رتبه بندی استان های کشور از نظر شاخص ایمنی جاده ها

آگاهی از این موضوع که کدام استان ها از لحاظ ایمنی جاده ای، شرایط بهتر یا بدتری دارند می تواند به تصمیم گیری کارشناسانه در این مورد کمک شایانی کند.

به گزارش تین نیوز، حوادث رانندگی یکی از مسائل تلخ در کشور ماست که در بعضی از استان ها تلفات بیشتری برجای گذاشته است. البته مرگ ومیرهای ناشی از حوادث رانندگی تنها معیار اولویت بندی استان ها از نظر شاخص ایمنی جاده ای نیست. بما در نظرگرفتن معیارهای مختلف می توان شرایط استان ها را از این لحاظ بررسی کرد و به تصمیم گیری اصولی پرداخت.

ضررهای مالی و جانی و آسیب های روحی و جسمی ناشی از حوادث رانندگی می تواند بنیاد یک خانواده را متزلزل کند. باتوجه به وضعیت جاده های کشور، متاسفانه این اتفاق ناگوار در کمین همه افراد جامعه قرار دارد. البته آمار نشان می دهد که احتمال وقوع سوانح رانندگی در برخی استان ها بیشتر است. سطح ایمنی جاده ای استان ها به شاخص های مختلفی بستگی دارد. توجه به فقط یکی از این معیارها می تواند مشکل ساز باشد. درحالیکه با درنظر گرفتن وزن هریک از معیارهای موثر می توان تصمیمی آگاهانه برای کاهش خطرات مذکور اتخاذ کرد.

شاخص ایمنی جاده های کشور

رشد جمعیت و افزایش تولید خودرو، افزایش حوادث تلخ رانندگی را در پی داشته است. مدیران و کارشناسان مربوطه برای انجام اقدامات پیشگیرانه و حتی اصلاحی به اطلاعات و شناخت کافی نسبت به سطح ایمنی جاده های کشور نیاز دارند. تعداد تصادفات از سال 1386 تا 1390 تا 8 درصد کاهش یافته است.

همچنین طی این دوره پنج ساله، تعداد کشته شدگان نیز از 13760 نفر به 12232 نفر رسیده است. این اعداد و ارقام نشان می دهد که وضعیت ایمنی جاده ها در حال بهبودی است اما هنوز راه زیادی برای رسیدن به شرایط مطلوب باقی مانده است. بد نیست بدانید که دوسوم قربانیان تصادفات متعلق به کشورهای در حال توسعه هستند، اگرچه فقط یک سوم تعداد وسایل نقلیه جهان را دارند.

به عنوان مثال، درحالیکه شاخص تعداد وسایل نقلیه به ازای هر کیلومتر جاده در انگلیس، آلمان و فرانسه تقریباً 10 برابر ایران است، اما تعداد کشته ها در کشور ما بیشتر می باشد. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، ایران به همراه کشورهای دومینیکن، ونزوئلا و تایلند دارای بیشتری آمار مرگ ومیر و تلفات ناشی از سوانح رانندگی هستند.

استفاده از تجهیزات مختلف مانند سیستم های حمل ونقل هوشمند (ITS) می تواند به ارتقای سطح ایمنی کمک و از حوادث و بلایای رانندگی جلوگیری کند. البته برای اخذ بهترین تصمیم، ارائه مناسب ترین راهکار و استفاده درست از تجهیزات ایمن ابتدا باید دید که جاده موردنظر از دیدگاه های مختلف در چه سطحی از ایمنی قرار دارد.

اولویت بندی استان های کشور از نظر شاخص های ایمنی حمل ونقل جاده ای

وقتی صحبت از سطح ایمنی جاده ها می شود، اولین معیاری که به ذهن افراد خطور می کند، تعداد کشته های ناشی از تصادفات در جاده موردنظر است. اما برای رتبه بندی دقیق و صحیح استان ها از نظر شاخص ایمنی جاده ها باید تمام معیارهای زیر را در نظر گرفت:

• تعداد مرگ ومیرهای ناشی از حوادث رانندگی
• تعداد مصدومین ناشی از حوادث رانندگی
• تعداد تابلوهای سرعت نما و پیام نما در جاده های کشور
• تعداد دوربین های کنترل سرعت در جاده های کشور
• تعداد پایگاه های اورژانس و امداد نجات جاده ای

با توجه به تمامی معیارهای فوق و استفاده از روش های علمی مناسب مانند روش تحلیل سلسله مراتبی می توان با در نظرگرفتن وزن هریک از این معیارها، ایمن ترین استان ها را شناسایی کرد. به عنوان مثال از نظر شاخص تعداد متوفیات، استان های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و اردبیل ایمن ترین استان ها هستند و تهران، فارس، خراسان رضوی و اصفهان در بدترین شرایط قرار دارند.

از نظر تعداد مصدومین، ایمن‎ترین استان ها به ترتیب رتبه عبارتند از خراسان جنوبی، ایلام، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد و اما بدترین استان ها همان تهران، فارس، خراسان رضوی و اصفهان می باشند. چنانچه فقط معیار تعداد پایگاه های اورژانس و امداد نجات جاده ای را در نظر بگیریم، رتبه های یک تا چهار به ترتیب به فارس، خراسان رضوی، کرمان و سیستان و بلوچستان تعلق می گیرد و قم، کهگیلویه و بویراحمد، همدان و کرمانشاه دارای بدترین وضعیت می باشند. از نظر تعداد دوربین های کنترل سرعت باید قزوین، قم، تهران و اصفهان را ایمن ترین و مازندران، لرستان، ایلام و آذربایجان غربی را غیرایمن ترین استان ها بدانیم. با توجه به تعداد تابلوهای پیام نما و سرعت نما، خراسان رضوی، گلستان، اصفهان و فارس شرایط بهتری دارند و لرستان، کردستان، خراسان جنوبی و چهارمحال وبختیاری وضعیت خوبی ندارند.

همانطور که گفته شد، رتبه استان های مختلف از نظر ایمنی جاده ها به شدت به معیار موردنظر بستگی دارد. یک استان می تواند از یک منظر جز ایمن ترین ها و از لحاظ دیگر در بدترین شرایط باشد. بنابراین برای رتبه بندی کلی و شناسایی صحیح ایمن ترین استان ها باید تمامی معیارها را همزمان با وزن مشخصی در نظر گرفته و با یکدیگر مقایسه کنیم.

بر این اساس ایمن ترین استان های کشور از لحاظ حمل ونقل جاده ای عبارتند از: ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، اردبیل، چهارمحال وبختیاری، هرمزگان، خراسان شمالی، زنجان، بوشهر، قزوین، همدان، قم، کردستان، یزد، البرز، سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان رضوی، فارس، گلستان، مرکزی، همدان، اصفهان، کرمانشاه، لرستان، آذربایجان شرقی، گیلان، آذربایجان غربی، خوزستان، مازندران و تهران.

باتوجه به آنچه گفته شد برای رتبه بندی استان های کشور از نظر ایمنی جاده ای باید معیارهای مختلفی مانند تعداد مرگ ومیرها، تعداد مصدومین، تعداد تابلو ها و دوربین های سرعت نما، تعداد پایگاه های اورژانس و امداد نجات جاده ای و تعداد دوربین های کنترل سرعت را در نظر گرفت. مطالعات نشان داده اند که براین اساس در رنکینگ ایمن ترین استان ها، رتبه های یک تا چهار به استان های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و اردبیل تعلق می گیرد. بدترین استان ها هم به ترتیب عبارتند از: تهران، مازندران، خوزستان و آذربایجان غربی.