سهم حمل‌ونقل عمومی از ترافیک تهران یک‌شبه نصف شد
◄ فریب ترافیکی
خوب نبودن حال و روز حمل‌ونقل عمومی در پایتخت به عدد و رقم نیاز نداشت. کافی بود یک بار سوار اتوبوس یا مترو شویم تا بدانیم وضع چگونه است. البته همیشه آمارهای مدیران شهری نشان از بالارفتن سهم حمل‌ونقل عمومی از ترددهای روزانه داشت، بدون آنکه اتوبوسی به ناوگان اضافه یا واگنی به خطوط تازه بهره‌برداری‌شده وارد شود.
خوب نبودن حال و روز حمل‌ونقل عمومی در پایتخت به عدد و رقم نیاز نداشت. کافی بود یک بار سوار اتوبوس یا مترو شویم تا بدانیم وضع چگونه است. البته همیشه آمارهای مدیران شهری نشان از بالارفتن سهم حمل‌ونقل عمومی از ترددهای روزانه داشت، بدون آنکه اتوبوسی به ناوگان اضافه یا واگنی به خطوط تازه بهره‌برداری‌شده وارد شود.
اما در گزارشی که به‌تازگی از وضعیت حمل‌ونقل شهر تهران منتشر شده، مشخص شده سهم مترو که پیش از این ۱۸ درصد از سفرهای درون‌شهری اعلام شده بود، ۹ درصد است، سهم اتوبوسها نیز از ۲۱ درصد به ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین طول خطوط مترو که پیش از این ۳۹۸ کیلومتر اعلام شده بود، بر اساس اطلاعات تازه به ۲۸۹ کیلومتر رسیده است.
ترافیک آلودگی هوا در چند سال اخیر از مهم‌ترین مشکلات شهروندان تهرانی بوده است. نتایج آخرین نظرسنجی از مسائل و مشکلات شهر تهران که در شهریور ۹۶ شهرداری انجام داد، نشان می‌دهد این دو مشکل با اختلاف زیاد نسبت به سایر مسائل شهری در رده اول مشکلات حاد شهری از نظر شهروندان جا گرفته‌اند.
خودرو، اولویت سیاست‌های حمل‌ونقل پایتخت
بر اساس فصل حمل‌ونقل و ترافیک سند تحویل و تحول شهرداری تهران، سیاست‌های حمل‌ونقل و ترافیکی شهرداری در دهه گذشته به‌ویژه تا ابتدای سال ۹۳ در کاهش سهم حمل‌ونقل شخصی و کاهش آلودگی موفق نبوده و اولویت را نه به انسان و محیط زیست که به خودرو داده است.
در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲ حدود ۲۲۶ کیلومتر بزرگراه به طول شبکه بزرگراهی پایتخت افزوده شده، درحالی‌که در همین بازه زمانی ۷۳ کیلومتر مترو در پایتخت ایجاد شده است؛ یعنی در این فاصله یک‌سوم برابر طول خطوط متروی بهره‌برداری‌رسیده، بزرگراه ساخته شده و در نتیجه با ایجاد بستر استفاده از خودروی شخصی و افزایش تقاضای حمل‌ونقل خصوصی در عمل، نتوانسته است باری از ترافیک شهر تهران بردارد.
سهم ۸۱ درصدی خودروهای شخصی از سفرهای درون‌شهری
با وجود توسعه ساخت خطوط مترو در سال‌های اخیر، همچنان ۸۱ درصد از سفرهای درون‌شهری با استفاده از خودروی شخصی، تاکسی و موتورسیکلت انجام شده و فقط ۱۹ درصد از سفرها از طریق مترو و اتوبوس انجام می‌شود.
عقب‌ماندگی تاریخی مترو
بر اساس گزارش سند تحول، درحال‌حاضر متروی تهران دارای ۱۰۹ ایستگاه در حال بهره‌برداری است که باید بر اساس برنامه ۵ ساله دوم، به ۲۲۰ ایستگاه برسد که با احتساب بهره‌برداری از ایستگاه‌های در دست ساخت و تکمیل، در سال آینده تعداد کل ایستگاه‌های متروی شهر تهران به ۱۶۵ ایستگاه خواهد رسید و این یعنی فقط ۲۸.۲ درصد از برنامه ۵ ساله دوم در بخش افزایش تعداد ایستگاه‌های قطار شهری محقق شده است.
بی‌توجهی به کیفیت حمل‌ونقل عمومی
یکی دیگر از مشکلاتی که در سند تحول شهرداری تهران به آن اشاره شده، تأکید صرف بر بعد کمی توسعه مترو در سال‌های اخیر و مغفول‌ماندن جنبه کیفی توسعه این سامانه است که از جمله آنها می‌توان به تکمیل‌نشدن دسترسی‌های ایستگاه‌ها، هواکش‌های میانی تونلی، ایجادنشدن تسهیلات کافی در ایستگاه‌ها در زمان بهره‌برداری به‌ویژه برای اقشار کم‌توان و پوشش ناکافی در اتصال به شبکه‌های اتوبوسرانی و تاکسیرانی نام برد.
با کاهش تعداد اتوبوس‌های پایتخت؛ عمر ناوگان به ۱۰ سال رسید
در بخش دیگر این گزارش، به وضعیت ناوگان اتوبوسرانی اشاره شده و آمار اتوبوس‌های فعلی شهر تهران ۶ هزار و ۱۵۴ دستگاه عنوان شده که میانگین عمر آنها ۳۷/۹ سال است. آمارهای موجود نشان می‌دهد تعداد اتوبوسها در سال‌های اخیر سیر نزولی را تجربه کرده، به‌طوری‌که نسبت به سال ۹۳ حدود ۲۷۰ دستگاه اتوبوس کاهش داشته است.
در سال‌های ۹۱ تا ۹۶ در مقابل ۶۹۱ دستگاه اتوبوسی که شهرداری خریده است، فقط ۲ دستگاه اتوبوس از سوی دولت برای جایگزینی ناوگان به شهر تهران داده شده است و متوسط عمر ناوگان اتوبوس شهرداری (صرفاً اتوبوس‌های شرکت واحد) هم‌اکنون در یکی از بدترین شرایط تاریخی خود به سر می‌برد و با توجه به سهم ۵/۳ درصدی اتوبوس‌های دارای یورو ۴ ناوگان فعلی اتوبوسرانی خود از عوامل مهم تولید ذرات معلق هوای تهران با سهمی ۱۲ درصدی است.
مینی‌بوس‌های فرسوده تاکسی شدند
مشابه بخش اتوبوسرانی، افت کیفیت ناوگان تاکسیرانی نیز از مهم‌ترین معضلات حمل‌ونقل شهر تهران است. بر اساس قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی، سهم تاکسیرانی از سفرهای درون‌شهری باید به ۲۰ درصد کاهش یابد.
تعداد ناوگان پس از سال ۹۱ تا پایان سال ۹۴ افزایشی نداشته است، اما برای نوسازی ناوگان مینی‌بوسرانی پیش‌بینی شد که ۷۰۰ دستگاه مینی‌بوس فرسوده با تاکسی نو جایگزین شود که تاکنون جایگزینی ۶۷۹ دستگاه محقق شده که تعداد ناوگان تاکسیرانی تهران را به ۷۸ هزار و ۶۲۸ تاکسی رسانده است. درحال‌حاضر عمر ناوگان تاکسیرانی تهران به دلیل نوسازی‌های اخیر به ۴/۶ سال رسیده است.
بی‌توجهی به حمل‌ونقل انسان‌محور
در بخش دیگری از سند تحویل و تحول شهرداری تهران، به مقوله حمل‌ونقل انسان‌محور از جمله دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و پیاده راه‌سازی اشاره و اعلام شده که بخش بزرگی از هدف‌گذاری این حوزه‌ها محقق نشده است و از ۳۶۶ کیلومتر مسیر دوچرخه و ۴۸۰ خانه دوچرخه، فقط ۱/۲۳۱ کیلومتر و ۱۹۸ خانه دوچرخه محقق شده و از ۵/۱۷ کیلومتر پیاده‌راه‌سازی فقط ۳/۱۲ کیلومتر ساخته شده است.
گره ترافیک تهران هر روز کورتر می‌شود
یکی از موضوعاتی که در این گزارش بر آن تأکید شده، نبود نگاه یکپارچه به مدیریت تقاضای سفر است. این خلأ در نظام برنامه‌ریزی شهری تهران باعث شده است که توسعه اماکن و تفرج‌گاه‌ها بدون توجه به بسترهای حمل‌ونقلی انجام شود و گره‌های ترافیکی پایتخت به دلیل این نقیصه هر روز کورتر می‌شود. احداث مجتمع‌های تجاری بدون دسترسی به حمل‌ونقل عمومی و تأمین نبودن پارکینگ مناسب که قفل‌شدگی معابر را موجب شده، به دلیل همین بی‌توجهی است.
کارنامه‌ای که در این گزارش از عملکرد حمل‌ونقلی مدیریت شهری در دوره دوازده‌ساله گذشته ارائه شده است، تفاوت‌های معناداری با گزارش عملکرد ارائه‌شده از سوی تیم قبلی مدیریت شهری دارد.
محمدباقر قالیباف در روزهای پایانی کلیدداری بهشت، گزارشی چندصد صفحه‌ای از عملکرد دوازده‌ساله خود ارائه داد که به نظر می‌رسد در حوزه حمل‌ونقل عمومی با سؤال بزرگی روبروست.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.