تاریخچه ای از راه آهن روسیه

تین نیوز|در یکی از روزهای پایانی اکتبر ۱۸۳۸ در ساعت ۱۲:۳۰ زنگ ایستگاه قطار به صدا درآمد و سوت قطار به طور ممتد شنیده شد. این قطار روی ریل عمومی روستای تزار در پیتربورگ حرکت می کرد. همین ریل سرآغاز ساخت راه آهن در روسیه شد. هر چند اولین راه آهن روسیه در سال ۱۸۳۴ توسط یفیم چرپانوف و پسرش میرون در منطقه اورال ساخته شد، اما این ریل را نمی توان راه آهن نامید زیرا پس از مدتی کاملاً از بین رفت.

در سال های ۱۸۹۰-۱۸۷۰ ساخت راه آهن در روسیه به طور چشمگیری افزایش یافت و روسیه پس از ایالات متحده آمریکا دومین کشور جهان در گسترش خطوط جدید شناخته شد. رشد سریع خطوط راه آهن روسیه تنها در دوران جنگ روسیه- ترکیه (سال های ۱۸۷۹- ۱۸۷۷ ) کند شد اما پس از آن در سال ۱۸۹۲ ساخت راه آهن از سرگرفته شد. در مدت ۱۰ سال طول راه آهن روسیه به ۲۰ هزار کیلومتر رسید.

افتتاح شبکه راه آهن پیتربورگ- مسکو شروع پیدایش شبکه های راه آهنی دولتی بود. این شبکه دارای اهمیت اقتصادی، سیاسی و جنگی ـ استراتژیکی بود.

نیمه اول قرن ۱۹ در منطقه پریبالتیک رشد صنعت آغاز شد. تولیدات محصولات کشاورزی افزایش یافت و تجارت محصولات با ولایات روسیه گسترش پیدا کرد. دراین زمان مشکل حمل و نقل از طریق دریا آشکار شد. بنابراین دولت تصمیم به ساخت راه آهن در روسیه گرفت.

اولین راه آهن ها در روسیه از بودجه خزانه ساخته می شد ولی از سالهای ۵۰ قرن گذشته، ساخت راه آهن در روسیه به صورت سرمایه گذاری شخصی انجام شد.

روز اول ژانویه سال ۱۹۳۸ شبکه راه آهن اتحاد جماهیر شوروی با ۱/۸۵ هزار کیلومتر مقام دوم را در جهان کسب کرد. اصلی ترین خطوط بخش جنوبی آن را دانباس، قفقاز، پاوالوژیه به شهرهای مسکو، لنینگراد و مناطق شمالی کشور و جهت شمالی خطوط راه آهن از مسکو، لنینگراد و دونباس به اورال و آسیای مرکزی تشکیل می دادند.

در سال های قبل از جنگ جهانی دوم سازمان های بین المللی اروپایی راه آهن تشکیل شدند که هدف آنها همکاری در زمینه حمل و نقل بود. در سال های کنونی روسیه، همگرایی راه آهن های روسی در سیستم حمل و نقل اوراسیا را عمیقا لازم می داند و در بازارهای جهانی حمل و نقل رقابت شدیدی با دیگر کشورها دارد. طی سال های اخیر راه آهن روسیه بخش قابل توجهی از خطوط ریلی اروپا و آسیا را تامین می کند.

سازمان همکاری راه آهن(OSJD) یک سازمان بین المللی است که روز ۲۸ ماه ژوئن سال ۱۹۵۶ در شهر سوفیا پایتخت جمهوری بلغارستان در جلسه وزرا تاسیس شد. اعضای این سازمان را وزارت ها و ارگانهای مرکزی دولتی اداره کننده حمل و نقل راه آهنی ۲۷ کشور تشکیل می دهند.

از جمله اعضای این سازمان: جمهوری بلاروس، جمهوری مجارستان، جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، جمهوری لیتوانی، جمهوری لتونی، جمهوری مولداوی، جمهوری لهستان، روسیه فدرال، رومانی، جمهوری اسلواکی، اوکراین و جمهوری چک هستند.

روابط روسیه و چین از تاریخ و سنت چندین قرنی برخوردار است. در قرنهای ۲۰-۱۷ این روابط از نزدیکی خاصی برخوردار بود. در طول این مدت اهداف و مسائل سیاست خارجی هر دو دولت چندین بار دستخوش تغییرات شد و به این دلیل شرایط بین المللی شرق دور نیز به طور جدی تغییر یافت.

درخشان ترین دوره روابط روسیه و چین از اواخر قرن ۱۷( قرارداد نرچینسکی) تا اواخر قرن ۱۹( قرارداد روسیه- چین سال ۱۸۹۶) بود که باعث ایجاد رابطه بین دولتی از طریق ایجاد سفارتخانه ها، حل و فصل مسائل منطقه ای- مرزی و گسترش روابط تجاری- اقتصادی شد. روسیه با بهبود روابط تجاری قصد داشت از نظر اقتصادی و سیاسی در چین نفوذ پیدا کند، البته این راهی بود که قبلا کشورهای اروپای غربی، ایالات متحده آمریکا و ژاپن شروع کرده بودند. این کشور ها نه تنها خواهان نفوذ به چین بودند بلکه در صدد بودند تا کره و منچوری را نیز به مناطق نفوذ خود تبدیل کنند. این مسئله روسیه را نگران کرد بخصوص که در آن مناطق اقتصاد تقریبا راکد بود و هر کشوری می توانست به آنجا نفوذ کند. اولین قدم جهت ایجاد ارتباط و نفوذبه این مناطق، کشیدن خط راه آهن از روسیه و به دنبال آن متصل شدن این کشور به مناطق شرق دور بود.

در سال ۱۸۹۱ تصمیم در مورد ساخت چنین راهی از سیبری گرفته شد. تا به امروز راه آهن روسیه- چین یکی از مهم ترین راه های روسیه محسوب می شود.