده چه به صورت پیاده رو چه به صورت پیاده راه دارای اهیت فراوان می باشد. چه بسا پیاده روهایی که با صرف هزینه های گزاف بهسازی گردیده ولی در قسمتی از مسیر به عوامل گوناگون مانند انجام عملیات عمرانی ، کم بودن عرض و اختصاص تمام عرض به سوار رو ، نصب نادرست تجهیزات شهری یا حتی کانکس روزنامه فروشی و غیره ... ، تقاطع آن با خیابانهای اصلی یا فرعی ، مسدود گردیده است.
در نتیجه عابرین در ادامه مسیر ناگزیر به استفاده از سطح سواره رو گردیده که این امر به شدت از سطح عملکرد پیاده رو کاسته و عابرین را با خطر مواجه ساخته و از مقبولیت پیاده راه ساخته شده می کاهد و در حقیقت هزینه به کار رفته در ابتدای مسیر عملا ارزش خود را در ادامه مسیر از دست می دهد. این در حالی است که اگر کسی به انسداد قسمتی از سواره رو اقدام کند با برخورد شدید مواجه می گردد. ولی همین شخص به راحتی قسمتی یا کل مسیر پیاده رو را مسدود نموده و متاسفانه برخوردی با آن صورت نمی پذیرد.
بنابراین ضرورت دارد در احداث پیاده رو یا پیاده راه به پیوستگی مسیرهای ایجاد شده مابین پیاده روها ، ایستگاه های حمل و نقل عمومی ، مراکز جذب سفر مانند مراکز تجاری ، خدماتی بزرگ و غیره ... ، توجه گردیده و در محل های ناچار به عبور عرضی از خیابان های اصلی یا فرعی بنا به درجه بندی معبر نسبت به تامین محل گذر ایمن اقدام گردد.
۲- کوتاهی
پیاده ها نسبت به فاصله مسیر فوق العاده حساس هستند و تمایل دارند همیشه از کوتاه ترین مسیر به مقصد خود برسند. بنابراین در طرح مسیرهای پیاده یا پیاده روها یا محل های عبور عابرین از عرض معبر سواره رو به این اصل دقت گردد. مثلا در تعیین محل های گذر عابر پیاده از تقاطع سعی می کنند محل های عبور عابر پیاده از هر طرف پیاده رو بیشتر از ۱۰ تا ۱۵ متر فاصله نداشته باشد.
۳- زیبایی و امنیت
در طرح مسیرهای پیاده یا پیاده روها به زیبایی و امنیت مسیر باید اهمیت داده شود. این بدین معنی می باشد که اگر مسیرهای پیاده فاقد روشنایی مناسب بوده و از محل های خلوت عبور نماید و یا پوشش فضای سبز طوری باشد که عابر عبور کننده از پیاده رو یا پیاده راه قابل دید توسط خودروهای عبوری یا بناهای مجاور نباشد عابر پیاده خود به خود در این مسیر احساس امنیت ننموده و از آن استفاده نمی نماید.
همچنین وجود کاربری های مختلف متناسب با محیط شهری یا وجود مناظر زیبا و زیباسازی محیط در کنار مسیر پیاده راه یا پیاده روها به جذب عابرین پیاده جهت استفاده از این مسیر کمک شایانی می نماید.
۴- ایمنی
ایمنی یکی از عوامل مهم در مسیرهای پیاده و یا پیاده روها می باشد. چراکه در صورت ناایمن بودن مسیر از تمایل شهروندان به استفاده از این مسیرها و انتخاب روش پیاده روی به عنوان یک روش جابه جایی کاسته می شود.
عواملی مانند کافی نبودن عرض پیادرو یا پیاده راه ، عدم نگهداری مناسب و کاهش کیفیت روسازی پیاده رو یا پیاده راه ، پارک وسایل نقلیه در داخل پیاده رو یا پیاده راه و عدم تنظیم مناسب محل های عبور عرضی عابرین پیاده از عوامل مهم در کاهش ایمنی به حساب می آیند.
۵- راحتی
راحتی ، فاکتور مهمی در تشویق افراد به پیاده روی می باشد. از عوامل مرتبط با راحتی مسیر پیاده رو یا پیاده راه می توان موارد ذیل را بیان نمود :
- شیب : شیب یکی از عوامل مهم در راحتی مسیر به حساب می آید اگر شیب مسیر از مقدار مجاز بیشتر گردیده یا مسیر با شیب حداکثر مجاز ، بیش از طول معینی امتداد یابد ، افراد استفاده کننده از آن دچار خستگی گردیده و تمایل خود به انتخاب این مسیر را از دست داده و چه بسا به دلیل نبود مسیر جایگزین مناسب از روش های دیگر حمل و نقل مانند وسیله نقلیه شخصی برای طی مسیر استفاده نمایند.
- لغزندگی : لغزنده بودن مسیر در زمان بارش باران و مخصوصا برف می تواند آسیب های جدی را به افراد پیاده وارد نماید. نوع مصالح استفاده شونده در روسازی پیاده رو یا پیاده راه در لغزنده بودن یا نبودن مسیر نقش داشته و به نوع مصالح مورد استفاده در روسازی مسیر باید دقت شود. به عنوان مثال در برخی ورودی های پل ها یا مراکز مهم اداری ، تجاری و خدماتی شاهد استفاده از سنگ گرانیت در پله ها یا رمپ های ورودی آن می باشیم که به دلیل واقع شدن در فضایی باز در مواقع بارش برف و یخ زدن سطح آن به هیچ عنوان قابل استفاده نمی باشند.
یکی دیگر از موارد مشابه استفاده از صفحات فلزی در کف پل های هوایی بوده که در فصل سرما و به موقع یخ زدگی ، سطح کاملا لغزنده پیدا کرده و جهت رفع این مشکل باید سطح این صفحات با مواد مخصوص پوشش داده شده یا از مصالح دیگری به جای صفحات فلزی در کف سازی پل های عابر پیاده استفاده نمود.
- معلولین : یکی از عمده استفاده کنندگان از مسیرهای پیاده رو یا پیاده راه افراد معلول و کم توان جسمی بوده که با استفاده از ولیچر مسیر خود را طی می کنند. متاسفانه عدم لحاظ ملزومات مورد نیاز معلولین برای حرکت در سطح شهر ، امروزه به یک معضل تبدیل شده و عملا این قشر را از حق طبیعی خود برای استفاده از امکانات شهری محروم ساخته است. در حالی که با رعایت موارد فنی و بهسازی معابر برای این افراد می توان نشاط و حس اعتماد به نفس را در این افراد جهت حضور بیشتر در شهر فراهم ساخت.
- عبور عرضی : افراد پیاده جهت طی مسیر خود به ناچار در خیلی از مکان ها ، مجبور به تردد عرضی از خیابان های شهر می باشند. در نظر گرفتن شیوه صحیح عبور عابرین و تامین محل ایمن عبور ، یکی دیگر از اقدامات مهم در توسعه زیرساخت های پیاده روی به حساب می آید. خیلی از کارشناسان فکر می کنند احداث پل های هوایی تنها چاره کار می باشد. این در حالی است که این اصل در اکثر موارد درست نبوده و با این کار در خیلی از مکان ها عملا حقوق عابرین پیاده به جهت اولویت دادن غیرضروری به وسایل نقلیه از بین می رود.
در توضیح قابل ذکر است چگونگی عبور عابرین پیاده به صورت هم سطح یا غیرهم سطح با توجه به نوع معبر که عابرین قصد عبور از آن را دارند تعیین می شود. این موارد در آیین نامه طراحی راه های شهری جلد مسیر پیاده ، به تفصیل آورده شده است اما به طور خلاصه می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
- در شریان های درجه یک که نقش جابه جایی در آنها اهمیت دارد عبور عابر پیاده حتما به صورت غیر هم سطح باید صورت پذیرد ، مانند کنارگذر پاسداران یا کسایی.
- در شریان های درجه سوم (محلی اصلی و فرعی) که نقش اجتماعی در آنها اهمیت دارد ، عبور عابرین پیاده به صورت هم سطح باید صورت پذیرد.
- در شریان های درجه دوم که اکثر معابر شهری را شامل شده و هر دو نقش جابه جایی و اجتماعی نقش دارند با توجه به نوع معبر ، منطقه قرارگیری و غیره ... ، با استفاده از شم مهندسی ترافیک می توان با کانالیزه کردن مسیرهای عبور عابر پیاده روش صحیح و ایمن عبور همسطح یا غیرهمسطح عابرپیاده را فراهم نمود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.