صنعت گردشگری ایران در انتظار توافق ایران و آمریکا
تاثیر توافق احتمالی ایران و آمریکا بر صنعت گردشگری ایران از چندین جهت حائزاهمیت است.ا می توان از ابعاد مختلفی بررسی کرد که شامل بهبود زیرساخت ها، افزایش گردشگران خارجی، تغییر در تصویر بین المللی از امنیت ایران، توسعه همکاری های منطقه ای و چالش های بالقوه است.
تاثیر توافق احتمالی ایران و آمریکا بر صنعت گردشگری ایران از چندین جهت حائزاهمیت است. می توان از ابعاد مختلفی بررسی کرد که شامل بهبود زیرساخت ها، افزایش گردشگران خارجی، تغییر در تصویر بین المللی از امنیت ایران، توسعه همکاری های منطقه ای و چالش های بالقوه است.
به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصاد سرآمد، حمید الماسی نیا فعال رسانه ای در یادداشتی به نوشت: رشد و توسعه در صنعت گردشگری ایران پس از توافق احتمالی ایران و آمریکا یک فرآیند تدریجی است و یک شبه محقق نمی شود. حتی با لغو تحریم ها توسعه گردشگری نیازمند برنامه ریزی های بلندمدت و ثبات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی است. رشد صنعت گردشگری در ایران اگر توافقی بین ایران و آمریکا صورت پذیرد که در مدت یک تا ۲سال با رفع محدودیت های صدور ویزا و دسترسی به خدمات مالی جهانی، تعداد گردشگران بین المللی افزایش می یابد و همچنین در مدت ۵ تا ۱۰سال با جذب سرمایه گذاری های خارجی و توسعه زیرساخت ها و تغییر قوانین و همچنین تغییر تصویری که کشورهای دیگر از ناامنی در ایران دارند، رشد و توسعه گردشگری رخ می دهد.
بسیاری از هتل های قدیمی ایران نیاز به نوسازی و به روزکردن خدمات و استانداردکردن امکانات دارند. سیستم حمل و نقل هوایی و ریلی ایران فرسوده است و هواپیماهای ایران پس از تحریم ها با کمبود قطعات اصلی مواجه شده اند. ایران گرچه پتانسیل جذب ۲۰میلیون گردشگر را دارد، اما زیرساخت های امروز ایران فقط پاسخگوی یک میلیون گردشگر است و در حال حاضر ایران فقط یک درصد از درآمد گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است، درحالی که ترکیه سالانه حدود ۴۰میلیون گردشگر بین المللی را جذب می کند!
پروژه های هتل سازی و نوسازی هتل ها یا فرودگاه ها یا حتی استانداردکردن خدمات گردشگری نیازمند زمان است. علاوه بر این، بهبود خدمات هتلداری یا آموزش راهنماهای گردشگری براساس استانداردهای بین المللی حداقل ۵سال زمان می برد.
توافق ایران و آمریکا می تواند در صنعت گردشگری ایران انقلابی ایجاد و ایران را به عنوان هاب گردشگری در خاورمیانه مطرح کند. این توافق در مورد حوزه های مختلف می تواند مزایای بسیاری برای آژانس های گردشگری، آژانس های مهاجرتی و به طور کلی صنعت گردشگری ایران داشته باشد. این مزایا از طریق لغو تحریم ها، بهبود روابط بین المللی و توسعه زیرساخت ها محقق می شود.
پس از توافق هسته ای و برجام در سال۲۰۱۵، ایران ویزای الکترونیک خود را معرفی کرد و اعتبار ویزای توریستی را از ۱۵روز به ۳۰روز افزایش داد. توافق ایران و آمریکا علاوه بر افزایش اعتبار این ویزا می تواند با کاهش محدودیت های بانکی، ورود گردشگران اروپایی، آسیایی و آمریکایی را تسهیل کند. پیش بینی می شود با لغو تحریم ها، گردشگران بین المللی از کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و اتحادیه اروپا که به دلیل محدودیت های ویزای آمریکا (مصوبه ۲۰۱۵ کنگره آمریکا) از سفر به ایران اجتناب می کردند، به ایران سفر کنند.
پس از برجام، تقاضا برای سفر به ایران در میان گردشگران بین المللی به طور چشمگیری افزایش یافت. به عنوان مثال، شرکت ها و آژانس های توریستی بریتانیایی گزارش دادند که تعداد درخواست ها برای تورهای ایران مانند تور کیش، شیراز، اصفهان، مشهد و دیگر شهرهای توریستی ایران پس از توافق هسته ای رشد بسیاری داشته است.
پس از برجام، شرکت های هتلداری مانند روتانا (امارات) و آکور (فرانسه) برنامه هایی برای ساخت هتل های ۴ و ۵ستاره در ایران اعلام کردند. این پروژه ها با لغو تحریم ها و جذب سرمایه گذاری خارجی شتاب بیشتری می گیرند. یکی از مهم ترین فاکتورهای جذب گردشگر دارا بودن هتل های ۵ستاره و لوکس با امکانات ایده آل مانند بهترین هتل های چین یا دبی یا هر مقصد گردشگری پرتقاضا در جهان است.
دسترسی به سیستم های پرداخت بین المللی (مانند سوئیفت) و نوسازی ناوگان هوایی (مانند خرید هواپیما از شرکت بوئینگ) از دیگر مزایای توافق ایران و آمریکاست که به طور مستقیم بر رفاه گردشگران بین المللی که به ایران سفر می کنند، تاثیر می گذارد.
توافق ایران و آمریکا در سال۲۰۲۵ می تواند دسترسی به تجهیزات و خدمات گردشگری را راحت تر و ارزان تر کند. واردات وسایل حمل ونقل مانند ون های توریستی یا تجهیزات مدرن هتلداری یا نرم افزارهای مدیریت تور با رفع تحریم ها با قیمت های کمتر برای ایرانی ها امکان پذیر می شود.علاوه بر این، پروازهای مستقیم از شهرهای ایران به اروپا بدون توقف در کشور ثالث می تواند هزینه های سفر را کاهش دهد و پروازهای چارتر بین المللی به طور کلی هزینه های سفر به اروپا و آمریکا را مقرون به صرفه تر می کند.متاسفانه تاثیر توافقات ایران و آمریکا وابسته به تحولات سیاسی است. تجربه برجام نشان داد که اثرات مثبت توافق ها ممکن است موقتی باشد. خروج ترامپ از برجام در۲۰۱۸ و بازگشت تحریم ها، صنعت گردشگری ایران را با کاهش ۷۰درصدی ورود گردشگران خارجی مواجه کرد.
مشکلات ساختاری داخلی، ضعف در مدیریت منابع و نبود نیروی متخصص (مانند راهنمایان حرفه ای گردشگری) از موانع اصلی توسعه صنعت گردشگری ایران است. اگر توافقی بین ایران و آمریکا صورت گیرد، بدون اصلاحات داخلی، اثرات این توافق برای صنعت گردشگری کوتاه مدت و موقتی خواهد بود.
زیرساخت های ضعیف، عدم وجود هتل های لوکس، اینترنت پرسرعت و حمل ونقل کارآمد در برخی مناطق، عدم وجود خدمات لوکس و لاکچری تورهای مسافرتی و اینکه باوجود کاهش تنش ها، برخی کشورها هنوز ایران را پرریسک معرفی می کنند از دیگر چالش های روند توسعه گردشگری در صورت توافق ایران و آمریکاست. علاوه بر همه این ها ترکیه، امارات و عربستان با تبلیغات گسترده و خدمات لوکس، سهم بازار را از ایران می گیرند.
در واقع رقابت با کشورهای منطقه یک عامل مهم برای ایران است. ایران برای جذب گردشگران بین المللی باید با کشورهایی مانند ترکیه، با درآمد ۳۰میلیارد دلاری از گردشگری و امارات، به عنوان پرتقاضاترین مقصد توریستی جهان رقابت کند، درحالی که زیرساخت های ایران هنوز در سطح استانداردهای جهانی برای ورود گردشگران بین المللی نیست. توافق ایران و آمریکا در سال۲۰۲۵ با همه محدودیت هایی که در حوزه گردشگری ایران با آن مواجه است، می تواند موجب افزایش درآمد ارزی و اشتغالزایی در حوزه گردشگری و صنعت توریسم شود. بر اساس برنامه توسعه هفتم، ایران قصد دارد تا سال۱۴۰۷ سالانه ۱میلیون گردشگر جذب کند که در صورت توافق و البته تحقق این برنامه، درآمدی معادل ۲۵میلیارد دلار ایجاد می شود. این رقم می تواند جایگزین بخشی از درآمدهای نفتی شود. علاوه بر افزایش درآمد در حوزه گردشگری این توافق موجب رونق مشاغل سنتی و محلی می شود.
توسعه گردشگری روستایی و بوم گردی نه تنها از مهاجرت روستائیان جلوگیری کرده، بلکه رونق فرهنگ سنتی و محلی روستائیان به اشتغالزایی آن ها کمک می کند.توافق ایران و آمریکا می تواند گردشگری ایران را با افزایش سرمایه گذاری خارجی، بهبود تصویر بین المللی و جذب گردشگران خارجی متحول کند. با این حال، موفقیت پایدار این صنعت به رفع موانع ساختاری مانند اصلاح قوانین، توسعه زیرساخت ها و آموزش نیروی انسانی و ثبات سیاسی پس از توافق بستگی دارد. تجربه گذشته نشان می دهد که بدون برنامه ریزی بلندمدت و مدیریت کارآمد، حتی لغو تحریم ها نیز نمی تواند رشد پایدار و رونق صنایع مختلف از جمله صنعت گردشگری را تضمین کند.
