◄ بنزین سه نرخی در ایران؛ مدیریت مصرف یا فشار بر رانندگان؟
طرح سه نرخی شدن بنزین در ایران با نرخ های ۱۵۰۰، ۳۰۰۰ و ۵۰۰۰ تومان اجرا شد. سهمیه رانندگان تاکسی، وانت بارها و خودروهای شخصی مشخص شده اما نگرانی هایی درباره فشار اقتصادی و افزایش کرایه ها وجود دارد.
طرح سه نرخی شدن بنزین در ایران با هدف مدیریت مصرف و جلوگیری از قاچاق سوخت اعلام شد. این سیاست جدید اگرچه می تواند به اصلاح ساختار انرژی کمک کند، اما نگرانی هایی درباره فشار اقتصادی بر رانندگان تاکسی، وانت بارها و خودروهای شخصی ایجاد کرده است.
به گزارش تین نیوز، بر اساس اعلام رسمی، بنزین در ایران از این پس در سه سطح عرضه می شود: نرخ سهمیه ای ۱۵۰۰ تومان، نرخ آزاد ۳۰۰۰ تومان و نرخ اضطراری ۵۰۰۰ تومان. این تغییر ساختار قیمت گذاری با هدف کاهش مصرف و کنترل قاچاق سوخت طراحی شده است.
سهمیه بنزین برای گروه های مختلف رانندگان
- خودروهای سواری شخصی: ۶۰ لیتر در ماه
- موتورسیکلت ها: ۲۵ لیتر در ماه
- وانت/نیسان بنزینی کم مصرف: ۱۵۰ لیتر در ماه
- وانت/نیسان بنزینی پرمصرف: ۳۰۰ لیتر در ماه
- وانت/نیسان دوگانه سوز کم مصرف: ۶۰ لیتر در ماه
- وانت/نیسان دوگانه سوز پرمصرف: ۱۲۰ لیتر در ماه
- تاکسی درون شهری بنزینی: ۴۰۰ لیتر در ماه
- تاکسی برون شهری: ۶۰۰ لیتر در ماه
این سهمیه ها نشان دهنده تلاش دولت برای مدیریت مصرف در گروه های پرمصرف و حمایت نسبی از رانندگان تاکسی و ناوگان عمومی است. با این حال، رانندگان در صورت مصرف بیشتر از سهمیه باید از نرخ دوم یا سوم استفاده کنند که هزینه های روزانه آن ها را افزایش خواهد داد.
تأثیر بر جامعه و رانندگان
رانندگان تاکسی و ناوگان حمل و نقل عمومی بیشترین فشار را تحمل می کنند، زیرا مصرف روزانه آن ها بالاست. افزایش هزینه می تواند به رشد کرایه ها منجر شود. رانندگان خودروهای شخصی و موتورسیکلت ها نیز با سهمیه محدود، در صورت سفرهای بیشتر با هزینه های بالاتر مواجه خواهند شد. وانت بارها و خودروهای خدماتی نیز با افزایش هزینه سوخت، احتمالاً فشار تورمی را به بازار کالا و خدمات منتقل می کنند.
راهکارهای حمایتی پیشنهادی
کارشناسان پیشنهاد می کنند برای کاهش فشار بر رانندگان، سهمیه تاکسی ها و ناوگان خدماتی افزایش یابد، یارانه یا کمک هزینه سوخت پرداخت شود و نظارت بر نرخ کرایه ها جدی تر شود. در بلندمدت نیز توسعه ناوگان برقی و کم مصرف می تواند مصرف سوخت را کاهش دهد.
طرح سه نرخی شدن بنزین اگرچه می تواند در بلندمدت به انضباط مصرف و اصلاح ساختار انرژی کمک کند، اما در کوتاه مدت فشار اقتصادی بر رانندگان و اقشار پرمصرف افزایش خواهد یافت. موفقیت این سیاست وابسته به شفافیت در اجرا، حمایت از رانندگان حمل ونقل عمومی و نظارت بر بازار کرایه ها است.
