|
کد خبر
۳۰۱۰۹۹
کپی شد
نوآوری در تأمین مالی و تاب آوری صنعت هوانوردی در دوران بحران
صنعت هوانوردی، به‌عنوان یکی از پیشران های اقتصاد جهانی، در برابر بحران‌های کلان مانند پاندمی‌ها، جنگ‌ها و تحریم‌ها آسیب‌پذیر است.
تین نیوز
صنعت هوانوردی، به عنوان یکی از پیشران های اقتصاد جهانی، در برابر بحران های کلان مانند پاندمی ها، جنگ ها و تحریم ها آسیب پذیر است. توقف پروازها، کاهش تقاضای مسافرت و اختلال در زنجیره تامین، چالش های جدی برای شرکت های هواپیمایی ایجاد کرده اند که در مواردی، منجر به توقف کامل جریان درآمدی شده است. در این مقاله، با تمرکز بر راهکارهای نوآورانه در تأمین مالی و ارتقای تاب آوری عملیاتی، الگوهایی برای حفظ پایداری و بقای شرکت های هواپیمایی در دوران رکود ارائه می شود. بهره گیری از ابزارهای مالی اسلامی، دیجیتال سازی فرایندها، تنوع بخشی به مدل درآمدی و همکاری های منطقه ای از جمله پیشنهادات کلیدی این مقاله اند.
مقدمه :صنعت هوانوردی به طور سنتی با حاشیه سود پایین و هزینه های بالای عملیاتی روبروست. این صنعت نه تنها وابسته به ثبات تقاضای بازار و قیمت سوخت است، بلکه در برابر نوسانات سیاسی و اقتصادی بسیار حساس عمل می کند. بحران کرونا و تحولات ژئوپلیتیک اخیر نشان داد که نبود تاب آوری ساختاری در این صنعت، حتی می تواند غول های هوانوردی را به مرز ورشکستگی برساند.با توجه به وابستگی شدید شرکت های هواپیمایی به درآمدهای مستقیم پروازی، لزوم طراحی ساختارهای مالی و عملیاتی مقاوم بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.
مقدمه :صنعت هوانوردی به طور سنتی با حاشیه سود پایین و هزینه های بالای عملیاتی روبروست. این صنعت نه تنها وابسته به ثبات تقاضای بازار و قیمت سوخت است، بلکه در برابر نوسانات سیاسی و اقتصادی بسیار حساس عمل می کند. بحران کرونا و تحولات ژئوپلیتیک اخیر نشان داد که نبود تاب آوری ساختاری در این صنعت، حتی می تواند غول های هوانوردی را به مرز ورشکستگی برساند.با توجه به وابستگی شدید شرکت های هواپیمایی به درآمدهای مستقیم پروازی، لزوم طراحی ساختارهای مالی و عملیاتی مقاوم بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.
این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است: چگونه می توان با نوآوری در تأمین مالی و طراحی مدل های انعطاف پذیر، تاب آوری صنعت هوانوردی را در دوران بحران افزایش داد؟
۱. تاب آوری عملیاتی: پایه ای برای بقا۱-۱. تنوع بخشی به منابع درآمدبسیاری از شرکت های هواپیمایی وابسته به فروش بلیت مسافری هستند. در شرایط بحران، این منبع عملاً حذف می شود. تنوع بخشی از طریق افزایش فعالیت در حمل بار (Cargo)، اجاره پروازهای چارتر، خدمات VIP، فروش بسته های سفر و بهره برداری از فضای فرودگاهی، به کسب درآمد جایگزین کمک می کند.۱-۲. دیجیتال سازی و بهره وری هزینهاستفاده از فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی برای بهینه سازی مسیرها، پیش بینی تقاضا، و کاهش هزینه های خدمات مشتری، از جمله راهکارهای کلیدی برای بقاء در شرایط عدم اطمینان است. اتوماسیون فرایندهای چک این، رزرو، بارگیری و ارتباط با مسافر، از هزینه های سربار به طور چشمگیری می کاهد.۱-۳. مدیریت منعطف ناوگاندر دوران رکود، استفاده از مدل های اجاره ای مانند Operating Lease یا Wet Lease، امکان کنترل هزینه ها را فراهم می کند. بسیاری از شرکت ها نیز در دوران کرونا با تجهیز هواپیماهای مسافربری به حمل بار، توانستند بخشی از ناوگان را از حالت بلااستفاده خارج کنند.
۲. نوآوری در تأمین مالی: راهبردی برای پایداری۲-۱. اوراق بهادار مبتنی بر درآمد (Aviation-Backed Securities)با طراحی اوراق بدهی مبتنی بر درآمد آتی از مسیرهای خاص، شرکت ها می توانند بدون فشار بر جریان نقدی فعلی، منابع مالی جذب کنند. همچنین انتشار اوراق مشارکت اسلامی (صکوک هواپیمایی) در کشورهایی با بازار مالی اسلامی، گزینه ای کم هزینه و جذاب است.۲-۲. صندوق های سرمایه گذاری مشترکایجاد صندوق های سرمایه گذاری حوزه هوانوردی، با مشارکت نهادهای عمومی و خصوصی، می تواند در تأمین هزینه های خرید یا نوسازی ناوگان مؤثر باشد. این مدل در کشورهایی چون ترکیه و مالزی با موفقیت اجرا شده است.۲-۳. تامین مالی جمعی (Crowdfunding)با طراحی پلتفرم های دیجیتال، شرکت های هواپیمایی می توانند از طریق جذب منابع مردمی، سرمایه لازم برای مسیرهای خاص یا خرید هواپیما جذب کرده و در مقابل مزایای خاصی چون تخفیف پرواز یا مشارکت در سود ارائه دهند.۲-۴. ابزارهای پوشش ریسک (Hedging Instruments)نوسانات قیمت سوخت و ارز از مهم ترین تهدیدهای مالی هستند. استفاده از قراردادهای آتی، اختیار معامله و پوشش های ارزی، به شرکت ها امکان می دهد ریسک این نوسانات را به حداقل برسانند.
۳. همکاری منطقه ای و استراتژیکدر شرایطی که مسیرهای بین المللی سودآور به دلایل سیاسی یا بهداشتی مسدود می شوند، شرکت ها می توانند با تشکیل کنسرسیوم های منطقه ای یا استفاده از ناوگان مشترک، بهره وری عملیاتی را افزایش دهند. این همکاری ها در سطح لجستیکی، تبلیغاتی یا حتی فنی (نگهداری و تعمیرات) می تواند انجام شود.همچنین مشارکت با بخش نظامی، امدادی یا شرکت های حمل ونقل زمینی می تواند فرصت هایی برای بهره برداری دوگانه از ناوگان ایجاد کند.
نتیجه گیری و پیشنهاداتتجربه بحران های اخیر نشان داد که شرکت های هواپیمایی باید از یک مدل اقتصادی صرفاً مبتنی بر درآمدهای پروازی عبور کنند و به ساختاری چندلایه با منابع درآمدی متنوع و مدل های تأمین مالی نوآورانه برسند. تأکید بر دیجیتال سازی، استفاده از ابزارهای مالی نوین، و بهره گیری از ظرفیت های منطقه ای، راهکارهایی عملی برای تاب آوری در برابر بحران های آینده اند.
۱. تاب آوری عملیاتی: پایه ای برای بقا۱-۱. تنوع بخشی به منابع درآمدبسیاری از شرکت های هواپیمایی وابسته به فروش بلیت مسافری هستند. در شرایط بحران، این منبع عملاً حذف می شود. تنوع بخشی از طریق افزایش فعالیت در حمل بار (Cargo)، اجاره پروازهای چارتر، خدمات VIP، فروش بسته های سفر و بهره برداری از فضای فرودگاهی، به کسب درآمد جایگزین کمک می کند.۱-۲. دیجیتال سازی و بهره وری هزینهاستفاده از فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی برای بهینه سازی مسیرها، پیش بینی تقاضا، و کاهش هزینه های خدمات مشتری، از جمله راهکارهای کلیدی برای بقاء در شرایط عدم اطمینان است. اتوماسیون فرایندهای چک این، رزرو، بارگیری و ارتباط با مسافر، از هزینه های سربار به طور چشمگیری می کاهد.۱-۳. مدیریت منعطف ناوگاندر دوران رکود، استفاده از مدل های اجاره ای مانند Operating Lease یا Wet Lease، امکان کنترل هزینه ها را فراهم می کند. بسیاری از شرکت ها نیز در دوران کرونا با تجهیز هواپیماهای مسافربری به حمل بار، توانستند بخشی از ناوگان را از حالت بلااستفاده خارج کنند.
۲. نوآوری در تأمین مالی: راهبردی برای پایداری۲-۱. اوراق بهادار مبتنی بر درآمد (Aviation-Backed Securities)با طراحی اوراق بدهی مبتنی بر درآمد آتی از مسیرهای خاص، شرکت ها می توانند بدون فشار بر جریان نقدی فعلی، منابع مالی جذب کنند. همچنین انتشار اوراق مشارکت اسلامی (صکوک هواپیمایی) در کشورهایی با بازار مالی اسلامی، گزینه ای کم هزینه و جذاب است.۲-۲. صندوق های سرمایه گذاری مشترکایجاد صندوق های سرمایه گذاری حوزه هوانوردی، با مشارکت نهادهای عمومی و خصوصی، می تواند در تأمین هزینه های خرید یا نوسازی ناوگان مؤثر باشد. این مدل در کشورهایی چون ترکیه و مالزی با موفقیت اجرا شده است.۲-۳. تامین مالی جمعی (Crowdfunding)با طراحی پلتفرم های دیجیتال، شرکت های هواپیمایی می توانند از طریق جذب منابع مردمی، سرمایه لازم برای مسیرهای خاص یا خرید هواپیما جذب کرده و در مقابل مزایای خاصی چون تخفیف پرواز یا مشارکت در سود ارائه دهند.۲-۴. ابزارهای پوشش ریسک (Hedging Instruments)نوسانات قیمت سوخت و ارز از مهم ترین تهدیدهای مالی هستند. استفاده از قراردادهای آتی، اختیار معامله و پوشش های ارزی، به شرکت ها امکان می دهد ریسک این نوسانات را به حداقل برسانند.
۳. همکاری منطقه ای و استراتژیکدر شرایطی که مسیرهای بین المللی سودآور به دلایل سیاسی یا بهداشتی مسدود می شوند، شرکت ها می توانند با تشکیل کنسرسیوم های منطقه ای یا استفاده از ناوگان مشترک، بهره وری عملیاتی را افزایش دهند. این همکاری ها در سطح لجستیکی، تبلیغاتی یا حتی فنی (نگهداری و تعمیرات) می تواند انجام شود.همچنین مشارکت با بخش نظامی، امدادی یا شرکت های حمل ونقل زمینی می تواند فرصت هایی برای بهره برداری دوگانه از ناوگان ایجاد کند.
نتیجه گیری و پیشنهاداتتجربه بحران های اخیر نشان داد که شرکت های هواپیمایی باید از یک مدل اقتصادی صرفاً مبتنی بر درآمدهای پروازی عبور کنند و به ساختاری چندلایه با منابع درآمدی متنوع و مدل های تأمین مالی نوآورانه برسند. تأکید بر دیجیتال سازی، استفاده از ابزارهای مالی نوین، و بهره گیری از ظرفیت های منطقه ای، راهکارهایی عملی برای تاب آوری در برابر بحران های آینده اند.
علی چاغروند، معاون کسب و کار اتاق ایران
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید
