قوانین حمل مسافر با کشتی

قوانین حمل مسافر با کشتی

قسمت اول - حدود مسوولیت متصدی حمل

ماده ۱۱۱- (تعاریف) :
 اصطلاحاتی که در این فصل به کار رفته دارای معانی ذیل است :
  
الف) متصدی حمل : 
متصدی حمل عبارت است از مالک یا مستاجر و یا تجهیز کننده کشتی که طرف قرارداد حمل واقع شود.
 
 ب) قرارداد حمل: 
به استثنا قرارداد اجاره کشتی قرارداد حمل قراردادی است که از طرف متصدی حمل و یا به حساب او برای حمل مسافر منعقد گردد.
 
 ج) مسافر :
 
مسافر فقط به کسی اطلاق می شود که بر طبق قرارداد حمل با کشتی سفر نماید.
  
د) کشتی :
 منظور از کشتی فقط کشتی های دریاپیما است.
 
هـ) مدت حمل :
 مدت حمل مدتی است که مسافر در کشتی است و یا در حال سوار شدن و یا پیاده شدن از آن باشد ولی این مدت شامل زمانی که مسافر در ایستگاه دریایی و یا روی اسکله و یا تاسیسات دیگر بندری توقف نماید نخواهد بود. به علاوه مدت حمل شامل زمانی است که مسافر از طریق آب یا از خشکی به کشتی و یا بالعکس حمل شود. مشروط بر آنکه قیمت این حمل در بهای بلیط منظور شده باشد و یا وسیله به کار برده شده برای این حمل اضافی از طرف متصدی حمل در اختیار مسافر قرار گرفته باشد.
  
و) حمل و نقل بین‌ المللی :
 حمل و نقل بین‌ المللی عبارت از هر حمل و نقلی است که به موجب قرارداد حمل مبدا و مقصد در دو کشور مختلف قرار گرفته باشد.
 
ماده ۱۱۲- (وظایف متصدی حمل) :
 ۱- در صورتی که متصدی حمل خود مالک کشتی باشد موظف است سعی و اهتمام کافی معمول دارد و مسوولیت اعمال ماموران مجاز خود را حین انجام وظیفه از ابتدا سفر و در تمام مدت حمل در مورد آماده کردن کشتی برای دریانوردی ، تهیه کارکنان و تدارک خواربار و تجهیز کشتی و تامین جانی مسافرین را از هر حیث به عهده بگیرد.
 
۲- در صورتی که متصدی حمل مالک کشتی نباشد بر حسب مورد مسوول اعمال مالک کشتی یا تجهیز کننده و ماموران مجاز آنها حین انجام وظیفه خواهد بود تا نامبردگان در انجام وظایف محوله مذکور در بند ۱ این ماده سعی و اهتمام کافی معمول دارند.
 
ماده ۱۱۳- (فوت یا صدمات بدنی در اثر خطای متصدی حمل) :
 ۱- متصدی حمل مسوول خسارات ناشی از فوت یا صدمات بدنی مسافر است ، مشروط بر آنکه حادثه‌ ای که منجر به ایجاد خسارت گردیده در جریان مسافرت و بر اثر غفلت و تقصیر متصدی حمل یا ماموران مجاز وی حین انجام وظیفه پیش آمده باشد.
۲- در صورتی که فوت یا صدمات بدنی ناشی از تصادم یا به گل نشستن یا انفجار یا حریق و یا غرق شدن کشتی بشود فرض این است که حادثه بر اثر تقصیر و یا غفلت متصدی حمل و یا مامورین مجاز او اتفاق افتاده است مگر آنکه خلاف آن اثبات گردد.
۳- به استثنا بند ۲ این ماده اثبات تقصیر و یا غفلت متصدی حمل یا ماموران مجاز او به عهده مدعی است.
 
ماده ۱۱۴- (فوت یا صدمات بدنی بر اثر خطای مسافر) :
 در صورتی که متصدی حمل ثابت نماید فوت یا صدمات بدنی بر اثر تقصیر و یا غفلت خود مسافر بوده و یا عمل مسافر در وقوع آن تاثیر داشته ، دادگاه بر حسب مورد متصدی حمل را کلا و یا جزئا از مسوولیت بری خواهد کرد.
 
ماده ۱۱۵- (حدود مسوولیت متصدی حمل) :
 ۱- مسوولیت متصدی حمل در مورد فوت و یا صدمات بدنی وارد به مسافر در هیچ مورد از ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال و یا معادل آن به ارز خارجی تجاوز نخواهد نمود.
 
 
۲- در صورتی که بر طبق قوانین مربوطه پرداخت خسارات به صورت درآمد مرتب و مستمر و یا به صورت اقساط صورت گیرد مبلغ کل پرداختی نباید از میزان تعیین شده در فوق تجاوز نماید.
 
 
۳- متصدی حمل و مسافر می‌ توانند بر طبق قرارداد خصوصی مسوولیت های بیشتری را تعیین نمایند.
 
 
۴- هزینه‌های دادرسی که در دعوی خسارات به وسیله دادگاه معین می شود جز مبلغ مذکور در این ماده منظور نخواهد شد. 
خواسته کلیه دعاوی در یک حادثه مشخص که از طرف مسافر و یا از طرف نماینده قانونی او‌( و یا از طرف وراث و یا اشخاصی که تحت تکفل وی هستند ، ممکن است اقامه شود نمی‌ تواند زاید بر حداکثر مسوولیت مقرر در این ماده باشد.
 
ماده ۱۱۶- (محرومیت از حق استفاده از تجدید مسوولیت) :
 هرگاه ثابت شود علت خسارت فعل یا ترک فعلی باشد که متصدی حمل عامدا یا با علم بر احتمال وقوع خسارت انجام داده در این صورت از تحدید مسوولیت مقرر در ماده ۱۱۵ نمی‌ تواند استفاده نماید.
 
ماده ۱۱۷ (آثار ناشی از اجرای این فصل) :
 مقررات این فصل به هیچ وجه در حقوق و تعهدات و تحدید مسوولیت متصدی حمل مذکور در فصل پنجم تاثیری نخواهد داشت.
 
ماده ۱۱۸- (آثار ناشی از شرایط خاص) :
 در صورتی که قبل از وقوع حادثه موجد خسارات در قرارداد شروطی به منظور بری ساختن متصدی حمل در مقابل مسافر (نماینده او و وراث و یا اشخاصی که تحت تکفل او هستند) شده باشد و یا در مورد تحدید مسوولیت مبلغی کمتر از آنچه در این فصل ذکر گردید تعیین شود یا در مواردی که اثبات امر به عهده متصدی حمل باشد تغییری داده شود و یا آنکه شرط شود که اختلافات به داوری یا دادگاه مخصوص ارجاع گردد شرایط مذکور باطل است ولی مبطل خود قرارداد که تابع این فصل است نخواهد بود.
 
 ماده ۱۱۹- (طرح دعوی) :
 ۱- اقامه و طرح هر گونه دعاوی مربوط به خسارات ناشی از حمل و نقل به هر نحوی که ایجاد شده باشد تابع شرایط و حدود مسوولیت‌ های پیش‌بینی شده در این فصل خواهد بود.
 
۲- دعاوی خسارات ناشی از صدمات بدنی به مسافر به وسیله شخص مسافر و یا به نمایندگی از طرف او اقامه خواهد گردید.
 
۳- در مورد فوت مسافر خسارات باید فقط به وسیله نمایندگان قانونی او یا وراث یا اشخاصی که تحت تکفل او بودند اقامه گردد ، مشروط بر اینکه اشخاص مذکور مطابق قانون دادگاه رسیدگی کننده حق مطالبه داشته باشند.
 
ماده ۱۲۰- (مرور زمان) :
 ۱- در موردی که به مسافر صدمات بدنی وارد شود باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ پیاده شدن اخطار کتبی به متصدی حمل دایر به وقوع صدمات بدنی تسلیم نمایند. در غیر این صورت فرض این است که مسافر سالم پیاده شده است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
 
۲- دعاوی جبران خسارات ناشیه از فوت و صدمات بدنی به مسافر پس از دو سال مشمول مرور زمان می‌گردد.
 
۳- مرور زمان در دعاوی مربوط به صدمات بدنی از روز پیاده شدن مسافر از کشتی شروع می شود.
 
۴- در مورد فوتی که ضمن سفر پیش می‌ آید مرور زمان از زمانی که مسافر بایستی از کشتی پیاده می شد شروع می شود.
 
۵- در صورتی که صدمات بدنی در طی سفر ایجاد شده و پس از پیاده شدن مسافر منجر به فوت او گردد مرور زمان از تاریخ فوت وی محاسبه می شود مشروط بر اینکه از تاریخ پیاده شدن تا فوت مسافر بیش از سه سال نگذشته باشد.
 
ماده ۱۲۱- (تحدید مسوولیت نمایندگان مجاز از طرف متصدی حمل) :
۱- چنانچه علیه مامور مجاز از طرف متصدی حمل اقامه دعوی شود و دعوی مربوط به خسارات مذکور در این فصل باشد و مشارالیه ثابت نماید که عمل وی در نتیجه اجرای وظایف محوله صورت گرفته است ، در این صورت نامبرده می‌ تواند از معافیت‌ ها و محدودیت‌ های مربوط به مسوولیت مندرج در این فصل استفاده نماید.
 ۲- مجموع مبلغی که ممکن است از متصدی حمل و ماموران تجاوز او دریافت دارند از حدود معافیت‌ های متصدی حمل و نقل مذکور در این قانون تجاوز نخواهد کرد.
۳- در صورتی که مامور مجاز متصدی حمل در ایجاد خسارت عامد باشد و یا با علم به احتمال وقوع خسارت مرتکب فعل یا ترک فعلی شود نمی‌ تواند به بند یک و دو استناد کند.
 
ماده ۱۲۲- (حمل و نقل دریایی توسط دولت) :
 مقررات این فصل شامل حمل و نقل‌ های تجاری مذکور در ماده ۱۱۱ که به وسیله دولت و یا موسسات عمومی انجام می‌ گردد نیز خواهد بود.

قسمت دوم - حقوق مسافرین
ماده ۱۲۳- (غیر قابل انتقال بودن بلیط کشتی) :
مسافر نمی تواند بدون موافقت فرمانده کشتی و یا عاملین مجاز فروشنده بلیط حقوق اختصاصی مربوط به بلیط خود را به دیگری واگذار نماید.
 
ماده ۱۲۴- (هزینه غذا و کرایه) : 
کرایه مسافر شامل هزینه غذا نیز هست و چنانچه قرار دیگری در بین باشد فرمانده موظف است غذای مورد نیاز را به قیمت عادله در اختیار مسافر بگذارد.
 
ماده ۱۲۵- (توشه) :
 مسافر نسبت به توشه‌ ای که همراه خود در کشتی دارد فرستنده بار تلقی می‌ شود. چنانچه به توشه‌ ای که مسافر نزد خود نگاهداری می‌ کند خساراتی وارد شود مسوولیت متوجه فرمانده نخواهد بود مگر اینکه خسارت در نتیجه عمل فرمانده یا کارکنان کشتی باشد.
 
ماده ۱۲۶- (رعایت مقررات) : 
مسافر باید دستورهای فرمانده را درباره حفظ نظم در کشتی رعایت نماید.
 
ماده ۱۲۷- (مواظبت از توشه متوفی) : 
فرمانده موظف است توشه مسافری را که در بین راه در گذشته است تا ورود به مقصد حفظ نماید.
 
ماده ۱۲۹- (الزام به تعقیب مسیر) : 
فرمانده موظف است مستقیما مسیر خود را تعقیب و به سوی مقصد مسافرت حرکت کند مگر آنکه قرارداد خاصی موجود و یا انحراف مسیر برای نجات و حفظ اموال و جان اشخاص باشد در صورت تخلف مسافر حق دارد قرارداد را فسخ خسارات خود را مطالبه نماید.
 
ماده ۱۳۰- (تاخیر حرکتی کشتی) :
 هرگاه کشتی در روز معین به علت مسامحه یا تقصیر فرمانده کشتی حرکت نکند مسافر حق مطالبه خسارت وارده و فسخ قرارداد را دارد.
 
ماده ۱۳۱- (عدم حرکت کشتی) : 
هرگاه کشتی نتواند به علت ممنوع بودن تجارت با بندر مقصد و یا محاصره اقتصادی بندر مقصد و یا به علت قوه قهریه حرکت کند قرارداد مسافر کان لم یکن تلقی میگردد و هیچ یک از طرفین حق مطالبه خسارات از طرف دیگر را نخواهد داشت.
 
ماده ۱۳۲- (ادامه ندادن سفر) :
 در صورتی که در بین راه مسافری به میل خود از کشتی پیاده شود باید تمام کرایه سفر را بپردازد اگر مسافر فوت و یا به علت بیماری مجبور به ترک کشتی شود کرایه سفر فقط به نسبت راه پیموده شده پرداخت خواهد گردید.
 
ماده ۱۳۳- (نرسیدن به مقصد) : 
هرگاه کشتی به علت ضبط یا غرق شدن و یا اعلام عدم قابلیت دریانوردی به مقصد نرسد فرمانده فقط حق مطالبه هزینه غذای مسافر را خواهد داشت.
 
ماده ۱۳۴- (حقوق مسافر هنگام تعمیر کشتی) :
هرگاه فرمانده مجبور شود در ضمن سفر کشتی را تعمیر نماید مدت انتظار مسافر در حدود متعارف خواهد بود والا حق دارد از فرمانده بخواهد که موجبات ادامه سفر وی را در کشتی هم‌ پایه دیگری فراهم نماید. در تمام مدت تعمیر حق مسکن و غذای مسافر مجانی و متناسب با درجه بلیط او خواهد بود مسافری که در مدت متعارف صبر ننماید حق دریافت وجهی از بابت بلیط خود ندارد.